Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitim dersi formatında olup, bir öğretmen tarafından ÖSYM'nin sık sorduğu yazarlar ve edebiyata dair ilginç bilgiler paylaşılmaktadır.
- Video, romanın tanımı ve temel unsurlarıyla başlayıp, Türk romanının tarihsel gelişimini kronolojik olarak incelemektedir. Tanzimat döneminden başlayarak Servet-i Fünun, Milli Edebiyat, Köy Romacılığı, Modernizm ve Postmodernizm dönemlerindeki önemli romancılar ve eserler ele alınmaktadır. Ayrıca modernist romanlarda kullanılan bilinç akışı, iç çözümleme ve geriye dönüş teknikleri hakkında bilgiler verilmektedir. Video, bir yarışma programıyla sona ermektedir.
- 00:33Roman Kavramı ve Tarihsel Gelişimi
- Roman, insanın başından geçmiş ya da geçebilecek tasarlanmış olayları anlatan uzun kurmaca metinlere denir.
- Roman bir olay, olayda yer alan şahıslar, olay zamanı ve olayın geçtiği yer olmak üzere dört temel unsur üzerine kurulur.
- Batılı anlamda roman 19. yüzyılda Tanzimat'la edebiyatımıza girmiştir.
- 01:36Tanzimat Dönemi Romanı
- Edebiyatımıza Fransızca'dan tercümeyle giren romanın ilk örneği Yusuf Kamil Paşa'nın Fenelodan çevirdiği "Tela" adlı eserdir.
- İlk yerli romanımız Şemseddin Sami'nin yazdığı "Taaşşuk-u Talat ve Fitnat"tır.
- Tanzimat edebiyatının ikinci döneminden itibaren Recaizade Mahmut Ekrem'in "Araba Sevdası", Sami Paşazade Sezai'nin "Sergüjest", Nabizade Nazım'ın "Zehra ve Karabibi" katlı eserleri teknik yönden güçlü romanlar olarak karşımıza çıkar.
- 02:30Serveti Fünun Dönemi Romanı
- Serveti Fünun döneminden itibaren teknik yönden kusursuz, batılı romanlarla boy ölçüşebilecek romanlar yazılmaya başlanmıştır.
- Halit Ziya Uşaklıgil ve Mehmet Rauf bu dönemin en önemli romancılarındandır.
- 02:521923-1950 Yılları Türk Romanı
- 1910 yılından itibaren milli duyguların ağır basmasıyla ve Türkçülük akımının etkisiyle milli konulara değinen, Anadolu'yu konu edinen romanlar yazılmaya başlanmıştır.
- 1930'lara kadar milli edebiyat etkisinde gelişen romanda eskiye karşı yeni değerlerin yüceltilmesi işlenmiştir.
- Bu dönemde Reşat Nuri Güntekin, Halide Edip Adıvar, Yakup Kadri Karaosmanoğlu gibi romancılar eser vermiştir.
- 03:281930'lardan Sonraki Türk Romanı
- 1930'lardan sonra Türk romanında köylülerin, işçilerin, geçim sıkıntısı çekenlerin yaşamından ve sorunlarından söz edilmeye başlanmıştır.
- Romanlarda Anadolu coğrafyası ve insanı, köyden kente göçün neden olduğu sorunlar Sadri Ertem, Sabahattin Ali gibi toplumcu gerçekçi anlayışa bağlı sanatçılar tarafından işlenmiştir.
- İnsanın gerçekliğini psikolojik yönüyle anlatan Peyami Safa, Abdülhak Şinasi Hisar gibi romancılar da bireyin iş dünyasını esas alan yönelimle romanlar yazmışlardır.
- 04:041923-1950 Yılları Türk Romanı (Devam)
- 1923-1950 yıllarında sanatçılar konularını günlük hayattan almışlar, toplum sorunlarını derine inmeden gözlemci, gerçekçi eserler yazmışlardır.
- Duygusal ve acıklı olaylar üzerine kurulmuş, rastlantılarla gelişen, zengin, yoksul, iyi-kötü gibi kalıplaşmış tiplerin işlendiği romanlar ortaya konmuştur.
- 1940'lardan itibaren II. Dünya Savaşı'nın yıkımları, iki kutuplu bir dünyada kendine yer açma çabaları, sanayileşmenin getirdiği problemler, iç ve dış göç olguları romanlarda işlenmiştir.
- 04:421940'lardan Sonraki Türk Romanı (Devam)
- Mahmut Makal, Dursun Akçam, Talip Apaydın, Fakir Baykurt gibi yazarlar köy yaşamına yönelmişlerdir.
- Tarık Buğra, Ahmet Hamdi Tanpınar gibi romancılar da kaybolan değerlere özlemi işleyen romanlar yazmışlardır.
- Mustafa Necati Sepetçioğlu, Hüseyin Nihal Atsız, Samiha Ayverdi, Yahya Akengin, Emine İşinsu, Sevinç Çokum, Mustafa Miyasoğlu gibi romancılar milli, dini ve tarihi hassasiyeti ön planda tutarak eserler vermiştir.
- 05:171960'lardan Sonraki Türk Romanı
- Romanlarında emek, yoksulluk, sömürülme gibi temaları işleyen Kemal Tahir, Rıfat İlgaz, Yaşar Kemal, Orhan Kemal gibi romancılar da toplumcu gerçekçi bir anlayışla işçilerin, köylülerin ve yoksulların yaşamını ele almıştır.
- 1960'lardan itibaren Yusuf Atılgan, Adalet Ağaoğlu, Ferit Etgü, Pınar Kür, Oğuz Atay, Nazlı Eray gibi sanatçılar modernizmden beslenerek farklı anlatım teknikleri ve postmodernist anlayışla roman yazmışlardır.
- 05:54Modernist Roman Teknikleri
- Modernist romanlarda özellikle bilinç akışı, iç çözümleme, geriye dönüş tekniklerinden sıklıkla yararlanılır.
- İç çözümleme tekniği kahramanların tanıtımına yardım ettiği gibi anlatımın gerçekliğe daha da yakın olmasını sağlar.
- Geriye dönüş tekniği anlatıcı şimdiki zamandan önceki zamanlara giderek kahramanın geçmişinde meydana gelmiş bir veya bir kaç olayını anımsatır.
- Bilinç akışı tekniği özellikle psikolojik eserlerde kullanılan bir teknik olup, bireyin gizli yönlerini belirten etkili bir yöntemdir.