Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir tarih dersi formatında Osmanlı İmparatorluğu'ndaki yeniçeri isyanlarını anlatan bir sunumdur. Konuşmacı, tarihsel olayları kronolojik olarak aktarmaktadır.
- Video, 1446'daki ilk yeniçeri isyanından başlayarak Fatih Sultan Mehmet, II. Beyazıt, Yavuz Sultan Selim, Kanuni Sultan Süleyman, III. Murat, III. Selim ve III. Osman dönemlerindeki önemli isyanları kronolojik olarak anlatmaktadır. Özellikle yeniçerilerin padişahları tahttan indirme, İstanbul'u yağmalama ve sipahilerle olan çekişmeleri detaylı şekilde ele alınmaktadır. Ayrıca III. Selim döneminde başlatılan Nizam-ı Cedid reformu ve bunun yeniçerilerle olan ilişkisi de açıklanmaktadır.
- İlk Yeniçeri İsyanı
- İlk yeniçeri isyanı 1446'da Edirne'de gerçekleşmiş ve "Buçuktepe İsyanı" olarak bilinmektedir.
- Bu isyan, Fatih'in ilk hükümdarlığında gerçekleşmiş ve Fatih tahttan inmesine neden olmuştur.
- İsyanın sebebi, yeniçerilere yarım akçe zam yapıldığı için "Buçuktepe İsyanı" olarak adlandırılmıştır.
- 00:37Yeniçeri İsyanlarının Devamı
- Fatih'in ölümünde yeniçeriler ikinci isyanını yapmış ve İstanbul'u yağmalamışlardır.
- İkinci Beyazıt'ı tahttan indirmişlerdir; o, Yavuz Sultan Selim ile savaşıyor ve mağlup olmasına rağmen asker Yavuz istediği için isyan etmişlerdir.
- İkinci Beyazıt, Vezir Mustafa Paşa'nın sarayın kapısını önüne dayamasına rağmen tahtı bırakmak zorunda kalmıştır.
- 01:24Yavuz ve Yeniçeriler
- Osmanlı tarihinin en sert padişahı Yavuz Sultan Selim bile yeniçerilere karşı güçsüz kalmıştır.
- Yeniçeriler, İran seferinde Yavuz'un çadırına kurşun atmışlardır.
- Anadolu seferi sırasında perişan olmuşlar ve Yavuz'un devam etmek istemesine rağmen çadırına kurşunlar atarak seferi sonlandırmışlardır.
- 01:53Kanuni'nin Dönemi
- 1525'te Kanuni, Mısır'a giden Vezirizam Makbul İbrahim Paşa'nın muhalifleri tarafından Kağıthane'de isyana uğramıştır.
- Padişah hemen geri dönmüş ve bazı yeniçerileri kendi eliyle öldürdüğü söylenmektedir.
- Yeniçeri ağası ve diğer görevliler görevlerinden alınarak isyan bastırılmıştır.
- 02:341582 Sünnet Şenliği İsyanı
- 1582'de Üçüncü Murad'ın çocuklarının sünnet şenliği sırasında isyanlar yaşanmıştır.
- Sipahiler (yeniçerilerin süvari olanları) odalarına dışarıdan hayat kadınlarını getirmişlerdir.
- İstanbul Subaşısı Tanrı Bilmez Ahmet Ağa, sipahileri basmış ve yeniçerilerle sipahiler arasında ilk savaş çıkmıştır.
- 03:551589 Devalüasyon İsyanı
- 1589'da devlet paranın içindeki değerli madeni gümüşü azaltınca yeniçeriler isyan etmişlerdir.
- Üçüncü Murad, başdefterdarı Mahmut Paşa'yı feda etmek zorunda kalmıştır.
- 1603'te yeniçerilerle sipahiler arasında ağır çatışmalar yaşanmış ve kan davası başlamıştır.
- 04:44Genç Osman Dönemi
- 1622'de Genç Osman zamanında yeniçeriler ve sipahiler ayaklanmıştır.
- Başlangıçta ayaklanan sipahiler, Genç Osman'ı tahttan indirmiş ve Yedikule'de öldürmüşlerdir.
- Erzurum Valisi Abaza Mehmet Paşa, Anadolu'da yeniçerileri öldürmeye başlamıştır.
- 05:26Nizam-ı Cedid ve Yeniçeriler
- Üçüncü Selim, Nizam-ı Cedid ile yeniçerileri kaldırmak istemiştir.
- Nizam-ı Cedid, padişahın iktidarını sağlamak için hazırlanmış bir ordu kurma girişimidir.
- Nizam-ı Cedid 1794'ten sonra başlamış, Anadolu'da kurulmuş ancak Edirne'deki isyanla sona ermiştir.