Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Tarhan adlı bir eğitmenin Osmanlı kültür medeniyeti konusunda soru çözümü yaptığı eğitim içeriğidir. Eğitmen, izleyicilere 25 adet soru sunmakta ve her soruda boşluk bırakarak önce kendilerinin çözmelerini, sonra da çözümünü izlemelerini önermektedir.
- Video, Osmanlı Devleti'nin çeşitli yönlerini kapsayan soru-cevap formatında ilerlemektedir. İçerikte Osmanlı eğitim sistemi, askeri birlikler, toprak sistemleri, vergi türleri, mimari eserler, bankalar, ticaret yolları, para sistemi, millet sistemi, donanma tarihi, ordu teşkilatı, eyalet sistemi, idari yapısı, sınıfları ve önemli tarihi konuları ele alınmaktadır.
- Eğitmen her soru için detaylı açıklamalar yaparak doğru cevabı belirtmekte ve diğer seçeneklerin neden yanlış olduğunu açıklamaktadır. Özellikle Osmanlı'daki çeşitli sınıfların (ilmiye, kalemiye, seyfiye) özellikleri ve görevleri hakkında bilgiler verilmekte, ikindi divanı, sefer divanı, şeyhülislamlar ve Osmanlı sarayları gibi konular üzerinde durulmaktadır. Video, tarih sınavlarına hazırlanan öğrenciler için faydalı bilgiler içermektedir.
- Osmanlı Kültür ve Medeniyeti Soruları
- Tarhan, 25 adet Osmanlı kültür ve medeniyeti ile ilgili soru sunuyor.
- İzleyicilerden önce soruları kendilerinin çözüp sonra çözümü izlemeleri isteniyor.
- Her soruda boşluklar bırakılmış ve izleyicilerden videoyu durdurup önce kendilerinin cevaplamaları isteniyor.
- 00:42Osmanlı Askeri Birlikleri
- Savaş öncesi keşif yapan askeri gruba "öncü birlik" denir ve bu akıncılarla ilgilidir.
- Sakalar su dağıtan kişiler, lağımcılar yerin altında tünel kazan kişiler, cebeciler silah bakım ve onarımdan sorumlu kişilerdir.
- Deliller ordunun en önünde yer alır ve düşmanı korkutan hareketlerle bilinir.
- 02:03Osmanlı Eğitim Sistemi
- İcazetname Osmanlı'da diploma olarak geçer ve mezun olanlar bunu alırlar.
- Müderris medreselerde eğitim veren kişidir (hocadır).
- Softa ise medrese öğrencisine verilen isimdir.
- 02:58Tanzimat Dönemi Kurumları
- Tanzimat döneminde şeyhülislam makamı "baat" olarak isim değiştirilmiştir.
- Sadrazam tanzimat döneminde baş vekalet olarak geçer, günümüzde ise başbakanlık olarak bilinir.
- Kazasker (kadıasker) eğitim ve hukuk işlerinden sorumludur, öğretmen, hakim, savcı atamaları yapar.
- 04:03Osmanlı Toprak Sistemleri
- Toprağın açık artırma yoluyla ömür boyu kiralama sistemine "malikane" denir.
- İltizam ise toprağı açık artırma usulü kiralamaya denir.
- İfta topraktan elde edilen gelirle askerin maaşı karşılanır, arta kalan para çiftçiye ve devlete gider.
- 05:53Osmanlı Toprak Türleri
- Padişahın eşine ve kızlarına ait arazilere "bursa" denir.
- Yurtluk arazi sınır boylarında güvenliği sağlayan kişilere verilir.
- Ocaklık arazi kale muhafızlarına verilen arazilerdir.
- 06:47Osmanlı Sultanlık
- Sultan unvanı kullanan ilk Osmanlı padişahı Orhan Bey'dir.
- Enderun mektebi II. Murat zamanında kurulmuştur.
- Enderun mektebi'nde devşirme çocuklar eğitim görmüş ve buradan çıkan kişiler devletin önemli kademelerinde memur olarak görev almıştır.
- 07:47Osmanlı Sosyal Sınıflar
- İlimiye sınıfı ilim sahibi, tahsil görmüş, medrese çıkışlı kişileri kapsar.
- Şeyhülislam ilmiye sınıfının hiyerarşide en üstünde yer alır.
- Nişancı kalemiye sınıfında yer alır çünkü toprak kayıtlarını tutar.
- 09:23Osmanlı Vergi Sistemi
- Toprağını üst üste üç yıl ekmeyen çiftçiden alınan ağır vergiye "çift bozan vergisi" denir.
- Alınan vergisi küçükbaş hayvanlardan alınan vergidir.
- Cizye gayrimüslimlerin askerlik yapmamaları karşılığında alınan vergidir.
- 10:47Mimar Sinan'ın Eserleri
- Bostan Köprüsü Mimar Sinan'ın değil, öğrencisi Mimar Hayrettin'in eseridir.
- Selimiye Camii ve Süleymaniye Camii Mimar Sinan'ın eserleridir.
- Mimar Sinan'ın çıraklık eseri Şehzade Camii, kalfalık eseri Süleymaniye Camii, ustalık eseri ise Selimiye Camii'dir.
- 12:21Osmanlı Bankaları
- Osmanlı Devleti'nde açılan ilk banka Banka Dersaadet'tir.
- İngiliz sermayesi ile açılan Banka Osmaniyedir.
- Memleket Sandıkları Mithatpaşa tarafından kurulmuş, II. Abdülhamit zamanında Ziraat Bankası'na dönüştürülmüştür.
- İş Bankası 1924 tarihinde kurulmuş, Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk özel bankasıdır ve ilk genel müdürü Celal Bayar'dır.
- 13:18Osmanlı Ticaret ve Ekonomi
- Ticaret yolları üzerinde taşımacılık yapanlara "mekar ejder" denir.
- Ticaret yollarında güvenliği sağlayanlara "derwentler", haberleşmeyi sağlayanlara "menzilciler" denir.
- Fiskalizm, hazine gelirini sürekli artırmak için yapılan politikadır.
- Gedik, dükkan açma belgesidir.
- 14:14Osmanlı Para Sistemi
- İlk bakır parayı basan Osman Bey'dir.
- İlk gümüş parayı basan Orhan Bey, ilk altın parayı basan II. Mehmet'tir.
- İlk kağıt parayı basan Abdülmecid'dir ve ilk kağıt paranın adı "kaimedir".
- Sultani ve sikke-i hasene altın paradır ve Fatih Sultan Mehmet tarafından bastırılmıştır.
- 15:45Millet Sistemi
- Millet sistemi, ırk ayrımı olmaksızın din ayrımı yaparak organize edilen bir sistemdir.
- İkinci Mahmut, halkını kilisede, havrada ve camide ayırt ederek din ayrımı yapmıştır.
- Millet sisteminde hoşgörü anlayışı ve sosyal devlet anlayışı vardır.
- 17:49Osmanlı Donanması
- Osmanlı'nın yakılan donanmaları İnebahti, Çeşme, Navarin ve Sinop'ta olmak üzere dört yerde yakılmıştır.
- İlk deniz savaşı Venediklerle yapılan Çalıbey Savaşı'dır ve I. Mehmet döneminde olmuştur.
- Osmanlı'nın ilk donanmasının temeli Karesi Yolları'nın alınmasıyla atılmıştır.
- 19:40Osmanlı Beylikleri
- Menteşe Yolları Muğla'da, Aydın Yolları Aydınoğulları'na, Hamitoğulları'na Aşkın kenti Antalya'da kurulmuştur.
- Saruhanoğulları Manisa'da kurulmuştur.
- 20:17Kapıkulu Ordusu
- Kapıkulu ordusu merkez ordusu olarak geçer, İstanbul'da bulunur ve başkenti ve sarayı korumakla görevlidir.
- Kapıkulu ordusu üç ayda bir maaş alır ve maaşını hazinelerden alır.
- Cebeciler silah bakım ve onarımından, lağımcılar tünel kazanç, humbaracılar bomba yapımından sorumludur.
- Akıncılar kapıkulu ordusu içerisinde yer almaz, savaş öncesi istihbarat toplarlar.
- 21:56Osmanlı Güvenlik ve Savaş Sistemleri
- Geceleri güvenliği sağlamakla görevli kişilere "ases asesbaşı" denir.
- Bostancılar sarayın çevresinden, ulufeciler ise ordunun sağında ve solunda yer alır.
- Azaplar bekar erkek askerlere verilen isimdir, garipler ise ordunun sağında ve solunda yer alan, hazineyi taşıyan kişilere denir.
- 23:10Salyaneli Eyaletler
- Salyaneli eyaletler, başkenti uzak olan bölgelerdir ve vergilerini yılda bir kere toplu bir şekilde öderler.
- Salyaneli eyaletlerde tımar sistemi uygulanmaz.
- Yemen, Cezayir, Trabluska salyaneli eyaletlerdir, Bosna ise İstanbul'a yakın olduğu için salyanesiz eyaletlerdir.
- 24:31Osmanlı Divanları
- Yabancı elçilerin kabulü sırasında toplanan divana "galebe divanı" denir.
- Yeniçerilerin maaşlarının dağıtıldığı divana "lüfe divanı" denir.
- Olağanüstü hallerde ayak üstü toplanan divana "ayak divanı" denir.
- 25:09Osmanlı Devleti'nde Divanlar
- İkindi divanı, ikindi namazından sonra sadrazamın evinde toplanan bir divandır.
- Sefer divanı, sadrazam sefere çıkmadan önce toplanmış olduğu divandır.
- 25:38Osmanlı Sosyal Sınıfları
- Seyfiye sınıfı, eli kılıç tutan yöneticiler ve askerlerin bulunduğu sınıftır.
- Seyfiye sınıfına padişah, sadrazam, vezirler, beylerbeyiler, sancak beyleri, yeniçeri ağası ve tımarlı sipahiler dahildir.
- Kazasker ilmiye sınıfında, sadrazam ise seyfiye sınıfında yer almaktadır.
- 27:01Osmanlı Şeyhülislamları
- Osmanlı Devleti'nin ilk şeyhülislami Molla Fenari'dir.
- Osmanlı tarihinde en uzun süre şeyhülislamlık yapan kişi Ebu Süfyan'dır.
- Osmanlı Devleti'nin son şeyhülislami Medeni Nuri Efendi'dir.
- Ahizade Hüseyin Efendi, Osmanlı tarihinde idam edilen ilk şeyhülislamdır.
- 28:17Osmanlı Sarayları
- Çırağan Sarayı ve Beylerbeyi Sarayı, Abdülaziz döneminde yapılmıştır.
- Dolmabahçe Sarayı, Abdülmecid zamanında açılmıştır.
- Mustafa Kemal, Dolmabahçe Sarayı'na "milletimin sarayı" demiştir ve hayata gözlerini yummuştur.
- 29:07Video Kapanışı
- Toplam 24 adet soru çözülmüştür.
- İzleyicilerden videoları arkadaşlarına tanıtıp, videoyu beğenip kanala abone olmaları istenmiştir.