Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Osmanlı İmparatorluğu'nun adalet sistemi ve ahlaki değerlerini anlatan bir anlatım formatındadır. Konuşmacı, Osmanlı'nın adalet anlayışının en üst boyutlarda tatbik edildiğini vurgulamaktadır.
- Video, Osmanlı'nın adalet anlayışını Fatih Sultan Mehmet'in bir hikayesi üzerinden anlatmaktadır. Fatih Sultan Mehmet'in Fatih Camii'nin bulunduğu yere cami yaptırmak istemesi, sahibinin rızası olmadan cami inşa etmesi ve sonrasında kadıya başvurması, kadının padişahın elinin kesilmesini emretmesi ve padişahın sahibinin istediği bedeli on kat daha fazla teklif etmesi gibi olaylar detaylı olarak aktarılmaktadır. Hikaye, Osmanlı'da adaletin herkes için eşit olduğunu ve padişahın bile Allah'ın kanunlarına tabi olduğunu göstermektedir.
- Osmanlı'nın Ahlak Örneği
- Osmanlı çınarı, ahlak örneği olarak bütün dünyanın örneğiydi.
- Osmanlı'da davranış biçimlerinin en üst boyutlarda tatbik edildiği ve adaletin en ince ölçülerle tatbik edildiği bir sistem vardı.
- Osmanlı'da kendi halkıyla işgal ettiği ülkelerin halkı arasında en ufak bir ayrıcalık oluşturulmazdı.
- 00:51Fatih Sultan Mehmet'in Cami İnşaatı
- Fatih Sultan Mehmet, Fatih Camii'nin bulunduğu yere cami yaptıracağını karar vermiş, ancak oranın sahibi Rum bir adamdı.
- Adam, malını Fatih'e vermek istemediğinde, Fatih adamlar göndererek oranın gerçek değerinin çok katını teklif etmiş ancak adam kabul etmemiş.
- Fatih, sahibinden müsaade almaksızın camiye başlamış ve tamamlamış.
- 01:41Kadı'nın müdahalesi
- Cami inşaatı sırasında adamcağız kapının önünde ağlarken, yoldan geçen biri ona kadıya gidip derdini anlatmasını tavsiye etmiş.
- Kadı, padişahı çağırmış ve Fatih Sultan Mehmet ayakta, padişah ayakta mazlum mevkiinde oturmuş.
- Kadı, Fatih'in sahibinin müsaadesi olmaksızın cami yaptırdığı için elinin kesileceğini söylemiş.
- 03:21Bedel Ödeme Süreci
- Kadı, çalınan malın bedeli sahibinin istediği boyutta ödenebilirse ve bu haksa, el kesilmeyeceğini belirtmiş.
- Kadı, Fatih'e arsanın üzerine yapılan caminin bedelini sormuş ve adam "onun bedeli yüzaltı'dır" demiş.
- Fatih, "hayır yüzaltı değil, bin altın ve her ayda sana şu kadar altın daha ömrüm boyunca ödenmeye devam edecek" demiş.
- 04:50Kadı'nın Tepkisi
- Kadı, "söz sahibi sensin, eğer kabul etmezsen padişah'ın emrini kesmek bizim üzerimize boştur" demiş.
- Adam, kendi ülkesinde böyle bir şeyin mümkün olmadığı cihetle inanamamış ancak padişahın elinin kesilmesini de rıza göstermemiş.
- Kadı, "ben kadı idim, Allah'ı ben temsil ediyordum, siz zanlı mevkiindediniz ve ayaktaydı" diyerek Fatih'in padişah olduğunu kabul etmiş.
- 06:33Osmanlı'nın Gerçek Ünvanları
- Padişahın bu durum karşısında yapacağı bir şey yoktur, eteğini öptürmek zorundadır.
- Gerçek ünvanlar, Allah karşısındaki durum hem mahkeme anındaki Allah'ın karşısındaki durum hem de mahkemeden sonra padişahın tebaası arasındaki ilişki o Rom'u geniş ölçüde etkileyen bir olay olarak çıkıyor ortaya.
- Padişah haksızlık yapmış olsa bile, bedelini onun söylediği rakamın on katı ile ödemeye hazır olmuş, çünkü Allah'tan gelen emir oraya o caminin yapılması istikametinde geri kalan bir şey ifade etmez.