Buradasın

Osmanlı Kültür Medeniyetinin Beşinci ve Son Videosu: Ekonomi ve Kültür

youtube.com/watch?v=gM-0U8VVEYI

Yapay zekadan makale özeti

Kısa
Ayrıntılı

Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan, Merve ve Sağdıç Murat adlı öğrencilerle etkileşimli bir ders formatındadır. Eğitimci, Osmanlı Devleti'nin ekonomisi ve kültürü hakkında kapsamlı bilgiler vermektedir.
Video, Osmanlı Devleti'nin ekonomik sistemi üzerine odaklanarak başlamakta, iaşecilik, gelenekçilik, fiskalizm ve merkantilizm gibi ekonomik kavramları açıklamaktadır. Ardından Osmanlı'daki vergi sistemi, para basma, bankalar, mimari eserleri, sanat dalları (hat, minyatür, resim, müzik), edebiyat ve spor konularına geçilmektedir. Video, sınavlarda çıkabilecek önemli bilgileri vurgulayarak sona ermektedir.
Videoda Osmanlı'daki lonca teşkilatı, menzil sistemi, ehl-i ibre, öşür, haraç, cizye gibi ekonomik kavramlar detaylı olarak anlatılmaktadır. Ayrıca Mimar Sinan'ın eserleri, Şeyh Hamdullah, Ahmet Karahisari gibi hattatlar, Matrakçı Nasuh, Levni gibi minyatür sanatçıları ve Fatih Sultan Mehmet'in sikke-i hasene gibi önemli isimler ve eserler hakkında bilgiler verilmektedir. Video, bir sonraki bölümde Gökhan Öz hocanın Osmanlı Devleti kültürüne ayrı bir ders vereceği bilgisiyle sonlanmaktadır.

00:07Osmanlı Kültür Medeniyetinin Son Videosu: Osmanlı kültür medeniyetinin beşinci ve son videosu sunuluyor.
Toy babalığı Anadolu'dan gelen bir gelenek olup, çok az kişi biliyor ve yapıyor.
Bu videoda ekonomi konusu ele alınacak ve ortalama dört senede bir gelen bu konu 2022'de gelmiş, 2026'ya gelince tekrar anlatılacak.
02:06Ekonomi Kavramları: İaşecilik, Osmanlı Devleti'nde nüfusa yetecek kadar malın olmasına özen gösterilmesi ve özellikle İstanbul'un doyması için yapılan çalışmalardır.
Şehircilik, bir ülkede bir malın bulundurulması durumudur; çok olan mal ucuzlaşır, az olan mal stoklanır ve fiyat artar.
Gelenekçilik, üretilen malların nasıl, nerede ve neyle nakliye edileceği ile ilgili ilkenin adıdır.
05:08Fiskalizm ve Osmanlı Devleti: Fiskalizm, gelirin devlet tarafından en üstte tutulması ve giderin en alta düşürülmesi prensibidir.
Osmanlı Devleti'nin saray kültürünün en yoğun olduğu dönem, dağılma döneminde olmuştur.
Duraklama, kuruluş ve yükselme gibi kavramlar günümüz tarihçileri tarafından yapılmıştır, Osmanlı padişahları bu dönemleri bilmezlerdi.
06:59Merkantilizm ve Osmanlı Devleti'nin Ekonomik Anlayışı: Merkantilizm, 15. ve 16. yüzyıllarda Avrupa'da ortaya çıkan, zenginliğin altın ve gümüş ile ölçüldüğü ekonomik sistemdir.
Osmanlı Devleti'nde zenginlik ölçüsü toprak ve tarım arazileriydi, çünkü mülk topraklar sadece %5'i devletin sahibiydi.
Avrupa'da zenginliğin altın ve gümüş ile ölçüldüğü sistemin ortaya çıkması, Osmanlı Devleti'nin ekonomik anlayışına büyük zarar vermiştir.
10:14Fiskalizm ve Ekonomik Sistemler: Fiskalizm, gelirinin en üst düzeye, giderlerinin ise en alt düzeye indirilmeye çalışıldığı ekonomik düzenidir.
Osmanlı Devleti'nde narh sistemi uygulanmıştır; bu sistemde devlet belirli ürünlerin üst ve alt fiyatlarını belirlemiştir.
Narh sisteminde, fiyatlar aynı tutulduğunda insanlar ustalıklarına güvenerek en iyi hizmeti veren ustaya yönelmiştir.
12:45Türkiye'de Narh Sisteminin Önemi: Türkiye Cumhuriyeti'nde temel tüketim maddelerinin narh olması gerektiği vurgulanmaktadır.
Türkiye bir ekonomik darboğazdan geçerken, temel tüketim maddelerinin fiyatları arasında büyük farklılıklar yaşanmaktadır.
Narh sistemi, aynı malın farklı sitelerde farklı fiyata satılmasını engelleyerek ekonomik istikrarı sağlamayı amaçlamaktadır.
14:32Narha Sistemi ve Türkiye'deki Uygulamaları: Narha sistemi 1929 dünya ekonomik krizinden sonra ortadan kalkmış, 1947'den itibaren liberal politikalarla beraber bu sistem uygulanmamıştır.
Türkiye'de narha sistemi ekmek, sigara ve gazete gibi ürünlerde uygulanmaktadır.
Osmanlı'dan Türkiye Cumhuriyeti'ne bazı narha uygulamaları devam etmiştir, örneğin çikolataların üzerine fiyatı yazılması gibi.
16:35Narha Sisteminin Gerekçesi: Narha sistemi, eksik rekabet şartlarından dolayı devletin fiyatlara müdahale etmesidir.
Herkesin aynı yerde dükkan açamaması ve herkesin malının aynı para etmemesi nedeniyle devletin fiyatlara müdahale etmesi gerekir.
Türkiye'de bazı yerlerde haksız rekabet yaşanmaktadır, örneğin dinlenme tesislerinde cacık gibi basit yiyeceklerin çok yüksek fiyatlarla satılması.
18:07Lonca Teşkilatı: Lonca teşkilatı, Ahi Evran tarafından kurulmuş ve Osmanlı'da tarihsel olarak devam etmiştir.
Lonca teşkilatı günümüzde Ankara Ticaret Odası ve İstanbul Ticaret Odası gibi büyük şirketlerin oluşturduğu teşkilatlardır.
Osmanlı'da ticaretin %92'si gayrimüslimlere, %8'i Türk ve Müslümanlara aitti.
19:36Lonca Teşkilatının Özellikleri: Lonca teşkilatında amaç sadece para kazanmaktır, bu nedenle Rum, Ermeni, Yahudi, Musevi fark etmez.
Osmanlı Devleti'nin profesyonel bir ordusu olduğu için cihada gidilmez, halktan destek istenmez.
Lonca teşkilatında pir veya şeyh adı verilen baş kişiler, kahya (kethüda) ve yiğit başları gibi görevliler bulunur.
22:15Derbent Teşkilatı: Derbent, Osmanlı Devleti'nde geçit ve yollardan vergi toplayan bir teşkilattır.
Derbent köylerinin adı genellikle "derbent" olarak geçer ve bu köylerde geçit veya köprü vardır.
Derbent köyleri genellikle ipekyolu üzerindeki şehirlerde, Torosların geçişlerinde veya Karadeniz geçişlerindeki köylerde bulunur.
23:46Ehl-i Hirfet Teşkilatı: Ehl-i Hirfet, küçük esnafların (kuyumcu, nalburcu, ayakkabıcı, kunduracı, marangoz) üye olduğu bir teşkilattır.
Büyük esnaflar loncaya, küçük esnaflar ise kendi odalarına bağlıdır.
Bu esnaf odaları her ay veya her sene paralarını yatırır ve bir kısmı sarayda bulunur.
25:12Osmanlı Devleti'nde Kervanlar ve Menzil Teşkilatı: Osmanlı Devleti, Kırıkkale'den Ankara'ya kadar kervansaraylar inşa etmiş ve ortalama 30-40 kilometre aralıklarla kervanlar için konaklama yerleri sağlamıştır.
Menzil teşkilatı, kervanlar arası haberleşme için kurulmuş bir sistemdir; menzil kelimesi "mesafe" anlamına gelir ve kervanların yoluna sağlıklı bir şekilde devam etmesini amaçlamaktadır.
Menzilciler, kervanların durumunu ve yolda yaşanan sorunları (örneğin hayvanların ölümü) haber verir ve kervanlar için ikame araçlar sağlar.
30:03Mekari Taifesi ve Ekonomik Terimler: Mekari taifesi, at, eşek ve deve ile yapılan yolculukları yapan şirketlerin ortak adıdır ve günümüzde kargo veya nakliyat şirketlerine denk gelir.
Osmanlı Devleti'nde ekonomik terimler arasında fiskalizm, provizyonizm, kapan, bedesten ve darül kurra bulunmaktadır.
Osmanlı'da çırak usta olduktan sonra kendi dükkanını açmak için belediyeden izin alması gerekirdi ve bu izin "gedik hakkı" olarak adlandırılırdı.
33:19Ehl İbre Kavramı: Ehl ibre, bir alanda uzmanlaşmış kişidir; örneğin kuyumcular altın kalitesini kontrol eder, ayakkabıcılar deri türünü bilir.
Ehl ibre, malın kalitesini kontrol eden görevlidir ve bu görevi yaparken fiyat belirlemede de rol oynar.
Ehl ibre kavramı sınavlarda önemli bir konudur ve bu konuda sorular sorulabilir.
37:54Osmanlı'da Görevliler: Bezirganbaşı, büyük tüccarlara verilen isimdir ve eskiden "aç kapıyı bezirgen başı" oyunu oynanırdı.
Muhtesip, çarşı ve pazarın denetiminden sorumludur ve çevre temizliğine dikkat eder.
Muhtesip, işyerlerini hijyen kurallarına uymadığı için kapatabilir ve nar belirler.
40:42Osmanlı'da Vergiler: Osmanlı Devleti çok sayıda vergi almıştır ve Türkiye Cumhuriyeti'nin vergi sistemi Osmanlı'dan etkilenmiştir.
Öşür, Müslümanların ürünlerinden alınan onda bir oranındaki ürün vergisidir ve hem nakit hem de ayni olarak alınabilir.
Haraç, gayrimüslimlerin ürünlerinden alınan iki bölü on oranındaki vergidir.
43:34Cizye Vergisi: Gayrimüslimler askere gitmedikleri için devlet tarafından cizye vergisi ödenir.
Cizye sadece belirli bir yaşa kadar olan gayrimüslimlerden alınır, kadınlardan, delilerden, papazlardan ve din adamlarından alınmaz.
Cizye, gayrimüslimlerin askerlik yapmadıkları için ödedikleri vergidir.
44:28Zekat Vergisi: Zekat, İslam'ın şartlarından biridir ve kırkta bir oranında (yüzde iki buçuk) verilir.
Zekat, Kur'an-ı Kerim'de namazla beraber en çok zikredilen ibadettir.
Zekat, sadaka ile karıştırılmamalıdır; zekat hesaplaması yapmak ve bir yıl geçmesi gereken malın üzerinden verilmelidir.
46:31Zekatın Önemi: Zekat, sosyal yardımlaşmayı, kıskançlığı ve fakirlikten kaynaklanan hırsızlık gibi suçları engeller.
Zekat, ihtiyaç sahiplerini bulmak için önemli bir araçtır; ihtiyaç sahipleri genellikle durumlarını söylemezler.
Türkiye'de fakirlik çok fazladır ve istatistikler her zaman doğru değildir, özellikle il bazında bakıldığında.
50:15Örfi Vergiler: Örfi vergiler, devletin şeriatın talep ettiği değil, devletin talep ettiği vergilerdir.
Örfi vergiler toplumsal huzuru sağlamak amacıyladır.
Örfi vergiler ani durumlar için alınır.
50:33Osmanlı'da Örfi Vergiler: Ağıl vergisi, Osmanlı Devleti'nde küçükbaş hayvanların tutulduğu ağıllardan alınan bir vergidir.
Anam vergisi, küçükbaş hayvanlardan alınan kırkta bir oranındaki vergidir ve Fatih döneminden sonra örfiye geçirilmiştir.
Türkiye Cumhuriyeti kurulmadan önce ilk yasallaşan kanun, ana vergisinin dört misli olarak belirlenmesi kanunu olmuştur.
51:54Osmanlı'da Önemli Vergiler: Bacı vergisi (pazar vergisi), ilk Osmanlı vergisidir ve pazarcıların yük başına ödediği vergidir.
Çift hane vergisi, bir çift öküzü olanların devlete sürdüklerinde ödedikleri vergidir.
Öşür vergisi, devletin dönüm hesabı olarak yaptığı, önceden belirlenen bir oranda alınan vergidir ve ürün çıkmayabilirken bile ödenmesi zorunludur.
54:50Osmanlı'da Diğer Vergiler: Çift bozan vergisi, bir köylünün iki veya üç yıl üst üste ekmezse aldığı vergidir.
İltizam vergisi, salyaneli eyaletlerde uygulanan ihale yönteminin kazanana ödenen vergidir.
İspenc, gayrimüslimlerin ödedikleri toprak vergisidir.
56:14İmdadi Vergiler: İmdadi seferiye, sefer zamanında toplanan vergidir.
İmdadi azariye, barış zamanında toplanan vergidir.
Derbent vergisi, Osmanlı Devleti'nde geçit ve köprülerden alınan vergidir.
57:09Avarız Vergisi: Avarız, olağanüstü durumlarda alınan vergidir ve Osmanlı'da en son sekiz yıl önce çıkmıştır.
Olağanüstü durumlar arasında savaş, deprem, sel, taşkın, heyelan ve kıtlık bulunmaktadır.
Avarız vergisi, geçici olarak koyulmasına rağmen aslında kalıcı hale getirilmesi amaçlanmıştır.
1:01:30Osmanlı Devleti'ndeki Vergiler: Derbent, geçitlerden ve köprülerden alınan vergidir.
Easy sefine, boğazlardan geçen gemiler için alınan vergidir.
Topraka dayalı vergiler arasında öşür, haraç, ispenç ve cizye bulunmaktadır.
1:03:43Osmanlı Devleti'ndeki Ekonomik Politikalar: Osmanlı Devleti tüketiciyi korumak için standardizasyon politikası uygulamıştır.
Kapanlar, toptancı hallerinin adıdır ve şehre gelen tarım ürünleri burada tüketicinin talebine sunulmuştur.
Fiyatların önceden belirlenmiş olması ve esnafın belirlenen fiyatlar üzerinde satış yapmasına izin verilmemesi tüketiciyi korumaya yönelik tedbirlerdir.
1:10:04Osmanlı Devleti'ndeki Para Sistemi: Osman Bey'in ilk parasının adı akçe (mangır) olup bakırdan yapılmıştır.
Orhan Bey zamanında ekonomide gelişme görülürken gümüş basılmış ve adı akçe olmuştur.
Fatih Sultan Mehmet döneminde ekonominin iyi olduğu altın basılmasından anlaşılmış, adı sikke-i hasene (sultani) olmuştur.
Sultan Abdülmecid döneminde kağıt para basılmış ve adı kaime olmuştur.
1:14:07Osmanlı Ekonomisinin Bozulma Nedenleri: Osmanlı ekonomisi, enflasyon, merkantilizm ile altın ve gümüşün ülkeye girmesi, ipek ve baharat yolunun önemini kaybetmesi ve Akdeniz limanlarının önemini kazanmasıyla bozulmuştur.
Savaşların uzun sürmesi, artan masraflar, ganimet gelirlerinin azalması, rüşvet ve iltimasın artması, saray masraflarının artması ve kapitülasyonların yaygınlaştırılması ekonomik sıkıntılara neden olmuştur.
Yapılan ekonomik antlaşmaların ülke ekonomisine zarar vermesi, padişah değişikliği sonucu cülus bahşişinin artması ve tımar sisteminin bozulması da ekonomik bozulmaya katkıda bulunmuştur.
1:19:39Osmanlı'da Bankacılık Teşkilatı: Osmanlı'da bankalar, kuyumcular olarak bilinirdi; kuyumcu teminat getiren kişiye para veya altın verirdi.
Modern bankacılık anlamında ilk banka olan Banka Dersaadet (İstanbul Bankası), 1845'te Galatalı bankerler tarafından kurulmuştur.
Banka Dersaadet, Osmanlı Devleti'nde para basmaya yetkili ilk bankaydı ve Türkiye Cumhuriyeti kurulduktan sonra yetkilerini Merkez Bankası'na devretmiştir.
Ziraat Bankası, 1860'da Memleket Sandıkları adıyla kurulmuştur.
1:23:11Osmanlı Devleti Bankaları: Memleket Sandıkları, 1888 tarihinde Ziraat Bankası adını almıştır.
Ziraat Bankası, Türkiye Cumhuriyeti'nde değil, Osmanlı Devleti'nde kurulmuş bir bankadır ve kuruluşunda Mithat Paşa'nın büyük rolü vardır.
Ziraat Bankası, çiftçiye ucuz kredi verebilmek amacıyla kurulmuştur ve amblemi buğday başaktır.
1:24:31Osmanlı Devleti Bankaları (Devam): İttihat Terakki'cileri Bankası, milli ekonomi adına kurulmuş bir bankadır.
İttihat Terakki'cileri Bankası, 1924'te İş Bankası ile birleştirilmiştir.
1:25:00Osmanlı Devleti Mimarisi: Osmanlı Devleti mimarisinde ilk akla gelen camilerdir ve ilk Osmanlı eseri İznik'teki Hacı Özbek Camii'dir.
Mimar Sinan, Kayseri Ağırnaslı'dan devşirme olarak alınmış, Yeniçeri Ocağı'nda bir savaş esnasında köprü yaptığından dolayı ileride mimarbaşılığa yükselmiştir.
Mimar Sinan, Kanuni Sultan Süleyman zamanında inanılmaz eserler yapmış ve 99 yaşında vefat etmiştir.
1:26:06Mimar Sinan'ın Eserleri: Mimar Sinan, yaptığı eserlerden çıraklık, kalfalık ve ustalık olarak üç farklı ayrım yapmıştır.
Mimar Sinan'ın çıraklık eseri Şehzade Camii, kalfalık eseri Süleymaniye Camii, ustalık eseri ise Edirne'deki Selimiye Camii'dir.
Selimiye Camii, 2011'den itibaren UNESCO koruması altındadır.
1:28:16Osmanlı Camii Özellikleri: Osmanlı Devleti'nin ilk altı minareli camisi Sultanahmet Camii'dir ve mimarlığını Sedefkar Mehmet Ağa yapmıştır.
Padişahların yaptığı camilere "Selahattin Camii" denir (örneğin Sultanahmet Camii, Fatih Sultan Mehmet Camii).
Osmanlı Devleti zamanla Avrupa'dan etkilenerek barok ve gotik tarzında camileri ilk defa kullanmıştır.
1:30:39Diğer Önemli Camiler: Saraybosna'daki Mostar Köprüsü, Mimar Sinan değil Mimar Hayrettin tarafından yapılmıştır.
Taj Mahal, Mimar Sinan'ın öğrencileri tarafından yapılmıştır ancak Mimar Sinan gitmemiştir.
Sultanahmet Camii, 1699-1617 yılları arasında inşa edilmiştir ve turistler tarafından "Blue Mosque" (Mavi Camii) olarak da bilinmektedir.
1:32:52Osmanlı Sanatı: Osmanlı'da resim ve heykel sanatı aşağı doğru giderken hat sanatı inanılmaz derecede önem kazanmıştır.
Osmanlı'da hattatlarla ilgili sınavlarda genellikle hattatların isimlerini veren sorular çıkmaktadır.
Önemli hattatlar arasında Amasyalı Şeyh Hamdullah, Kazasker Mustafa İzzet, Yeserizade Efendi ve Hafız Osman bulunmaktadır.
1:34:24Osmanlı Hat Sanatı: En büyük Osmanlı hattatı Şeyh Hamdullah'dır ve "Kıble Ün Hattatin" ünvanlıdır.
Hat, Arapçayı güzel yazma sanatıdır ve önemli hat sanatçıları arasında Ahmet Karahisari, Kazasker Mustafa İzzet, Yeserizade Mustafa İzzet ve Hafız Osman bulunmaktadır.
İkinci Mustafa da ünlü bir hattat padişahtır.
1:35:53Minyatür Sanatı: Minyatür, bir şeyi küçültme sanatıdır ancak perspektif kurallarına uymaz, padişah gibi önemli kişiler her zaman büyük çizilir.
Minyatür sanatında "musavir" veya "tasvir" sanatı olduğu için nakkaş adı verilen önemli sanatçılar vardır.
Matrakçı Nasuh, Nakkaş Sinan Bey ve Gül Koklayan Fatih tablosu (2022'den beri sınavlarda sıkça sorulan bir konu) önemli minyatür eserleridir.
1:39:09Tezhip Sanatı: Tezhip, kelimenin manası "altın" kökünden gelir ve altınlamak, yaldızlamak anlamına gelir.
Tezhip genellikle levhalar süslemesi yapılır ve özellikle Kur'an-ı Kerim süslemelerinde kullanılır.
Tezhip sanatıyla uğraşana "müzehhip" adı verilir ve Kara Mehmet bu dönemin en ünlü temsilcisidir.
1:41:39Osmanlı Resim Sanatı: Osmanlı resim sanatı Tanzimat'a kadar iyi ilerlememiş, sarayın içinde resim bölümü bulunmamıştır.
Resmini yaptıran ilk Osmanlı padişahı Fatih Sultan Mehmet'tir ve bu resim yaşlandırma tekniği ile çizilmiştir.
Şeker Ahmet Paşa, Osmanlı'nın önemli resim sanatçılarından biridir ve en ünlü tabloları arasında Narlar ve Ayvalar, Üzümlü Natür Mort ve Karpuz Dilimli Natür Mort bulunmaktadır.
1:46:26Osmanlı Sanatı ve Ressamlar: II. Mahmut, Osmanlı Devleti'nin ressam yetiştirebilmek için Paris'te Mekteb-i Osmanıye adında bir kurum açmıştır.
Şeker Ahmet Paşa, Osmanlı'da ilk resim sergisini açmıştır.
Osman Hamdi Bey, Sanayi Mektebi'nin kurucusu ve Osmanlı Teknik Müzesi'nin arkeoloji bölümünü kurmuştur.
1:47:35Önemli Ressamlar ve Eserleri: Osman Hamdi Bey'in "Kaplumbağa Terbiyecisi", "Kur'an Okuyan Kadın", "Silah Taciri" ve "Gül Koklayan Fatih" gibi ünlü tabloları vardır.
Mihri Müşfik, Osmanlı Devleti'nin ilk kadın ressamıdır ve Mustafa Kemal Atatürk'ün ilk yağlı boya portresini çizmiştir.
1:50:58Osmanlı Müziği: Osmanlı Devleti'nin kuruluş döneminde mehterhane vardır ve önemli bestekarları arasında Rızade İri, Tamburi Cemil Bey, Abdulkadir Meragi, İsmail Dede Efendi ve Zekayı Dede bulunmaktadır.
II. Mahmut zamanında mehterhane kapatılıp yerine Mızıka-i Hümayun kurulmuştur.
III. Selim, "Dilara" makamını bulmuştur ve kendisi neyzen olarak bilinir.
1:53:24Osmanlı Sanatları: Osmanlı Devleti'nde kalem işi, çinicilik, halıcılık, telkari, gümüş işleme, alakari, duvar süsleme, vitray, tombak ve heykel gibi sanatlar gelişmiştir.
Çinicilik Diyarbakır, İznik, Kütahya ve İstanbul'da, halıcılık Uşak, Bünyen, Hereke ve İsparta'da, telkari ve gümüş işleme Mardin'de ünlenmiştir.
Sultan Abdülaziz, Osmanlı'da heykelini yaptıran ilk padişahdır ve III. Selim zamanında Milli Osmanlı Operet Kumpanyası kurulmuştur.
1:57:50Osmanlı Edebiyatı: Osmanlı Devleti'nin resmi dili Türkçe'dir ancak yazarken Osmanlı harfleri (Arap harfleri) kullanılmıştır.
Osmanlı edebiyatı divan edebiyatı, tasavvuf edebiyatı ve halk edebiyatı olarak üç ana kısma ayrılır.
Divan edebiyatında Baki, Fuzuli, Nabi ve Ruhi gibi önemli şairler bulunmaktadır.
1:59:02Osmanlı'da Tasavvufçular ve Halk Edebiyatı: Pir Sultan Abdal, Akşemsettin, Eşrefoğlu Rumi, Hacı Bayram Veli, Kaygusuz Abdal, Ümmü Kemal gibi tasavvufçular ve halk edebiyatı isimleri Osmanlı'da önemli yer tutmuştur.
Köroğlu, Dadal Hayali, Karacaoğlan, Karaca Kız ve Ömer Aşık gibi halk edebiyatı şairleri Osmanlı'da yaşamıştır.
1:00:17Osmanlı'da Spor: Osmanlı padişahlarının çoğu ata binme ve güreş gibi sporlarda hünerliydi, Orhangazi ve Murat gibi padişahlar güreş tekkeleri açmışlardır.
Kırkpınar Yağlı Güreşleri, Osmanlı Devleti'nden kalan önemli miraslardan biridir ve Türkiye'nin en önemli güreş turnuvalarından biridir.
Osmanlı Devleti'nin sonlarına doğru Olimpiyatlara bile katılmış, özellikle Selim Sırrı Tarcan'ın sporla ilgili çalışmaları önemlidir.
1:01:08Osmanlı'da Sporun Gelişimi: Beşiktaş 1335'te, Galatasaray 1907'de, Fenerbahçe 1910'da ve Ankaragücü 1915'te kurulmuştur.
İkinci Meşruiyet döneminde futbol serbest bırakılmış, ilk beden eğitimi öğretmeni Mehmet Faik İdman'dır.
Osmanlı'da spor günümüz gibi yaygın değildi, ancak padişahlar kendilerini geliştirmek için spor yapmak zorundaydı.
1:02:13Osmanlı'da Sporun Tarihi: Orhan Bey döneminde ilk defa güreş tekkeleri açılmıştır.
Birinci Murat döneminde Edirne'de Kırkpınar Yağlı Güreşleri başlamıştır.
V. Murat ve Sultan Abdülaziz önemli güreşçi padişahlardır, Adalı Halil ve Koca Yusuf da ünlü Osmanlı güreşçilerindendir.
1:03:22Osmanlı'da Sporun Gelişimi: Okçuluk ile uğraşanlara "kemankeş" adı verilmiştir.
Hünerli at binicilere "cundi" adı verilmiştir.
İlk kez Osmanlı ders müfredatına jimnastik dersi girmiştir.
2:04:20Osmanlı'da Sporun Gelişimi: İlk beden eğitimi öğretmeni Mehmet Faik İdman'dır.
Selim Sırrı Tarcan Milli Olimpiyat Komitesi'ni kurmuştur.
2:05:32Osmanlı'da Ekonomik Kavramlar: İaşecilik (provizyonizm) ekonomik kavramlarından biridir.
Fiskalizm, merkantilizm, tahşiş (parayı ayarlama), züf akçe (akçenin içindeki değerli madeni azaltıp değersiz madeni çoğaltmak) gibi ekonomik kavramlar Osmanlı'da kullanılmıştır.
Lonca ahiliğin devamı, menzil kervanlar arası haberleşmeyi sağlama, gedik hakkı (belediyede işyeri açma hakkı), ebre (bir işte ustalaşmak) ve muhtesip (belediye işlerinden sorumlu görevli) gibi kavramlar Osmanlı'da önemlidir.
Cizye, Osmanlı Devleti'ne gayrimüslimlerin askere gitmemeleri karşılığında ödedikleri vergidir.
2:07:33Osmanlı Devleti'nin Ekonomik Sistemi: Anam, küçükbaş hayvanlardan alınan verginin adıydı.
Avarız, olağanüstü durumlar için alınan vergiydi.
Başlı çift bozan, üst üste ekmeyenden alınan vergiydi.
İspence, toprak vergisiydi.
2:08:02Osmanlı Ekonomisi ve Para Sistemi: Kapan, toptancı halleridir ve unkapanı, balık kapanı, sebze bakanı kapanı gibi türleri vardır.
Bedesten, günümüzdeki ticari malların depolanıp saklandığı yerlerdir.
Osmanlı'da ilk parayı bastıran Osman Bey, ilk altın parayı bastıran Fatih Sultan Mehmet'tir ve bu paranın adı "Sikke-i Hasene" (parlak para) idi.
Kayme, Osmanlı cinsi kağıt para olup, ekonomik anlamda kötüye doğru gittiğimizde gösterilir.
2:08:55Osmanlı Bankası ve Ekonomik Yapı: Osmanlı'da Merve Banka dershane adında bir banka vardı ancak para basma yetkili değildi.
Para basma yetkisi İngilizlere verilmiş, bankanın adı Banka Osmani ile değiştirilerek Banka Şahane Osmani (Şahane Osmanlı Bankası) olmuştur.
Memleket Sandıkları, ileride Ziraat Bankası olarak adlandırılmıştır.
2:09:33Osmanlı Mimarisi: Osmanlı'da çıraklık, kalfalık ve ustalık olmak üzere üç eğitim seviyesi vardır.
Osmanlı Devleti'nin ilk altı minareli camisi Sultanahmet'tir ancak mimarı Sedefkar Mehmet Ağa'dır ve yabancılar tarafından "Blue Mosque" (Mavi Camii) olarak bilinmektedir.
Osman Bey'in batı tarzındaki ilk camisi Nur Osmanıye'dir ve Mostar Köprüsü kesinlikle Mimar Sinan'a ait değildir.
2:10:36Osmanlı Sanatı: Ahmet Karahisari, Şeyh Hamdullah ve Hafız Osman hat sanatıyla uğraşmıştır.
Minyatür sanatıyla Matrakçı Nasuh, Lale Devri ünlü minyatürsü Levni'dir.
Gül Koklayan Fatih minyatürünü Nakkaş Sinan yapmıştır ve bu minyatür bir portre görünümüne geçiren ilk eserdir.
Teshibin, altın yaldız anlamına gelir ve genellikle Kur'an-ı Kerim'in süslemelerinde kullanılır.
2:12:06Osmanlı Sanatı ve Kültür: İlk resim sergisini açan Şeker Ahmet Paşa'dır.
Osmanlı Devleti'nin ilk müzecisi Osman Hamdi Bey'dir ve aynı zamanda ilk arkeologudur.
İkinci Mahmut mehterhaneyi kaldırmış, Mızıkayı Hüma kurmuştur.
Üçüncü Selim, Suzi Dilara makamıyla çalmıştır.
2:13:13Osmanlı Edebiyatı ve Spor: Tasavvuf edebiyatında sonunda "abdal" olanlar vardır ve bunların gerçek adları değil takma mahlaslarıdır.
Kırkpınar yağlı güreşleri Edirne'de yapılır.
Koca Yusuf, dünyada onu yenen olmayan bir güreşçiydi ancak Amerika'ya giderken gemi batması sonucu parmaklarını keserek öldürülmüştür.
2:15:47Osmanlı Kültürünün Önemi: Osmanlı kültürleri KPSS'de önlisans ve ortaöğretimde üçer soru, AGS'de bir veya iki soru, E-KPSS'de kesin bir veya iki soru olarak çıkmaktadır.
Bu ünite kolay değildir çünkü bol soru içerir.
Osmanlı Devleti'nin kültür ve medeniyeti ayrı bir ünite olarak ele alınacaktır.

Osmanlı Kültür Medeniyetinin Beşinci ve Son Videosu: Ekonomi ve Kültür

Yapay zekadan makale özeti

Yanıtı değerlendir