Buradasın
Osmanlı Korsanlarının Atlantik Seferi ve Murat Reis'in Hikayesi
youtube.com/watch?v=Z8RDDJ-rOp0Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Osmanlı Devleti'nin himayesindeki korsanların Atlantik Okyanusu'ndaki faaliyetlerini ve özellikle Küçük Murat Reis'in hayatını anlatan tarihsel bir belgeseldir.
- Video, Osmanlı korsanlarının Akdeniz'deki faaliyetlerinden başlayarak Atlantik Okyanusu'na açılmalarına kadar olan süreci kronolojik olarak ele alıyor. İlk bölümde Koca Murat Reis önderliğinde Lanzarote adasını ele geçirme, Küçük Murat Reis'in İngiltere, Danimarka ve İzlanda'ya düzenledikleri seferler anlatılırken, ikinci bölümde Murat Reis'in 1628'den 1640'a kadar olan seferleri, tutsak alması ve Malta hapishanesinde hayatını kaybetmesi detaylandırılıyor.
- Videoda ayrıca Osmanlı korsanlarının bu seferlerde ele geçirdikleri tutsaklar, yağmaladıkları değerli mallar ve Osmanlı İmparatorluğu'nun Atlantik Okyanusu'nda varlığını sürdürmesindeki rolü hakkında bilgiler de veriliyor.
- 00:07Osmanlı Korsanlarının Atlantik Seferleri
- 16. ve 17. yüzyıllarda Osmanlı Devleti himayesindeki korsanlar Atlantik Okyanusu'ndan İngiltere'ye, Danimarka'dan İzlanda'ya kadar birçok bölgeye yağma seferleri gerçekleştirmiş, İngiltere'nin bir liman bölgesini dört yıl boyunca kontrolü altına almıştır.
- Osmanlı korsanlarının Atlantik seferlerinin iki temel nedeni vardı: Akdeniz'de boy gösteren ticaret gemilerinin sayısının azalması ve Amerika kıtasından taşınan altın ve gümüş gibi değerli malların Avrupa kıtasına Atlantik üzerinden getirilmesiydi.
- 00:57Osmanlı Korsanlarının Akdeniz'deki Etkisi
- Deniz taşımacılığı geçmiş yüzyıllarda tehlike arz etmekteydi; sevkiyat halindeki gemiler sık sık korsan istilalarına yem olabiliyordu.
- 16. yüzyıl, Osmanlı Devleti'nin denizcilik ve korsan faaliyetlerinde zirveye oynadığı bir dönem olarak bilinir.
- 16. yüzyılda Akdeniz, önemli ve zengin sınırlara yakın olması nedeniyle korsanlar için yağma seferlerinin bolca yapılabileceği bir yerdi.
- 02:14Osmanlı Korsanlarının Üsleri ve Stratejileri
- Cezayir Sultanı Hızır Reis'in Osmanlı İmparatorluğu'na katılmasının ardından Cezayir, Osmanlı'ya bağlı özerk bir eyalet konumuna gelerek Osmanlı korsanları tarafından üs olarak kullanılmaya başlandı.
- İstanbul'dan, İskenderiye'den ve İzmir'den yola çıkan yabancı ticaret gemileri Avrupa ülkelerine hareket ederken, yol güzergahı Osmanlı korsanlarının sığınma alanı olan Cezayir'den geçmekteydi.
- Osmanlı hükümdarları Müslüman ticaret gemileri ve Osmanlı savaş gemilerine zarar verilmemesi şartı ile Akdeniz'de korsancılık faaliyetlerinin yapılmasına göz yummaktaydı.
- 04:51Osmanlı Korsanlarının Atlantik Seferleri
- 1585 yılında Koca Murat Reis önderliğinde denize açılan üç parçalık Osmanlı filosu, Cebelitarık Boğazı'nı geçerek Kanarya Adaları topluluğundan biri olan Lanzarote Adası'na vardı.
- Denizciler karaya ayak bastıktan sonra kısa bir mücadelenin ardından adaya Osmanlı Devleti adına el koyarken, içlerinde adanın valisinin de bulunduğu üç yüz kişiyi esir aldı.
- Bu tarihten itibaren Lanzarote Adası'nı üs olarak kullanan Osmanlı korsanları Osmanlı Devleti adına Atlantik Okyanusu'nda fetih hareketlerine devam ettiler.
- 05:47Küçük Murat Reis'in Seferleri
- Asıl adı Janjan Zoon olan Küçük Murat Reis, 1570 yılında Hollanda'nın Harlem şehrinde doğup gençlik yıllarından itibaren denizciliğe gönül vermişti.
- Cezayir'in Osmanlı egemenliğine girmesinin ardından Cezayir'e ayak basan Janjan Zoon burada devşirilerek Küçük Murat Reis adını aldı.
- 1625 yılının yaz aylarında Atlantik Okyanusu'na açılan Küçük Murat Reis, emrindeki on beş parçalık Osmanlı filosuyla Ağustos ayının başlarında İngiltere'ye yaklaşarak ülkenin güneybatı ucundaki Selli Takım Adalarına Osmanlı Devleti adına el koydu.
- 06:46İngiltere ve İzlanda Seferleri
- Küçük Murat Reis, adaya ayak basan Osmanlı korsanları ile Bristol Kanalı açıklarında bulunan Lady Adası'na bir baskın düzenledi ve on günlük yağma hareketinin ardından Pilmud Limanı çevresindeki yirmi yedi gemiye el koydu.
- Amerika ile ticaret yapan çok büyük ve çok işlek bir liman olan Bristol Limanı tam dört yıl Osmanlı hakimiyetinde kaldı ve bu süre zarfında Osmanlı korsanlarının rehin aldığı İngiliz gemi sayısı dörtyüzü aştı.
- 20 Haziran 1627'de yirmi beş parçadan oluşan iki korsan filosu bir kez daha Atlantik Okyanusu'na yelken açtı ve Manş Denizi'ni geçerek Kuzey Denizi boyunca Danimarka ve Norveç kıyılarını top atışına tuttu.
- 08:26İzlanda'daki Faaliyetler
- Temmuz ayının başlarında İzlanda'ya ulaşan Osmanlı korsanları, adanın güneybatısındaki Green Dawk adlı balıkçı köyünde karaya çıktı ve iki hafta boyunca İzlanda adası'nda yağma ve talan faaliyetlerinde bulundu.
- Murat Reis liderliğindeki Osmanlı korsanları, İzlanda'da elli'den fazla İzlandalıyı esir aldı ve Green Dawg Limanı'ndan çıkarken Danimarka bayrağı çekerek dost gibi yaklaştığı ticaret gemilerini tuzağa düşürüp bir çoğunu yağmaladılar.
- Cezayir'den yola çıkan iki Osmanlı filosu 4 Temmuz 1627 tarihinde İzlanda'nın Valnes köyünde karaya çıktı ve üç gemiden oluşan korsan filosu Doğu Freud'larında bir hafta dolaşırken 110 İzlandalıyı esir aldı.
- 09:50Westman Adaları'ndaki Baskın
- 16 Temmuz'da Westman Adaları'na çıkan Osmanlı korsanları dört gün boyunca tüm bölgeyi yağmaladı ve 234 İzlandalıyı esir aldı.
- Direnenlerden biri rahip olmak üzere 34 kişi bu baskında öldürüldü, Olafur Egilson adlı bir papaz eşi ve iki oğluyla birlikte korsanlar tarafından esir edildi.
- Cezayir filosu yaklaşık bir ay boyunca düzenlediği akınlar neticesinde tutsaklar ve değerli ganimetlerle birlikte 12 Ağustos'ta Cezayir'e geri döndü.
- 10:38Murat Reis'in İzlanda Seferi
- Murat Reis ve Cezayir filosunun İzlanda'daki yağmalama operasyonunda toplam 800 tutsak ele geçirildi.
- İzlanda tarihinde "Türk baskını" olarak bilinen bu olay, 1628'de yürürlüğe giren ve 1970'li yıllarda anayasada yer alan "Türk öldürmek serbesttir" yasasının çıkmasına neden oldu.
- İzlanda kaynaklarında Murat Reis "insan çalan Türk" olarak anılmaktadır.
- 11:17İngiltere ve Baltimore Seferi
- 1631 Haziran ayında İngiltere kıyılarına ulaşan Murat Reis, Cornwall bölgesinde bir İngiliz gemisini batırdı ve mürettebatını esir aldı.
- Baltimore kıyısına gelen korsanlar, 21 Haziran gecesi şehri yağmalayıp 20 erkek, 33 kadın ve 54 çocuk olmak üzere toplam 109 kişiyi tutsak olarak ele geçirdi.
- Baltimore belediye başkanı, 23 Haziran'da koramirale gönderilen mektupta, 300 tonluk iki ve 150 tonluk üç Türk savaş gemisinin şehri zapt ettiğini bildirdi.
- 12:40Tutuklanma ve Ölümü
- 1635 yılında sefere çıkmak üzere olan Murat Reis, Tunus kıyılarında ani bir saldırı sonucu esir alındı ve Malta'da hapse atıldı.
- Yaklaşık beş yıl sonra, yakın arkadaşı Süleyman Reis liderliğindeki bir grup korsan tarafından hapishaneden kurtarıldı.
- Fas'a döndükten kısa bir süre sonra, Malta hapishanesinin zor yaşam koşullarının etkisiyle 1640 yılında hayatını kaybetti.
- 13:17Murat Reis'in Mirası
- Bir Osmanlı korsanı olarak tarihe geçen Murat Reis, Atlantik Okyanusu'nda yaptığı yağma, insan kaçırma ve talan hareketleriyle tanındı.
- Bu hareketler bazen padişahın emri ve bilgisi dahilinde, bazen de haberi olmadan gerçekleştirildi.
- Osmanlı İmparatorluğu, 16. yüzyılda Murat Reis sayesinde "Atlantik Okyanusu'nun her karışında ben de varım" demiştir.