• Buradasın

    Osmanlı İmparatorluğu ve Ermeni Sorunu Üzerine Tarihsel Bir İnceleme

    youtube.com/watch?v=uObT-tJ2NCM

    Yapay zekadan makale özeti

    • Bu video, bir konuşmacının Osmanlı İmparatorluğu ve Ermeni sorunu hakkında yaptığı sunum ve röportaj formatında gerçekleşen bir tarih anlatımıdır. Videoda Doçent Orhan Çekişli, Fransa'da üniversitede öğretim üyesi olarak görev yapmaktadır.
    • Video, Osmanlı İmparatorluğu'nda yaşanan Ermeni sorununu, 1915 olaylarını, Ermenistan'ın tarihini ve Türkiye'nin bu konudaki hukuki ve diplomatik stratejilerini ele almaktadır. İçerik, Van'ın teslim edilmesi, Ermenistan Cumhuriyeti'nin kuruluşu, Ermeni isyanları, Rusya ve İngiltere'nin rolü, suikast girişimleri ve modern Türkiye'nin dış politikası gibi konuları kapsamaktadır.
    • Videoda ayrıca Ermeni sorununun dört temel yönü (tanıtım, tazminat, toprak talepleri ve AB üyeliğinin tehlikesi) incelenmekte, soykırım tanımı, hukuki prensipler ve Avrupa Adalet Divanı'nın Marsilya derneğinin davasına verdiği kararlar hakkında bilgiler verilmektedir. Konuşmacılar, 1948'de yapılan bir kanunun uygulanamayacağını ve dünyanın hiçbir yerinde böyle bir karar alınamayacağını vurgulamaktadır.
    Van'ın Teslimi ve Dış Müdahale
    • Van şehri içerden ve dışarıdan vurulduktan sonra teslim edildi ve bir telgraf Amerika'ya iletildi.
    • Rus Çarı Ermenilere teşekkür ederek 200 bin küsur ruble gönderdiğini ve Rus ulusu onları unutmayacağını belirtti.
    • 1918'de Van'ın teslim edilmesiyle ilgili belgeler gösterildi ve bu belgelerin özgür olduğunu ancak bir gün tekrar olabileceğini vurgulandı.
    01:31Ermenistan'ın Kuruluşu ve Sovyetleşme
    • 30 Ekim 1918'de Mondros Ateşkesi imzalandı ve Dünya Savaşı bu tarihe kadar sürdü.
    • 1918'de Ermenistan bağımsız bir cumhuriyet olarak kuruldu ve Azerbaycan da kuruldu, ancak bu iki ülke 1918-1920 arasında kısa süre yaşadı.
    • 1920'de Kızıl Ordu Kafkasya'dan girdi ve bu bölgeleri Sovyetleştirdi.
    02:34Ermenistan'ın İç Sorunları
    • 1918'de Ermenistan'ın başbakanı Ohannes Kaçaznuni, Taşnak Partisi'nin kapatılmasını ve kendisinin yerine getirilmesini istedi.
    • Kaçaznuni, Osmanlı Devleti'nin Ermenilere karşı haklı davrandığını ve İngiltere ve Fransa'nın silah, cephane ve para desteğiyle Ermenilerin vatan kurma çabalarının yanlış olduğunu belirtti.
    • Kaçaznuni, Lozan'dan sonra verilen sözlerin tutulamadığını ve barış yollarını aramak gerektiğini söyledi.
    04:16Fransa ve Ermeniler
    • Fransa'daki diplomatların Ermeni meselesinde etkili olmaması eleştirildi.
    • Fransa'daki Ermeniler, Fransa'ya borçlu oldukları için Fransa ne derse onu yapacak durumda olduklarından bahsedildi.
    • Savaş sonrası İngiltere, Fransa ve İtalya çekildiğinde Türkiye ile Yunanistan baş başa kaldı.
    06:47Harvard Raporu ve Ermenistan Projesi
    • Amerika Birleşik Devletleri'nin genelkurmay başkanı General Harvard, Anadolu'ya gönderildi ve Ermenistan kurulması projesini inceledi.
    • Harvard, 23 Eylül'de Mustafa Kemal ile Sivas'ta görüşmeler yaptı ve Kamal Karabekir'in yardımıyla tüm Kafkasya ve sınır bölgelerini gezip herkesle konuştu.
    • Harvard raporunda, Ermenistan'ın kurulması için bir sınır çizilmesinin imkansız olduğu, nüfusun sadece %10'unun Ermeni olduğu ve geri kalanın Müslüman olduğu belirtildi.
    08:36Mandat Sistemi ve Avrupa'nın Doğu Akdeniz İlgi Alanları
    • Mandat sisteminde, Amerika mandat devleti olacak ve Ermenistan manda devleti olarak kurulacaktı.
    • Fransa, Suriye'nin mandat devleti olarak tarih boyunca Doğu Akdeniz'de nüfuz sahibi olmuştu.
    • İngiltere, 1777-1977 yılları arasında Rusya'nın Akdeniz'deki nüfuzunu engellemek için Osmanlı'ya destek vermişti.
    10:56Ermeni Sorunu ve Osmanlı İmparatorluğu
    • "İlk Defa Ermeni" sözcüğü ilk uluslararası ateşkes antlaşması'nda yer alır ve daha önce Ermeni adı kullanılmamıştır.
    • Van'da kaybedilen yetmiş bin Osmanlı vatandaşının çoğunluğu Kürtlerden oluşmaktaydı ve Osmanlı Hamidiye Alayları Kürt vatandaşları korumuştur.
    • Osmanlı'da Türk vatandaşları, Ermeni ve Kürt vatandaşları arasında ayrım yapılmamıştır.
    12:13Ayasteos Antlaşması ve İhanet
    • İstanbul'daki Patrik, Çar'ı ziyaret ederek üç öneri sundu: Ermenistan kurulması, altı vilayetin (Sivas, Erzurum, Van, Bitlis, Elazığ, Diyarbakır) özerkliği veya Osmanlı hükümetinin reformlar yapması.
    • Patrik, Vezir Dairesi'nde maaş alıyordu ve Fatih tarafından 1461'de Rum Patriği'nin karşısına Ermeni Patriği çıkarılmıştı.
    • Çar'ın amcası, Patrik'in önerilerini kabul etmedi ve alternatif olarak Ermenilere silah ve para sağlayarak isyan etmelerini önerdi.
    16:20Ermeni İsyanları ve Avrupa'nın Rolü
    • Ermeniler isyan etti, köyleri yakıp Müslümanları öldürdüler, böylece Avrupa'da sempati uyandırdılar.
    • Patrik, İstanbul'a döndüğünde "El Yırta" olarak bilinen bir gazetede Çar'ın önerilerini aktardı.
    • 1878'den 1915'e kadar otuz yıl boyunca Ermeni isyanları devam etti.
    18:26Abdülhamid Han ve Ermeni Suikastları
    • Abdülhamid Han, eğitim dünyasında en büyük yatırımları yapan ve yüzden fazla okul açan bir sultan olarak tanınıyordu.
    • Ermeniler, Osmanlı Bankası'nı basarak Avrupa'yı ayağa kaldırmayı amaçladılar ve üç gün boyunca bankayı ele geçirdiler.
    • İngiliz Büyükelçisi, suikastlere son vermek için padişaha baskı uyguladı ve suikastçıların yargılanmaması karşılığında onları teslim almayı kabul etti.
    22:24Padişah Suikastı
    • 1908'de banka suikastından sonra beklenen tepkiyi alamayan Ermeniler, padişahın hareketlerini bir ay boyunca izlediler.
    • İtalya'dan getirilen bir suikastçı, padişahın ilk saatli bomba saldırısını düzenledi.
    • Cuma selamlığı sırasında gerçekleşen suikastta bombalar patladı, ancak padişah kaçmayı başardı ve suikastçılar yakalanıp bedenin kılına zarar vermeden geri gönderildi.
    24:05Osmanlı'da Suikast ve Ceza
    • Padişah, suikast düzenleyen kişilere müebbet ceza verilmesini tercih etmiş, idam cezasını reddetmiştir.
    • Padişah, suikast düzenleyicilerin hedefinin kendisini öldürmek değil, devleti yıkmak olduğunu belirtmiştir.
    • Padişah, suikast düzenleyicileri asarsa doğudaki binlerce köyün yakılacağını ve bu nedenle vapoyu asamadığını açıklamıştır.
    26:19Türkiye'nin Dış Politikası
    • Konuşmacı, Türkiye'nin "istediğini yapamasa da istemediğini yaptırmayan" büyük devlet tarifine uymadığını belirtmiştir.
    • Ermeni soykırım iddialarına karşı yapılan yaptırımların (kanada, isveç, isvicre) etkisiz kaldığı, sadece Fransa'dan büyükelçi geri çekildiği belirtilmiştir.
    • İtalya'daki Ajda Pekkan olayı örnek alınarak, Türkiye'nin dış politikasında tutarsızlıklar vurgulanmıştır.
    28:09Türkiye'nin Stratejik Konumu
    • Türkiye'nin dünyanın merkezi olduğu, Avrupa ve Asya'ya geçit olduğu, Pergel'in Anadolu'nun merkezi olduğu belirtilmiştir.
    • Türkiye'nin hem cennet hem cehennem olabileceği, bu durumun yönetimin elinde olduğu vurgulanmıştır.
    • Türkiye'nin güçlü durması gerektiği, diplomatik ilişkilerde dikkatli olunması gerektiği, gözü kara olmak yerine somut sonuçlar almak gerektiği belirtilmiştir.
    29:34Diplomatik Stratejiler
    • Fransız mallarının boykot edilmesinin sembolik bir eylem olduğu, psikolojik etki yarattığı ancak sonuç alıcı bir tavır olmadığı belirtilmiştir.
    • Fransa'nın parlamentosunda Ermeni soykırım iddiasının kabul edilmesi ve Türkiye'de benzer bir iddianın kabul edilmemesi eleştirilmiştir.
    • Fransa'daki Müslümanların durumu ve Türkiye'deki Ermeni soykırım iddiası arasındaki karşıtlık vurgulanmıştır.
    32:30Osmanlı'nın Ermeni İlişkileri
    • Konuşmacı, Osmanlı'da suikast düzenleyen kişiyi devletin cezalandırma kaygısı olduğunu belirtmiştir.
    • Balkan Savaşları'nda dışişleri bakanının Ermeni olduğu ve ona olan güvenin eksikliği hala Ermenilerin ihanet etmediği belirtilmiştir.
    • Osmanlı'da Ermeni dışişleri bakanının atandığı ve bu durumun Balkan Savaşları'nda etkili olduğu vurgulanmıştır.
    36:36Komünist Grupların Doğuşu
    • Dışarıdan gelen Ermeniler ve Ruslarla birleşen Ermeniler, Sosyalist-Komünist Sorbon Üniversitesi öğrencileri tarafından toplanan bir grupla bir parti kurulmuştur.
    • Bu parti, 5 kişinin beyninden çıkmış olmasına rağmen, 20 sene sonra 1915'te milyonlarca insanı etkilemiştir.
    • Osmanlı, Çanakkale'de 250 bin canavar cana mal olan bir savunmayı sürdürürken, doğuda darbeyi yiyince vatan tehlikeye girmiştir.
    38:18Suriye ve Yunanistan İlişkileri
    • Suriye'ye 17 yıl boyunca PKK'ya otelcilik hizmeti verilmiştir ve daha sonra Suriye ile kucak kucağa olunmuştur.
    • Başbakan Erdoğan ile Şam ve Halep'e gidilerek, Türkiye'den giden yüzbinlerce Türk vatandaşının hasretini ve duygularını şahitlik edilmiştir.
    • Yunanistan'da Rodos, Sakası, Girit ve Midilli'de halkın arasında bir sorunun olmadığı görülmüştür.
    38:57Yönetim ve Strateji Sorunları
    • Yönetim anlamında halklar arasında bir sorun olduğu belirtilmiştir.
    • Hafız'ın beş esasında yaptığı ve kavak ağacından meyve beklenemeyeceği vurgulanmıştır.
    • Amerika'nın ağaçlarını değiştirdiği, Türkiye'de de aynı ağacın değiştirildiği ifade edilmiştir.
    39:24Sanat Dünyası ve Komünizm
    • Türkiye sinemasında Fikret Dekan, Nubar Tercan, Kenan Pars, Coşkun Sabah gibi birçok sanatçı bulunurken, Fransız sinemasında sadece Ahmet Kaya'nın zirveye çıkartıldığı belirtilmiştir.
    • Atilla İlhan ile yapılan sohbette, Nazım Hikmet'in hiçbir zaman solcu olduğuna inanmadığı ve son nefesinde komünist olarak ölmediği ifade edilmiştir.
    • Nazım Hikmet'in komünist düzenin olmadığını, böyle bir düzenin olamayacağını gördüğü ve pişman olduğu belirtilmiştir.
    41:41Ermeni Sorunu ve Tazminat
    • Ermeni sorununda tanıtım, tazminat ve Türkiye'nin AB'den uzaklaştırılması gibi dört kuralın olduğu belirtilmiştir.
    • Ermenilerin Sivas, Erzurum, Van, Bitlis, Elazığ, Diyarbakır gibi Doğu Anadolu topraklarını istedikleri ve 1991'de bağımsızlık bildirgesi yayınladıkları vurgulanmıştır.
    • Tazminat konusunda, kimin kime ne yaptığını belirleyip, aynı parayla Karadağ'ı geri alıp Karabağ'ı Azerbaycan'a hediye etme önerisi yapılmıştır.
    45:11Soykırım Tanımı ve Hukuki Boyut
    • Soykırımın tanımını iyi bilmek gerektiği, bir suçun soykırım olup olmadığına mahkeme karar vermesi gerektiği belirtilmiştir.
    • Türklerin bir soykırım yapmaları olasılığının hukuken olmadığı, kanunların geriye yürümediği vurgulanmıştır.
    • Hukuk kuralının evrenseldir ve dünyadaki kabul görmüş hukukta kanun geriye yürümez şeklinde ifade edilmiştir.
    46:48Soykırım İddiaları ve Hukuki Durum
    • 1915'te oluşan "sesini keserler" ifadesi, o dönemde soykırım suçunun tanımlanmamış olduğunu göstermektedir.
    • 1948'de yapılan kanun, soykırım suçunun uygulanamayacağı ve dünyanın hiçbir yerinde böyle bir karar alınamayacağı anlamına gelmektedir.
    • Ermenistan, bu hukuki gerçeği bilmeden mahkemeye giderek kaybetmesi muhakkak olan bir davayı açmıştır.
    47:52Marsilya Derneği'nin Dava Süreci
    • Marsilya Derneği 2004'te dava açarak Türklerin Avrupa Birliği'ne girmesinin soykırım kabulüne bağlı olduğunu iddia etmiştir.
    • Avrupa Birliği'nin cevabı, bir fiilin soykırım olup olmadığına karar verenlerin mahkemeler olduğunu, parlamentoların ise siyasi organlar olduğunu belirtmiştir.
    • 100 yıldır dünyadaki hiçbir mahkeme Türkler aleyhine soykırıma ilişkin bir karar vermemiştir.
    49:21Dava Sonucu ve Gelecek Stratejisi
    • Mahkeme, Marsilya Derneği'ne 30 bin euro tazminat ödenmesine karar vermiştir ve temyiz sürecinde de kaybedilmiştir.
    • Gelecekte benzer bir dava olsa da, Avrupa Adalet Divanı'nda savunma yapılacaktır.
    • Türkiye'nin diplomatik üslubu ve "incili çavuş" hikayesi örnek alınarak, devletin daha iyi temsil edilmesi gerektiği vurgulanmıştır.
    51:57Program Kapanışı
    • Programın konuğu Doçent Orhan Çekişli, Fransa Üniversitesi öğretim üyesidir.
    • Program, soykırım, sözde soykırım iddiaları ve geçmişteki serüvenlerle ilgili konuştuklarını belirtmiştir.

    Yanıtı değerlendir

  • Yazeka sinir ağı makaleleri veya videoları özetliyor