Buradasın
Osmanlı İmparatorluğu'nun Yükseliş Dönemi ve Önemli Padişahlar
- Tarih
- Osmanlı İmparatorluğu
- Fatih Sultan Mehmet
- Kanuni Sultan Süleyman
- Yavuz Sultan Selim
- Yükseliş Dönemi
Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan Osmanlı tarihi dersidir. Eğitimci, öğrencilere Osmanlı İmparatorluğu'nun yükseliş dönemi ve önemli padişahların dönemlerini anlatmaktadır.
- Video, Osmanlı'nın yükselme dönemi (1451-1579) ile başlayıp, Fatih Sultan Mehmet'in İstanbul'un fethi ve fetihleri, II. Beyazıt dönemindeki sorunlar, Yavuz Sultan Selim'in tahta geçişi ve fetihleri, Kanuni Sultan Süleyman'ın 46 yıllık saltanatı ve Sokullu Mehmet Paşa'nın dönemi kronolojik olarak ele almaktadır.
- Videoda ayrıca İstanbul'un fethinin nedenleri, Yavuz Sultan Selim'in Çaldıran, Turnadağ, Mercidabık ve Ridaniye savaşları, Kanuni Sultan Süleyman'ın Belgrad, Macaristan, Viyana ve Trablusgarp'ın fethi gibi önemli olaylar anlatılmaktadır. Son bölümde ise Sokullu Mehmet Paşa'nın gerçekleştiremediği projeler ve Osmanlı tarihindeki önemli devlet adamları hakkında genel kültür bilgileri verilmektedir.
- 00:03Osmanlı Yükseliş Dönemi
- Osmanlı yükseliş dönemi Fatih Sultan Mehmet ile başlar ve 1579'da Sokullu Mehmet Paşa'nın vefatıyla sona erer.
- Fatih Sultan Mehmet 1451'de tahta çıkar ve 1453'te İstanbul'u fetheder, bu onun ikinci kez tahta çıkışıdır.
- Fatih Sultan Mehmet, padişahlıktan men eden Çandarlı Halil Paşa'yı ortadan kaldırdıktan sonra tahta çıkabilir olmuştur.
- 00:38Fatih Sultan Mehmet'in Kişiliği ve İstanbul'un Fethi
- Fatih Sultan Mehmet çok büyük bir alimdir, yedi dil bilmekte ve çok fazla kitap okumaktadır.
- İstanbul'u 21 yaşlarında fethetmiştir ve bilim insanlarını korumuştur.
- İstanbul'u fethetme gayretinin nedenleri arasında toprak bütünlüğünü sağlamak, Hz. Peygamber'in hadisini gerçekleştirmek ve Bizans'ın Osmanlı şehzadelerini koruması ve Anadolu beylikleriyle işbirliği yapması bulunmaktadır.
- 01:45İstanbul'un Fethi İçin Hazırlıklar
- İstanbul'un fethi için şahi adı verilen toplar döküldü, Rumeli Hisarı (Boğazkesen) Anadolu Hisarı'nın karşısında inşa edildi.
- Avrupa ve Anadolu beylikleriyle saldırmazlık anlaşmaları yapıldı, 400 parçalık bir donanma hazırlandı.
- Surların dibine çekilebilmek için hareketli kuleler, havan topu ve mancınık sistemi kuruldu.
- 02:53İstanbul'un Fethi ve Sonuçları
- İstanbul 29 Mayıs 1453'te fethedildi, bu sayede ipek yolu Osmanlı eline geçti ve Bizans İmparatorluğu sona erdi.
- İstanbul'un fethi, Avrupa'da coğrafi keşiflere başlamasını ve feodalitenin yıkılmasına, merkezi krallıkların güçlenmesine neden oldu.
- Fatih Sultan Mehmet, İstanbul'u sahne-sema eserleri yaparak, bilim adamları getirerek bilim ve kültür merkezi haline getirdi ve Topkapı Sarayı'ı yaptırdı.
- 04:02Fatih'in Fethettiği Yerler
- Anadolu'da Sinop, Samsun, Karamanoğulları (Konya), Akkoyunlular (Doğu Anadolu) ve Trabzon Rum İmparatorluğu fethedildi.
- Balkanlar'da Sırbistan (Belgrad hariç), Arnavutluk, Eflak-Boğdan, Bosna Hersek ve Mora Yarımadası fethedildi.
- Denizlerde Bozcaada, Gökçeada, Ege adaları ve Kırım fethedildi, Kırım'ın alınması Karadeniz'in Türk gölü olmasını sağlamıştır.
- 06:35Fatih Döneminde Diğer Gelişmeler
- 1463-1479 yılları arasında Venediklilerle deniz savaşı yapıldı, sonrasında Venedik'e imtiyazlar verildi ve İstanbul'da ilk elçi bulundurma hakkı Venedik'e verildi.
- Fatih zamanında ilk altın para basıldı, Topkapı Sarayı yapıldı, sahne-sema medreseleri açıldı.
- İlk defa iltizam sistemi uygulandı, ilk müsaade uygulandı ve kapalı olan Ortodoks, Ermeni ve Rum patrikhaneleri tekrar açıldı.
- 08:15Fatih Sultan Mehmet Dönemi
- Fatih Sultan Mehmet döneminde cülus bahşi dağıtmak yasalaşmış, Kanunname-i Ali Osmani yayınlanarak kardeş katli yasal hale getirilmiş ve divana nişancı ataması yapılmıştır.
- Fatih Sultan Mehmet, İtalya'ya kadar giderek fethetme amaçlarını gerçekleştirmiş, ancak vefatından sonra askerlerin cenazeye katılmak için ayrılması Otto'nun kaybedilmesine sebep olmuştur.
- Fatih Sultan Mehmet, günümüzde on yedi ülke fethetmiş, bu nedenle Sultanül Bahreyn ve Hakan Berreyn (iki denizin ve iki kararın hükümdarı) lakaplarıyla anılmıştır.
- 09:29Fatih Sultan Mehmet'in Mirası
- Mustafa Kemal, Osmanlı padişahları arasında en çok sevdiği ve örnek aldığı kişi Fatih Sultan Mehmet'tir.
- Fatih Sultan Mehmet, yedi dil bilen ve inanılmaz kültürel özelliklere sahip bir padişahdır.
- Fatih'in ölümünden sonra iki oğlu arasında Devşirme-Türk mücadelesi yaşanmış, Cem Sultan savaşı kaybederek kaçış sürecine girmiştir.
- 10:58II. Beyazıt Dönemi
- II. Beyazıt döneminde İran kaynaklı Şii karakterli bir isyan olan Antalya bölgesi Şahkulu isyanı yaşanmış ve bastırılmıştır.
- Bu dönemde İspanyollar Yahudileri ve Müslümanları zorlamış, Kemal Reis hem Müslümanları hem de Yahudileri zulümden kurtararak İstanbul'a getirmiştir.
- Dönemde "Küçük Kıyamet" adı verilen deprem yaşanmış, yangınlar ve tsunami (tsunami) meydana gelmiştir.
- 12:27Leonardo da Vinci ve II. Beyazıt
- Deprem sonrası Haliç'i Boğaziçi'ne bağlayan köprü yapmak isteyen Leonardo da Vinci, II. Beyazıt'a mektup yazmış ancak mektup yanıtlanmamıştır.
- Leonardo da Vinci'nin gelmesi durumunda Osmanlı Devleti'nde Rönesans yaşanabilirdi ve diğer Rönesans sanatçıları da gelmeyi tercih edebilirdi.
- II. Beyazıt, sağlığında Osmanlı Devleti'nde ilk kez zorunlu olarak tahttan inen padişah olmuştur.
- 13:13Yavuz Sultan Selim Dönemi
- Yavuz Sultan Selim, babasının pasif politikasını beğenmeyerek onu tahttan indirip kendisi padişah olmuştur.
- Yavuz Sultan Selim, "tehlike batıda değil, tehlike doğuda" diyerek 1514'te Çaldıran Zaferi kazanmış ve Maraş bölgesindeki Dulkadiroğulları'na son vermiştir.
- 1515'te Turnadağ Savaşı'nda Anadolu Türk siyasi birliği kesin olarak sağlanmıştır.
- 14:42Yavuz Sultan Selim'in Fethleri
- Yavuz Sultan Selim, 1516'da Mercidabık ve 1517'de Ridaniye savaşlarıyla Memlükler Devleti'ne son vermiş, Mısır'ı Osmanlı Devleti egemenliği altına almıştır.
- Mısır'daki kutsal emanetler Hırka-i Saadet Dairesi'ne nakledilmiş, Baharat Yolu Osmanlı Devleti'nin eline geçmiştir.
- Yavuz Sultan Selim, hazineyi doldurduktan sonra torunlarına vasiyet ederek hazine kapılarının kendisinin mührüyle mühürlenmesini istemiştir.
- 16:18Yavuz Sultan Selim'in Sonrası
- Ridaniye seferi sırasında Piri Reis ilk dünya haritasını Yavuz Sultan Selim'e sunmuş ve çölde yolu göstermiştir.
- Ridaniye savaşı devam ederken Almanya'da Martin Luther reformu başlatılmıştır.
- Yavuz Sultan Selim sekiz sene hükümdarlık yapmış, tarihçiler onu "sekiz yıla seksen yıllık iş sığdıran padişah" olarak nitelendirmiştir.
- 17:13Kanuni Sultan Süleyman'ın Yönetimi
- Fatih Sultan Mehmet, "Avni" lakabıyla ve "Fatih" mahlasıyla şiirler yazmıştır.
- Kanuni Sultan Süleyman, Osmanlı Devleti tahtında en uzun süre (46 yıl) kalan padişahdır.
- Kanuni, 1520'de tahta çıktıktan sonra Canbardi, Gazali Baba, Zünnun, Kalemdaroğlu ve Ahmet Paşa gibi isyanları bertaraf etmiştir.
- 17:37Kanuni'nin Avrupa'daki Başarıları
- 1521'de Fatih'in alamadığı Belgrad'ı ve 1526'da Muaç Meydan Muharebesi ile Macaristan'ı yendi, Macaristan'ın yarısından fazlasını topraklarına kattı.
- 1529'da Viyana'yı ilk kez kuşattı ancak kış şartları ve kalelerin sağlam olması nedeniyle geri çekildi.
- 1532'de Alman seferi sırasında Avusturya Kralı Ferdinand'ı mağlup etti ve İstanbul Antlaşması'nı imzalatarak Orta Avrupa'nın siyasi üstünlüğünü ele geçirdi.
- 19:10İstanbul Antlaşması ve Sonuçları
- 1533 yılında yapılan İstanbul Antlaşması ile Osmanlı Devleti, Orta Avrupa'nın siyasi üstünlüğünü tamamen ele geçirdi.
- Avusturya Kralı Ferdinand, Osmanlı Padişahı ile asla eşit şartlarda konuşamayacağını kabul etti ve Sadrazam Pargalı İbrahim ile anlaşma yaptı.
- Orta Avrupa'nın üstünlüğü 1566'da Zdvato Binaltıyüzaltı'da yapılan anlaşmaya kadar sürdü.
- 19:54Fransa ile İlişkiler ve Kapitülasyonlar
- 1535'te Kanuni, Fransa Kralı Ferdinand'a hem Avrupa Hristiyan Haçlı Birliği'nden onu ayırmak hem de Akdeniz ticaretini geliştirmek amacıyla "İmtiyaz-ı Mahsusa" veya "Ahdi Atik" adı verilen kapitülasyon verdi.
- Fransa'ya verilen kapitülasyon, Venedik'e verilen imtiyazdan daha fazla hukuki, siyasi, ticari ve eğitim hakları içeriyordu.
- Kanuni, kapitülasyonların ileride Osmanlı Devleti'ne zarar vereceğini düşündüğü için iki hükümdarın ölümüne kadar geçerli olduğunu belirtti, ancak anlaşmalar yenilenerek 1. Mahmut döneminde daimi hale getirildi.
- 20:54Osmanlı'nın Avrupa ve Asya'daki Seferleri
- 1541'de Macaristan'ın tamamını, 1551'de Trablusgarp'ı aldı ve Beylerbeyi olarak Turgut Reis'i getirdi.
- 1555'de İran ile yaptığı ilk anlaşma olan Amasya Antlaşması'na imza attı.
- 1560'ta Cerbe Deniz Savaşı'nda Kuzey Afrika'daki topraklarının egemenliği pekişti.
- 21:41Hint Deniz Seferleri ve Zigetvar Seferi
- 1538-1553 yılları arasında Hindistan'daki Portekizlilerin Gücerrah Sultanlarına ve Müslüman halka zulüm yapması üzerine Gücerrah Sultanı Osmanlı'dan yardım istemiş, Kanuni Hadım Süleyman Paşa, Piri Reis ve Seyyid Ali Reis'i o bölgeye göndermiştir.
- Hint deniz seferlerinden istenen sonuç alınamadı çünkü okyanusu iyi tanımıyor, dayanıklı gemileri yoktu ve bölgedeki Müslümanlar bize yardım etmedi.
- 1566'da Zigetvar seferi Kanuni'nin son seferi oldu ve seferin sonunda üzümlü tepesine gömüldü, ölümü ise ordunun moralini bozmaması için gizlendi.
- 23:24Kanuni Sultan Süleyman'ın Mirası
- Kanuni Sultan Süleyman'ın iki lakabı vardır: Müslümanlar tarafından "Kanuni", Avrupa tarafından ise "Muhteşem Süleyman" olarak anılır.
- Kanuni Sultan Süleyman döneminde Süleymaniye medreseleri açılmış ve bilim ve teknikte büyük ilerlemeler sağlanmıştır.
- Kanuni'nin son iki senesi, Selim ve III. Murat dönemlerinin sadrazamı Sokullu Mehmet Paşa'dır.
- 23:56Sokullu Mehmet Paşa ve Osmanlı Donanması
- Sokullu Mehmet Paşa döneminde 1571'de Kıbrıs'ın Venediklilerden alınmasıyla İnebahti Deniz Savaşı'nın nedeni oldu.
- Osmanlı Devleti'nin tarihinde donanması dört kez yakıldı: 1571 İnebahti, 1770 Çeşme, 1827 Navarin ve 1853 Sinop.
- Sokullu Mehmet Paşa'nın üç büyük projesi vardı: Don-Volga, Süveyş Kanalı ve Marmara-Karadeniz projesi.
- 24:49II. Selim Dönemi
- II. Selim döneminde Fas egemenlik altına alındı.
- II. Selim, tüm yetkilerini Sokullu Mehmet Paşa'ya devretti ve hiç sefere çıkmadı.
- II. Selim, ordunun başında sefere çıkma geleneğini bozan ilk padişah ve İstanbul'da ölen ilk Osmanlı padişahı oldu.
- 25:46Sokullu Mehmet Paşa'nın Projeleri
- Don Volga projesi, Karadeniz üzerindeki iki ırmağı birleştirmek amacıyla yapılmıştır; bu proje Rusya'nın Kırım'a inmesini engellemek, Kırım'ı korumak ve Don ile Volga ırmaklarından Hazar Denizi'ne ulaşım sağlamak için planlanmıştır.
- Mimar Sinan'a verilen görevi gerçekleştiremeden vefat etmesi ve Kırım'ın isteksizliği nedeniyle proje gerçekleşmemiştir; 1956 civarında Rusya tarafından iki ırmağı birleştirme başarılmıştır.
- Süveyş Kanalı projesi, Baharat Yolu'na işlerlik kazandırmak amacıyla Kızıldeniz'i Akdeniz'e bağlayan bir kanal yapma fikriyle başlatılmıştır; ancak bu proje de gerçekleşmemiş, 1869'da Fransa tarafından açılmıştır.
- 27:45Marmara-Karadeniz Projesi ve Sokullu Mehmet Paşa
- Marmara-Karadeniz projesi, İznik-Sapanca, İznik Gölü ve Sapanca Irmağını birleştirmek, Karadeniz'e ikinci bir ticari yol açmak, kereste ihtiyacını karşılamak ve gemileri orada üretip saklamak amacıyla yapılmaya çalışılmıştır.
- Sokullu Mehmet Paşa'nın üç projesi de gerçekleşmemiştir; Paşa önemli bir devlet adamıdır ve Fatih, Bayezid, Yavuz, Kanuni ile birlikte önemli Osmanlı liderlerinden biridir.
- Öğrencilerin genel kültürlerini geliştirmeleri ve tarih konusunda soru çözme alışkanlığı kazanmaları önemlidir.
- 29:19Öğrencilere Yönelik Tavsiyeler
- Videoları dinlemek yeterli değildir, soru çözme alışkanlığı geliştirmek gerekir; aksi takdirde öğrenilenlerin sadece %12-13'ü kalıcı olabilir.
- Tarih dersini oturup altı ay içinde öğrenmek büyük bir başarıdır ve bunu başarabilenler başarılı olabilir.
- Konuşmacı, tarih, coğrafya ve vatandaşlık konularını içeren yaklaşık 350-400 sayfalık soru-cevap kitabının yazımına başladığını ve Ekim ayı sonlarında yayınlanacağını belirtmektedir.