Buradasın
Osmanlı İmparatorluğu'nun Yenilik ve Meşrutiyet Dönemleri Eğitim Videosu
youtube.com/watch?v=gDqKN0-5ZBYYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir tarih öğretmeninin öğrencilere Osmanlı İmparatorluğu'nun Tanzimat Dönemi, Meşrutiyet Süreci ve İkinci Meşrutiyet dönemi hakkında bilgi verdiği eğitim içeriğidir.
- Video, Tanzimat Dönemi'nin 1839-1876 yılları arasında gerçekleştiğini ve Abdülmecid ile Abdülaziz dönemlerindeki yenilikleri anlatarak başlıyor. Ardından meşrutiyetin tanımı, Kanuni Esasi'nin hazırlanması, meclis sistemi ve padişahın yetkilerinin kısıtlanması ele alınıyor. Son bölümde ise İkinci Meşrutiyet dönemi (1908-1918), İttihat Terakki'nin faaliyetleri, çok partili hayat ve önemli savaşlar (Trablusgarp, Balkan Savaşları) detaylı şekilde anlatılıyor.
- Öğretmen, konuları sınavlarda çıkabilecek soru tipleriyle ilişkilendirerek, kodlamalarla önemli bilgileri sunmakta ve öğrencilere sorular yönelterek interaktif bir ders anlatımı yapmaktadır. Ayrıca 31 Mart İsyanı, Mustafa Kemal'in bu olaylardaki rolü ve İttihat Terakki'nin milli iktisat politikası gibi konular da videoda yer almaktadır.
- 00:05Tanzimat Dönemi Tanıtımı
- Tanzimat dönemi, Abdülmecid ve Abdülaziz'in yaptığı ıslahatlarla 1839-1876 yılları arasında gerçekleşmiştir.
- Öğrencilerin en çok zorluk çektiği konu olan Tanzimat dönemi, Abdülmecid ve Abdülaziz'den her birinden beş-altı madde bilmekle sınavda başarılı olunabilir.
- 00:46Abdülmecid Dönemi İslahatları
- Abdülmecid, parayı sever, ilk kez dış borç alan, kahveyi bastıran ve Mecidiye parası hazırlayan padişahdır.
- Demiryolu ve telgrafın ilk kez kurulduğu, demiryolu ile isyanları bastırmak, otoriteyi güçlendirmek ve vergi toplamayı kolaylaştırmak amaçlanmıştır.
- Eğitim alanında Milli Eğitim Bakanlığı, Maarif Nezareti Encümeni, Mekteb-i Mülkiye, Darülmuallim ve Mekteb-i Osman gibi kurumlar kurulmuştur.
- 02:41Abdülmecid Dönemi Diğer İslahatları
- Okuma konusunda Ceride-i Havadis, Tercüman-ı Ahval ve Mecmua-i Fünun gibi dergi ve gazeteler yayınlanmıştır.
- Arazi Kanunnamesi ile devlet miri araziden tasarruf edilmiş, özel mülkiyet güçlendirilmiş ve müsaderenin kaldırılması sağlanmıştır.
- Jandarma teşkilatı ve posta teşkilatı bu dönemde kurulmuştur.
- 03:50Abdülaziz Dönemi İslahatları
- Abdülaziz, 1861-1876 yılları arasında hüküm sürmüş, yurtdışına (Rusya hariç) gitmiş ve batılılaştığını göstermek için para bulmak istemiştir.
- Borçlanmayı sever, Ramazan Kararnamesi ile borçların yeniden yapılandırmasını talep etmiş ve borçlarını ödeyemeyeceğini açıklamıştır.
- Hukuku sever, Meclis-i Ahkam-ı Adliye (Devlet Danıştay'ın temeli), Divan-ı Muhasebat (Yargıtay'ın temeli) ve Nizamiye mahkemeleri kurulmuştur.
- 05:16Abdülaziz Dönemi Diğer İslahatları
- Saraysever olan Abdülaziz, Beylerbeyi ve Çırağan saraylarını yaptırmış, sanatsever olmuştur.
- Galatasaray Sultanisi, Darülfünun Üniversitesi ve Maarif Kanunu ile tarih dersi sorun olmuştur.
- Vilayet Nizamnamesi ile eyaletler, vilayet, sancaklar, liva, nahiye ve belde gibi ülke birimleri oluşturulmuştur.
- 06:11Abdülaziz Dönemi Ekonomik ve Sosyal İslahatları
- Donanmayı üç büyük filo haline getiren, Bahriye Nazırlığı (Donanma Bakanlığı) kuran Abdülaziz'dir.
- Sanayi Komisyonu, sanayi inkılabına karşı önlem olarak kurulmuş, sergiler ve fuarlar açılmış, esnafa kredi verilerek şirketleşmesi sağlanmıştır.
- Darüşşafaka, Müslüman yoksul çocuklar için açılan eğitim kurumu ve Memleket Sandıkları Mithatpaşa tarafından kurulmuştur.
- 07:27Meşrutiyet İlanı Süreci
- Meşrutiyet, padişah, meclis ve anayasadan oluşan yönetim şeklidir.
- Abdülaziz, meşrutiyeti ilan etmediği için tahttan indirilmiş ve hatta öldürülmüştür.
- Jön Türkler, en az tahta kalan V. Murat'ı getirecekler ve üç ay meşrutiyeti ilan ettiği söz veren II. Abdülhamit'i tahta çıkaracaklar.
- 09:02Meşrutiyetin İlanı ve Sonuçları
- Meşrutiyet ilanı, Beş Çarpı Dört Artı Tersane Konferansı'nın toplanmasıyla aynı gün gerçekleşmiştir.
- Meşrutiyetle rejim değişmiş, anayasal düzene geçilmiş, parlamenter sisteme geçilmiş ve halk yönetimi ortak olmuştur.
- Padişahın yetkileri kısıtlanmış, ancak bu dönemde çok partili hayat yoktur.
- 11:07Meclisler ve Anayasa
- İki meclis vardır: Ayan Meclisi (padişah tarafından seçilen, ömür boyu, kapalı oturumlar, yaklaşık 26 vekil) ve Mebusan Meclisi (halk tarafından seçilen, açık oturumlar, 69 mümin, 46 gayrimüslim vekil).
- Mebusan Meclisi'nde çift dereceli seçim sistemi uygulanmış, 50 bin erkeğe bir vekil düşmüş, seçme yaşı 25, seçilme yaşı 30 yaş ve mebus olmada emlak şartı aranmıştır.
- Anayasanın adı Kanuni Esasi'dir ve hazırlayan komisyonun başkanı Mithatpaşa'dır.
- 14:46Anayasanın İçeriği ve Değişiklikleri
- Kanun Esasının ilk versiyonu demokratik değildir: "Bir ülkeyi Osmanlıoğulları yönetir", "Resmi dil Türkçe'dir", "Padişahın sürgün hakkı var, veto hakkı var" gibi maddeler içerir.
- Anayasanın demokratik hale gelmesi 1909 değişiklikleriyle gerçekleşmiştir: Hükümet artık meclise sorumlu, anlaşmalar meclisin onayından geçer, padişahın açma kapama yetkisi kısıtlanmış, sürgün hakkı kaldırılmış, veto hakkı sınırsızlığı iki ile sınırlandırılmıştır.
- Anayasanın değişmesi 1909'da gerçekleşmiş, Belçika, Prusya ve Fransa'dan örnek alınmıştır.
- 16:40İstidat Dönemi
- 1893 harbi çıkınca II. Abdülhamit açma kapama yetkisini kullandı ve meclisi kapattı, bu dönemde İstidat başlamıştır.
- İstidat döneminde basına sansür uygulandı, İslamcilik akımı ön plana çıktı, Yıldız Sarayı yönetim merkezi oldu, Harepa Fermanı ile Girit elde tutulmak istendi ve Meclis yürürlüğe girdi.
- Bu dönemde engelli okulu, Osman Hamdi Bey Sanayi Nefise Mektebi, Ziraat Bankası, Muharrem Kararnamesi, Ermeni isyanları, Hamidiye Alayları ve Hafiyelik Teşkilatı (istihbarat örgütü) kurulmuştur.
- 19:05İkinci Meşrutiyet
- İkinci Meşrutiyet, Reval Görüşmesi (Haziran 1908) sonrası ilan edilmiştir.
- İngiltere ve Rusya'nın bir araya gelmesi üzerine İttihat ve Terakki, Rusya'nın Balkanları kışkırtmasını önlemek için meşrutiyeti ilan etmiştir.
- 20:05İttihat Terakki ve İkinci Meşrutiyet Dönemi
- Enver Bey, Niyazi Bey ve Eyüp Sabri Tuncer gibi İttihat Terakki liderleri, Selanik'te isyan başlayınca İkinci Abdülhamit'e mektup yazarak İslahat Fermanı'nın ilanını sağlamışlardır.
- İkinci Meşrutiyet dönemi, 1908'de ilan edilmiş ve 1918'e kadar sürmüştür.
- İkinci Meşrutiyet dönemi, Cumhuriyet döneminin laboratuvarı olarak nitelendirilir ve çok partili meclisin açık olduğu bir dönemdir.
- 23:36Milli İktisat Politikası
- İttihat Terakki, milli iktisat politikası izlemiştir: kadınların ekonomik hayatta canlı olması, Türk işçi çalıştırılması, kapitülasyonların tek taraflı kaldırılması, milli itibar bankası kurulması ve kooperatifçilikin gelişmesi.
- 1912'de ÖSYM sınavlarında milli iktisat politikası sorusu çıkmıştır.
- Ziraat Bankası'nın korunması, İttihat Terakki'nin milli iktisat politikası arasında yer almaz çünkü bu banka İstibdat döneminde kurulmuştur.
- 25:01İkinci Meşrutiyet Dönemindeki Gelişmeler
- Darülbedayi (tiyatro), Darülelhan (konservatuar) ve Darültam (yoksul çocukların tedavileri için kurulan yetimhane) gibi kurumlar kurulmuştur.
- Kadınlara memurluk ve yüksek öğrenim hakkı verilmiştir.
- Havacılık Kurumu'nun temeli atılmış ve Türk Ocakları kurulmuştur.
- 26:3431 Mart İsyanı
- 31 Mart 1909'da, İkinci Meşrutiyet ilan edildikten ve toprak kayıpları artınca, rejim karşıtları ve padişah sevenler isyan çıkarmışlardır.
- Bu isyan, Osmanlı'da rejime karşı ilk ve tek isyan olmuştur.
- İsyanı avam, avcı taburu, Volkan gazetesi, Ahrar Fırkası ve İttihati Muhammediye Fırkası desteklemiştir.
- 28:29Mustafa Kemal'in Hayatı
- Mustafa Kemal'in ilk görev yeri Şam'dır ve orada "Vatan ve Hürriyet" cemiyetini kurmuştur.
- Mustafa Kemal, 1907'de İttihat ve Terakki ile birleşmiştir.
- 31 Mart isyanında, Mustafa Kemal'in bulunduğu hareket ordusu komutanı Mahmut Şevket Paşa, kurmay yüzbaşı kolağası ise Mustafa Kemal'dir.
- 29:18İsyanın Sonuçları
- Hareket ordusu isyanı bastırmış ve ordu rejime sahip çıkmıştır.
- Mustafa Kemal'in bu tarih sahnesine çıkışı aynı zamanda ilk siyasi başarısı olmuştur.
- İsyanda kışkırttığı gerekçesiyle suçlanan İkinci Abdülhamit indirilmiş ve yerine Mehmet Reşat çıkarılmıştır.
- 30:40İkinci Meşrutiyet Dönemi
- 1909-1918 arası Mehmet Reşat döneminde Trablusgarp, Balkan savaşları ve Baba Ali baskını yaşanmıştır.
- Abdülhamit indirildikten sonra Mehmet Reşat tahta çıktı ve çok partili hayatın önü açıldı.
- Kanuni Esasi 1909 değişikliği yapıldı, hükümet meclise sorumlu oldu ve padişahın açma kapama etkisi kısıtlandı.
- 32:45İttihat Terakki'nin Kuruluşu ve İdeolojisi
- İttihat Terakki, Harbiyeli ve Tıbyeli öğrenciler tarafından kuruldu ve İbrahim Temo kurucularından biridir.
- İttihat Terakki'nin yayın organları İçtihat, Meşveret ve Mizan'dır.
- İttihat Terakki'nin ideolojileri Türkçülüktür ve İkinci Meşrutiyet'in ilan edilmesinde ve 31 Mart bastırılmasında etkililerdir.
- 33:57İttihat Terakki'nin Sonrası ve Çok Partili Hayat
- İttihat Terakki Dünya Savaşı'ndan sonra tepkilerden dolayı ülkeyi terk edecek ve yerine Teceddüt Fırkası kurulacak.
- Mustafa Kemal Kurtuluş Savaşı'nı yönetmek için TBMM'de eski İttihatçılardan oluşan grubun adı Teceddüt olacak.
- İkinci Meşrutiyet döneminde Ahrar Fırkası ve Hürriyet İtilaf, İttihat Terakki'nin seçimlerdeki en büyük rakipleridir.
- 36:02Seçimler ve Demokrasi Tarihi
- 1908 seçimleri Osmanlı'da ilk çok partili seçimdir.
- 1911 seçimlerinde Hürriyet İtilaf 196 oy alırken İttihat Terakki 195 oy alarak bir oy farkla galip gelmiştir.
- İttihat Terakki, bir oy farkından dolayı yasal düzenlemeler yapıp seçimleri öne çekmiş ve bu seçimler Osmanlı'da ilk erken seçimlerdir.