Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir tarih anlatımı formatında olup, Sultan IV. Mehmet Han dönemindeki Osmanlı İmparatorluğu'nun Viyana Kuşatması ve Muharebesi'ni detaylı şekilde ele almaktadır. Merzifonlu Kara Mustafa Paşa, İbrahim Paşa, Sara Hüseyin Paşa ve Kırım Hanı Murat Giray gibi önemli Osmanlı devlet adamları ve komutanların rolleri anlatılmaktadır.
- Video, Kahraman Şakul'un "Viyana Kuşatması" adlı kitabından bahsederek başlayıp, Çehrin Seferi, Rusya ile yapılan sulh anlaşması ve Orta Macaristan meselesi gibi olayları kronolojik olarak anlatmaktadır. Ardından Viyana Kuşatması'nın hazırlık süreci, muharebenin son aşamaları, Osmanlı ordusunun geri çekilmesi ve sonrasında yaşanan olaylar aktarılmaktadır.
- Videoda ayrıca İbrahim Paşa'nın ihaneti, Kara Mustafa Paşa'nın Belgrad'da idamı, Kara İbrahim Paşa'nın sadarete getirilmesi ve Viyana bozgununun Osmanlı Devleti'ne etkileri gibi önemli tarihsel gelişmeler de ele alınmaktadır.
- Kitap Tanıtımı
- Videoda kullanılan kaynaklardan biri olan Kahraman Şakul'un "İki Viyana Kuşatması" adlı kitabından bahsediliyor.
- Kitap Sultan IV. Mehmet'in Köprülü Mehmet Paşa'yı sadarete getirmesiyle başlayıp, Hafız Ahmet Paşa ve Merzifonlu Kara Mustafa Paşa dönemlerini ele alıyor.
- Kitap birinci ve ikinci Lehistan seferi, Kazakların isyanı, Rusların tarafına geçmesi ve ikinci Viyana kuşatmasını detaylı olarak anlatıyor.
- 01:02Çehrin Seferi
- Sultan IV. Mehmet Han 30 Nisan 1678'de Çehrin seferi için Davutpaşa kışlasından hareket etti ve Silisre'ye kadar giden sadrazam Merzifonlu Kara Mustafa Paşa'yı serdar tayin etti.
- 21 Temmuz 1678'de Çehrin önüne varan sadrazam kaleyi kuşattı, ancak Rus Generali Ramodoovvski'nin büyük bir ordu ile yaklaşması üzerine Kırım Hanı ve Halep Beylerbeyi Kara Mahmut Paşa'yı gönderdi.
- Muhasaranın 33. gününde lağımlar patlatmak suretiyle kalede açılan büyük yediklerden Osmanlı askeri kaleye girdi ve şehri fethetti.
- 03:32Rusya ile Sulh
- İstanbul'a Rusların savaşa devam etme arzusunda oldukları haberi geldiğinde, toplanan divan'da Rusya üzerine padişahın da katılacağı ikinci bir sefer karar verildi.
- Çar Feodor hemen Kırım Hanlı elçiler göndererek sulha hazır olduğunu bildirdi ve sulh görüşmeleri Kırım'da Bahçesaray'da yapıldı.
- On iki maddeden meydana gelen anlaşma yirmi sene yürükte kalacaktı ve Özsuyu Osmanlı Devleti ile Rusya arasında hudut olacaktı.
- 04:16Orta Macaristan Meselesi
- Rusya ile sulh anlaşması yapıldıktan sonra Avusturya'ya karşı isyan edip Osmanlı Devleti himayesini isteyen Tökeli İmre ve Orta Macaristan meselesi ortaya çıktı.
- Orta Macaristan'da o zaman Protestan Macarlar bulunuyordu ve bunlar Katolik Avusturyanın idaresi altındaydılar.
- Sadrazam tarafından Orta Macaristan Kralı ilan edilen Tökeli İmre'ye yardım etmek için Budin Beyler ve Arnavut İbrahim Paşa vazifelendirildi.
- 05:33Avusturya Seferi
- Sadrazam tarafından yapılan teklifleri Avusturya İmparatorunun kabul etmemesi üzerine Avusturya seferine karar verildi.
- 1683 Nisan ayı başlarında IV. Mehmed Han'ın kumandasında Edirne'den hareket eden ordu, Belgrad'ın karşısındaki Zemun sahrasına geldi.
- 27 Haziran'da Belgrad'da harp meclisi toplandı ve Viyana üzerine yürünmesi teklifi kabul edildi.
- 06:36Viyana Kuşatması
- Osmanlı ordusunun kuvvet ve azameti karşısında tek başına bir şey yapamayacağını anlayan Avusturya İmparatoru bütün Avrupa'dan yardım istedi.
- Kara Mustafa Paşa 14 Temmuz 1683'te Viyana önlerine varıp kaleyi kuşattı.
- Osmanlı ordusunda üç okkadan dokuz okkaya kadar gülle atan on dokuz kolon borno top, bir miktar humbara havanı ve yüz yirmi kadar şahi darbe zen bulunmaktaydı.
- 07:49Kuşatmanın Zorlukları
- Düşmanın kale içinde bulunması ve savunmasının güçlü olması sebebiyle muhasara gittikçe uzuyordu.
- Viyana etrafındaki palangalar alındı ise de kale dayanmaya devam ediyordu ve muhasara yalnız kale üzerine yapılıyordu.
- Kırım Han'ı ve bir kısım kumandanların ihaneti yüzünden Avusturya yardım kuvvetleri Viyana önlerine geldiler ve kuşatmayı kaldırmayan sadrazam Avusturya kuvvetleri ile karşılaştı.
- 09:25Viyana Muharebesi'nin Son Aşamaları
- Osmanlı ordusunun gerisine inmek isteyen düşman, harp levazımatı fazla olduğundan aralıksız gülle ve kurşun yağdırıyordu.
- Sağ cenahta bulunan Arnavut İbrahim Paşa ve kuvvetleri hiçbir baskıya uğramadıkları halde hızla geri çekilmeye başladılar.
- İbrahim Paşa askerlerini alarak Yanıkkale'ye doğru kaçmaya başladı, bu durumu gören düşman Osmanlı ordusunun merkezine doğru taarruza geçti.
- 10:00Muharebenin Sonuçları
- Sol cenahta bulunan Sara Hüseyin Paşa canını dişine takarak mücadele ediyordu, Kırım Hanı ise muharebeye iştirak etmeyip uzak bir yerden seyretmeye başladı.
- Düşman Osmanlı ordusunun içine yol bularak merkezine hücum edince askerde bir panik başladı.
- Merzifonlu Kara Mustafa Paşa şehit olmak arzusuyla düşmana atıldı, ancak birinin şehadetinin ordunun felaketine sebep olacağını söylemesi üzerine geri çekilmeyi tercih etti.
- 10:47Muharebe Sonrası Gelişmeler
- Viyana muhasarası sona erdi, Osmanlı ordusu ağırlıklarını Viyana önlerinde bırakarak Yanıkkale taraflarına çekildi.
- Kara Mustafa Paşa, Yanıkkale yakınlarında perişan hale gelen ordu efradını topladı ve Merzifonlu muharebedeki ihaneti yüzünden İbrahim Paşa'yı idam ettirdi.
- Muharebede kusurları ve kayıtsızlıkları görülenler cezalandırılıp, düşmanın geçmesi ihmali olan kale ve palangalara muhafız kuvvetleri gönderildi.
- 11:18Sadrazamın İdamına Sebep Olanlar
- Viyana muvaffakiyetsizliği Sultan'ın sadrazama olan itimatını sarsmadı, fakat sadrazamın muhalifleri padişahı Viyana hizmetinin tek mesulünün Kara Mustafa Paşa olduğuna inandırdılar.
- Böylece Merzifonlu Kara Mustafa Paşa'nın Belgrad'da idamına sebep oldular ve onun yerine Kara İbrahim Paşa sadarete getirildi.
- Merzifonlu Kara Mustafa Paşa Viyana muhasarası kahramanıdır, ancak iyi hesap edip padişah ile zamanda muhabere etme işi tek kusurudur.
- 12:02Muhasaranın Sonuçları
- Osmanlı Devleti en geniş hudutlarına kavuşmasından sonra Viyana bozgunu üzerine geri çekilmeye başlayınca Avusturya orduları kısa zamanda Macaristan'ı ele geçirdiler.
- İlerleyişine devam eden düşman ordusu kısa zamanda Osmanlı'nın birçok toprağını ele geçirdi.