• Buradasın

    Osmanlı İmparatorluğu'nun Tanzimat Dönemi: Sultan Abdülmecid ve Abdülaziz Dönemleri

    youtube.com/watch?v=YDPTmsuSluU

    Yapay zekadan makale özeti

    • Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan KPSS ve AÖF sınavlarına hazırlık amaçlı Osmanlı tarihi dersidir. Eğitimci, Osmanlı İmparatorluğu'nun Tanzimat dönemi, özellikle Sultan Abdülmecid ve Abdülaziz dönemlerindeki ıslahatları detaylı şekilde anlatmaktadır.
    • Video, Sultan Abdülmecid dönemindeki iç politika ve ıslahatlarla başlayıp, Abdülaziz dönemindeki önemli gelişmeleri ele almaktadır. Yönetim, eğitim, basın, gazete, bankacılık ve askeri alanlardaki kurumların kuruluşları, Saraylar, donanma gelişmeleri ve modernleşme süreci detaylı olarak anlatılmaktadır. Ayrıca Abdülaziz'in tahttan indirilmesi, V. Murat'ın kısa iktidar süreci ve II. Abdülhamid'in tahta geçmesiyle başlayan meşrutiyet dönemi hakkında bilgiler verilmektedir.
    • Video, Jön Türk hareketi, Kızılay'ın kuruluşu, eğitim kurumları (Darüşşafaka, Galatasaray Lisesi), gazete ve dergiler (Tercüman-ı Ahval, Tasvir-i Efkar), bankacılık kurumları (Banka-i Dersaadet, Bank-ı Şahane-i Osmanî) gibi önemli tarihsel konuları ve sınavlarda çıkabilecek kritik bilgileri içermektedir.
    00:01Osmanlı'nın Tanzimat Dönemi ve Sultan Abdülmecid
    • Video, Osmanlı dağılma döneminde Sultan Abdülmecid'in iç politikasındaki ıslahatları tamamlamayı ve ardından Tanzimat'ın ikinci padişahı Sultan Abdülaziz dönemini ele almayı amaçlıyor.
    • Tanzimat dönemini Abdülmecid ve Abdülaziz dönemleri olarak ikiye ayırmak önemli çünkü her dönem ayrı ayrı sorulara sahip ve kendi içinde bir bütünü oluşturuyor.
    01:08Yönetim Alanındaki ıslahatlar
    • Abdülmecid döneminde asker ve polis teşkilatları, jandarma, posta bakanlığı, muhassıllık meclisleri, modern belediye kuruldu ve ilk telgraf hattı (Varna-Kırım) ve demiryolu (İzmir-Aydın) açıldı.
    • Mecmai Asar (Atika Antika Eserler Müzesi), Şirketi Hayriye (Boğaz'da karşıdan karşıya geçiş sağlayan vapurculuk hizmeti) kuruldu.
    • Meclis-i Vala ikiye ayrıldı: Meclis-i Ahkam-ı Adliye (yargı meclisi) ve Tanzimat (yasama meclisi), ileride Yargıtay ve Danıştay adını alacaklar.
    03:04Eğitim Alanındaki ıslahatlar
    • 1848'de Darülmuallim (erkek öğretmen okulu) açıldı, 1870'de ise Darülmuallimat (kız öğretmen okulu) açıldı.
    • 1851'de Fransız Bilim Akademisi'nden örnek alınarak Encümen-i Daniş (bilim kurulu/müfredat hazırlayan kurul) kuruldu.
    • 1855'te Muallimaneye Nüvvap (hukuk eğitimi veren okul), 1857'de Maarif Nezareti (milli eğitim bakanlığı) ve idadiler (liseler) açıldı.
    05:36Gazete ve Basın Alanındaki Gelişmeler
    • Ceride-i Havadis ilk yarı resmi gazete olarak İngiliz William Churchill tarafından kuruldu.
    • 1857'de Vaka-i Tıbbiye, Osmanlı'nın ilk dergisi olarak (tıp dergisi) çıktı.
    • 1860'da Şinasi ve Agah Efendi'nin çıkardığı Tercüman-ı Ahval, Osmanlı'nın ilk özel gazetesi oldu.
    07:39Para ve Bankacılık Alanındaki Gelişmeler
    • 1840'da Osmanlı'da ilk kağıt para (kaime) basıldı.
    • 1848'de Banka-i Dersaadet (İstanbul) ilk özel banka olarak Galata bankerleri tarafından kuruldu.
    • 1856'da Banka-i Osmani, İngiliz sermayesiyle merkez bankası olarak kuruldu, Osmanlı banknotlarını basan ve para politikasını belirleyen banka oldu.
    11:26Soru Çözümü
    • 2016 KPSS Lisans sınavında sorulan soruda, Encümen-i Daniş'in kurulmasında etkili olan amaaklar: "eğitim ve öğretimi geliştirmek" ve "bilim politikasının belirlenmesi" olarak belirlendi.
    12:14Osmanlı'da Basın ve Bankacılık
    • Osmanlı'da 19. yüzyılda basın ve yayın hayatında önemli gelişmeler yaşanmış, çeşitli resmi ve özel gazeteler kurulmuş; Tercüman-ı Ahval ilk özel gazetedir.
    • Osmanlı'da sarraf geleneğinden bankacılığa 19. yüzyılda geçilmiş, bu dönemde ilk özel ve ilk resmi merkez bankaları kurulmuştur.
    • Kaime, ilk kağıt para olarak 1840'da bu dönemde çıkmıştır.
    13:40Abdülmecid Dönemi
    • Abdülmecid döneminde Londra Konferansı, Boğazlar ve Kırım Harbi gibi dış politikada önemli gelişmeler yaşanmış, Mısır sorunu çözülmüş ve Boğazlar uluslararası statü kazanmıştır.
    • Tanzimat ve İslahat fermanları bu dönemde kabul edilmiş, kanun üstünlüğünü kabul eden ilk padişah Abdülmecid olmuştur.
    • Tanzimat Fermanı adli durumları, vatani hizmeti, askerliği ve vatandaş tanımını çizmiş, İslahat Fermanı ise gayrimüslimlere dönük hakların eşitlenmesini sağlamıştır.
    16:56Abdülaziz Dönemi
    • Sultan Abdülaziz 1861-1876 yılları arasında Osmanlı tahtında kalmış, Mısır'ı ziyaret eden ilk Osmanlı padişahı olmuştur.
    • Osmanlı'da Avrupa'yı ziyaret eden ilk padişah Sultan Abdülaziz'dir, Napolyon III'nin davetiyle Fransa, İngiltere, Belçika, Almanya ve Avusturya-Macaristan'ı ziyaret etmiştir.
    • Abdülaziz, heykelini yaptıran ilk padişah olmuştur; İngiliz heykeltıraş Charles Fuller'a heykelini yaptırmış, heykel Beylerbeyi Sarayı'nda yer almıştır.
    22:35Abdülaziz Döneminde Devlet İdaresi
    • Abdülaziz, alaturka eğilimli ağır basar, karagöz perdesi, orta oyunu, karakucak güreşleri ve geleneksel sporları seven bir padişah olmuştur.
    • En fazla dış borcun alınan dönemde bu dönem olacak, ilk dış borç İngiltere'den alınırken en fazla borç Fransa'dan alınmıştır.
    • Alınan borçların rahatlığıyla ve Avrupa'nın etkisiyle saraylar yaptırılmıştır.
    23:56Abdülaziz Dönemi Sarayları ve Donanma Gelişimi
    • Sultan Abdülaziz döneminde Çırağan ve Beylerbeyi sarayları yaptırılmıştır; Çırağan Beşiktaş'ta, Beylerbeyi ise Üsküdar'dadır.
    • Osmanlı donanması yenilenerek gemi sayısı bakımından dünyanın üçüncü büyük filosu haline gelmiştir.
    • Sarayların yapılması ve donanma yenilenmesi gibi harcamalar sonucu devletin ekonomik durumu zayıflamış, borçlar artmıştır.
    26:19Abdülaziz Dönemi Gelişmeleri
    • Abdülaziz döneminde "Sergi Umumi Osmaniye" adı altında Osmanlı'nın ilk sergisi (uluslararası fuar) İstanbul'da açılmıştır.
    • 1873'te Şeker Ahmet Paşa tarafından Osmanlı'nın ilk resim sergisi açılmıştır.
    • Azapkapı-Ortaköy ve Beşiktaş hattlarında atlı tramvaylar hizmete sunulmuştur.
    29:28Modern İtfaiye ve Beyoğlu Tüneli
    • Modern bir itfaiye örgütü kurulmuş, Macar Kont Seçini'nin işine alınmasıyla yangınlar daha etkili bir şekilde söndürülmeye başlanmıştır.
    • 1875'te Beyoğlu-Karaköy hattında tünel açılmış, bu tünel dünyanın ikinci metro hattı olarak tarihe geçmiştir.
    • 1875'te Osmanlı maliyesi Ramazan Kararnamesi ile iflas etmiştir.
    32:47Yönetim Alanındaki İnovasyonlar
    • 1862'de Divan-ı Muhasebat (Sayıştay) kurulmuştur.
    • 1868'de Şura-yı Devlet (Danıştay) ve Divan-ı Ahkam-ı Adliye (Yargıtay) kurulmuştur.
    • 1864'te Vilayet Nizamnamesi çıkarılmış, Osmanlı idari yapılanması şekillenmiştir.
    36:02Hukuk ve Eğitim Alanındaki Gelişmeler
    • Ahmet Cevdet Paşa başkanlığında Osmanlı'nın ilk medeni kanunu olan Meclle'nin hazırlanması başlamıştır.
    • Meclle 16 cilt, 12 cildi bu dönemde hazırlanmış, 1926'da Türk Medeni Kanunu ile değiştirilmiştir.
    37:07Mecelle ve Kızılay
    • Mecelle'nin özelliklerinden biri 1826'ya kadar yürürlükte kalmış olması, İslam hukuk kurallarını düzenli hale getirmesi ve Ahmet Cevdet Paşa'nın başkanlığında hazırlandığıdır.
    • Kızılay, 1868'de Abdülaziz döneminde "Osmanlı Yaralı Askerleri Tedavi Cemiyeti" olarak kurulmuş ve 1935'te Kızılay adını almıştır.
    • Mecelle, Kızılay, Sayıştay, Yargıtay gibi kurumlar Osmanlı'nın önemli kültür ve medeniyet kurumlarıdır.
    39:17Eğitim Alanındaki Gelişmeler
    • Darüşşafaka 1863'te Osmanlı'nın ilk sivil örgütlenmesi olarak kurulmuş, bugün bile aktif olan, kimsesiz çocuklara kaliteli eğitim veren bir kurumdur.
    • 1868'de Fransızca eğitim veren Mekteb-i Sultani (bugünkü Galatasaray Lisesi) açılmıştır.
    • 1869'da Maarif-i Umumiye Nizamnamesi ile eğitim sistemi kademeli hale gelmiş, İbtidai (ilkokul), Rüştiye (ortaokul), İdadi ve Sultani Lise (üniversite) adı verilen kademeler oluşturulmuştur.
    43:09Gazeteler ve Dergiler
    • Tasvir-i Efkar, Şinasi tarafından çıkartılan özel bir gazetedir, ancak ilk özel gazete değil.
    • 1869'da Terakki-i Muhadderat adlı ilk kadın dergisi yayınlanmıştır.
    • Aynı yıl Theodor Kasap tarafından Diyojen adlı Osmanlı'nın ilk mizah dergisi yayınlanmıştır.
    45:56Bankacılık Alanındaki Gelişmeler
    • Ahmet Mithat Paşa, Sırp bölgesinde Memleket Sandıkları kurmuş, bu sandıklar 1888'de Ziraat Bankası'na dönüşmüştür.
    • 1856'da İngiliz finansmanıyla açılan Bank-ı Osmanî, 1863'te Fransa katılımıyla Bank-ı Şahane-i Osmanî adını almıştır.
    • Osmanlı Bankası Cumhuriyet döneminde merkez bankası hürriyetini kaybetmiş, 1930'da merkez bankası kurulunca ve 2001'de Garanti Bankası'na katılmıştır.
    48:19Diğer Önemli Gelişmeler
    • Modern İtfaiye Örgütü, Atlı Tramvaylar, Saraylar (Çırağan ve Beylerbeyi) gibi yapılar Abdülaziz döneminde inşa edilmiştir.
    • Abdülaziz, heykelini yaptıran ilk Osmanlı padişahıdır.
    49:07Abdülaziz'in Akıbeti
    • Yurtdışını ziyaret eden ilk Osmanlı padişahı Abdülaziz, tahttan indirildi.
    • Jön Türk hareketi, Avrupa etkisi altında Osmanlı'da ısınmaya başlamıştı.
    • Jön Türkler, Avrupa'da eğitim almış, yabancı dilleri biliyor ve Osmanlı'ya Avrupa'nın düzenini ve gücünü uyarlamak istiyorlardı.
    50:35Jön Türkler ve Mustafa Fazıl Paşa
    • Jön Türkler baskıyı artırmaya başladılar ve Mısırlı Prenses Mustafa Fazıl Paşa onları finanse ediyordu.
    • Mustafa Fazıl Paşa, Abdülaziz'e mektup göndererek Osmanlı sarayında doğruluk ve adaletin en geç giren şey olduğunu, tek başına karar verme döneminin bittiğini belirtti.
    • Jön Türkler, Fransa'daki "Liberte" gazetesinde padişaha dönük açık mektuplar yazarak Osmanlı'nın parlamentoyu açmasını ve anayasayı kabul etmesini istediler.
    52:45Jön Türklerin Cemiyeti ve İddiaları
    • Jön Türkler "İdadi Osmani" adında bir gizli cemiyet kuracaklar ve temel amacı hükümdarları alaşağı etmekti.
    • İlk dönemlerinde aydınlar, ikinci dönemde İttihat Terakki'de askerler de cemiyete katıldı.
    • Mithat Paşa, Anayasayı hazırlayan ve memleket sandıklarını kuran adam; Serasker Avni Paşa, Ziya Paşa, Ali Suavi, Namık Kemal ve Şinasi gibi isimler "Genç Osmanlılar" olarak biliniyordu.
    53:53Abdülaziz'in Devrilmesi
    • 1990'lı ve 2000'li yılların başından sonra, Abdülaziz'in sarayda intihar ettiği iddiası yerine, Mithat Paşa ve Serasker Avni Paşa cuntası tarafından suikastla devrildiği kabul edildi.
    • Abdülaziz, Feriye Saraylarında yakalanıp Topkapı'ya getirildi ve III. Selim'in öldürüldüğü odada saklandı.
    • Feriye Sarayında (Galatasaray Üniversitesi'nin bulunduğu yerde) Abdülaziz öldürüldü.
    55:10Tahta Geçişleri
    • Abdülaziz'i deviren cunta yerine V. Murat'ı getirdi, o da 93 gün boyunca en kısa süre tahta kalan padişah oldu.
    • V. Murat, Abdülaziz'in öldürülmesinden etkilenerek akli dengesini kaybetti ve kılıç kuşanma törenine katılamadı.
    • 93 gün sonra akli dengesini kaybettiği gerekçesiyle kardeşi II. Abdülhamid, parlamentoyu açma sözü verdirilerek tahta geçti.
    58:09Dersin Sonu ve Öneriler
    • İzleyicilerden Tanzimat dönemi ıslahatlarını, yönetim, para, banka ve gazete alanlarındaki değişiklikleri incelemeleri istendi.
    • Osmanlı'da ilk dergi, Abdülmecid döneminde açılan "Tıbbiye" dergisiydi.
    • Diyojen dergisi Abdülaziz döneminde, Osmanlı donanmasının gemi sayısı bakımından dünyanın üçüncü büyük filosu olduğu da belirtildi.

    Yanıtı değerlendir

  • Yazeka sinir ağı makaleleri veya videoları özetliyor