Buradasın

Osmanlı İmparatorluğu'nun Sonu ve Türk Kurtuluş Savaşı

youtube.com/watch?v=GcugJjcMFk4

Yapay zekadan makale özeti

Kısa
Ayrıntılı

Bu video, Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerinden Türk Kurtuluş Savaşı'na ve Cumhuriyet'in kuruluşuna kadar olan tarihsel süreci anlatan kapsamlı bir belgesel formatındadır. Videoda Mustafa Kemal Paşa, İsmet Paşa, Kazım Karabekir Paşa, Fevzi Çakmak Paşa, Talat Paşa ve Sultan Vahideddin gibi dönemin önemli şahsiyetleri yer almaktadır.
Video, Mondros Ateşkes Antlaşması'nın imzalanmasından başlayarak, Milli Mücadele'nin başlangıcı, Erzurum ve Sivas Kongreleri, Büyük Millet Meclisi'nin kuruluşu, Doğu ve Batı Cephelerindeki savaşlar, Sakarya Meydan Muharebesi, Büyük Taarruz ve Lozan Antlaşması'nın imzalanmasına kadar olan süreci kronolojik olarak anlatmaktadır. İçerik, 29 Ekim 1923'te Cumhuriyet'in ilanıyla sona ermektedir.
Videoda ayrıca Misak-ı Milli'nin belirlenmesi, Kuvayi Milliye'nin kuruluşu, Türk ordusunun yaşadığı zorluklar, halkın verdiği destek ve Cumhuriyet'in temellerini atma süreci gibi önemli tarihsel olaylar detaylı şekilde ele alınmaktadır. 29 Ekim 2020 tarihinde yayınlanan bu belgesel, Cumhuriyet'in 100. yılını kutlamaktadır.

00:40Mondros Ateşkes Antlaşması ve Sonuçları: Mondros Ateşkes Antlaşması, Osmanlı İmparatorluğu'nu yıkmak ve Türkiye topraklarının paylaşılmasına zemin hazırlamak amacıyla imzalanmıştır.
2-3 Kasım gecesi Enver, Cemal ve Talat Paşalar, İngilizlerin yakalatma emri çıkarması üzerine bir Alman torpidosuna binerek İstanbul'u terk ettiler.
Mondros Ateşkes Antlaşması'nın yapılması üzerine Ahmet İzzet Paşa'nın çektiği telgraf sonucu Liman von Sanders Paşa Yıldırım Ordular Grubu Komutanlığı'ndan istifa ettirildi ve yerine Adana'da Mustafa Kemal Paşa getirildi.
02:09İstanbul'un İşgali: 13 Kasım 1918 günü İstanbul İtilaf Güçleri tarafından 73 parça donanma ile işgal edildi ve bu zırhlılar arasında Yunan gemileri de bulunuyordu.
Mustafa Kemal Paşa, Yıldırım Orduları Komutanlığı'nın ardından İstanbul'a dönmüş ve Haydarpaşa Garı'na gelmişti.
İstanbul'un işgal edildiğini gördüğünde tarihe geçen "Geldikleri gibi giderler" sözünü söylemişti.
03:00Birinci Dünya Savaşı'nın Sonu: Birinci Dünya Savaşı 1918 yılının son aylarında sona ermişti.
30 Ekim 1918 günü Osmanlı Devleti ile İngilizler Limni Adası'nda Mondros Ateşkes Antlaşması imzalamışlardı.
31 Ekim 1918 günü öğlen saatinden sonra Mondros Ateşkes Antlaşması yürürlüğe girdi ve 13 Kasım'da İtilaf Devletlerine bağlı donanma Çanakkale Boğazı'ndan geçerek İstanbul'a asker çıkartmak suretiyle işgal etti.
04:16Türk Komutanların Mondros Ateşkesine Karşı Hareketleri: Mondros Mütarekesine göre Türklerin silahları ellerinden alınacak ve silahsız alacaklardı.
Bazı Türk komutanlar bunu kabul etmeyerek Mondros Ateşkesine zıt hareket etmeye başladılar.
2. Ordu Komutanı Nihat Paşa Çukurova'daki Türkleri silah ile donatırken, 6. Ordu Komutanı Ali İhsan Paşa da tek bir silah bile teslim etmeden ordusu ile Diyarbakır'a doğru hareket etti.
05:27İtilaf Güçlerinin İşgalleri: İstanbul'un işgalinden sonra İngilizler ateşkes şartlarına tekrar uymayarak önce İskenderun Limanı ve ardından Musul ve civarını işgal ettiler.
20 Kasım'da İngilizler Batum'u da işgal ettiler.
Aralık 1918'den itibaren Türk ordusunun geri çekilmesiyle Ermeniler Türklerin yaşadıkları bölgelerde katliam ve tecavüzlere başladılar.
06:09Fransız ve İtalyan İşgali: Türk kuvvetleri Pozantıya kadar çekilmek zorunda kaldı ve Aralık 1918 yılı içerisinde Fransız ve içlerinde Ermeni askerleri de bulunan işgal kuvvetleri 11 Aralık 1918 günü Dörtyol ve 17 Aralık'ta Mersin'e çıkartma yaptılar.
1 Ocak 1919 günü İngiliz askerleri Antep'de işgal ettiler ve İtalyan işgali Marmaris'te başladı.
9 Ocak 1919 günü İtalyan birlikleri Marmaris'e girdi ve Yunan işgalleri Muratlı, Çorlu, Çatalca ve Hadımköy taraflarında gerçekleşti.
07:07Paris Barış Konferansı: 18 Ocak 1919 günü 32 devletin katılımıyla Paris Barış Konferansı düzenlendi.
Bu konferans Birinci Dünya Savaşı'nın sona erdiren ve mağlup devletlere yapılacak antlaşmaların görüşüldüğü bir konferans oldu.
Konferansta alınan kararlarda ağırlıklı olarak İngiltere, Fransa, Amerika Birleşik Devletleri ve İtalya'nın elinde oldu.
07:50Paris Konferansı'ndaki Kararlar: Paris Konferansında Almanya, Avusturya-Macaristan ve Bulgaristan'a imza atılacak antlaşmaların taslağı genel anlamda belliyken, Osmanlı Devleti'ne imzalatılacak antlaşma henüz kesinleşmemiştir.
Osmanlı topraklarında Rusya ile de paylaşım yapılmış ancak Rusya'nın savaştan çekilmesiyle İtilaf Devletleri için paylaşılacak Osmanlı topraklarında bazı pürüzler söz konusuydu.
Konferansa katılan Ermeniler Doğu Anadolu'da bir Ermenistan kurulmasını talep ettiler ve İtilaf Devletleri de bu talebi haklı gördü.
08:58Manda ve Himaye Sistemi: Manda ve himaye sistemi bu konferansın ardından gündeme gelmeye başladı.
Yunanlılar Marmara kıyılarından Muğla'ya kadar olan Ege hattının kendilerine verilmesini istediler.
İtalyanlar duruma karşı çıkarken, Amerikalılar da razı olmamasına rağmen Fransızların desteklemesiyle durumu kabul ettiler ve en büyük destekçileri olan İngilizler, Yunanlıların Anadolu'ya çıkarma yapmasında yardımcı olacaklarını vadettiler.
09:40İzmir'in Yunan İşgali: Venizelos'un tasarısına göre Mondros Mütarekesi'nin yedinci maddesi mucibince Rumların Kırım'a uğratılması söz konusu edilmiş ve gerekli görüldüğü için İzmir ve çevresinin işgali onaylatılmıştır.
Venizelos daha da ileriye giderek İstanbul'un da kendilerine verilmesini istediyse de bu istek tabii ki kabul edilmedi.
15 Mayıs 1919 İzmir'in Yunan işgaline kadar geçen dönemde İngiliz, Fransız ve İtalyanlar Anadolu'da Urfa, Antalya, Bodrum, Fethiye ve Maraş'ı işgal ettiler.
10:52İstanbul'daki Durum: İstanbul'da durum karışıktı, işgal güçleri şehirde kontrolü ele geçirmişlerdi.
Tahta Sultan Vahideddin, 15 Temmuz 1919 günü The Morning Post gazetesine "Ulusumuz savaşa girmekle büyük yanlış yaptı" demeç vermişti.
Sultan Vahideddin, İngiltere'ye hayranlık beslediğini ve İngiltere'ye dost bir siyasetin destekçisi olduğunu belirtmişti.
11:59Mustafa Kemal Paşa'nın Anadolu'ya Geçişi: Mustafa Kemal Paşa İstanbul'da bulunuyor, kendisine şişede bir de ev kiralamıştı.
Burada hükümet ve padişah ile yakın temaslarda bulunup ülkenin nasıl kurtarılacağı hakkında çeşitli planlar yapıyordu.
Mustafa Kemal Paşa İstanbul'a gelerek hata yaptığını ve kurtuluşun Anadolu'dan gerçekleşeceğini düşünüyordu.
12:35Kazım Karabekir Paşa'nın Tavsiyesi: Kazım Karabekir Paşa'nın İstiklal Harbimiz kitabındaki ifadesine göre, Anadolu'ya gitmeden önce Mustafa Kemal Paşa ile şöyle bir konuşma aralarında geçmiştir.
Karabekir Paşa, Mustafa Kemal Paşa'ya "İstanbul'da ne vaziyette kalırsanız kalın, bir şey yapmak imkansızdır. Sükut edersek mahvımız mukadderdir. Behemehal Anadolu'ya ordu başına geliniz" demişti.
12 Nisan 1919 günü Gülcemal vapuru ile doğuya doğru hareket ederken Mustafa Kemal Paşa da Anadolu'ya geçmenin çarelerini aramaya başladı.
13:57Mustafa Kemal Paşa'nın Anadolu'ya Geçişi: Mustafa Kemal Paşa, 21 Nisan 1919'da İngilizlerin Karadeniz'deki Rum köylerinin baskına uğradığını söyleyerek hükümete nota vermesiyle Anadolu'ya geçmek için fırsat buldu.
Padişah tarafından Dokuzuncu Ordu Müfettişliğine atandı ve İngilizler onun Samsun'a gitmesi için izin verdi.
Aynı esnada İngilizler İzmir Kalesi'ni işgal etti ve Yunan birlikleri İzmir'e çıkmak için İngilizlerden izin bekliyordu.
14:47İzmir'in İşgali ve Türk Halkının Tepkisi: Amiral Caltrop, İzmir Valisine 14 Mayıs günü saat 9'da İzmir'in işgal edileceğini bildirdi.
15 Mayıs 1919'da Yunan askerleri İzmir'i işgal etmeye başladı ve halk büyük tepki gösterdi.
Hasan Tahsin ilk kurşunu sıkan isim oldu, ancak Yunan alayı tarafından açılan ateş sonunda kendisi de şehit düştü.
16:42Mustafa Kemal Paşa'nın Samsun'a Varışı: Mustafa Kemal Paşa İstanbul'da haber aldı ve derhal Samsun'a çıkmak için acele etmeye başladı.
16 Mayıs günü Bandırma vapuruna binen Mustafa Kemal Paşa, 19 Mayıs 1919 günü Samsun'a ayak bastı ve bu gün milli mücadelenin başladığı gün olarak tarihe geçti.
Mustafa Kemal Paşa'nın dokuzuncu ordu müfettişliği görevi için İstanbul'dan ayrıldığı ve Samsun'a ayak bastığı gün, milli mücadelenin başladığı gün olarak tarihe geçti.
17:49Mustafa Kemal Paşa'nın Yetkileri ve Görevi: Samsun itiraf güçleri tarafından işgal edilmiş vaziyetteydi ve Mustafa Kemal Paşa'nın görevi bölgede yaşanan olayların sebeplerini araştırmak ve silah ve cephaneleri toplamaktı.
Mustafa Kemal Paşa'nın elindeki yetki komutanlık sınırlarını aşan bir vaziyetteydi ve üçüncü ve dördüncü kolordular ile Diyarbakır, Bitlis, Elazığ, Ankara ve Kastamonu illerindeki kolordu komutanlarına doğrudan emir verebilecekti.
Mustafa Kemal Paşa'nın İstanbul'da kaldığı müddette kendisine karşı muhalefet bulunmaktaydı ve özellikle Damat Ferit Paşa, Mustafa Kemal Paşa'nın İstanbul'dan uzaklaşmasını istediğinden dolayı kendisine bu görevi vererek payitaht'tan uzaklaşmasını sağlamıştı.
19:01İzmir'deki Protestolar ve Türk Halkının Direnişi: Mustafa Kemal Paşa'nın Samsun'a ulaştığı günlerde Yunan işgali İzmir ve çevresinde kendisini göstermeye başlamıştı.
İzmir'de Yunan işgalinin başlamasına karşın büyük protesto ve mitingler yapılıyordu, özellikle Sultan Ahmet mitingleri ve konuşmacıların ateşli nutukları birçok çevreyi rahatsız ediyordu.
Mustafa Kemal Paşa, Samsun'da müfettişlik görevini yerine getirmek için yaptığı araştırmalar neticesinde buradaki karışıklığın Müslüman halk tarafından değil, aksine Rum çeteleri tarafından çıkarıldığını ve ahalinin elinden silahların toplanmaması gerektiğini bildiren bir rapor yazdı.
20:10Yunan İşgali ve Kuvayi Milliye'nin Direnişi: İzmir'de başlayan Yunan işgali İzmir ve çevresinde yayılmaya başladı ve 27 Mayıs'a kadar Yunan birlikleri Menemen, Selçuk, Bayındır, Foça, Manisa, Germencik, İncirli Ova ve Aydın'ı işgal ettiler.
Aydın'dan Yunan kuvvetlerine karşı Yörük Ali Efe liderliğinde taarruz başlatıldı ve ilk etapta Yunan kuvvetleri geri püskürdü ise de ardından aldıkları takviye ile yeniden şehre girmeyi başardılar.
Hasan Tahsin'in ilk kurşunu sıkması, Yörük Ali Efe'nin Yunan kuvvetlerine karşı saldırısı ve yapılan mitinglerle Türk milleti Yunan işgaline karşı ayaklanmaya başlamasına sebep oldu.
21:15Mustafa Kemal Paşa'nın Havza Genelgesi: Yunan işgalleri ilerlerken Mustafa Kemal Paşa Havza'da bir genelge yayınladı ve İzmir'in işgalinin yurdun her yerinde protesto edilmesini istedi.
Mustafa Kemal Paşa, Havza genelgesi için hazırlatmış olduğu metinleri ülkedeki en önemli mülki amirlere telgraf ile gönderdi.
30 Mayıs 1919 günü Havza'da Yunan işgaline karşı miting yaptı ve İstanbul'da Mustafa Kemal Paşa'nın yaptıkları takip ediliyordu.
22:01Amasya Genelgesi: 8 Haziran 1919 günü derhal payitahta geri istendi ancak Paşa İstanbul'a dönmeyeceğini bildirdi ve yakında bulunan komutanları Amasya'ya çağırdı.
13 Haziran 1919 günü Paşa Amasya'ya varmıştı ve 21-22 Haziran gecesi yaveri Cevat Abbas'a kağıt kalem alsın ve gelsin diye emretmişti.
Mustafa Kemal Paşa madde madde Amasya Genelgesini yazdırdı ve bu genelgenin altında Mustafa Kemal Paşa, Refet Bele, Ali Fuat Cebesoy, Rauf Orbay, Kazım Karabekir, Cafer Tayyar ve Mersinli Cemal Paşa'nın imzaları bulunmaktadır.
24:51Amasya Genelgesinin Önemi: Bu genelge ile birlikte kurtuluş savaşı'nın gerekçesi, amacı ve yöntemi belirlenmiş olup, ilk defa milli egemenliğe dayalı bir yönetimden bahsedilmiştir.
Türk milleti milli mücadeleye çağrılırken, İstanbul hükümeti yok sayılmış, kurtarıcı olarak görülen padişah, himaye ve manda sisteminin yerini milliyetçilik ve tam bağımsızlık ilkesi almıştır.
Mustafa Kemal Paşa halkı milli mücadeleye davet etmek için Anadolu'nun her tarafına çağrı yaparken, Yunan ordusunun işgali de devam ediyordu.
25:33Yunan İşgali ve Türk Direnişi: Turgutlu, Nazilli, Tire, Ödemiş, Kınık, Kiraz, Bergama, Dikili işgal edilmişti ancak Kuvayi Milliye güçleri kendilerini savunmaya devam ediyordu.
Yusuf İzzet Paşa komutasında Bergama baskını düzenlendi ve bu baskın sonunda Yunan ordusu 400 askerini kaybederken Bergama geri alındı.
Yunan ordusu aldığı bu mağlubiyetin öcünü Menemen'de almak için harekete geçti ve burada Türkler'e karşı katliam gerçekleştirdi, bu olayda binden fazla masum Türk halkı şehit edildi.
26:48Erzurum Kongresi: Mustafa Kemal Paşa Erzurum'a gitmek üzere Havza'dan hareketle önce Tokat'a ardından Sivas'a gelmişti.
Sivas'taki teşkilatta nasıl hareket edileceği konusunda gerekenlere talimat verildikten sonra hiç uyumadan 27-28 gecesinin sabahında bir bayram günü Sivas'tan Erzurum'a doğru yola çıktık.
10 Temmuz günü Erzurum Kongresi'nin toplanma kararı alınmıştı ancak Mustafa Kemal Paşa daha Amasya'dan itibaren delegelerin Erzurum'a gelmesi hususunda aciliyeti bildirdi ise de, dönemin şartları ve gizliliği dolayısıyla Erzurum Kongresi 10 Temmuz'da toplanamadı.
28:01Mustafa Kemal Paşa'nın Askerlikten İstifası: Mustafa Kemal Paşa, İstanbul'un işgal güçleri tarafından sıkıştırıldığının farkındaydı ve milli mücadele'ye sivil olarak devam etme kararı aldı.
8-9 Temmuz 1919 gecesi saat 22:50'de Harbiye Nezaretine, saat 23:00'de padişaha resmi göreviyle birlikte askerlikten ayrıldığını bildiren telgrafları çekti.
Resmi sıfat ve etkilerden sıyrılmış olarak, yalnız milletin sevgi ve fedakarlığına güvenerek vicdani görevine devam etti.
29:00Erzurum Kongresi: Kazım Karabekir Paşa, Erzurum Kongresi'nin hazırlıklarını yapmış ve Mustafa Kemal Paşa'nın askerlikten istifa etmesi üzerine kongreye delege olarak katılmasını ve seçimle birlikte başkanlık etmesini sağlamıştı.
23 Temmuz'da başlayan Erzurum Kongresi 62 delegenin katılımıyla 7 Ağustos'ta son buldu.
Kongrede milli sınırlar içinde bulunan vatan parçalarının bir bütündür, birbirinden ayrılamaz ve her türlü yabancı işgal ve müdahalesine karşı direnileceği kararlaştırıldı.
31:32Erzurum Kongresi'nin Önemi: Erzurum Kongresi'nde manda ve himaye kesinlikle reddedilmiş, ilk defa milli sınırlardan bahsedilirken Mondros ateşkes antlaşması neticesinde Türk topraklarının parçalanamayacağı ilan edildi.
Kongrenin toplanış amacı bölgesel olsa da alınan kararlar milli bir kongre olarak değerlendirilmiştir ve ilk defa geçici bir hükümetin kurulacağından bahsedilmiştir.
Bu kongre Mustafa Kemal Paşa'nın sivil olarak gerçekleştirdiği ilk icraat olup, Batı Anadolu'da Yunan işgaline karşı mücadele eden Kuvayi Milliye güçlerine büyük moral vermiştir.
32:48Sivas Kongresi Hazırlıkları: Mustafa Kemal Paşa, gerçekleştirilecek olan Sivas Kongresi hazırlığı için çalışmaya başlamıştı.
Sivas Kongresi'nden önce Refet Bele, Demirci Mehmet Efe ve Çerkez Hasan'ın katıldığı Alaşehir Kongresi bölgesel olarak gerçekleştirildi ve Yunan kuvvetlerine karşı direniş kararı devam ettirildi.
Sivas Kongresi Erzurum gibi bölgesel değil ulusal bir kongre olacağından katılımın yüksek olması bekleniyordu ve alınacak kararların öneminden dolayı bu kongrenin Türkiye'nin geleceği açısından oldukça önem arz ediyordu.
34:15Sivas Kongresi: Mustafa Kemal Paşa ve yanındaki heyet ile 2 Eylül 1919 günü Sivas'a varıldı ve halkın sevgi gösterisi arasında Sivas'a girildi.
Sivas Kongresi 4 Eylül'de başladı ve 11 Eylül'de sona erdi, bu kongre Erzurum Kongresi'ne nazaran ulusal bir nitelik taşısa da katılım 38 kişiden ibaret oldu.
İstanbul hükümeti bu kongrenin toplanmasını engellemek için Anadolu'nun çeşitli illerine emirler göndermişti ve Fransız birliklerinin de Sivas'ı işgal edeceği söylentilere başlamıştı.
34:54Sivas Kongresi'nin Kararları: Sivas Kongresi'nde milli sınırları içinde vatanın bölünmez bir bütündür, parçalanamaz ve her türlü yabancı işgal ve müdahalesine karşı milletin kendisini savunacağı kararlaştırıldı.
İstanbul hükümeti, harici bir baskı karşısında memleketin herhangi bir parçasını terk mecburiyetinde kalırsa, vatanın bağımsızlığını ve bütünlüğünü temin edecek her türlü tedbir ve karar alınmıştır.
Kuvayi Milliye'yi tek kuvvet tanımak ve milli iradeyi hakim kılmak temel esastır, manda ve himaye kabul edilemez ve milli iradeyi temsil etmek üzere Meclis-i Mebusan'ın derhal toplanması mecburidir.
36:32Sivas Kongresi'nin Sonuçları: Sivas Kongresi, ileride kurulacak olan Türkiye Cumhuriyeti devleti için belirleyici bir rol oynadı ve kongreler dönemi kapanırken Temsil Heyeti tüm vatanı temsil eder bir hal aldı.
Misak-ı Milli esasları belirlendi, milli birlik vurgusu yapılırken, ulusal örgütlenme tüm vatanda hakim olmaya başladı.
Mondros Mütarekesi reddedilirken, manda ve himaye konusu bir daha açılmamak üzere kapandı ve Kuvayi Milliye cepheleri arasında bağlantı kuruldu.
37:33Amasya Protokolü: Mustafa Kemal Paşa'nın başlattığı milli mücadele vurgusu Anadolu illeri ve hatta Trakya illerinde büyümeye başladı ve teşkilatlanmalar giderek artıyordu.
Ali Rıza Paşa, Anadolu'da kurulan bu örgütlenmeyi ve Mustafa Kemal Paşa'nın hareketlerini ciddiye almaya başladı ve Salih Paşa'yı Mustafa Kemal Paşa ile görüşmek üzere Amasya'ya gönderdi.
Temsil Heyeti Başkanı Mustafa Kemal Paşa, Salih Paşa ile bir protokol yaptı ve bu protokol maddeleri arasında Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti'nin resmi olarak tanınması ve Sivas Kongresi kararlarının kabul edilmesi yer aldı.
39:45Fransız İşgali ve Direniş: 29 Ekim 1919 günü Fransız birlikleri İngilizlerden Maraş'ı devraldı ve bu olay halkın yeniden tepkisine yol açtı.
Fransız işgalinden iki gün sonra bir Fransız birliği Maraş'ta peçe ile gezen Türk kadınlarının peçelerini zorla açmaya kalkınca Sütçü İmam olayı yaşandı.
Fransız ve Ermeni askerlerine kurşun sıkan Sütçü İmamın başlattığı bu hareket neticesinde Maraş'ta Fransız ve Ermeni askerlerine karşı büyük bir mücadele başladı.
40:39Ankara'ya Taşınma ve Maraş Direnişi: Mustafa Kemal Paşa, yaptığı kongreler ve görüşmelerin ardından milli mücadele'nin merkezi konumuna getireceği Ankara'ya 27 Aralık 1919 günü geldi.
27 Kasım 1919'da Maraş'taki bir olay sebebiyle yeniden direniş başladı; Fransız generalin kaledeki Türk bayrağını indirtmesi üzerine Maraş halkı örgütlenip kaledeki Fransız askerlerini etkisiz hale getirerek Türk bayrağını yeniden taktılar.
Bu suretle Maraş ve ilçelerinde 72 gün sürecek olan çatışmalar başladı.
42:00İtilaf Devletlerinin İstanbul'u İşgali: 11 Şubat 1920'de Maraş'ta yapılan kahramanca mücadelelerin ardından Fransız askerleri şehirden ve ilçelerinden çıkmak zorunda kaldı.
28 Ocak 1920 gecesi Misak-ı Milli kararlarının onaylanması ve 17 Şubat 1920'de resmi gazetede yayınlanması nedeniyle İstanbul'da Osmanlı Mebusan Meclisi İngilizler tarafından baskına uğratıldı.
15 Mart 1920'de İtilaf Devletleri istediklerini alamayınca 16 Mart'ta İstanbul'u işgal etmeye başladılar, devlet binalarını denetim altına aldılar ve Meclisi basarak bazı milletvekillerini Malta'ya sürgüne gönderdiler.
43:10Mustafa Kemal Paşa'nın Karşı Koşusu: Manastırlı Hamdi Bey durumu Ankara'ya Mustafa Kemal Paşa'ya bildirdi, Mustafa Kemal Paşa işgal kuvvetlerinin kullandığı tren raylarını bozdurdu ve bazı İngiliz yetkililerini tutuklattı.
5 Nisan'da Damat Ferit Paşa hükümeti yeniden kuruldu ve Mustafa Kemal Paşa ve yandaşlarını kafir ilan ederek tüm liderlerini ölüme mahkum etti.
Ankara Müftüsü Rıfat Börekçi ve 153 müftünün fetvası ile İstanbul'a karşılık verildi, bu örgütlenmenin Türk milletinin kurtuluşu adına yapıldığını ve düşman işgaline karşı savaş vereceklerini açıkça bildirdi.
45:00Büyük Millet Meclisi'nin Açılışı: Düzce, Hendek, Gerede gibi Bolu bölgesinden başlayıp Ankara'ya yaklaşacak kadar genişleyen gericilik ve isyan dalgaları Mustafa Kemal Paşa'yı en çok uğraştıran olaylardan biriydi.
23 Nisan 1920 günü Türkiye Büyük Millet Meclisi dualar, kurbanlar ve törenler ile Cuma namazından sonra açıldı, Türkiye isminin eklenmesi 8 Şubat 1921 günü Bakanlar Kurulu kararnamesi ile olacaktır.
Meclisin en yaşlı üyesi olan Sinop milletvekili Şerif Bey açılış konuşmasını yaptı ve Türk milletinin iç ve dış tam bağımsızlık içinde alın yazısının sorumluluğunu doğrudan doğruya yüklenip kendi kendisini yönetmeye başladığını ilan etti.
47:19Milli Mücadele ve Sevr Antlaşması: Mustafa Kemal Paşa Büyük Millet Meclisi'ni toplamış ve çalışmalara başlamıştı, bu çalışmalar kapsamında Hıyanet-i Vataniye Kanunu çıkartıldı ve fiilen vatana ihanet edenler idam edileceklerdi.
18-26 Nisan 1920'de Sevr Antlaşması'nın şartlarını hazırlamak için Sandre Moda bir konferans düzenlendi, Osmanlı Devleti adına Tevfik Paşa katıldı ancak 11 Mayıs 1920'de konferansı terk etti.
İngilizler Osmanlı Devleti'ne bu ağır şartlar içeren antlaşmayı kabul ettirmek için Yunan ordusunu harekata geçirdiler ve Yunan ordusu Anadolu'nun içlerine doğru ilerlemek üzere geniş çaplı bir harekat başlattı.
49:20Yunan İşgali ve Sevr Antlaşması'nın İmzalanması: Yunan işgal kuvvetleri Alaşehir, Kula, Balıkesir, Edremit, Bandırma, Biga, Buldan, Bursa ve İznik'i işgal ettiler ve Türk halkı Yunan işgalciler tarafından büyük zulme uğradı.
İstanbul Hükümeti, Sevr Antlaşması'nı imzalamamak için direniyor, şartlarının hafifletilmesini istiyordu ancak İtilaf Devletleri İstanbul'u da Osmanlı Devleti'nin elinden almakla tehdit ediyorlardı.
10 Ağustos 1920'de Paris'in banliyösü Serde, Osmanlı Devleti tarihinin en ağır antlaşması olan Sevr Antlaşması'nı imzaladı, bu antlaşma 12 bölüm ve 433 maddeden oluşuyordu.
53:50Sevr Antlaşması'nın Hükümleri ve Sonuçları: Sevr Antlaşması'nın hükümleri Osmanlı Devleti'ni adeta yok sayar derecedeydi, kara kuvvetleri çoğunlukla jandarma ve padişahlık muhafızları olarak 50.700'ü geçmeyecek, deniz kuvvetlerinde 6 gambot ve 6 torpido bot bulunacak ve hava kuvvetleri olmayacaktı.
İtilaf Devletleri İstanbul Hükümeti'ne Sevr Antlaşması'nı imza ettirmiş, Yunan orduları Anadolu'da Afyon ve Uşak'a kadar ilerlemiş, Trakya'da ele geçirmişlerdi.
Ankara Hükümeti Sevr Antlaşması'nı kesinlikle kabul etmediği gibi imzacıları da vatan haini ilan etmişti ve 9 Haziran 1920 günü Ankara Hükümeti bölgede seferberlik ilan etti.
55:43Doğu Cephesi'ndeki Başarılar: Kazım Karabekir Paşa, Ankara Büyük Millet Meclisi'ne ordunun vatan ve milletin saadet ve selameti için her fedakarlığa yek vücut olarak ifa edeceğini teyit etti.
29 Eylül'de Sarıkamış ele geçirildi, 7 Kasım'da Kars'a girildi ve Kazım Karabekir Paşa düşmanı bozguna uğratarak Gümrü'ye kadar Ermeni kuvvetlerini kovaladı.
17 Kasım 1920'de yapılan Gümrü Muharebesi'nde Türkler kazanınca Ermeniler ülkesini tamamen kaybedecekleri korkusundan barış istediler ve 13 Aralık 1920'de Ermenistan ile Gümrü Antlaşması imzalandı.
57:42Gümrü Antlaşması ve Sonrası: Ermeniler Sevr Antlaşması'nın geçersizliğini kabul ettiler, Doğu Anadolu'da Büyük Ermenistan girişiminden vazgeçtiler ve Ankara Hükümetini resmi olarak ilk defa tanıyan devlet Ermenistan oldu.
25 Kasım'da Gümrüde başkanlığında Ermeni Hadisyan Heyetiyle sulh muahedesi müzakereye başlandı ve 27 Kasım'da Ermeni heyetine Ser Muahedesindeki imzalarını geri aldırdılar.
3 Aralık'ta Gümrü Muahedesi imzalandı ve bu Ankara Hükümetinin gücünü ilk gören Ermenistan olmuştu.
59:44Yunan İşgalleri ve Gediz Muharebeleri: Kazım Karabekir Paşa doğuda Ermenistan ile Gümrü Antlaşması imzalayarak Kars ve çevresini işgalden kurtarmış, ülkenin doğusundaki sorunların büyük kısmını şimdilik çözmüştü.
Batı cephesi kumandanı Ali Fuat Paşa, Çerkez Ethem ve arkadaşlarının etkisine kapılarak Gediz'de bulunan Yunan ordusuna karşı taarruza geçme isteğini Ankara'ya bildirdi.
24 Ekim ve 12 Kasım 1920 günlerinde Türk taarruzu Gediz Muharebeleri ismiyle Yunan kuvvetlerine karşı başlamıştı ve bu taarruzu Batı cephesi komutanı Ali Fuat Paşa ve Çerkez Ethem yönetiyordu.
1:01:13Gediz Muharebelerinin Sonuçları: Gediz'de düşmana karşı hızlı bir başarı kazanmak belki mümkün olabilirdi, fakat kuvvetlerimiz ve hazırlığımız böyle bir başarıyı genel ve sonuç aldırıcı bir başarıya götürmeye elverişli değildi.
Bu taarruz sonunda başarı ciddi anlamda sağlanamadı, Türk kuvvetleri boş yere kayıplar verdi ve Yunan ordusunun kaybına oranla Türk şehitleri daha fazlaydı.
Bu taarruz Yunan kuvvetlerinin fitilini ateşledi ve Bursa'dan İnegöl ve Yenişehir'e saldırdılar, bu durum üzerine Ali Fuat Paşa Batı cephesi kumandanlığından alındı ve Moskova Büyükelçiliği'ne atandı.
1:02:52Birinci İnönü Muharebesi: 16-11 Ocak 1921 tarihleri arasında Albay İsmet Bey'in yönettiği Birinci İnönü Muharebesi başladı ve Yunan kuvvetleri her bakımdan gerek asker gerek silah olarak Türk kuvvetlerinden iki, bazı alanlarda üç kat üstündüler.
Buna rağmen Türk askeri Birinci İnönü Muharebesi'ni zafer ile sonuçlandırdı ve Eskişehir-Kütahya üzerine ilerleyen Yunan ordusunu durdurmayı başardı.
Bu zafer Batı cephesi'nin ilk başarılı savunma savaşıdır ve devrim tarihimizde birinci İnönü zaferini kaydetti.
1:04:02Birinci İnönü Zaferinin Sonuçları: Bu zafer Ankara Hükümeti'ne olan güveni arttırdı, askere yazılmalar arttığı gibi eskiden silah altında olan ellerde geri dönmeye başladı ve halk vergisini düzenli olarak ödemeye başladı.
Bu zafer neticesinde Ankara Hükümeti'ne olan güven dışarıda da artmaya başladı ve İtilaf Devletleri bu duruma göre yeni bir düzen belirlemeye başladı.
Albay İsmet Bey'e de Tuğgenerallik ünvanı verilerek Paşalığa yükseltildi ve 12 Mart 1921 günü Mehmet Akif Ersoy'un yazdığı İstiklal Marşı kabul edildi.
1:04:56Doğu Cephesi'ndeki Diğer Harekatlar: Doğu cephesi'nde Ermenistan sorunu halledilmiş ve sınırlar belirlenirken, Ardahan ve Batum'un da düşman işgalinden kurtulması için harekat başladı.
Türk orduları ileri harekat ile 22 Şubat 1921 günü Ardahan'ı Gürcü işgalinden kurtardı ve Karabekir Paşa'nın emri üzerine Türk kuvvetleri Ahıska ve Ahı Kelek de aldı.
Batum, Misak-ı Milli sınırları içerisinde bulunan bir Türk şehriydi ve Türk kuvvetleri buraya ilerlerken, aynı zamanda Gürcistan'ı işgal eden Rus kuvvetleri de Batum'a ulaştı.
1:06:28Moskova Antlaşması: Türk ve Sovyet orduları Batum'da çok ince bir çizgide birbirlerine saldırmamak için sabretmeye çalışırken, 16 Mart 1921 günü Türkiye ile Sovyet Rusya arasında Moskova Antlaşması imzalandı.
Antlaşmada Türkiye'yi Ali Fuat Paşa, Dr. Rıza Nur ve Yusuf Kemal Tengirşenk temsil ederken, Rusya tarafında Dışişleri Bakanı Çiçerin ve Celaleddin Korkmazov vardı.
Moskova Antlaşması ile Sovyet Rusya, Ankara Hükümetini resmen tanıyan ikinci devlet oldu ve bu antlaşmada esas olarak BTSK maddeleri göz önünde bulunduruldu.
1:07:16Moskova Antlaşması'nın Sonuçları: Birinci İnönü Zaferinin kazanılması Rusya'nın antlaşmaya daha ciddi bir şekilde yaklaşmasını sağladı ve netice olarak Rusların Türkiye'den istediği en önemli yer Batum'daki petrol iskelesi oldu.
Rusların bu isteğine Türk Hükümeti çok fazla itiraz edemedi ve sonuç olarak Batum'u bırakmak zorunda kaldık, karşılığında Rusya, Türkiye'ye belli miktar altın ve silah göndermeyi kabul etti.
Moskova Antlaşması 16 madde ve 3 ek maddeden oluşuyordu ve bu antlaşma ile doğuda Türkiye sınırları belirlendi.
1:08:56Londra Konferansı ve İkinci İnönü Zaferi: Mustafa Kemal Paşa, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin resmen davet edilmeden konferansa katılmayacağını bildirmesi üzerine İtalya, TBMM'yi resmi olarak davet etti.
Ankara Hükümeti, İtilaf Devletlerinin Misak-ı Milli sınırlarını tanımadığı sürece hiçbir antlaşmanın olmayacağını belirtti ve konferansı terk etti.
23 Mart-1 Nisan 1921 tarihleri arasında gerçekleşen İkinci İnönü Meydan Savaşı'nda Türk ordusu galip geldi ve bu zafer Ankara Hükümeti'nin elini kuvvetlendirdi.
1:12:11Anadolu'daki İtilaf Devletleri'nin Durumu: Birinci ve İkinci İnönü zaferleri Türklerin yeniden dirilişinin temsilcisi oldu ve Mustafa Kemal Paşa'nın iç ve dış siyaseti dünya devletlerinin gözünden kaçmıyordu.
Sevr Antlaşması'nda Türkiye'ye kabul edilemeyeceği anlaşılmıştı ve İtalyanlar ile Fransızlar Anadolu'dan çekilme düşüncelerine girmişlerdi.
Fransız birlikleri Urfa'yı 11 Nisan 1921 günü terk etmek zorunda kaldılar ve Zonguldak'tan Fransız askerleri çekilmeye başladı.
1:14:08Kütahya-Eskişehir Muharebeleri: Yunan kuvvetleri İnönü'de aldıkları mağlubiyetleri kendilerine yedirememişler ve Londra Hükümetinden destek almak için gururlarını ayaklar altına alıyorlardı.
10-24 Temmuz 1921 tarihleri arasında Kütahya-Eskişehir Muharebeleri başladı ve Türk ordusu ağır kayıplar verdi.
Mustafa Kemal Paşa, komutanların ağır kararları alamadığını fark ederek 18 Temmuz sabahı Eskişehir'e geldi ve geri çekilme emri verdi.
1:18:09Başkomutanlık Kanunu ve Sakarya Savaşı: Kütahya-Eskişehir Muharebeleri kaybedilince mecliste bunalımlı bir hava oluştu ve Mustafa Kemal Paşa'nın ordunun başına geçmesi meselesi gündeme geldi.
5 Ağustos 1921 günü kabul edilen Başkomutanlık Kanunu'na göre Mustafa Kemal Paşa, ordunun maddi ve manevi gücünü artırmak için TBMM'nin yetkisini fiilen kullanabilecekti.
Mustafa Kemal Paşa, başkomutan olarak Tekalif-i Milliye emirlerini bildirdi ve Türk milleti atacak son kurşununu yiyecek, son lokmasını da Türk ordusuna teslim ediyordu.
1:20:40Sakarya Savaşı'na Hazırlık: 22 Temmuz 1921'de Sakarya Nehri kıyılarında keşif için oluşturulan kurul göreve başladı ve Türk ordusunun son büyük savunma savaşı olacaktı.
Türk milleti kadını ile erkeği ile, yaşlısıyla, genciyle bu savaşa hazırlandı ve İnebolu üzerinden analar kucaklarında çocukları, sırtlarında bombaları yürüyerek taşıdılar.
Yunan kuvvetleri planlarını Ankara'yı işgal edecek şekilde tasarlamıştı ve 20 günlük savaş hazırlığından sonra Türk ordusunun üzerine ilerlemeye başladılar.
1:21:56Sakarya Meydan Savaşı'nın Başlangıcı: Mustafa Kemal Paşa askeri teftiş sırasında at üstünden düşerek kaburga kemiğini kırdı, ancak doktorların istirahat etmezse ölebileceğini söylemesine rağmen cephede kalmaya devam etti.
Savaşın idaresinde Başkomutan Mustafa Kemal Paşa, Genelkurmay Başkanı Fevzi Paşa ve Batı Cephesi Kumandanı İsmet Paşa bulunuyordu.
Büyük savaş 23 Ağustos 1921'de başladı ve 100 kilometrelik bir hatta kıran kırana savaşlar gerçekleşti.
1:23:27Sakarya Meydan Savaşı'nın Sonuçları: 22 gün 22 gece süren bu büyük muharebeyi dünyanın en uzun meydan savaşı'nı kazanan Türk ordusu ve Başkomutanı Mustafa Kemal Paşa oldu.
Türk ordusu kaçmaya başlayan Yunan ordusunu kovalamaya başladı ve Sakarya Nehri'nin batısına atılan düşman, Eskişehir-Afyon hattına kadar olan toprakları geri alındı.
13 Eylül 1921 günü Sakarya Irmağı'nın doğusunda düşman ordusundan eser kalmadı ve bu zaferin ardından Türk ordusu ve milletinin morali yükseldi.
1:24:58Savaşın İstatistikleri ve Sonuçları: Türk ordusu bu savaşta 3.713 şehit, 18.480 yaralı ve 805 kayıp verdi.
Yunan ordusunda ise 3.958 ölü, 18.955 yaralı ve 14.450 esir vardı.
Bu savaş diğer ismiyle "Subaylar Savaşı" olarak anıldı çünkü 277 subayımız şehit düşmüş, 1.058 yaralanmıştı.
1:25:42Sakarya Meydan Savaşı'nın Dış İlişkileri: Türkiye Dışişleri Bakanı Yusuf Kemal Tengirşek, Fransa ile 20 Ekim 1921 günü Ankara Antlaşması imzaladı.
Fransızlar güneyde Anadolu topraklarından çekilme kararı aldılar ve Hatay hariç Misak-ı Milli sınırlarına çekilerek askerlerini geri çağırdılar.
Sakarya Meydan Muharebesi'nin sonuçları ile Türkiye Cumhuriyeti Devleti doğuyordu.
1:26:41Yunan Ordusunun Durumu: Sakarya Meydan Muharebesi kazanılmış ve Anadolu içlerine doğru ilerleyen Yunan birlikleri durdurulmuştu.
Yunan ordusu artık daha ileri gidemeyeceğini anladı ve savunma mevzileri hazırlamaya başladı.
Sakarya Savaşı'nın kaybedilmesinden sonra Yunanistan'a dönen Kral Konstantin çok soğuk karşılanmıştı ve Anadolu'nun terk edilmesi dahi düşünülmüştü.
1:27:50Türk Ordusunun Taarruz Hazırlıkları: Türk ordusu savaşın getirdiği kazanç ve moral ile son büyük yıkıcı taarruza girişmek istiyordu.
İtalyan, Fransız ve Almanlardan gerekli silah ve teçhizat sağlanmaya başlanmıştı, Sovyet Rusya da silah ve maddi anlamda yardım göndermişti.
Türk ordusu yapılacak taarruz için eğitim almaya başladı çünkü tarihin son yüzyıllarında Osmanlı ordusu sürekli savunmada kalan kısımdaydı.
1:29:33Taarruz Planı: Mustafa Kemal Paşa düşmanlarına uyandırmamak için Akşehir'de bir futbol turnuvası düzenletip bizzat katılacağını ilan etti.
Mustafa Kemal Paşa'nın taarruz planı en riskli olandı, ancak kazanıldığı takdirde Yunan ordusunu kesin bozguna uğratacak tarzdaydı.
Düşmanın en kuvvetli bulunduğu Afyon bölgesinden saldırmak istiyordu ve bu riskli plana başta İkinci Ordu Komutanı Yakup Şevki Paşa karşı çıktıysa da Mustafa Kemal Paşa millet ve tarihin önünde bütün yükü omuzlarına yüklendiğini bildirdi.
1:31:09Taarruzun Gerçekleşmesi: Türk ordusu baskın planını gerçekleştirmek üzere mevzilenmiş, Fahrettin Altay Paşa kumandasındaki Türk süvarileri ise aşılmaz denilen taşlık dağlık tepeleri gizlice aşıyordu.
Mustafa Kemal Paşa harekatı öylesine gizliyordu ki, dış dünya ile iletişimini tamamen kestiğinde İstanbul'da bulunanlar dahil Anadolu'da düzenin bozulduğunu, hatta Mustafa Kemal Paşa'ya darbe yapıldığını düşünüyordu.
23 Ağustos'a kadar gündüz hareket edilmemiş, gece ise ışıksız bir şekilde ordu istenilen mevzilere kaydırılmıştı.
1:32:16Büyük Zafer: 26 Ağustos 1922 günü Mustafa Kemal Paşa Kocatepe'den emrini verdi: "Türk topçusu ateş."
26 Ağustos günü başlayan taarruzda Yunan ordusu ne olduğunu anlayamamış, yüzlerce Türk topundan binlerce mermi üzerlerine büyük bir isabet oranıyla yağmur gibi yağıyordu.
27 Ağustos'ta Afyon ve Sincan düşman işgalinden kurtuldu, Batı Cephesi Komutanlığı Afyon'a taşındı.
1:33:57Başkomutanlık Meydan Muharebesi: 30 Ağustos 1922 günü Başkomutanlık Meydan Muharebesi yaşandı ve bu muharebe sonucunda Türk tarihine altın harflerle yazılmış bir zafer elde edildi.
Aynı gün Kütahya düşman işgalinden kurtarıldı ve gerçekleşen muharebeler neticesinde Yunan ordusunun neredeyse yarısı imha edilmişti.
Yunan ordusunun bozulduğunu gören Mustafa Kemal Paşa, tarihe geçen büyük emrini verdi: "Ordular ilk hedefiniz Akdeniz ileri başkomutanlık."
1:35:08Türk Ordusunun Anadolu'yu Kurtarma Taarruzu: 1 Eylül'de Uşak işgalden kurtuldu, Yunan askerleri kaçarken her yeri yakıp masum insanları şehit ediyordu.
2 Eylül'de General Trikopis ve önemli subaylar esir alındı, Türk ordusu Eskişehir'e girdi.
4 Eylül'de Bilecik ve Söğüt, 6 Eylül'de Balıkesir ve Bursa, 17 Eylül'de Aydın ve Manisa, 18 Eylül'de Manisa işgalden kurtarıldı.
1:36:34İzmir'in Kurtarılması ve Yunan Ordusunun Anadolu'dan Atılması: 9 Eylül 1922 sabahı Türk süvarileri İzmir'e girdi, kaçan Yunan ve Rumlar şehri yakarak denize atlamaya başladılar.
10 Eylül'de Mustafa Kemal Paşa ve kurmay heyeti İzmir'e girdi, halkın şükrüne nail oldular.
11 Eylül'de Bursa, 15 Eylül'de Ayvalık, 16 Eylül'de Çeşme, 17 Eylül'de Bandırma ve 18 Eylül'de Biga işgalden kurtarıldı.
1:38:40Türk Ordusunun Başarıları ve Mustafa Kemal Paşa'nın Değerlendirmesi: Türk orduları 26 Ağustos 1922'de başlayan büyük taarruz sonunda Yunan ordularını Anadolu'dan attı ve İzmir'den denize döktü.
Bu başarı, Türkiye Cumhuriyeti'nin temellerini en sağlam şekliyle atmış bulunmaktaydı.
Mustafa Kemal Paşa, bu başarıyı Nutuk kitabında Türk ordusunun kahramanlığını ve Türk milletinin hürriyet düşüncesinin ölümsüz bir abidesi olarak tanımladı.
1:39:48Çanakkale Krizi: Türk ordusu 19 Eylül 1922'den itibaren Çanakkale üzerine ilerledi, İngilizler yeni tedbirler almak istediler.
Mustafa Kemal Paşa düşman üzerine psikolojik harp tekniği uyguladı, Türk askerleri İngiliz askerlerini yok sayılırcasına geçip menzile doğru ilerledi.
İngilizler ne yapacaklarını şaşırdılar, Londra, Paris, Roma ve İstanbul arasında toplantılar yapıldı, İngiltere Başbakanı Lilo George öfkeden çıldırmış bir halde Türkler'e savaş ilan etti.
1:42:19Mudanya Görüşmeleri ve Trakya'nın Kurtarılması: Türk askerleri Çanakkale üzerine ilerleyerek doğuda Lapseki, Ege kıyılarına ve Çanakkale'deki Erenköy'e kadar ilerledi.
Mustafa Kemal Paşa, Trakya'nın boşaltılmadığı ve sınırların 1914'teki hattına çekilmediği takdirde durmayacağını bildirdi.
3 Ekim 1922'de İsmet Paşa başkanlığında Mudanya görüşmeleri başladı, 11 Ekim'de 14 madde üzerinden imzalandı ve Yunan askerlerinin Trakya'dan çıkartılması konusunda anlaşıldı.
1:44:39Saltanatın Kaldırılması: Mustafa Kemal Paşa 28 Ekim 1922'de Ankara'ya geri döndü, Ankara hükümeti Lozan'da gerçekleşecek barış görüşmelerine resmi davet aldı.
Barış konferansına Ankara hükümeti ile İstanbul hükümetinin aynı anda çağrılması saltanatın kaldırılmasını gerekli kıldı.
30 Ekim 1922'de saltanatın kaldırılması adına görüşmeler başladı, Mustafa Kemal Paşa'nın etkisiyle hızla bir kanun tasarısı hazırlandı ve meclisten geçti.
1:46:51İstanbul'un Düşüşü: Mustafa Kemal Paşa'nın Yunan kuvvetleri İzmir'den denize dökmesi üzerine İstanbul'da büyük sevinç yaşandı, 9 Eylül 1922 gecesi Ayasofya Camii'nde 25 bin İstanbullu'nun katıldığı mevlüt okutuldu.
Mudanya Antlaşması'nın yürürlüğe girmesinden sonra 19 Ekim 1922'de Refet Bele İstanbul'a geldi, 1 Kasım'da saltanatın kaldırılması onaylandı.
17 Kasım 1922'de İngilizlerin Malaya isimli zırhlısına binen son Osmanlı padişahı Sultan Vahideddin, İstanbul'dan ayrılarak Malta'ya gitti.
1:48:49Osmanlı İmparatorluğu'nun Sonu ve Türkiye Cumhuriyeti'nin Kuruluşu: Abdülmecid Efendi'nin halifeliğini kabul etmeyen kişi, kendisini ölene kadar halife görmek gibi bir düşünceye sahipti ve İstanbul'dan ayrılırken devlet malı olan bir hazine almadı.
1926 yılında Sanremo'da vefat eden kişi, Şam'a defnedilmiştir.
Türk tarihinden 623 yıllık bir Osmanlı İmparatorluğu geçti ve tarihte önemli olan Türklüğün var olmasıdır; devletler geçici olabilirken, Türkler büyük devletler ve imparatorluklar kurmuşlardır.
1:50:03Milli Mücadele'nin Sonrası ve Lozan Antlaşması: Türkiye Cumhuriyeti Devleti milletin devletidir ve millet ile kurtarılmıştır; Mareşal Gazi Mustafa Kemal Paşa'nın deyişiyle egemenlik kayıtsız şartsız milletindir.
Mustafa Kemal Paşa, İzmir'e girdikten sonra gazetecilere "biz Yunan askerlerini yenerek savaşın kılıç da olanını, kolay olanını kazandık. Esas zor olanı şimdi masadaki savaştır" demişti.
1 Kasım 1922'de saltanat kaldırılarak Türkiye Büyük Millet Meclisi hükümeti Lozan Antlaşması'na tek başına gidecekti; milli mücadele'nin sahadaki kısmı bitmiş, siyasal anlamda zor olan kısmı başlamıştı.
1:51:02Lozan Görüşmeleri'ne Hazırlık: Türkiye'nin istekleri Misak-ı Milli temelinde belirlenmişti ve 27 Ekim 1922'de Türkiye barış masasına davet edilmişti.
Lozan görüşmelerine Türkiye, İtilaf Devletleri ve Bulgaristan gözlemci ülke olarak Amerika Birleşik Devletleri katılmıştı; Türkiye görüşmelere Sovyetler Birliği, Gürcistan ve Ukrayna'nın da katılmasını istediyse de bu devletler sadece Boğazlar meselesinde toplantılara katıldılar.
İsmet Paşa başkanlığındaki Türk heyeti 12 Kasım 1922'de Lozan'a vardığında kimseyi bulamadı çünkü konferans İngiltere'deki seçimlerden dolayı bir hafta ertelenmişti.
1:51:58Lozan Konferansı'nda Eşitlik İlkesi: İsmet Paşa Lozan Konferansı'nda eşitlik ilkesine önem veriyordu ve hiçbir surette hiçbir devletin ardında kalmamak gibi sert bir tavır takınmıştı.
Lozan Konferansı başlarken İngilizlerin meşhur masa başı oyunları da başlamıştı; ilk anlarda İtilaf Devletleri temsilcilerine büyük bir koltuk getirilmişken, İsmet Paşa'nın oturacağı koltuk küçüktü.
İsmet Paşa derhal tüm devletlere eşit konuşabileceğimiz bir koltuk getirilmesini istediğinde, bu istek yerine getirildikten sonra ancak masaya oturdu.
1:52:34Türkiye'nin Kırmızı Çizgileri: Türkiye'nin başlıca kırmızı çizgileri vardı: Osmanlı İmparatorluğu'nu ekonomik olarak yiyip bitirmiş olan kapitülasyonlar kabul edilmeyecekti.
Ermenistan'a hiçbir surette toprak verilmeyecekti ve en önemlisi de Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin tam bağımsız olmasıydı.
Ege adaları ve Oniki adaların geri almak istenmesi, Musul'un Misak-ı Milli sınırları içerisinde kabul ettirilmesi, Kıbrıs Adası'nın dahi Türkler'e bırakılması gerektiğini savundular.
1:53:21İtilaf Devletleri'nin Tavrı: Türkiye'nin istekleri İtilaf Devletleri temsilcileri için kabul edilemezdi; kapitülasyonlardan asla vazgeçmek gibi niyetleri yoktu.
Sevr Antlaşması'nın güncellenmiş bir halini masaya sunacaklardı ve Osmanlı Devleti'nden kalan borçları isteyeceklerdi.
Ege adalarını vermek istemiyorlardı; Rodos ve Oniki ada ise 1912 yılındaki dönemin hükümeti Uşi Antlaşması ile geri almış olsa da Balkan Harbinden dolayı bir müddet daha İtalya'da kalmasını istemişti.
1:54:18Lozan Görüşmelerinin Başlangıcı: 20 Kasım 1922 günü Lozan görüşmeleri başladı ve Lozan görüşmeleri iki döneme ayrılmaktadır.
Birinci görüşmeler 4 Şubat 1923'e kadar devam edecektir; ikinci görüşmeler ise 23 Nisan 1923 günü başlayacak ve 24 Temmuz 1923 günü Lozan Antlaşması imza edilecektir.
Lozan'da Müttefik Devletleri İngiltere Dışişleri Bakanı Lord Curzon temsil etmiştir; Müttefikler Türkiye'yi ezmek için elinden geleni yapmıştı.
1:54:52İlk Görüşmelerdeki Zorluklar: Masaya yenik oturan Yunan temsilcisi Venizelos dahi galipmişçesine konuşmalar yapıyordu; Trakya'nın Yunanlıların hakkı olduğunu, Rumların burada fazlalıkta olduğunu söylüyordu.
İsmet Paşa Venizelos'a Trakya için halk oylamasına gidelim dediğinde bunu asla kabul etmiyorlardı çünkü Türk nüfusu Trakya'da fazlaydı.
İngiltere petrol bölgesi olan Musul'u kaybetmemek için hiçbir taviz vermiyordu; Lozan tamamen psikolojik bir savaş masasıydı.
1:55:34İsmet Paşa'nın Mücadelesi: İlk görüşmelerde Musul meselesi, Yunan tazminatı, adalar meselesi ve kapitülasyonlar konusunda anlaşılmamıştı; Lord Curzon öfkeden çıldırıyor, bu adam hiçbir şeyi kabul etmiyor diye sitem ediyordu.
İsmet Paşa'yı savaşta dahi tehdit etmişti; bu konuda İsmet Paşa'nın sert bir tavır takındığını bildirmek gerekir; gerekirse savaşmaktan çekinmeyiz diyerek Kursuna aynı şekilde cevap vermiştir.
Bu surette Lord Curzon ilk görüşmelerde Lozan'ı terk etti; Ankara'da Mustafa Kemal Paşa, Fevzi Paşa'ya orduyu yeniden savaş nizamına sokmasını istedi.
1:56:35İkinci Evre ve Lozan Antlaşması: İsmet Paşa'nın gelişiyle Mecliste hararetli görüşmeler yaşanırken, Lozan görüşmelerinin ikinci evresi açıldı; 23 Nisan 1923'te Lozan'da görüşmeler yeniden başladı.
İngilizleri bu defa Sorround Dold temsil etti; yine ekonomik ve mali yöndeki görüşmeler çıkmaza giriyordu.
Çok çetin geçen Lozan görüşmelerinde alınan kararlar genel olarak şöyle oldu: sınırlar konusunda Yunanistan, savaş tazminatı olarak Edirne'de bulunan Karaağaçı Türkiye'ye bırakmaya razı oldu.
1:57:12Lozan Antlaşması'nın Sonuçları: Meriç Nehri Türk-Yunan sınırını belirledi; Gökçeada ve Bozcaada Türkiye'de kalırken, diğer adalar Yunanistan'da kalmaya devam etti.
Yunanistan, Lozan Antlaşması'na göre Türkiye'ye yakın adalarda askeri üs bulunduramayacaktı; Rodos ve Oniki adanın İtalyanlarda kalması kabul edildi.
1914'te işgal edilen Kıbrıs yine İngiliz yönetiminde kalmaya devam etti; Türkiye-Suriye sınırı 1921'de Fransa ile yapılan Ankara Antlaşması mucibince kabul edildi.
1:57:55Lozan Antlaşması'nın Diğer Maddeleri: Hatay ilk olarak Türk topraklarından katılmadıysa da 1939 yılında kesin olarak sorun çözecek ve Türkiye'ye katılacaktır.
Musul meselesi Lozan'da çözülemedi; ileri bir tarihte Musul meselesinde görüşmek üzere İngiltere ve Türkiye bir araya gelecektir.
Boğazlar meselesi ise Lozan Antlaşması'nda kesin bir çözüme kavuşturulmuş değildi; boğazlardaki geçişi kontrol etmek üzere bir Türk yöneticinin başkanlığında kurulacak komisyonca yönetilecektir.
1:58:34Lozan Antlaşması'nın Başarıları: Lozan'ın Türkiye adına en büyük başarısı belki de kapitülasyonlar dır; Türkiye üzerinde kapitülasyonlara sahip olan ülkeler bu haklarından feragat ettiler.
Bu surette Kanuni Sultan Süleyman devrinden beri devam eden kapitülasyonlar artık son bulmuştu; Patrikhane meselesinde patrikhaneyi İstanbul'dan çıkartmasa da tüm yetkilerini iptal ettirmiş ve sadece dini bir kurum olarak varlığını sürdürmesine izin verilmişti.
Mübadele konusunda ise Türkler ve Rumlar Türkiye ve Yunanistan'da yer değiştireceklerdi; sadece Trakya'da ve adalardaki Rumlar ile Türkler mübadele edilmeyecekti.
1:59:15Azınlıklar ve Lozan Antlaşması: Azınlıklara Osmanlı döneminde verilen haklar geri alındı; Türkiye'de yaşayan bütün vatandaşlar Türkiye vatandaşı sayılacak ve azınlıkların ayrıcalıkları olmayacaktı.
Bu surette Abdülmecid devrinden beri azınlıklara verilmiş haklar geri alındı.
Bu Sevr Antlaşması'na kıyasla Lozan Antlaşması maddeleri kesin bir şekilde çok iyi bir sonuçtur.
2:59:41Lozan Antlaşması'nın Kabulü: Dönemin milletvekilleri genel olarak barış masasının şartlarını kabul ederken, Musul sorununun çözüme kavuşturulmaması ve Rodos ile Oniki Ada meselesinin çözümlenmemesinden dolayı eleştiride bulundular.
Lozan Antlaşması 23 Ağustos 1923 günü mecliste kabul edildi; 14 milletvekili antlaşmayı kabul etmezken, 213 milletvekili onayladı.
Lozan Antlaşması, Sevr Antlaşması'na göre çok iyi bir antlaşmadır ve Türkiye Büyük Millet Meclisi hükümeti savaş ile başlatmış olduğu mücadelesini masada sonlandırdı.
2:01:21İstanbul'un Kurtarılması ve Ankara'nın Başkent İlanı: Lozan Antlaşması'ndan sonra 1918 yılından beri işgal altında bulunan İstanbul'u İtilaf Devleti askerleri 2 Ekim 1923 günü terk ettiler.
Türk ordusu törenler ve halkın coşkulu karşılaması içinde Fatih'in ordusu gibi gururla İstanbul'a girdiler.
Mecliste alınan karar sonucu 13 Ekim 1923 günü Ankara başkent ilan edildi.
2:02:43Cumhuriyetin İlanı: 29 Ekim 1923 tarihinde Osmanlı İmparatorluğu'nun sona ermesinin ardından yeni Türkiye'nin yönetim şekli cumhuriyet oldu.
Meclis cumhuriyet yönetimine geçmeyi onayladı ve yapılan seçimle ilk Cumhurbaşkanı Mareşal Gazi Mustafa Kemal Paşa, ilk Başbakan ise İsmet Paşa oldu.
Cumhuriyetimizin 100. yılı kutlanıyor ve cumhuriyetimize sahip çıkmak her Türk'ün vatan borcudur.

Osmanlı İmparatorluğu'nun Sonu ve Türk Kurtuluş Savaşı

Yapay zekadan makale özeti

Yanıtı değerlendir