Buradasın
Osmanlı İmparatorluğu Tarihi Dersi: Sultan Abdülaziz ve Meşrutiyet Dönemi
youtube.com/watch?v=DB6fIu4d9eUYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan Osmanlı İmparatorluğu tarihi dersidir. Konuşmacı, Osmanlı Devleti'nin dağılma döneminden önemli olayları kronolojik olarak anlatmaktadır.
- Video, Sultan Abdülaziz'in tahta geçişinden ölümüne kadar olan dönemi ele alarak başlamakta, ardından Tanzimat dönemi padişahları (Abdülmecid, Abdülaziz ve V. Murat) hakkında bilgiler vermektedir. Daha sonra 1876'da II. Abdülhamid döneminde ilan edilen birinci meşrutiyet dönemine geçiş yapılmakta ve Osmanlı'daki meclis sisteminin yapısı açıklanmaktadır. Son bölümde ise 1878-1908 yılları arasındaki "İstibdat Dönemi" anlatılmaktadır.
- Videoda Darüşşafaka'nın açılması, Süveyş Kanalı'nın açılışı, Kanuni Esasi anayasası, Balkan bunalımı ve İstanbul Haliç Tersane Konferansı gibi önemli tarihsel olaylar detaylı şekilde ele alınmaktadır. Ayrıca Sultan Abdülaziz'in Fransa ziyareti, Napolyon'un eşi Eugene ile yaşadığı gizli aşk hikayesi ve "Çırağan Vakası" gibi ilginç tarihsel detaylar da paylaşılmaktadır.
- 00:10Sultan Abdülaziz'in Tahta Çıkışı ve İndirilmesi
- Sultan Abdülaziz otuzbir yaşındayken tahta geçmiştir.
- Tahta geçtikten sonra Osmanlı Devleti'nde kendi çapında radikal yenilikler yapmaya çalışmıştır.
- Yenilik yapmadığı için indirilen ilk padişahtır ve meşrutiyeti ilan etmemesi nedeniyle öldürülmüştür.
- 01:57Sultan Abdülaziz Dönemi Yenilikleri
- Sultan Abdülaziz, heykeli dikilen ilk padişahtır ve bu onun sanatsal yeniliklere açık olduğunu göstermektedir.
- Darüşşafaka (şefkate muhtaçlar evidir) açılmıştır; buraya annesi veya babası olmayan ve okumaya meyilli olan çocuklar alınmaktadır.
- Osmanlı Devleti'nin son iki sarayı olan Çırağan ve Beylerbeyi sarayları bu dönemde yapılmıştır.
- 05:34Ekonomik ve Eğitim Yenilikleri
- Anadolu'da ilk demiryolu hattı (İzmir-Aydın arasında) yapılmıştır ve daha çok asker taşımacılığı için kullanılmıştır.
- Meclis-i Ahkam-ı Adliye (Mecelle), Ahmet Cevdet Paşa tarafından hazırlanmış, Islami medeni kanun olup Sultan Abdülaziz döneminde hazırlanmış, ancak yürürlüğe girmesi İkinci Abdülhamid'in istibdat döneminde olmuştur.
- Maarif-i Umumiye Nizamnamesi yayınlanmış, Osmanlı Devleti'nde medrese kalıbından çıkarak okullar ilkokul, ortaokul, lise, üniversite gibi sınıflarda dizayn edilmiştir.
- 09:31Eğitim Sistemi ve Diğer Yenilikler
- İlk kez askeri rüştiyeler (askeri ortaokullar) açılmıştır.
- Sultan Abdülaziz, ilk yurtdışı gezisine çıkan padişahtır.
- 10:25Sultan Abdülaziz'in Avrupa Ziyareti
- Sultan Abdülaziz, Fransız Kralı III. Napolyon'un eşi Eugène tarafından düzenlenmiş sergiye davet edilir ve Fransa'ya gitmek ister.
- Şeyhülislam, halifeliğin gereğiyle bir Müslüman padişahının Hristiyan toprağına gitmesinin uygun olmadığını düşünür.
- Sultan Abdülaziz, ayakkabısını çağırıp çözüm bulmasını ister; ayakkabı topuk kısmında Topkapı Sarayı'ndan alınan kum konulur ve böylece her yere basıldığı zaman Müslüman toprağı sayılır.
- 11:27Fransa'daki İlişkiler
- Sultan Abdülaziz, Fransız Kralı III. Napolyon'un eşi Eugène ile tanışır ve sergide kendisinden etkilenirler.
- Sultan Abdülaziz, Eugène ile arasında bir elektriklenme olur ve imkansız bir aşk başlar.
- Sultan Abdülaziz geri dönerken, Mısır'da Süveyş Kanalı'nın açılışı için Napolyon ve eşini davet eder.
- 12:40Süveyş Kanalı ve Eugène
- Süveyş Kanalı'nın açılışına bir ay kala, Eugène erken gelir ve Napolyon'un yerine kendisinin geldiğini söyler.
- Eugène, Sultan Abdülaziz'in gözüne girmek için mutfağa girer ve Fransız tarifleriyle Türk tariflerini birleştirerek özel bir yemek hazırlar.
- Sultan Abdülaziz bu yemeği çok sevdiği için aşçılarına öğrenmelerini ister ve yemeğin adı "Hünkar Beğendi Yemeği" olarak anılır.
- 14:07Süveyş Kanalı'nın Açılışı
- Sokullu Mehmet Paşa'nın yapmak istediği Süveyş Kanalı, teknik yetersizlikler ve bölge halkının karşı çıkması nedeniyle Fransız ve İngiliz destekleriyle açılır.
- Said Port adı verilen bir liman yapılarak gemilerin geçişi sağlanır ve büyük bir gelir kaynağı elde edilir.
- Sultan Abdülaziz zamanında açılan kanal, dünyaya büyük bir darphane ve gelir kaynağı sağlar.
- 15:00Özgürlük Anıtı Hikayesi
- Sultan Abdülmecid, Süveyş Kanalı'nın açılması için Fransız ve İngiliz destekleri sağlar.
- Abdülmecid, kanalın bitişini kutlamak için gizli bir mimara Osmanlı'nın büyüklüğünü anlatan bir eser yapmasını ister ve cebinden para gönderir.
- Sultan Abdülaziz tahta çıktığında, abisinin yaptırdığı heykelin put olduğunu öğrenir ve Şeyhülislam'ın karşı çıkmasıyla heykeli alamaz.
- 16:33Özgürlük Anıtı'nın Gerçek Kimliği
- Fransızlar, Amerika ile ilişkilerini düzeltmek için heykeli Amerika'ya hediye ederler.
- Amerikalılar heykeli beğenirler ve özgürlük anıtı olarak New York'ta diktiler.
- Özgürlük Anıtı'nın başındaki yedi ok, yedi düvelde nam salma; elindeki kitap, bilime önem verme; meşale ise Doğu'nun batıya aktardığı sıcaklığı temsil eder.
- 18:04Sultan Abdülaziz ve Sonrası
- Sultan Abdülaziz döneminde Osmanlı, dünyanın en güçlü üçüncü donanmasına sahip olur.
- Sultan Abdülaziz, yenilik yapmadığı için indirilen ilk padişah olur.
- Sultan Abdülaziz 31 yaşında tahta çıkar, 6,5 yıl hüküm sürer ve genç yaşta yenilik taraftarları tarafından öldürülmüştür.
- 19:12Sultan V. Murat
- Sultan V. Murat, Osmanlı'da en kısa süre tahtta kalan padişah olup sadece 90 gün (3 ay) hüküm sürer.
- Akli dengesi yerinde olmadığı için tahttan indirilir.
- Sultan V. Murat'ın tekrar tahta çıkması için yapılan operasyon "Çırağan Vakası" olarak anılır ve bu operasyon başarısız olur.
- 20:21Tanzimat Dönemi Padişahları
- Murat'ın bazı kaynaklarda çok zeki olduğu ve çok kitap okuduğu için akli dengesini kaybettiği söylenir, ancak Çırağan Sarayı'nda tedavi görürken akli dengesinin yerine geldiğini kaynaklar belirtiyor.
- Abdülmecid, Abdülaziz ve Beşinci Murat padişahları "Tanzimat dönemi padişahları" olarak adlandırılır.
- Sultan Abdülaziz tahttan indirilmesinin sebebi meclisin açılmasını istediklerini reddetmesi ve Beşinci Murat'ın ise akli dengesinin yerinde olmadığı için indirilmesidir.
- 22:21Meşrutiyet Dönemi
- Monarşi, ülkeyi sadece padişahtan ibaret bir yönetim sistemidir.
- Meşrutiyet, padişahın yanında meclisin de bulunduğu bir yönetim sistemidir ve bu durumda rejim "meşruti monarşi" olarak adlandırılır.
- 1876 yılında İkinci Abdülhamid zamanında açılan Birinci Meşrutiyet, Osmanlı Devleti'nde ilk rejim değişikliğidir.
- 23:38Meşrutiyet'in Özellikleri
- Meşrutiyet döneminde ilk kez anayasamız kabul edilmiş ve ilk meclis açılmıştır.
- Meclisin açılmasıyla halk ilk kez yönetime katılmış, vekilleri seçmek için oy kullanmıştır.
- Meşrutiyet döneminde hem Müslüman hem de Gayrimüslim vekiller mecliste yer almıştır.
- 24:13Meşrutiyet'in Nedenleri
- İkinci Abdülhamid zamanında Balkan Bunalımı yaşanmış, özellikle Bulgarlar bağımsız olmak için isyanlar çıkarmıştır.
- Osmanlı askerleri isyanları bastırmak için sert davranmış, bu durum Avrupalı devletlerin Osmanlı Devleti'ne baskısı üzerine gelmiştir.
- Osmanlı Devleti, Balkan Bunalımı çözümü için Avrupalı devletlerin zoruyla İstanbul'da Haliç Tersane Konferansı düzenlemek zorunda kalmıştır.
- 26:04Meşrutiyet'in Yapısı
- Meşrutiyet döneminde en üstte padişah, altında anayasa ve meclis bulunmaktadır.
- İlk Türk anayasası olan Kanuni Esası, Mithat Paşa tarafından Belçika ve Prusya'dan esinlenerek hazırlanmıştır.
- Meşrutiyet döneminde iki tane hükümet kurulmuştur: Padişah tarafından seçilen Ayan Hükümeti ve halk tarafından seçilen Mebusan Hükümeti.
- 28:29Meşrutiyet'in Önemi
- Meşrutiyet döneminde vergi veren her erkek oy kullanabilmekte, bu da Müslüman ve Gayrimüslim vekillerin mecliste yer almasını sağlamıştır.
- Meşrutiyet, halkın kendini yönetme hakkını tanımak ve devlete olan bağlılıklarını artırmak amacıyla uygulanmıştır.
- Meşrutiyet döneminde padişahın gücü kısıtlanmış, hükümet ve meclis padişaha karşı sorumlu hale gelmiştir.
- 29:59Osmanlı Meclisinin Yapısı
- İlk Türk devletlerinde kurultayda son sözü hakan söylerken, Osmanlı Devleti'nin Divan-ı Humayun'da son sözü padişah söyler, bu da meclisin bir nevi danışma meclisi olduğunu gösterir.
- Padişah, gücünü ve otoritesini pekiştirmek için sürgün ve idam yetkisine sahiptir, bu maddeyi Mithat Paşa anayasaya eklemiştir.
- Hükümet ve meclis padişaha karşı sorumludur, padişahın meclisi açma ve kapama yetkisi vardır.
- 31:31Meclisin Kapanışı ve İstibdat Dönemi
- 1876 yılında açılan meclis, 1878 yılında başlayan Osmanlı-Rus Savaşı (93 Harbi olarak da bilinir) nedeniyle sürgün tatil edilmiştir.
- Padişah, meclisin kapanmasına karşı gelen tepkileri yetkilerinden dolayı bertaraf etmiştir.
- Meclisin kapanmasından sonra II. Abdülhamid, 1878-1908 yılları arasında istibdat dönemini başlatabilmiştir.