Buradasın
Osmanlı İmparatorluğu'nun Son Dönem Siyasi Olayları ve Milli Mücadele
youtube.com/watch?v=aQ6rDHynyNYYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerinde yaşanan siyasi olayları anlatan bir tarih anlatımıdır. Videoda Fevzipaşa, Fethi Bey, Kazım Karabekir Paşa, Ali Rıza Paşa, Damat Şerif Paşa, Kemal Paşa, Ahmet İzzet Paşa, Cemal Paşa ve Ferit Paşa gibi dönemin önemli siyasi figürleri yer almaktadır.
- Video, Osmanlı İmparatorluğu'nun çöküş sürecinde yaşanan siyasi çatışmaları ve hükümet kurma sürecini konu almaktadır. İlk bölümde Ali Rıza Paşa kabinesinin zayıflığı, Damat Şerif Paşa'nın milleti zehirleme çabaları ve Heyet-i Temsiliye ile yeni kabine arasındaki ilişkiler anlatılırken, ikinci bölümde 7-8 Ekim 1910 tarihinde Harbiye Nazırı Cemal Paşa'nın Ahmet İzzet Paşa'ya yazdığı mektup ve milli mücadele, kanuni bir yönetimin kurulması, milletvekillerinin seçilmesi ve meclisin toplanması gibi konular ele alınmaktadır.
- Videoda ayrıca Osmanlı Devleti'nin bir bütün halinde yaşaması için yapılan çabalar, yabancı işgallerin artması ve hükümet üyeleri arasındaki görüş birliği gibi dönemin önemli siyasi konuları da işlenmektedir.
- Hükümet Kurma Süreci
- Milli Meclis içinde daima söz sahibi ve denetleyici olarak kalmak yerine, hükümet kurmaya yetkili kılınması gerektiği belirtiliyor.
- Fethi Bey ve Kazım Karabekir Paşa'dan birini hükümet başkanlığını seçmekte hakem olmasını rica ediliyor.
- Fethi Bey'in "ben daha iyi yaparım" cevabı üzerine, Karabekir Paşa'nın hükümeti kurmakla görevlendirilmesine yardımcı olması fırsatı ortadan kalkmış.
- 01:30Hükümet Bildirisi ve Maddeler
- Ali Rıza Paşa kabinesi, hükümet bildirisini yayınlamadan önce vermediği için, millete yapılacak bildiri hükümetin görüşünü almaya gerek duymadan yayınlanmış.
- Kemalpaşa vasıtasıyla dört maddenin çeşitli yollarla yayınlanması gerekli bulunmuş: İttihatçılarla ilişki, Osmanlı Devleti'nin Dünya Savaşı'na karışmasının doğru olmadığı, savaş suçlularının cezalandırılması ve seçimlerin serbest olması.
- Kemalpaşa, bu maddelerin açık bir şekilde belirtilerek yayınlanmasının içeride ve dışarıda yanlış anlamaların önüne geçeceğini ileri sürerek, memleketin yüksek çıkarlarının gereği olarak olumlu karşılanmasını rica etmiş.
- 02:40Ali Rıza Paşa Kabinesi Hakkında Değerlendirme
- Ali Rıza Paşa kabinesinin ne kadar cılız düştüğünü ve gerçeği kavramakta görüş kıtlığını anlamak için bu maddeler birer ölçü olarak değerlendiriliyor.
- Devletin içine düştüğü felaket uçurumun derinlik ve dehşetini görmekten aciz olan zavallılar, ciddi ve gerçek çareyi görmemek için gözlerini kapatmışlar.
- Ferit Paşa'nın yerine gelen Ali Rıza Paşa ile bir kısmı bundan önceki kabinede görev almış bulunan yeni çalışma arkadaşları, Ferit Paşa'nın bırakmış olduğu noktadan başlayarak sonuçlandırılamamış.
- 03:53Damat Şerif Paşa'nın Tutumu
- Damat Şerif Paşa, yeni kabine içinde yer alan Heyet-i Temsiliye'nin elçisi durumunda olan Kemalpaşa ile yapılan haberleşmeleri zehirli bulmuş.
- 2 Ekim tarihli genelgesinde, vatandaşların tam bir uyum ve birlik içinde bulunmalarının devletin gerçek çıkarlarının bir gereği olduğu halde, memlekette bozgunculuk ve bölücülük belirtilerinin görülmesi, güçlüklerin bir kat daha artmasına yol açacağından üzüntü verici olduğunu belirtmiş.
- Şerif Paşa, Ferit Paşa kabilesini düşürmek için milletçe yapılan teşebbüsleri memlekette bozgunculuk ve bölücülük belirtileri olarak gösteriyor.
- 05:39Hükümetin Bildirisi ve Heyet-i Temsiliye'nin Kararı
- Hükümetin dahiliye nazırı Mehmet Şerif imzası ile yayınlanan duyurusunda, bugünkü kabine tam bir uyum içinde olduğu ve temel konularda görüş birliği hiçbir partiye bağlı olmadığı belirtiliyor.
- Bildiride "memleket kaderinin milletin vekilleri aracılığı ile belirlenmesi başlıca emelimiz" ifadesi kullanılmış.
- Heyet-i Temsiliye adına 7 Ekim günü yeni kabineyi destekleme kararı alınmış, bu yeni hükümet ve milli dava arasında tam bir uzlaşma meydana geldiğini millete müjde edilmiş.
- 09:38Sonuç ve Öneriler
- Memleketin kurtuluşunu sağlayabilmek için dürüstlük ve içtenlikle düşünenlerin akıl ve vicdan bakımından yapmaya mecbur oldukları akla gelebilecek her şeyi yapmaya, milletvekillerinin bir an önce seçilmesini sağlamak için teşvik ve tavsiyelerde bulunulması öneriliyor.
- Milli teşkilatı da tek kabahatimiz Damat Ferit Paşa'dan sonra diğer bir Damat Paşa'nın etrafında toplanmış bir takım kuş beyinleri, alçak bir tek temsilcimiz Cemal Paşa olarak değerlendiriliyor.
- Kabine hakkında olumlu kanaat alabilmek ve güvenimizi kazanabilmek için her çareye başvurmaktan geri durulması öneriliyor.
- 10:24Ahmet İzzet Paşa'nın Cemal Paşa'ya Mektubu
- Ahmet İzzet Paşa, Cemal Paşa'ya 7-8 Ekim 1910 tarihli bir mektup yazarak, Kuvayi Milliye ve milli mücadelenin yaptığı yararlı etkileri ve kanuni bir yönetimin kurulmasına bağlı olduğunu belirtiyor.
- Mektupta, hükümet ve milletin ikilikten ayrılarak kabineyi oluşturan şahısların iyi niyetli ve tutarlı düşüncelerine herkesin güveninin olduğu vurgulanıyor.
- Milletvekillerinin bir an önce seçilmesi ve meclisin toplanması için Osmanlı hükümetince acil tedbirler alınması gerektiği ifade ediliyor.
- 11:37Mektuptaki Uyarılar ve Tavsiyeler
- Mektupta, istenmeyen nahoş olayların çıkacağı ve anlaşmazlık ve çözülmeye sürüklemek için dışarıdan ve içeriden birçok teşvik ve kışkırtma olacağı uyarısı yapılıyor.
- Kastamonu vali vekilinden gelen telgrafla memurların tayini ve cezalandırılması gibi işlerde kötü idareyi taklit etmek olacağından, memlekette birliği sağlanmasını ve temel kanunlar çerçevesinde hükümet kurulmasını tavsiye ediyor.
- Mektupta, kişisel duygu ve düşünceleri belli etmemeye çalışarak yumuşak ve inandırıcı bir karşılık verilmesi isteniyor.
- 12:28Cemal Paşa'nın Cevabı
- Cemal Paşa, Ahmet İzzet Paşa'nın bildirisinden anlaşılacağı gibi samimiyetle bir görüş birliğine varılacağına güveninin tam olduğunu belirtiyor.
- Milli hizmetlerin tutarlı ölçülerle devam edeceğini ve bütün varlığıyla çalışılacağını, güven duyulmasını rica ediyor.
- Mücadelelerinin kanuni bir devrenin açılmasını almış olduklarından ve bundan sonra da devam edeceğinden emin olduklarını ifade ediyor.