Buradasın

Osmanlı İmparatorluğu'nun Kuruluşu ve Gelişimi Tarih Dersi

youtube.com/watch?v=MIDg1Uzz_bE

Yapay zekadan makale özeti

Kısa
Ayrıntılı

Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan kapsamlı bir tarih dersidir. Eğitimci, Osmanlı İmparatorluğu'nun kuruluşundan son dönemlerine kadar olan tarihsel süreci kronolojik olarak anlatmaktadır.
Video, Türklerin Anadolu'ya gelişinden başlayarak Osmanlı İmparatorluğu'nun kuruluşunu, büyüme sürecini ve yapısal gelişimini ele almaktadır. Osmanlı'nın coğrafi konumu, hoşgörü politikası ve yetenekli padişahlar sayesinde nasıl bir cihan devletine yükseldiği, devlet yapısı, ekonomik sistem ve önemli padişahların dönemi detaylı olarak anlatılmaktadır. Ayrıca İstanbul'un fethi, Akdeniz'deki hakimiyet, Avrupa'nın coğrafi keşifleri ve Rönesans dönemine geçiş, Osmanlı'daki yenilik dönemleri ve Fransız İhtilali'nin Osmanlı'ya etkileri gibi konular da işlenmektedir.
Videoda Osmanlı İmparatorluğu'nun önemli dönemlerindeki fetihler, kurulan kurumlar, ekonomik sistemler ve siyasi yapılar hakkında detaylı bilgiler verilmektedir. Ayrıca, Osmanlı'nın Avrupa'nın coğrafi keşifleri ve Rönesans dönemine karşı durumu, yenilik dönemleri (Lale Devri, Nizam-ı Cedid, II. Mahmud dönemindeki yenilikler) ve Yeniçeri Ocağı'nın kaldırılması gibi önemli dönüm noktaları da ele alınmaktadır.

Türklerin Anadolu'ya Gelişmesi: Türkler Anadolu'ya gelip Bizans'ı yenerek Anadolu'nun kapılarını açmışlar ve Malazgirt zaferinden sonra beş beylik kurulmuştu: Saltuk, Artuk, Danışment, Mengücek ve Çaka.
Türkiye Selçuklu Devleti bu beş beyliği bünyesine katarak Anadolu'ya hakim olmuş, ancak Moğollarla Köse Dağ Savaşı'nda yenilerek Anadolu'da otorite boşluğu oluşmuştu.
Bu otorite boşluğundan yararlanarak küçük beylikler kurulmaya başlanmış, bu durum Anadolu'da birliğin kalmadığını gösteriyordu.
02:35Osmanlı Devletinin Kuruluşu: Kayı boyuna mensup Ertuğrul Gazi önderliğinde önce Ahlat'a, sonra Ankara Karacadağ'a, son olarak Söğüt ve Domaniç'e yerleştirilmişlerdir.
Ertuğrul Gazi'den sonra oğlu Osman Gazi devletin başına geçerek 1299 yılında hutbe okutarak devlet bağımsızlığını ilan etmiştir.
Osmanlı Devleti önce küçük bir beylik olarak başlamış, sonra hızlı bir şekilde büyümeye başlamıştır.
04:09Osmanlı'nın Kısa Sürede Büyümesinin Sebepleri: Kurulduğu yerin avantajı (coğrafi konumu) ve Bizans'ın güçsüzlüğü Osmanlı için avantaj sağlamıştır.
Hoşgörü politikası ve adil yönetimi uygulayarak yeni fethettiği yerlerdeki Hristiyan halkı kendi halkıyla eşit tutarak devlet güçlenmeye başlamıştır.
İskan politikası (yerleştirme politikası) uygulayarak yeni fethettiği yerlere Türkleri yerleştirerek o bölgenin kalıcı hale gelmesini sağlamıştır.
06:48Osmanlı'nın Başarılı Padişahları: Osmanlı'nın ilk padişahları çok yetenekli olmuş, örneğin Fatih Sultan Mehmet yedi yaşında resimler çizmiş, yirmi bir yaşında İstanbul'u fethetmiş ve yedi dil biliyormuş.
Osmanlı ilk başlarda herkesle iyi geçinmiş, sonradan onları bünyesine katarak ticaret yapan esnafların ve Ahi Teşkilatı'nın desteğini almıştır.
Bu tüm unsurlar bir araya gelerek Osmanlı'nın gelişmesi ve büyümesi için uygun bir ortam oluşturmuştur.
08:13Osman Bey Dönemi: Osman Bey 1288 yılında Karacahisar'ı fethetmiş, 1299'da bağımsızlığını ilan etmiş ve İnegöl, Bilecik, Yarhisar ve Yenişehir'i almıştır.
Bilecik'i başkent yapmış ve Osmanlı ile Bizans arasında ilk defa Koyunhisar Savaşı'nda Bizans'ı yenmiştir.
Osman Bey'in büyük amacı Bursa'yı almaktı, ancak ömrü yetmedi ve Bursa'yı fethetmeyi oğlu Orhan Bey'e bırakmıştır.
09:52Osmanlı'nın İlk Fetihleri: Osmanlı, ilk başlarda 12-13 beylikle iyi geçinirken, zamanla bu beylikleri bünyesine katarak büyüme sürecine başlar.
İlk alınan beylik Karesioğulları'dır ve bu beyliğin donanması (deniz ordusu) Osmanlı'ya geçerek Rumeli'ye geçiş imkanı sağlar.
Bizans kralı, tekrar kral olabilmek için Orhan Bey'den yardım ister ve karşılığında Çimpe Kalesi'ni hediye eder, bu Osmanlı'nın Rumeli'deki ilk toprak parçasıdır.
11:30Orhan Bey ve Devlet Yapısı: Orhan Bey, devleti devlet haline getiren padişah olarak kabul edilir çünkü devletin kurumlarını kurmuştur.
Orhan Bey döneminde yaya ve müsellem denilen ilk ordu kurulmuş, divan teşkilatı (devlet yönetimi için meclis) kurulmuş ve Osmanlı'daki ilk medrese açılmıştır.
Medrese, eğitim anlamına gelir ve bu, Osmanlı'da eğitime önem verildiğini gösterir.
12:48Osmanlı Toplum Yapısı: Osmanlı'da yönetici ve askeri sınıf dışında kalan gruplara "reaya" (halk) denir.
Reaya içinde kasaba ve şehirde oturan tüccarlar, esnaflar, köylüler ve konar göçerler bulunur.
Ahi teşkilatı, esnafların yardımlaşma ve dayanışma yaparak insanlara yetiştirme, el becerisi ve meslek öğrettiği önemli bir gruptur.
13:35Osmanlı'nın Ekonomik Yapısı: Osmanlı'da birçok insan tarımla uğraşırken, tımar sistemi sayesinde topraklarda süreklilik sağlanmıştır.
Tımar sisteminde devlet topraklarını kişilere verir, bu kişiler toprağı işler ve devlete belirli sayıda asker yetiştirir.
Konar göçer halk hayvancılıkla uğraşırken, vergiler devletin gelirini oluşturur çünkü Osmanlı ticaret yollarının yakınında kurulmuştur.
14:22Osmanlı'nın Askeri Yapısı: Orhan Bey döneminde yaya (yürüyerek savaşanlar) ve müsellem (atla savaşanlar) denilen ilk ordu kurulmuştur.
Tımar sistemi ile devlet boş toprağı işlettirir, ekonomiye katkı sağlar ve dört yüz bin kişilik bir ordu kurar.
Devşirme sisteminde, fethettiği yerlerdeki öksüz ve yetim hıristiyan çocukları alıp Anadolu'ya getirip Müslüman ailelerin yanına vererek yetiştirirler.
17:31Osmanlı Devlet Yönetimi: Divan-ı Hümayun, Orhan Bey zamanında kurulmuş ve devlet işleri burada görüşülmüştür.
Padişah burada son sözü söyler ancak üyelerden danışır, bu bir danışma meclisi niteliğindedir.
Divan teşkilatında sadrazam (vezir-i azam), kazasker, defterdar ve nişancı gibi önemli görevliler bulunur.
20:35Osmanlı Devleti'nin Kuruluşu ve Görevlileri: Nişancı, divanda alınan kararları yazan ve padişahın imzasını atan, yazı işlerinden sorumlu görevlidir.
Şeyhülislam, divanda alınan kararların dine uygunluğunu padişaha anlatan ve bu yetkisini söyleyen divan üyesidir.
22:14Birinci Murat ve Tahta Yükselişi: Birinci Murat, Edirne'yi başkent yapmış, Haçlılarla savaşıp Sırpsındığı Savaşı'nı kazanmıştır.
Barış yoluyla topraklarını genişletme politikası izlemiş, Germiyanoğulları Beyliği'nden çeyiz yoluyla Kütahya'yı ve Hamitoğulları'nın topraklarını parayla satın almıştır.
İlk defa tımar sistemi uygulayan, devşirme ve yeniçeri ocağını kuran padişahdır.
Kosova'da Haçlıları yenip şehit edilmiştir.
24:05Yıldırım Beyazıt ve Fetret Devri: Yıldırım Beyazıt lakabı, savaş sırasında şimşek gibi hızlı bir şekilde üç-dört kişiyle aynı anda savaştığı için verilmiştir.
İstanbul'u kuşatmış, Niğbolu Savaşı'nda Haçlıları yenmiş ve Anadolu Türk birliğini büyük oranda sağlamıştır.
Anadolu Hisarı'yı yaptırmış, Timur ile Ankara Savaşı'nda yenilip esir edilmiş, bu durumdan sonra Osmanlı Devleti on bir yıl süren Fetret Devri'ne girmiştir.
Yıldırım Beyazıt'ın dört oğlu taht kavgaları yaşamış, devlet neredeyse yıkılmak üzere haline gelmiştir.
26:40Çelebi Mehmet ve İkinci Murat: Çelebi Mehmet, kardeşlerini elege ederek tahta geçip Fetret Devri'ni bitirmiştir, bu nedenle "devletin ikinci kurucusu" olarak anılır.
İkinci Murat, İstanbul'u kuşatmış, Macarlarla 1444'te bir anlaşma yapmış ve tahtı on iki yaşındaki oğlu İkinci Mehmet'e bırakmıştır.
İkinci Mehmet, babasına mektup yazarak ordunun başına geçmesini emretmiş, İkinci Murat tekrar tahta geçerek 1444'te Varna Savaşı'nda Haçlıları yenmiştir.
İkinci Kosova Savaşı'nda Haçlıları yenerek Osmanlı Devleti'nin Balkanlar'daki hakimiyeti kesinleşmiştir.
29:34Osmanlı Fetih Siyaseti: Osmanlı fetihleri sadece askeri seferlerle değil, Abdalan-ı Rum (Anadolu dervişleri), Ahi Teşkilatı, Rum (Anadolu kadınları) ve Gazian-ı Rum (gazi ve alpler) gibi toplulukların etkisiyle de gerçekleşmiştir.
30:12Anadolu'nun Fethindeki Farklı Yaklaşımlar: Anadolu'nun fethi sadece savaş yoluyla değil, gönül yoluyla da gerçekleştirilmiştir.
Anadolu dervişleri, askerlerden önce gelen ve yerel halkın gönlünü kazanmaya çalışan bir teşkilattı.
Ahi teşkilatı, Ahi Evran tarafından kurulmuş, esnafı bir araya getiren, zanaatkar yetiştiren ve ahlak eğitimi veren bir kurumdu.
31:04Anadolu'nun Fethindeki Diğer Teşkilatlar: Ahiyan-ı Rub, Anadolu'da bozulan ekonomik hayatı yeniden canlandırmış ve Osmanlı'nın kısa sürede büyümesinde etkili olmuş bir kuruluştu.
Bacıyan-ı Rum, Ahi Evran'ın eşi Fatma Bacı tarafından kurulan, kadınların sosyal, ekonomik, kültürel ve sanatsal alanlarda bir araya gelmesini sağlayan bir teşkilattı.
Alpler ve gaziler, vatan uğruna canını vermekten çekinmeyen, gaza ve cihat yapan, Osmanlı'nın kuruluşunda önemli rol oynayan kişilerdi.
32:35İstimalet Politikası ve Gaza-Cihat: İstimalet, Osmanlı'nın uyguladığı hoşgörülü politikaydı; fethettiği topraklarda bulunan halkın dinine, örfüne, adetine saygı gösterilmiştir.
Gaza ve cihat, İslam'ı yaymak için yapılan savaşlardır ve sadece Müslüman olmayan topluluklara karşı yapılır.
İstanbul'un fethi, Bizans'ın Hristiyan olduğu için gaza ve cihat örneğidir.
34:10İstanbul'un Fethi İçin Nedenler: Bizans'ın İstanbul'a hakim olması ve Osmanlı toprak bütünlüğünü bozması, İstanbul'un fethi için önemli bir neden olmuştur.
Bizans, Osmanlı şehzadelerini ve Anadolu beyliklerini kışkırtarak devletin güvenliğini tehlikeye sokuyordu.
İstanbul'un fethi, ekonomik açıdan da önem taşıyordu çünkü İpek Yolu'nun önemli bir bölümünü elde etmek anlamına geliyordu.
37:21İstanbul'un Fethindeki Hazırlıklar: İstanbul'un fethi için Rumeli Hisarı yapılarak, boğazdan gelebilecek yardım kesilmiştir.
Şahi toplar, 2-3 kilometre menzilli ve 450 kilo mermi fırlatabilen büyük toplardı.
Osmanlı, İstanbul'u sadece karadan değil, 400 gemiden oluşan donanma ile de kuşatmıştır.
39:39Bizans'ın Hazırlıkları: Bizans, haçlılardan yardım isteyebilir ve surlarını tamir ettirebilirdi.
Haliç'in ağzına zincir çekerek Osmanlı gemilerinin girmesini engellemeye çalışmıştır.
Bizans, suda yanabilen "grejuva ateşi" (kızgın yağ) kullanarak surlara tırmanan Osmanlı askerlerine karşı mücadele etmeye çalışmıştır.
40:56İstanbul'un Fethi: Osmanlı, Bizans'ı surların içinde kuşatmış ve Haliç'e zincir gererek şehre girmeyi engellemişti.
Fatih Sultan Mehmet, İstanbul'u alabilmek için gemileri karadan Tophane'den Kasımpaşa'ya yürüttü ve Haliç'e 72 gemi indirdi.
İstanbul 29 Mayıs 1453'te fethedildi ve bu olay Türk tarihi ve dünya tarihinde önemli sonuçlar doğurdu.
42:30İstanbul'un Fethinin Sonuçları: Türk tarihi açısından Osmanlı toprak bütünlüğü sağlandı, yeni başkent İstanbul oldu ve ekonomik alanda güçlendi.
Dünya tarihi açısından Bizans devleti yok oldu ve ticaret yolları Osmanlı'ya geçti.
İstanbul'un fethi ile Ortaçağ kapandı, Yeni Çağ açıldı ve kaçan Bizanslı bilim insanları İtalya'ya giderek Rönesans'ın başlamasına sebep oldu.
45:19Fatih Sultan Mehmet'in Diğer Fetihleri: Fatih Sultan Mehmet, İstanbul'u alarak kalmayıp Ege kıyıları, Ege adaları, Amasra, Sinop ve Trabzon'u da fethetti.
Karadeniz hakimiyetini güçlendirmek için Kırım'ı da alarak Karadeniz'i "Türk gölü" haline getirdi.
Fatih Sultan Mehmet "Biz toprakları değil gönülleri fethetmeye gidiyoruz" diyerek fethi anlattı.
46:42Yavuz Sultan Selim Dönemi: Yavuz Sultan Selim sadece 8 yıl tahtta olsa da devletin topraklarını çok büyütüp 80 yıllık iş yaptı.
Safevi tehlikesini Çaldıran Savaşı ile ortadan kaldırdı ve Turnadağ Savaşı ile Dulkadiroğulları'yı yenerek Anadolu'da Türk birliğini sağladı.
Memlük Devleti'ni Merçidabık ve Ridaniye savaşları ile yenerek Mekke, Medine ve Mısır'ı aldı, böylece Baharat Yolu da Osmanlı'ya geçti.
49:37Kanuni Sultan Süleyman Dönemi: Kanuni Sultan Süleyman, Yavuz Sultan Selim'in tek oğlu olup 46 yıl devletin başında kaldı ve adaletli olduğu için "Kanuni" unvanını aldı.
Belgrad'ı fethetti, Macar Devleti'ni Mohaç Savaşı'nda kısa sürede yenerek tüm Macaristan'a hakim oldu.
Akdeniz'de Rodos Adası'nı aldı ve Barbaros Hayreddin Paşa'nın Preveze Deniz Savaşı'nı kazanmasıyla Akdeniz'de üstünlük elde edildi.
51:44Osmanlı'nın Akdeniz'deki Hakimiyeti: Preveze Deniz Savaşı ile Osmanlı, Akdeniz'deki hakimiyetini güçlendirdi ve Akdeniz artık Osmanlı Denizi haline geldi.
İkinci Selim döneminde Kıbrıs adasının fethi, Akdeniz'in güvenliğini iyice pekiştirdi.
52:08Coğrafi Keşifler: 15. ve 16. yüzyıllarda Avrupalılar tarafından yeni ticaret yollarının bulunması için yapılan keşif hareketlerine coğrafi keşifler denir.
Coğrafi keşiflerin başlamasının en önemli nedeni, ipek ve baharat yollarının Osmanlı'nın elinde olması ve Avrupalıların ekonomik zenginliklere ulaşma isteği idi.
Coğrafya bilgisi ilerledi, pusula ve harita geliştirildi, cesur gemiciler ortaya çıktı ve Avrupa devletleri okyanusa dayanıklı gemiler yaparak keşiflere başladı.
54:43Önemli Keşifler ve Kaşifler: Bartelmi Diaz, Afrika'nın en uç noktası olan Ümit Burnunu keşfetti.
Kristof Kolomb Amerika kıtasını keşfetti ancak buranın yeni bir kıta olduğunu fark edemedi.
Vasco da Gama Hindistan'a giden yeni bir deniz yolunu keşfetti.
Americo Vespucci Amerika'nın yeni bir kıta olduğunu keşfetti ve kıtaya kendi ismini verdi.
Macellan ve yardımcısı Del Cano, dünyanın yuvarlak olduğunu batıya doğru giderek doğudan aynı yere gelerek kanıtladı.
56:29Coğrafi Keşiflerin Sonuçları: Ipek ve baharat yolunun önemi azaldı, bu durum Osmanlı'ya zarar verdi çünkü bu yollar Osmanlı'nın elindeydi.
Akdeniz limanları önem kaybederken, Atlas Okyanusu kıyısındaki limanlar önem kazandı.
Yeni kıtalar (Güney ve Kuzey Amerika) keşfedildi, yeni bitki ve hayvan türleri (domates, patates, kakao) tanımlandı.
Keşfedilen yerlere Hıristiyanlık dini yayıldı ve sömürge haline getirilerek altın, gümüş gibi değerli malzemeler Avrupa'ya taşındı.
Sömürge, güçlü bir devletin güçsüz devlet üzerine giderek güç kullanarak yeraltı ve yerüstü kaynağını çalmasıdır.
Coğrafi keşiflerde özellikle Portekiz ve İspanya öne çıkmıştır.
59:26Rönesans Dönemi: 15. ve 16. yüzyıllarda Avrupa'da edebiyat, bilim, sanat ve mimari alanında yenilik hareketleri başlayarak "yeniden doğuş" anlamına gelen Rönesans dönemine girdi.
Ekonomik olarak zenginleşen Avrupalı devletler edebiyata, bilime ve sanata yönelmeye başladı.
Rönesans'ın ilk ortaya çıktığı ülke İtalya'dır.
Rönesans'ın ortaya çıkmasında eski Roma dönemindeki eserlerin incelenmesi, coğrafi keşiflerle birlikte bilim ve sanata önem veren Messen sınıfının oluşması, kağıt ve matbaanın yaygınlaşması önemli olmuştur.
Rönesans döneminde Leonardo da Vinci, Michelangelo, Nikola Machiavelli, Montaigne, Shakespeare ve Cervantes gibi önemli isimler yer almıştır.
Rönesans'ın sonuçları arasında kiliseye insanların güveninin azalması ve skolastik düşünce yerine pozitif düşünce gelmesi bulunmaktadır.
1:03:02Rönesans Dönemi: Skolastik düşünce, sorgulamadan inanmak ve kiliseyi körü körüne bağlanmaktır.
Rönesansla birlikte skolastik düşünce yıkıldı ve yerine sorgulayan, araştıran pozitif düşünce geldi.
Rönesans döneminde bilim, sanat, mimari ve edebiyatta pek çok yeni eser verildi, bu da bilimin önü açıldı ve aydınlanma çağına zemin hazırladı.
1:04:01Reform Hareketi: Reform, 16. yüzyılda Hristiyanlığın Katolik mezhebinde meydana gelen bozulmalara karşı dini düzeltme çalışmalarıdır.
Reform ilk olarak Almanya'da Martin Luther tarafından başlatıldı ve kilisenin insanları kandırdığını iddia etti.
Reform hareketi, okuma yazma ve matbaanın gelişmesi, İncil'in farklı dillere çevrilmesi ve insanların kiliseyi sorgulamaya başlamasıyla ortaya çıktı.
1:06:34Reformun Sonuçları: Reform sonucunda Katolik ve Ortodoks mezhepler bozulup, Almanya'da Protestanlık, Fransa'da Kalbenizm, İngiltere'de Anglikanizm gibi yeni mezhepler ortaya çıktı.
Katolik kilisesi ve din adamlarına olan güven azaldı, eğitim laik hale geldi ve bilimsel gelişmelerin önü açıldı.
Katolik kilisesinin elinde bulunan topraklar halk tarafından paylaşıldı.
1:07:54Aydınlanma Çağının Başlangıcı: Aydınlanma, 17. ve 18. yüzyıllarda Rönesans ve Reform hareketlerinin etkisiyle Avrupa'da bilim, sanat, felsefe ve siyaset alanında yaşanan gelişmelerdir.
Aydınlanma çağında akıl üstünlüğü, doğayı inceleme, deney ve gözlem yapma gibi dört anahtar kavram vardı.
Aydınlanma çağındaki önemli isimler arasında Galile, Descartes, Mozart ve Newton bulunur.
1:09:51Aydınlanma ve Sanayi İnkılabı: Aydınlanma çağı, dünyanın üretime doğru geçmesinin en önemli göstergesidir ve bilim çok aktif bir şekilde kullanılmaya başlandı.
Sanayi İnkılabı 19. yüzyılda İngiltere'de başladı ve buhar gücüyle çalışan makinelerle üretim başladı.
Sanayi İnkılabı sonucunda küçük el tezgahları ve atölyeler kapandı, seri ve ucuz üretim başladı.
1:11:29Sanayi İnkılabının Sonuçları: Fabrikalarda hızlı üretim için hammadde ihtiyacı arttı ve bu da sömürgeciliğin gelişmesine yol açtı.
Fabrikalarda çalışan işçi sınıfı denilen yeni bir sınıf ortaya çıktı.
Sanayi İnkılabı, elle üreten Osmanlı ekonomisini çöktürdü ve el tezgahları kapanmaya başladı.
1:13:20Fransız İhtilali: Fransız İhtilali, 1789 yılında Fransa'da halk ve aydınların kralın baskılarına karşı ayaklanmasıyla başladı.
İhtilal sonucunda krallık yönetimine son verildi ve bu ihtilal yavaş yavaş tüm dünyaya yayılmaya başladı.
Fransız İhtilali'nin en önemli sebeplerinden biri kralın baskıcı yönetimidir.
1:13:57Fransız İhtilali'nin Sebepleri ve Sonuçları: Fransız İhtilali'nin sebepleri arasında Rönesans, Reform ve Aydınlanma çağıyla başlayan özgür düşünce, burjuva sınıfının ekonomik güçlenmesi ve kilisenin eski gücünden düşmesi bulunmaktadır.
Jean-Jacques Rousseau, Voltaire ve Montesque gibi yazarlar, kralı yıkmaya teşvik ederek ihtilalin patlamasına katkıda bulunmuşlardır.
Fransız İhtilali, yeni çağın başlangıcı olarak görülür, monarşi yıkılıp yerine cumhuriyet gelmiş, eşitlik, adalet, özgürlük, insan hakları ve demokrasi kavramları yayılmıştır.
1:15:19Fransız İhtilali'nin Osmanlı Devleti'ne Etkileri: Fransız İhtilali'nin bir sonucu olan milliyetçilik, Osmanlı Devleti'nin parçalanmasına sebep olmuştur.
Milliyetçilik, "her milletin bir devleti olmalı" düşüncesini savunarak çok uluslu Osmanlı Devleti'ndeki azınlıkların isyan etmesine neden olmuştur.
Fransız İhtilali'nin olumlu etkisi olarak Osmanlı Devleti, kendini düzeltmeye çalışarak yavaş yavaş demokratik bir devlet olma yoluna girmiştir.
1:17:43Osmanlı'da İslahat Dönemi: 18. yüzyıldan itibaren bozulan alanların yenilenmesi ve düzeltilmesi için "İslahat" (iyileştirme ve düzeltme) dönemine girilmiştir.
Bu dönemde Osmanlı, Avrupa'ya karşı askeri üstünlüğünü kaybetmiş, fetih yapamadığı için ekonomik olarak da bozguna uğramıştır.
Bazı padişahlar duruma çare aramak için yenilikler yapma niyetiyle hareket etmiş, Koçi Bey Risalesi gibi raporlar hazırlanmıştır.
1:19:20Lale Devri: Lale Devri, 1718 Parisofça Antlaşması ile 1730 Patrona Halil İsyanı arasında geçen yaklaşık 12 yıllık bir dönemdir.
Bu dönemde sarayda zevk ve sefa hakim iken, halk sefillik çekmiştir ve Osmanlı, Avrupa devletlerinin üstünlüğünü kabul etmiş, yenilikleri kendine entegre etmeye çalışmıştır.
Lale Devri'nde Mehmet Çelebi Paris'e elçi olarak atanmış, çiçek aşısı uygulanmaya başlanmış, Tulumbacılar Ocağı kurulmuş ve Said Efendi ile İbrahim Müteferrika tarafından ilk Osmanlı matbaası getirilmiştir.
1:22:50Üçüncü Selim ve Nizam-ı Cedid: Üçüncü Selim, Osmanlı'daki köklü ve radikal anlamda ilk defa ıslahat yapan padişah olmuştur.
Üçüncü Selim'in yenilikleri "Nizam-ı Cedid" (yeni düzen) olarak adlandırılmış, Nizam-ı Cedid adıyla yeni bir ordu kurulmuş ve Irada Cedid adında bir hazine oluşturulmuştur.
Üçüncü Selim, Fransızca'yı resmi dil olarak kabul etmiş, Avrupa'nın birçok yerine daimi elçilikler açmış ve kabakçı Mustafa İsyanı ile tahttan indirilmiştir.
1:24:11II. Mahmut Döneminde Yenilikler: II. Mahmut, asker ve vergi toplama işini üstlenen toprak sahibi ayanlarla "Senedi İttifak" adlı bir anlaşma imzalıyor.
Yeniçeri Ocağı kaldırılıp yerine "Asakir-i Mansure-i Muhammedi" (Hz. Muhammed'in ordusu) adında yeni bir ordu kuruluyor.
Divan-ı Hümayun kaldırılıp yerine bugünkü bakanlıklara benzer "nazırlık" kuruluyor, takvim-i vekayi adında ilk resmi gazete çıkarılıyor.
1:25:29II. Mahmut Dönemindeki Diğer Yenilikler: Türk tarihinde ilk defa nüfus sayımı yapılıyor, sadece erkekler sayılıyor.
Tımar sistemi kaldırılıyor, memurlara maaş bağlanıyor ve pantolon, ceket ve fes giyme zorunluluğu getiriliyor.
İlk kez Avrupa'ya öğrenci gönderiliyor ve İstanbul'da ilköğretim zorunlu hale getiriliyor.
1:26:21Tanzimat Fermanı: Tanzimat Fermanı, devletin siyasi, sosyal, askeri ve kültürel alanlarda kötüye gidişini önlemek için yayınlanıyor.
Ferman, herkesin mal, can, namus ve güvenlik altındadır ve herkes kanun önünde eşit olacak vurgusunu yapıyor.
Herkesin gelirine göre vergi ödeneceği, herkes askerlik yapacağı, özel mülkiyetin kurulacağı ve mahkemelerin açık olacağı belirtiliyor.
1:27:33Islahat Fermanı: Islahat Fermanı, Paris Barış Antlaşması'nda lehimize karar alınması, yabancı ülkelerin iç işlerimize karışmasını önlemek ve azınlıkların devlete bağlılığını kuvvetlendirmek için yayınlanıyor.
O dönemde Osmanlı'ya bağlı olan Rum, Bulgar, Sırp, Ermeni ve Yahudi azınlıklar kendi devletlerini kurmak için isyanlara başlamıştı.
Devlet, bu azınlıkların ayrılmasın diye Islahat Fermanını yayınlamış, ancak isyanlar bu olaydan sonra da durmuyor.
1:28:25İletişim ve Ulaşım Alanında Yenilikler: Posta, telefon, telgraf ve posta nezareti kuruluyor, 1854 yılında ilk telgraf hattı kuruluyor.
İngiltere'den buharlı gemi satın alınması ve düzenli vapur seferleri için İstanbul'da Şirket-i Hayriye kurulması yapılıyor.
İzmir-Aydın arasında ilk demiryolu yapılıyor.
1:29:08Ekonomi ve Eğitim Alanında Yenilikler: Mithatpaşa tarafından çiftçilere ekonomik destek sağlamak için "memleket sandıkları" kuruluyor, bu daha sonra Ziraat Bankası'na dönüşecek.
Yetim kalmış fakir çocukların eğitimi için Darüşşafaka kuruluyor.
Galatasaray Lisesi (Mekteb-i Sultani) açılıyor.
1:30:17Osmanlı'dan Kalan Miras: Osmanlı Devleti üç kıtada 623 yıl boyunca hakimiyet sürmüş ve çevresindeki kültürlerle karşılıklı etkileşim yaşamıştır.
Seyyah, bir yeri gezip görmek ve o yerle ilgili bilgi edinmek için yapılan geziye ve gezi yapan kişiye denir, bu kişilerin anlattıkları eserlere ise seyahatname denir.
Yabancı seyyahlar, Türklerin misafirperverliği, yemek-ikram-kahve kültürü, temizliği, yaşa saygı göstermesi, çevreye önem vermesi ve hayırseverlik-hayvanseverlikte ilerilik göstermesi gibi özelliklerini övüyorlar.
1:32:47Osmanlı Mimarisi: Osmanlı sanatında mimari eserler ön plandadır; camiler, medreseler, köprüler, hamamlar ve imaretler çağının üstünde bir estetik anlayışla yapılmıştır.
Mimar Sinan'ın Selimiye Camii, Edirne'de bulunan Osmanlı'nın en önemli eserlerinden biridir ve kendisinin ustalık eseri olarak kabul edilir.
Osmanlı mimarisinde hayvanları da ihmal etmemişlerdir; mimari eserlerin duvarlarında kuşların barınabileceği küçük kapı aralıkları bulunur.
1:34:04Türk Kahvesi Kültürü: Türk kahvesi, Türkiye'de kahve yetişmediği halde, Osmanlı tarafından Yemen'den getirtilmiş ve padişah tarafından beğenilerek halka yayılmıştır.
Osmanlı'da misafir eve geldiğinde kahve ile birlikte su getirilirdi; misafir açsa önce su alırdı, toksa önce kahve içerdi.
Bu gelenek, ev sahibinin misafirin aç olup olmadığını anlamasına ve sofra kurup kurmayacağını belirlemesine yardımcı olurdu.
1:35:38Osmanlı El Sanatları: Çinicilik sanatı, Osmanlıca "sırlı kap" anlamına gelen çini olarak bilinir; toprak pişirilip şekil verilerek tabak, vazo, sürahi gibi eşyalar yapılarak süslenir.
Ebru sanatı, kıvamlı suya boya damlatılarak çivi yardımıyla şekil verilip üzerine kağıt bandırılarak elde edilen kağıt süsleme sanatıdır.
Hat sanatı, güzel yazı yazma veya süsleme sanatıdır; özellikle mimaride evlerin ve camilerin süslenmesinde kullanılır.
1:36:57Zimem Defteri Geleneği: Zimem defteri, zengin kişilerin Ramazan ayında bakkallara gidip borçlu olanların borcunu ödemeleriyle gerçekleşen güzel bir uygulamadır.
Zengin kişiler, bakkallardaki veresiye defterini satın alarak borçları öderlerdi; borç ödeyen ve almayan kişi birbirini bilmezdi.
Bu geleneğin amacı, zenginlerin gururlanmadan vermeyi, fakirlerin mahcup olmadan almasını sağlamaktı.

Osmanlı İmparatorluğu'nun Kuruluşu ve Gelişimi Tarih Dersi

Yapay zekadan makale özeti

Yanıtı değerlendir