• Buradasın

    Osmanlı İmparatorluğu'nun Kudreti ve Doğu Türkistan'ın Tarihi

    youtube.com/watch?v=Bg4FGdFL5bI

    Yapay zekadan makale özeti

    • Bu video, Osmanlı İmparatorluğu'nun geniş topraklarını ve Doğu Türkistan'ın tarihsel gelişimini anlatan tarihsel bir belgesel formatındadır. Videoda Küçük Murat Reis, Turgut Reis, Oruç Reis gibi Türk korsanları ve Yakup Bey gibi önemli tarihi şahsiyetler yer almaktadır.
    • Video iki ana bölümden oluşmaktadır: İlk bölümde Osmanlı'nın kudretinin en batıya ve en doğuya kadar uzandığı konusu ele alınırken, ikinci bölümde Doğu Türkistan'ın tarihsel işgal süreci anlatılmaktadır. İlk bölümde Türk korsanlarının Atlantik Okyanusu'ndaki faaliyetleri ve Yakup Bey'in kurduğu Türkistan Devleti'nin Osmanlı İmparatorluğu'na bağlanması anlatılırken, ikinci bölümde 1877-1878 yıllarında Doğu Türkistan'ın Çinliler tarafından işgal edilmesi kronolojik olarak sunulmaktadır.
    • Videoda Osmanlı'nın en batıdaki toprakının Lundia Adası olduğu ve en doğudaki bilinmeyen toprakının Yakup Bey'in kurduğu Türkistan Devleti olduğu belirtilmektedir. Ayrıca 16 Mayıs 1878'de Osmanlı mülkü olan Doğu Türkistan'ın Çinliler tarafından tamamen işgal edildiği bilgisi de paylaşılmaktadır.
    00:08Osmanlı'nın Kudreti ve Korsanlık
    • Osmanlı sancağı, Atlas Okyanusu'nun fırtınalarından Tanrı Dağı'nın kasırgalarına kadar topraklarda yüzyıllarca dalgalanmıştır.
    • Osmanlı döneminde "korsan" kelimesi deniz akıncısı anlamında kullanılırken, "pire" kelimesi deniz eşkıyası ve kanun kaçaklarını tanımlamak için kullanılırdı.
    • Türk korsanları modern ordulardaki komando sınıfları gibiydi, küçük birliklerle düşman sularına akınlar yaparak kendilerinden sayıca üstün filoları hezimete uğratırlardı.
    01:24Türk Korsanlarının Başarıları
    • Osmanlı donanmasının hemen hemen tüm amiralleri korsanlıktan gelmişti ve en gözüpek bahriyeliler korsanlık sınıfına geçiyordu.
    • Turgut Reis, Oruç Reis, Hızır Reis gibi tanınmış Türk korsanları sadece Akdeniz değil, Atlantik Okyanusu'nu da Avrupalılara dar etmişti.
    • Avrupa'nın birçok ülkesi ticaret yapabilmek için Türk korsanlarına ödeme yapmak zorundaydı, hatta Amerika'da Karayipler'de deniz haydutluğu yapan korsanlar bile Türk korsanlarına haraç ödemişlerdir.
    02:11Osmanlı'nın Atlas Okyanusu'na Açılması
    • Türkler düzenli bir filo ile ilk kez 1585 yılında Cebelitarık Boğazı'nı geçerek Atlas Okyanusu'na açılmıştır.
    • Koca Murat Reis'in sevk ve idaresindeki Türk filosu, Lanzarato Adası'nı ele geçirmiş ve 300 kişiyi esir alarak kayıp vermeden üssüne geri dönmüştür.
    • 1617 yılında Portekiz'e ait Madeira Adası Osmanlı hakimiyetine girmiştir.
    02:55Küçük Murat Reis ve Amerika'ya İlk Ayak Basma
    • Hollanda'da doğan John Johnson van Harlem, sonradan İslam dinini seçen Küçük Murat Reis, Cezayir korsan ocağında yetişmiş ve korsanlığın tüm inceliklerini öğrenmişti.
    • 1627 yılında Cezayir limanından 15 parça gemiyle çıkarak kuzeyin soğuk ve sisli sularına yelken açan Küçük Murat Reis, Kanada kıyılarında bulunan Newfoundland'a akınlar yaparak Amerika'ya ilk ayak basan Türk olmuştur.
    • Britanya'nın Bristol Körfezi'nin girişindeki Lun Adası, 1627'den itibaren kesin olarak Türk toprağı olmuştur.
    04:00Lun Adası'nın Stratejik Önemi
    • Lun Adası çok stratejik bir adaydı, İngiltere'nin önemli liman kenti Bristol Limanı ve Manş Denizi ile İrlanda Denizi gibi iki önemli deniz yolunu kontrol ediyordu.
    • 1625 yılının Ağustos ayında Türk denizcileri Primoth ve Hardland Point limanları açıklarında 27 parça ticaret gemisine el koydular ve İngiliz kontluklarına ait kalelere akınlar düzenlediler.
    • İngiltere Kralı James ve Charles, Türklerin bölgeye yerleştiğini görünce donanmayı seferber etmişler, fakat sürekli yenilen İngiliz donanmasının amiralleri birer birer görevden alınmıştır.
    05:01Türk Korsanlarının İngiltere'ye Saldırıları
    • Takip eden yıllarda İngiltere'nin Bristol, Bmoth, Southampton ve İrlanda'nın Corp ve Baltimore gibi birçok limanı Türk korsanları tarafından defalarca vuruldu.
    • Özellikle İrlanda kıyılarında bulunan Corp ve Baltimore şehirleri dönem dönem Türk egemenliğine girmiş ve Türk bayrağı dalgalanmıştır.
    • 1931 yılına gelindiğinde İngiliz donanması Türkler karşısında acziyetini kabul etmiştir ve İngiliz limanları artık yıllık vergiye bağlanmıştı.
    05:49İzlanda Seferi
    • Tarihi kayıtlara geçmiş en önemli kuzey akınlarından biri 1627 yılında yapılan İzlanda seferidir.
    • 20 Haziran 1627 tarihinde Türkler tarafından resmen ele geçirilen İzlanda, 26 gün kalan Türk denizciler tarafından kontrol altında tutulmuş, 400 esir ve büyük bir ganimetle Cezayir'e geri dönülmüştür.
    • Ali Biçim Reis de bu seferinde 800 esir ve büyük bir ganimetle dönmüştür.
    06:22Türk Denizcilerinin Yolculuğu
    • Küçük Murat Reis'in İzlanda seferi ile ilgili olarak 1628 yılında Danimarka dilinde yazılmış bir kitapta Piskopos Olof Eglson, Türk denizcilerinin 1627 senesinde İzlanda'ya geldiklerini, kendisi de dahil 300 kişiyi esir alarak Cezayir'e götürdüklerini anlatmaktadır.
    • Profesör Yılmaz Ertuğ'a göre Türk denizcilerinin İzlanda seferinin ardından Newfoundland Adası ve Kanada'nın Labrador ve St. Lawrence kıyılarına ulaştıkları, daha sonra güneye Virginia sahillerine indikleri ve buradan elde ettiği esirleri İstanbul'a götürdükleri belirtilmektedir.
    • Osmanlı'nın toprakları batıda İngiltere kıyılarına kadar uzanıyordu ve Lundi Adası en az beş sene boyunca Osmanlı mülkü olduğu birçok kaynak tarafından belirtilen tarihi bir vakadır.
    08:03Doğu Türkistan'ın Osmanlı İmparatorluğu'na Katılması
    • Osmanlı'nın en doğudaki fazla bilinmeyen toprağı, en batıdaki toprağı olan Lundi Adasından binlerce kat daha büyük bir topraktır.
    • 1862-1863 yılları arasında Doğu Türkistan'ın çeşitli bölgelerinde yerel ayaklanmalar baş göstermiş, bu ayaklanmaların sonucu Kuar, Yalkent, Kaçkar ve İli şehirleri şehir devletleri şeklinde bağımsızlığını ilan etmişti.
    • Yakup Bey 1867 yılında topraklarını daha da genişleterek Buzu Kanunu iktidarına son vermiş ve Bademle Han adını kullanmaya başlamış, hemen sonrasında Kuca ve Cola'yı da ele geçiren Yakup Bey şeriat ilan ederek ülkeyi yönetmeye başlamıştır.
    08:58Türkistan Devleti'nin Kuruluşu
    • 1870 yılına gelindiğinde Yakup Bey, Turfan ve Tanrı Dağlarını aşarak Urumçi'yi, 1871 yılında Manas, Piçan ve İli bölgesini de ele geçirerek tüm Doğu Türkistan topraklarını birleştirmiş ve Çin ordusunu ülkeden süpürmüştür.
    • 1863 yılında kurulan Türkistan Devletini Rusya, İngiltere ve Osmanlı hemen tanımışlar, özellikle Rusya ve İngiltere, Orta Asya'nın göbeğinde kurulan bu stratejik önemi büyük devleti kendi tarafına çekebilmek için olağanüstü bir diplomasi savaşı veriyordu.
    • Yakup Bey her türlü yetkiyi vererek yeğenini elçi olarak İstanbul yoluna göndermişti.
    09:51Osmanlı İmparatorluğu'nun Türkistan'a Yardımı
    • Türkistan Devleti'nin gönderdiği heyet İstanbul'a geldiğinde Sultan Abdülaziz'in karşısına çıkarak Türkistan Devleti'nin Osmanlı İmparatorluğu'nun bir parçası olarak kabul edilmesini diler ve Yakup Han'ın Osmanlı Sultanına biat ettiğini bildirir.
    • Osmanlı İmparatorluğu Yakup Bey'in bu talebini kabul etmiş ve Sultan Abdülaziz Han'ın direktifi üzerine Albay Kazım Bey komutasında beş muvasaf ve üç emekli subaydan oluşan bir asker eğitim grubunu 1200 piyade tüfeği, altı sahra topu ve cephane yapımında kullanılan barut ve malzemeleri ile Hindistan üzerinden Doğu Türkistan'ın Kaşgar şehrine göndermiştir.
    • Heyet Kaşgar'da büyük coşku ve sevinç ile karşılanmış, bu tarihten sonra hutbeler padişah adına okunmuş ve paralarda Sultan Abdülaziz Han adına bastırılmıştır.
    10:47Yakup Bey'in Vefatı
    • Yakup Bey'e Osmanlı Devleti'nin emiri ünvanı verilmiştir ve o günden itibaren resmen Osmanlı İmparatorluğu'nun atadığı bir emir statüsündedir.
    • Çin kısa zamanda Rusya ile anlaşarak tekrar bölgeye asker göndermeye başlar ve Osmanlı emiri Yakup Bey, büyük Çin ordularına karşı yetersiz silah ve cephane ile kahramanca karşı koyar.
    • 1877 yılında zayıflamış ordusu ile Osmanlı emiri Yakup Han Korla şehrine çekilir, Korla şehrinde hayatını kaybeden Yakup Han, bir iddiaya göre ordusundaki Çin casusları tarafından öldürülür, başka bir iddiaya göre ise umudunu kaybeden Yakup Han intihar eder.
    11:41Doğu Türkistan'ın Çin İşgali
    • Tüm direnişlere rağmen 1877'de Kaşgar ve 1878'de Hotan düşman işgalinden kurtulamamıştır.
    • 16 Mayıs 1878'de bir Osmanlı mülkü olan Doğu Türkistan tamamen Çinliler tarafından işgal edilmiştir.

    Yanıtı değerlendir

  • Yazeka sinir ağı makaleleri veya videoları özetliyor