Buradasın
Osmanlı İmparatorluğu'nda Dördüncü Mustafa ve İkinci Mahmut Dönemi
youtube.com/watch?v=IgXWTIV-ED4Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Osmanlı İmparatorluğu'nun tarihini anlatan bir tarih anlatımıdır. Anlatıcı, Dördüncü Mustafa, Üçüncü Selim, Alemdar Mustafa Paşa ve İkinci Mahmut gibi önemli tarihi karakterleri konu almaktadır.
- Video, 1798 yılında Sultan Birinci Abdülhamid'in ölümüyle başlayan olayları kronolojik olarak anlatmaktadır. Üçüncü Selim'in tahta çıkışı, Nizam-ı Cedid reformları, Kabakçı Mustafa Paşa liderliğindeki isyan, Üçüncü Selim'in tahttan indirilmesi ve yerine Dördüncü Mustafa'nın tahta çıkması, Alemdar Mustafa Paşa'nın İstanbul'a yürümesi, Üçüncü Selim'in öldürülmesi ve Şehzade Mahmut'un kaçışı, ardından Alemdar Mustafa Paşa'nın sadrazamlık makamına getirilmesi ve İkinci Mahmut'un tahta çıkması, Dördüncü Mustafa'nın idam edilmesi ve İkinci Mahmut'un Osmanlı modernleşmesi için çalışmaları ele alınmaktadır.
- Anlatıcı, genellikle cahil ve gaddar padişahların hikayelerinin yazıldığını belirterek, bu videoda iktidar arası için gözü dönen ve acımasız bir katile dönüşen Dördüncü Mustafa'nın hayatını anlatacağını vurgulamaktadır.
- Osmanlı Tarihinde Dördüncü Mustafa
- Osmanlı İmparatorluğu tarihi genellikle hakanların destansı hikayeleriyle yazılmıştır, ancak bu videoda iktidar arası için gözü dönen ve acımasız bir katile dönüşen Dördüncü Mustafa'nın hayatı anlatılacaktır.
- Dördüncü Mustafa vizyonu dar ve yenilikten hoşlanmayan biriydi, devleti aliye'nin malını hortumlayan vasıfsız liderlik özelliklerine sahipti.
- Onun döneminde reformlar büyük darbe almış, kolluk kuvvetleri kan davası gidip birbirlerine girmiş, asayiş bozulmuş ve Osmanlı devlet mekanizması altüst olmuştu.
- 01:16Üçüncü Selim'in Tahta Çıkışı
- 1798'de Sultan Birinci Abdülhamid, Rusların Özi Kalesini ele geçirip kale içindeki halkı katlettiğini öğrenince üzüntüden felç geçirip hayatını kaybetti.
- Birinci Abdülhamid'in iki oğlu vardı, ancak taht hanedanın en büyüğü olan Yeni Selim'in hakkıydı.
- Üçüncü Selim, amcasının döneminde rahat bir hayat yaşadı, kaliteli eğitim aldı ve devletin sorunu olan gericiliği kavrayarak tahta geçtiğinde yapacaklarını tasarladı.
- 02:00Nizam-ı Cedid Reformları
- İmparatorluğun durumu ekonomik, askeri ve idari krizlerle feci bir haldeydi, Rusya ve Avusturya ile girilen savaş halen devam ediyordu.
- Üçüncü Selim, savaştan sonra şehzadelik yıllarındaki hayallerini gerçekleştirme fırsatı buldu ve memleketin tamamını kapsayan bir yenilik reformu uydu.
- Padişah, devletin ileri gelenlerini Avrupa'ya göndererek durum analizi yapmalarını istemiş ve Avrupa ziyaretinden sonra 72 maddelik bir program hazırladı.
- 03:54Nizam-ı Cedid'in Uygulanması
- Nizam-ı Cedid kararları uygulanmaya başladı, aynı ismi taşıyan bir ordu kuruldu ve batı tarzında kurulan bu yeni ordu, Fransa'dan gelen başarılı subayların öncülüğünde işbaşı yaptı.
- Memleketin her yerinde yenileşme çalışmaları başladı, idari sistem yeniden örgütlendi, memurların halkı mağdur etmemeleri için caydırıcı önlemler alındı.
- Yurtdışında ilk büyükelçilikler açılarak Osmanlı'nın bir kulağa Avrupa'da oldu, deniz mühendishanesi yenilendi ve yanına kara mühendishanesi açıldı.
- 06:02Üçüncü Selim'in Hataları ve Tahttan İndirilmesi
- Üçüncü Selim'in yenilik hareketleri ilk başlarda çok ses getirmese de zamanda halk ve devlet rica eleştirilere sebep oldu.
- Padişah, Nizam-ı Cedid muhalifi olan Köse Musa Paşa'yı sadaret kaymakamı yaptı ve yenilik karşıtı fikirleriyle ünlü bir şeyhülislam'ı göreve getirerek kendi topuğuna sıktı.
- Ruslar ile yeni bir savaş patlak verdi, İstanbul'daki ordular boşaltıldı ve muhaliflerin eline fırsat geçti, Kabakçı Mustafa Paşa liderliğinde yeniçeriler 1807'de isyan etti.
- 07:11Dördüncü Mustafa'nın Tahta Çıkışı
- İsyancıların desteklediği ve tahta çıkmasını istediği padişah Dördüncü Mustafa'dı, Mustafa kuzeni Selim'in aksine daha içine kapanık, vizyonu dar ve reformlardan nefret eden cahil biriydi.
- Mustafa şehzadelik yıllarında rahat bir hayat yaşamasına rağmen eğitimi ikinci plana atıyor ve keyfi sefa alemlerine dalıyordu.
- Dördüncü Mustafa, isyancıları mükafatlandırmak için darbeci yeniçerilerin devlet tarafından kullanacağını öngören anlaşmayı onayladı ve Köse Musa Paşa ve Kabakçı Mustafa Paşa gibi birçok isim ödüllendirildi.
- 07:53Osmanlı'nın Karanlık Dönemi
- Cuntacılar üçüncü Selim yanlısı paşaları öldürerek işe başladılar ve yenilik isteyen herkes kılıçtan geçirildi.
- Dördüncü Mustafa tüm olanlara göz yumdu ve ülkeyi padişah değil, Köse, Musa ve Mustafa gibi cuntacılar yönetiyordu.
- İstanbul bu dönemde karanlık günler yaşıyordu, yeniçeriler padişahın ve cuntacıların desteğine güvenerek yağma avına çıkıyordu.
- 08:35Alemdar Mustafa Paşa'nın İsyanı
- Ondört aylık dördüncü Mustafa saltanatının en karanlık döneminde Rumeli'de cesur bir vali olan Alemdar Mustafa Paşa ortaya çıktı.
- Alemdar Mustafa Paşa, İstanbul'a yürüme kararı aldı ve yirmibin kadar askerle İstanbul'a doğru yürüyüşe çıktı.
- Alemdar Mustafa Paşa'nın hedefi üçüncü Selim'i tekrar tahta çıkarmaktı, ancak isyancılar bu hareketi kolaylıkla alt edilebilirdi.
- 09:15İsyanın Sonucu
- Alemdar Mustafa Paşa tecrübeli ordusuyla payitahta gelince isyancılara bağlı yerel idarecileri kılıçtan geçirdi ve elebaşı Kabakçı Mustafa'yı idam ettirdi.
- Alemdar Mustafa Paşa saraya yürüdü ve padişahı tahttan çekilmesini bildirdi, ancak padişah bunu reddetti.
- Alemdar Mustafa Paşa ordusunu sarayın içine yollayınca dördüncü Mustafa ve taraftarları korkuya kapıldılar.
- 09:53Tahtın Değişimi
- Dördüncü Mustafa, tahtını korumak için kendisine baba gibi davranan Selim'i ve kardeşi Mahmut'u öldürmek için cellatları hareme yolladı.
- Şehzade Mahmut cellatların elinden kaçmayı başardı ve Alemdar Mustafa Paşa'ya sığındı, hemen orada ikinci Mahmut padişah ilan edildi.
- İkinci Mahmut tahtı borç bildiği için Alemdar Mustafa Paşa'ya geniş yetkiler verdi ve onu sadrazamlık makamına getirdi.
- 10:42Osmanlı Modernleşmesi
- Sadrazam Mustafa Paşa, ikinci Mahmut'a devrik padişah dördüncü Mustafa'yı idam etmesini söylese de ikinci Mahmut abine kıyamadı.
- Dördüncü Mustafa yeniçerilerle anlaşarak tekrar tahta çıkma planları yapınca şeyhülislam fetvası ile idam edildi.
- İkinci Mahmut abisinin değil, kuzeni üçüncü Selim'in yolundan giderek Osmanlı modernleşmesinin ikinci mimarı oldu.