Buradasın

Osmanlı Devleti ve Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Eğitim Videosu

youtube.com/watch?v=xb6bLnt0Zs0

Yapay zekadan makale özeti

Kısa
Ayrıntılı

Bu video, Milli Eğitim Bakanlığı'nın görevde yükselme ve ünvan değişikliği sınavına hazırlık amacıyla hazırlanmış, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi dersinin kapsamlı bir eğitim içeriğidir.
Video, Osmanlı Devleti'nin kuruluşundan (1299) Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşuna (1923) ve 2024 yılına kadar uzanan tarihsel süreci kronolojik olarak ele almaktadır. İçerik, Osmanlı'nın siyasi dönemleri, yenileşme ve islahat çabaları, siyasi akımlar, savaşlar, Kurtuluş Savaşı, Milli Mücadele ve Cumhuriyet dönemi inkılaplarını kapsamaktadır. Video sonunda, bu konularla ilgili 20 soruluk bir test sunulmaktadır.
Videoda Mustafa Kemal Atatürk, İsmet İnönü, Enver Bey, Rauf Orbay, Ali Fuat Cebesoy Paşa gibi önemli tarihi şahsiyetlerin rolleri, Çanakkale Savaşı, Mondros Ateşkes Antlaşması, Lozan Barış Antlaşması, Misak-ı Milli, Türk Medeni Kanunu gibi önemli tarihsel olaylar ve belgeler detaylı şekilde anlatılmaktadır. Ayrıca Atatürk'ün ilkesi ve Cumhuriyet dönemindeki siyasi, hukuki, medeni, eğitim, sosyal, ekonomik, tarım, ticaret ve sanayi alanlarındaki inkılaplar da ele alınmaktadır.

00:10Osmanlı Devleti'nin Siyasi Dönemleri: Kuruluş dönemi (1299-1453): Kuruluşundan Fatih Sultan Mehmet'in İstanbul'u fethine kadar.
Yükselme dönemi (1453-1579): İstanbul'un fethinden Vezir Sokullu Mehmet Paşa'nın ölümüne kadar.
Duraklama dönemi (1579-1699): Sokullu Mehmet Paşa'nın ölümünden Karlofça Antlaşması'na kadar.
Gerileme dönemi (1699-1792): Karlofça Antlaşması'ndan Yaş Antlaşması'na kadar.
Dağılma ve parçalanma dönemi (1792-1918): Yaş Antlaşması'ndan Mondros Antlaşması'na kadar.
01:04Duraklama Dönemi Nedenleri: Merkezi yönetimin bozulması: Şehzadelerin yeterli tecrübeye sahip olmadan devletin başına geçmesi ve bazı padişahların devlet işlerinde ilgisiz kalmaları.
Saray kadınlarının yönetimde etkin olması ve yeteneksiz kişilerin rüşvetle önemli makamlara getirilmesi.
Maliyenin bozulması: Coğrafi keşifler sonucu ipek ve baharat yollarının önemini kaybetmesi, gümrük gelirlerinin azalması ve vergilerin artması.
Ordu ve donanmanın bozulması: Kapıkulu ocaklarına çok fazla asker alınması ve yeniçerilerin askerlik dışında işlerle uğraşmaları.
Eğitim sisteminin bozulması: Medreselerin Avrupa'daki yenilikleri takip edememesi ve pozitif bilimlerin müfredattan çıkarılması.
03:35Gerileme Dönemi Siyasi Olayları: Osmanlı-Rus ilişkileri: Karlofça Antlaşması (1718), Belgrad Antlaşması (1739) ve Yaş Antlaşması (1792).
Osmanlı-Fransa ilişkileri: Yüzyıl İlahatları ve Lale Devri (1718-1730).
Lale Devri: Bu dönemde yapılan eğlenceler ve israflar fakir halkın tepkisine yol açmış, Avrupa medeniyetinin tesirleri görülmüş.
04:44Lale Devri'de Yenilikler: Avrupa'nın önemli merkezlerine ilk defa geçici elçilikler kuruldu.
İbrahim Müteferrika ile Şeyhülislam Saadettin Efendi'nin teşebbüsüyle İstanbul'da ilk defa Türk matbaası kuruldu.
Yeniçerilerden oluşan itfaiye örgütü kuruldu, Doğu klasiklerinden bazı eserler Türkçeye tercüme edildi ve kütüphaneler açıldı.
Çiçek aşısı getirildi, resim, minyatür, edebiyat ve az da olsa bilim alanında gelişmeler oldu.
Avrupa'nın rokoko ve banado tarzı örnek alınarak mimari eserler yapıldı.
05:39Askerlik Sahnasındaki Yenileşme: Mahmut Kumbaracı ve Topçu Ocaklarının Batı tarzında teşkilatlandırılmasına girişildi.
Aslen Fransız olan Humbaracı Ahmet Paşa, Topçu Ocağı'nın modernleştirilmesi görevlendirildi.
Subay yetiştirmek amacıyla Kara Mühendishanesi ve Deniz Mühendishanesi kuruldu.
Sürat Topçu Ocağı kuruldu ve Lağımcı ve Humbaracı Ocaklarının gelişmesi sağlandı.
Timarda düzenlemeye geçildi ve Yeniçerilerin sayımı yapıldı.
06:37Selim III Dönemi Yenilikleri: Fransa, İsveç ve İngiltere'den değişik dallarda uzman subaylar getirildi.
Yeniçerilerin yanında modern, eğitimli ve donanımlı Nizam-ı Cedid ordusu kuruldu.
Ordunun subay ihtiyacını karşılamak için Mühendishane Berri Humayun açıldı.
Avrupa'nın belli merkezlerinde sürekli elçilikler açıldı.
Ülke parasının değerini korumak için yerli malına özen gösterildi ve vezir sayısı sınırlandırıldı.
Resmi devlet matbaası kuruldu.
Nizam-ı Cedid ordusuna karşı Yeniçeriler Kabakçı Mustafa Paşa'nın önderliğinde ayaklandılar ve Selim III tahtından indirilip öldürüldü.
07:49İkinci Mahmut Dönemi Yenilikleri: Osmanlı, Avrupa'nın gerisinde kaldığını anlamış ve artık Batının üstünlüğünü kabul etmiştir.
Daha önemli ve esaslı ıslahatlar yapılmasına rağmen amaçlanan hedefler gerçekleşmemiş ve devleti çöküşten kurtaramamıştır.
Savaşların yenilgiyle sonuçlanması ve toprak kayıplarının devam etmesi sonucunda ıslahatların askeri alanda yapılmasına neden olmuştur.
Halkın ıslahat konusunda isteği olmamış ve ıslahatlar padişah ve devlet adamlarının isteği sonucunda gerçekleşmiştir.
08:43İkinci Mahmut Döneminde Yenilikler: Padişahın yetkisi sınırlandırılan Senedi İttifak Antlaşması (1788) ile ayanların varlığı ve hakları kabul edildi.
Alemdar Mustafa Paşa'nın kurduğu Sekban-ı Cedid Ocağı, Yeniçerilerin ayaklanmasıyla kaldırıldı.
İkinci Mahmut, Yeniçeri Ocağı'na son verdi ve bu olaya "Vaka-i Hayriye" denildi.
Yeniçeri Ocağı'nın kaldırılmasından sonra Avrupa usulüne göre Asat-ı Mansure-i Mahmudiye adıyla yeni bir ordu kuruldu.
İstanbul'da Tıphane-i Amire açılarak yeni orduya asker sağlanması sağlanmıştır.
11:24Eğitim ve Yönetim Alanındaki Yenilikler: Medreselerin yanında Avrupa tarzı okullar açıldı ve ilköğretim mecburi hale getirildi.
Yükseköğretime öğrenci yetiştirmek için orta dereceli okullar açıldı ve Takvimi Vekayi adlı resmi gazete çıkarıldı.
Divan örgütü kaldırılarak bakanlık nazırlık kuruldu ve müsadere kaldırıldı.
Postaneler açıldı, pasaport şart koşuldu ve karantina servisleri açıldı.
Tımar ve zeamet kaldırılarak devlet memurları maaşa bağlandı ve yeni meclisler ve komisyonlar kuruldu.
12:21Tanzimat Fermanı ve Osmanlı Devleti'nin Yenileşmesi: Yeniçerilerin kaldırılması üzerine askeri işlerin düzene konulması için askeri kuruldu ve meclisi, alayı arkama adliye ile darü, şurayı babaa kuruldu.
Tanzimat Fermanı 3 Kasım 1839'da Gülhane Parkı'nda Mustafa Reşit Paşa tarafından halka okundu ve Avrupa'nın azınlık meselelerini bahane ederek Osmanlı Devleti'nin iç işlerine karışmasını önlemek amacıyla ilan edildi.
Tanzimat Fermanı insan ve yurttaş beyannamesi niteliğindedir ve anayasacılığa ve demokrasiye geçişin ilk adımı olmuştur.
13:52Osmanlı Devleti'nin Toprak Kayıpları: 19. yüzyılda iç karışıklar ve dış baskılar nedeniyle Osmanlı Devleti büyük miktarda toprak kaybetti: Yunanistan'ın bağımsızlığını kazanması, Fransa'nın Cezayir ve Tunus'u, İngilizlerin Mısır'ı, Rusya'nın Kars, Ardahan ve Batum'u işgal etmesi gibi.
Sırbistan, Karadağ ve Romanya'nın bağımsızlığını kazanmaları ve Balkanlar'da milliyetçi nitelikli bağımsızlık isyanları Osmanlı Devleti'ni zor durumda bıraktı.
Osmanlı Devleti'nin çöküşünü hazırlayan etkenler daha çok 19. yüzyılda ortaya çıktı ve bu kötü gidişi önlemek için devlet adamları ve aydınların etkisiyle ıslahatlar yapıldı.
15:00Osmanlı İmparatorluğu'ndaki Yenileşme ve Islahatlar: Osmanlı İmparatorluğu 17. yüzyılda kurumlarında ilk ıslahatları yaptı; ikinci Osman, dört Murat Tarhuncu, Ahmet Paşa ve Köprülüler askeri ve mali alanlarda düzenlemeler yaptı.
Lale Devri (1718-1730) Avrupa'nın etkisiyle ıslahatlara başlandı ve 18. yüzyılda yapılan ıslahatlar daha çok Avrupa'nın askeri yönü etkili oldu.
Üçüncü Selim döneminde Nizam-ı Cedid ıslahatlarıyla toplum ve kurumların ilk defa yoğun bir şekilde ele alınmış, savaş tekniği, kurumlarda düzenleme, eğitim ve öğretim alanlarında Batıyla entegre çalışmaları yapılmıştır.
16:08II. Mahmut Devri ve Tanzimat Fermanı: II. Mahmut, ıslahatlara karşı çıkan yeniçeri ocağını kaldırarak geniş bir ıslahı çalışmasına girdi ve Türkiye'nin modernleşmesinde önemli rol oynayan ıslahatlarının temel amacı sarsılan devlet otoritesini kurmak ve merkezi otoriteyi güçlendirmekti.
II. Mahmut, imparatorlugu çöküntüden kurtarabilmek için idari, askeri, ekonomik ve kültürel alanlarda ıslahatlar yaptı ve Avrupa'dan faydalanmak için ilk defa Avrupa'ya öğrenci gönderdi.
3 Kasım 1839'da Abdülmecid Tanzimat Fermanı ilan etti; bu ferman bir Osmanlı insan ve yurttaş hakları beyannamesi niteliğindedir ve batılılaşma sistemleştirilmeye başlanmıştır.
17:33Meşrutiyet Dönemi: Yeni Osmanlılar, Genç Osmanlılar denilen aydınlar meşrutiyet düşüncesini savunmaya başladılar ve sonuçta 1876'da ilk anayasa ilan edilerek meşrutiyet dönemi başladı.
Osmanlı İmparatorluğu, Avrupalı devletlerin iç işlerine karışmasını ve hıristiyan azınlıkların imparatorluktan ayrılmasını engellemek için Mithat Paşa'nın hazırladığı birinci meşrutiyeti II. Abdülhamid'in padişahlığı döneminde ilan etti.
Bu dönemde ilk anayasa yapıldı ve azınlıkların temsilcileri de meclise girdi; ancak 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı başladıktan sonra padişah bu meclisi kapattı.
18:34İttihat ve Terakki Cemiyeti ve İkinci Meşrutiyet: İttihat ve Terakki Cemiyeti, kanuni esasının, anayasanın yürürlüğe konulmasını ve Osmanlı Mebuslar Meclisinin açılmasını sağlamak amacıyla II. Abdülhamid yönetimine karşı kuruldu.
Cemiyet 1908'de Rumeli'de büyük bir silahlı ayaklanma hareketine girişti ve 23 Temmuz 1908'de Manastır, Selanik ve Rumeli'de hürriyet ilan edildi, bunun sonucu olarak II. Abdülhamid Kanuni Esasi yeniden yürürlüğe koymuştur.
İkinci meşrutiyet ilan edilmesine rağmen beklenen faydalar gerçekleşmedi çünkü ittihatçıların meclis-i mebusan'ın açılmasından başka ciddi bir hazırlığı yoktu.
19:35İkinci Meşrutiyet Dönemindeki Siyasi Gelişmeler: Meşrutiyet yönetiminin ilk günlerinde iktidar boşluğu ve geçiş döneminin kargaşası yaşandı ve bu dönemde ilk siyasi partiler kurularak faaliyet gösterdiler.
Bu partilerin başlıcaları İttihat ve Terakki Partisi, Ahrar Hürler Partisi ve Hürriyet ve İtilaf Fırkasıydı; bu partiler sayesinde tarihimizde demokratik parlamenter sistemin ilk denemeleri yapıldı.
İkinci meşrutiyet'in ilanından sonra yapılan seçimlerle İttihat ve Terakki Partisi en güçlü siyasi teşkilat haline geldi ve 31 Mart 1909 isyanı bastırıldıktan sonra padişahın yetkileri sınırlandırıldı.
20:48Osmanlıcılık ve İslamcilik Düşünce Akımları: Osmanlıcılık, siyasi anlamda Osmanlı vatandaşlarını ortaktan ortak çıkar ve Osmanlı hanedanı etrafında birleştirmeyi amaçlayan siyasi fikirdir; azınlık unsurların imparatorluktan ayrılma istekleri ve isyanları, Osmanlı aydınlarını yeni çareler aramaya sevk etti.
Tanzimat döneminde (1839-1876) Osmanlıcılık düşüncesi doğdu ve Genç Osmanlılar adıyla kurulan cemiyet bu düşüncenin savunuculuğunu yaptı; anayasa yapılması, meclisin açılması gibi görüşler geçerlilik kazandı.
İslamcilik, bütün Müslümanlar arasında siyasi birliğin kurulmasını hedeflemiştir; bu düşünce 19. yüzyılın sonlarına doğru devletin resmi politikası olacak kadar önem kazandı ve II. Abdülhamid, İngiltere'de Rusya'nın hakimiyetleri altında yaşayan Müslümanları bu devletlere karşı kullanmaya çalıştı.
23:21Batıcılık ve Türkçülük Akımları: Batıcılık, İkinci Meşrutiyet döneminde devletin Batılılaşmak yoluyla kurtulabileceğini savunan bir düşünce akımı haline geldi.
Batıcılar, tek kadınla evlilik, kadın özgürlüğü, medeni kanun, layık mahkemeler, Latin harfleri, tekke ve zaviyelerin kapatılması gibi ıslahatları savunmuşlardır.
Türkçülük, dil, tarih ve edebiyat alanlarındaki çalışmalarla başlayan bir kültür hareketi olup, en önemli ideoloğu Ziya Gökalp'tir.
24:23Türkçülüğün Gelişimi: Avrupa'da Türkler aleyhine yapılan propagandalar ve Türk tarih ve kültürünün incelenmesi ihtiyacı ortaya çıktı.
Rus işgalinden kaçan Türk göçmenlerin etkisiyle Türkçülük önem kazandı ve özellikle 1908'den sonra etkisi arttı.
Türkçülük akımı, Osmanlı İmparatorluğu sınırları içindeki Türklerin birbirine bağlanmasını ve dışarıdaki Türklerle birleşme yolları aramasını amaçlıyordu.
25:24Adem-i Merkeziyetçilik ve Meşrutiyetler: Adem-i merkeziyetçilik, merkezi hükümetin yetkilerinin azaltılması ve imparatorluk içindeki çeşitli unsurların yönetime katılmasının artırılması savunuyordu.
Birinci Meşrutiyet, 23 Aralık 1876'da Kanuni Esasi'nin ilanıyla başlamış ve II. Abdülhamid tarafından 14 Şubat 1878'de Osmanlı-Rus Savaşı bahanesiyle yürürlükten kaldırılmıştır.
İkinci Meşrutiyet, 23 Temmuz 1908'de İttihat ve Terakki Cemiyeti etkisiyle ilan edilmiş ve II. Abdülhamid İslamcilik fikrini savunmuştur.
26:55İkinci Meşrutiyet Dönemi: İkinci Meşrutiyet'in en önemli yeniliklerinden biri siyasi partilerin kurulması olmuştur.
Osmanlı Ahrar Fırkası, İttihat ve Terakki'ye karşı muhalefet başlattı ve 31 Mart 1909'da İstanbul'da yönetime karşı bir ayaklanma çıktı.
Ayaklanma bastırıldıktan sonra II. Abdülhamid tahttan indirilmiş, yerine V. Mehmet Reşat padişah yapılmıştır.
28:24Trablusgarp Savaşı: Trablusgarp Savaşı (1911-1912) İtalya'nın gelişen sanayisi için hammadde ve pazar araması nedeniyle başlamıştır.
Mustafa Kemal, Enver Bey ve diğer subaylar Trablusgarp'ta yerli halkı örgütleyerek İtalyanlara karşı direnişe geçirmişlerdir.
İtalyanlar Trablusgarp'ta başarısız olunca Osmanlı Devleti'ni barışa zorlamak için Çanakkale Boğazı'nı kuşattılar ve Rodos ile 12 adayı işgal ettiler.
30:34Balkan Savaşları: Birinci Balkan Savaşı (1912) milliyetçilik akımıyla Avrupa devletlerinin Balkan devletlerini kışkırtmaları ve yardımlarıyla başlamıştır.
Londra Antlaşması'yla Osmanlı Devleti Midye-Enes hattının batısındaki bütün topraklardan çekildi ve Girit Yunanistan'a bırakıldı.
İkinci Balkan Savaşı (1913) Birinci Balkan Savaşı'ndan sonra yapılan Londra Antlaşması sonucunda Bulgaristan'ın diğer Balkan devletlerine göre daha fazla toprak almasıyla başlamıştır.
32:59Birinci Dünya Savaşı: Birinci Dünya Savaşı (1914-1918) Fransız ihtilali sonucu ortaya çıkan milliyetçilik ve Avrupalı devletlerin sömürge elde etme yarışının sonucu olarak başlamıştır.
Osmanlı Devleti savaş başlayınca tarafsızlığını açıklamış ve tek taraflı olarak kapitülasyonları kaldırdığını ilan etmiştir.
Osmanlı Devleti, Alman gemileri Goben ve Breslav'ı satın alarak Yavuz ve Midilli olarak adlandırdı ve bu gemilerin Rus limanlarını bombalaması üzerine İttifak grubunun yanında savaşa girmiştir.
35:05Osmanlı Devleti'nin Savaş Cepheleri: Osmanlı Devleti'nin savaştığı cepheler sınırları içinde Kafkasya, Çanakkale, Hicaz ve Yemen, Irak, Suriye ve Filistin'di.
Kafkas ve Kanal cepheleri taarruz cephelerini oluştururken, Çanakkale, Hicaz, Yemen, Irak, Suriye ve Filistin cepheleri savunma cepheleriydi.
Kafkas Cephesi'nde Enver Bey komutasındaki Osmanlı orduları Sarıkamış Harekatı'nda başarısız oldu ve Ruslar Erzurum, Muş, Bitlis, Trabzon ve Erzincan'ı ele geçirdi.
36:06Birinci Dünya Savaşı ve Osmanlı Devleti: 1917 yılında Rusya'da meydana gelen Bolşevik ihtilali sonucu Rusya, 3 Mart 1918'de Brest-Litovsk Antlaşması ile Birinci Dünya Savaşı'ndan çekildi.
Osmanlı Devleti, 1878 Berlin Antlaşması ile kaybettiği Kars, Ardahan ve Batum'u geri aldı.
Çanakkale cephesi İtilaf devletleri tarafından Rusya'ya yardım edebilmek amacıyla açıldı, ancak İtilaf devletlerinin mağlup olması sonucunda Rusya'da rejim değişikliği oldu ve Rusya savaştan çekildi.
37:05Savaş Cepheleri: Kanal cephesi İngiltere'nin sömürgelerine giden yolu kesmek için açıldı, İngilizler bu cephede başarılı olarak Suriye'ye kadar geldi.
Irak cephesi İngilizler tarafından açıldı, ancak 1914'te Basra'ya asker çıkaran İngilizler Osmanlı ordularına yenildi, daha sonra tekrar harekete geçen İngilizler kuzey Irak dahil bütün Irak'ı ele geçirdi.
Osmanlı orduları Hicaz, Yemen ve Filistin cephelerinde savaştı.
37:58Gizli Antlaşmalar: İstanbul Antlaşması İngiltere, Fransa ve Rusya arasında yapıldı, İngiltere ve Fransa Boğazları Rusya'ya vermeyi kabul ettiler.
Londra Antlaşması İngiltere, Fransa, Rusya ve İtalya arasında imzalandı, 12 ada, Antalya ve çevresi İtalya'ya bırakıldı.
Sakat Antlaşması İngiltere ve Fransa'nın Osmanlı topraklarını kendi aralarında paylaştıkları antlaşmadır.
39:41Wilson İlkeleri ve Mondros Ateşkes Antlaşması: Wilson İlkeleri 8 Ocak 1918'de ABD Başkanı Wilson tarafından ilan edildi, savaş sonunda yenenlerin yenilenlerden toprak almayacağını ve yenilenlerin tazminat ödemeyeceğini belirtti.
Mondros Ateşkes Antlaşması 30 Ekim 1918'de Osmanlı Devleti ile İtilaf devletleri arasında imzalandı, 7. maddesi ile Osmanlı Devleti'nin her yerini işgale açık hale getirdi.
Birinci Dünya Savaşı'nı bitiren antlaşmalar: Almanya (Versay Antlaşması), Avusturya (Sen Jermen Antlaşması), Macaristan (Trianon Antlaşması), Bulgaristan Antlaşması ve Osmanlı Devleti (Sevr Antlaşması).
42:07Paris Barış Konferansı ve İzmir İşgali: Paris Barış Konferansı 18 Ocak 1919'da başladı, gündemi Avrupa'nın durumu, sınırların çizilmesi ve Osmanlı Devleti'nin mirasının paylaşılması idi.
İtalya'ya verilen Batı Anadolu bölgesi için güçlü bir devlet istemeyen İngiltere, bu bölgenin Yunanistan'a verilmesini sağladı.
Yunanistan'ın İzmir'i işgal etme planı Paris Barış Konferansı'nda alındı, Yunanlılar 15 Mayıs 1919'da İzmir'e asker çıkararak işgale başladılar.
43:22Kurtuluş Savaşı Dönemindeki Cemiyetler: Rumlar tarafından kurulan cemiyetler: Mavi Mira Cemiyeti (Trakya, İstanbul, Marmara ve Batı Anadolu'yu Yunanistan'a bağlamayı amaçlayan), Pontus Rum Cemiyeti (Doğu Karadeniz'de Pontus Devleti kurmak), Etnike Eterya Cemiyeti ve Kordos Komitesi.
Ermeniler tarafından kurulan cemiyetler: Hınçak Cemiyeti (Doğu Anadolu'yu Ermenistan'a katmak), Taşnak Cemiyeti (Anadolu'nun büyük bölümünde Büyük Ermenistan Devleti kurmak), Ermeni İntikam Alayı.
Yahudiler tarafından kurulan cemiyetler: Alyans İsrail'i ve Makabi Cemiyetleri (Filistin'de Yahudi devleti kurmak).
46:34Kuvayi Milliye'nin Kuruluşu: Mondros Ateşkes Antlaşması'nın 7. maddesini bahane ederek Anadolu'yu işgale başlayan İtilaf devletlerine karşı Osmanlı Devleti'nin sessiz kalması üzerine, Türk milletinin vatanını koruma isteğinin bir sonucu olarak Kuvayi Milliye (Milli Kuvvetler) ortaya çıktı.
Kuvayi Milliye'nin kurulmasında Mondros Antlaşması gereğince Osmanlı ordularının terhis edilmesi, Osmanlı Devleti'nin işgallere sessiz kalması ve azınlıkların taşkın hareketlerde bulunması etkili oldu.
Kuvayi Milliye kuvvetleri tarafından işgallere karşı ilk silahlı direniş 19 Aralık 1918'de Hatay-Dörtyol'da Fransızlara karşı oldu.
47:36Mustafa Kemal'in Samsun'a Çıkışı ve Kurtuluş Savaşı: Mustafa Kemal 19 Mayıs 1919'da dokuzuncu ordu müfettişi olarak Samsun'a gönderilmiştir, resmi görevi bölgedeki karşıtlıklara son vermek ve silahların toplanmasını sağlamak idi.
Havza Genelgesi 29 Mayıs 1919'da Mustafa Kemal, halkın işgallere karşı tepki göstermesini sağlamak için yayınladı.
Amasya Genelgesi 22 Haziran 1919'da Kurtuluş Savaşı'nın amacı, gerekçesi ve yöntemi belirtildi, ilk defa milli bir kurulun oluşturulması ve milli egemenlikten bahsedildi.
49:23Milli Mücadele Döneminde Kongreler: Doğu Anadolu Müdafaai Hukuk Cemiyeti girişimleriyle toplanan Sivas Kongresi, Mustafa Kemal'in başkanlığında 4-11 Eylül 1919 tarihlerinde gerçekleşmiş, milli sınırlar, manda ve himaye reddi konularını ele almıştır.
Erzurum Kongresi'nde alınan kararlar aynen kabul edilmiş, Müdafaa-i Hukuk Cemiyetleri Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti adı altında birleşmiş ve İrade-i Milliye gazetesi çıkarmaya başlanmıştır.
Amasya Görüşmeleri 20-22 Ekim 1919'da gerçekleşmiş, İstanbul Hükümeti Temsil Heyetini resmen tanımasıyla sonuçlanmış ve Temsil Heyeti 27 Aralık 1919'da Ankara'ya gelmiştir.
50:51Milli Mücadele Merkezinin Ankara'ya Taşınması: Milli Mücadele'nin merkezinin Ankara'ya taşınmasının sebepleri; merkezi ve güvenlikli olması, Anadolu'nun diğer bölgeleriyle haberleşme imkanı ve Batı Anadolu'da Yunanlılarla mücadele için uygun olmasıdır.
Son Osmanlı Mebusan Meclisi ve Misak-ı Milli 28 Ocak-12 Ocak 1920'de İstanbul'da toplanmış, Misak-ı Milli ilan edilmiş ve Erzurum ve Sivas Kongresi kararlarında belirtilen vatanın sınırları belirlenmiştir.
İtilaf Devletleri 16 Mart 1920'de İstanbul'u işgal etmiş, Mebusan Meclisi'ni basarak meclis üyelerini Malta'ya sürgün etmiştir.
51:52Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin Açılışı: Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin açılışı 23 Nisan 1920'de gerçekleşmiş, İstanbul'un işgal edilmesi ve Mebuslar Meclisi'nin dağıtılması üzerine yeniden seçim yapılmıştır.
İlk Meclis, güçler birliği ilkesine göre kurulmuş, yasama, yürütme ve yargı birleşik olup Meclisin başkanı aynı zamanda hükümetin başkanı olmuştur.
Meclis hükümeti sistemi kurulmuş, ilk başkanı Mustafa Kemal olmuştur.
52:36Ayaklanmalar ve Meclisin Alınan Tedbirler: Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin karşı karşıya kaldığı ayaklanmalar; İstanbul Hükümeti'nin çıkardığı, İstanbul Hükümeti ve İtilaf Devletleri'nin birlikte çıkardığı, azınlıkların çıkardığı ve Kuvayi Milliye taraftarı olup sonradan ayaklananlar arasında yer almıştır.
Meclis ayaklanmaları önlemek için Hıyanet-i Vataniye Kanunu çıkarmış, İstiklal Mahkemeleri kurmuş ve İstanbul Hükümeti ile haberleşmelere son vermiştir.
Ankara Müftüsü Rıfat Börekçi ve diğer din adamlarının fetvaları Anadolu'ya dağıtılmıştır.
53:58Sevr Antlaşması ve Milli Mücadele Cepheleri: Sevr Antlaşması 10 Ağustos 1920'de İtalya'nın San Remo kentinde belirlenmiş, Osmanlı Saltanat Şurası tarafından onaylanmış ve Damat Ferit Paşa tarafından imzalanmış, ancak Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından tanınmadığı için yürürlüğe girmemiştir.
Doğu Cephesi'nde Kazım Karabekir Paşa, Mondros Ateşkes Anlaşmasına uymayarak ordusunu dağıtmadan Ermenileri yenilgiye uğratmış ve 3 Aralık 1920'de Gümrü Antlaşması imzalanmıştır.
Güney Cephesi'nde Fransızlar ve Ermenilere karşı başarılı mücadeleler verilmiş, Sakarya Savaşı sonrasında Fransızlarla yapılan Ankara Antlaşması sonucunda cephe kapanmıştır.
55:26Batı Cephesi Mücadelesi: Batı Cephesi'nde 6-10 Ocak 1921'de Yunanlılara karşı kazanılan Birinci İnönü Savaşı'ndan sonra Sovyet Rusya ile Moskova Antlaşması yapılmıştır.
21 Şubat-12 Mart 1921'de Londra Konferansı'na davet edilen Türkiye Büyük Millet Meclisi hükümeti İtilaf Devletleri tarafından tanınmış, Tevfik Paşa İstanbul Hükümetini, Bekir Sami Bey ise Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümetini temsil etmiştir.
20 Ocak 1921'de ilk anayasa Teşkilat-ı Esasiye ilan edilmiş, 12 Mart 1921'de İstiklal Marşı kabul edilmiştir.
56:24İkinci İnönü Savaşı ve Sakarya Savaşı: 26 Mart-1 Nisan 1921'de Yunanlılara karşı kazanılan İkinci İnönü Savaşı'ndan sonra halkın orduya olan güveni artmış, İtalya işgal ettiği yerlerden çekilmeye başlamıştır.
10-24 Temmuz 1921'de Eskişehir, Kütahya ve Afyon Yunanlıların eline geçmiş, Türk ordusu Sakarya Nehri'nin doğusuna çekilmiştir.
5 Ağustos 1921'de Mustafa Kemal, Meclisin tüm yetkilerini üç aylığına alarak başkomutan olarak ilk defa ordunun başına geçmiştir.
57:09Sakarya Savaşı ve Taarruz Muharebesi: 23 Ağustos-12 Eylül 1921'de Yunanlılara karşı kazanılan Sakarya Savaşı sonunda Mustafa Kemal'e gazilik ünvanı ve mareşallik rütbesi verilmiş, savunmadan taarruza geçilmiştir.
13 Ekim 1921'de Fransa ile Ankara Antlaşması imzalanmış, 20 Ekim 1921'de taarruz ve başkomutanlık meydan muharebesi 26 Ağustos-30 Ağustos 1922'de başkomutan Mustafa Kemal tarafından yönetilmiştir.
Yunan ordusu yok edilmiş, Yunan başkumandanı Tikopis esir edilmiş, Türk ordusu 9 Eylül 1922'de İzmir'e girmiş ve 15 Mayıs 1919'da başlayan Yunan işgali sona ermiştir.
58:13Mudanya Ateşkes Antlaşması ve Lozan Barış Antlaşması: Zafer sonucunda İtilaf Devletleri ile Mudanya Ateşkes Antlaşması yapılmış, Boğazlar, İstanbul ve Doğu Trakya savaşmadan kurtarılmış, Mondros Ateşkes Antlaşması hükümsüz hale gelmiştir.
Lozan Barış Antlaşması 24 Temmuz 1923'te imzalanmış, konferansa Türkiye, İngiltere, Fransa, İtalya, Yunanistan, Japonya, Romanya, Yugoslavya, Sovyet Rusya ve Bulgaristan katılmıştır.
Konferansın sonucunda Doğu sınırı Moskova ve Kars Antlaşmalarıyla belirlendiği şekilde kalmış, Suriye ve Hatay Misak-ı Milli dışında kalmış, Irak Türkiye ile İngiltere arasında çözülmesine karar verilmiştir.
59:34Lozan Barış Antlaşması Sonuçları: Karaağaç Türkiye'ye verilmiş, Bozcaada ve
1:01:37Atatürk'ün İnkılapları: Medeni Kanun 17 Şubat 1926'da İsviçre Medeni Kanunu esas alınarak hazırlandı, Ceza Kanunu İtalya'dan alındı.
Eğitim alanında yapılan inkılaplar arasında 3 Mart 1924'te Tevhidi Tedrisat Kanunu, 1 Kasım 1928'de Latin harflerinin kabulü, 15 Nisan 1931'de Türk Dil Kurumu'nun kurulması ve 12 Temmuz 1932'de Ankara Hukuk Mektebi'nin açılması bulunmaktadır.
Sosyal alanda yapılan inkılaplar arasında 25 Kasım 1925'te Şapka Kanunu, 30 Kasım 1925'te tekke ve zaviyelerin kapatılması, 1 Ocak 1926'da miladi takvimin kullanılmaya başlanması ve 1934'te Soyadı Kanunu kabulü yer almaktadır.
1:03:10Ekonomik ve Diğer Alanlardaki İnkılaplar: Ekonomik alanda İzmir İktisat Kongresi'nin toplanması ve Misak-ı İktisadın kabulü yapılmıştır.
Tarım alanında 17 Şubat 1925'te aşar vergisinin kaldırılması, tarım kredi kooperatiflerinin açılması ve Ziraat Bankası'nın çiftçilere kredi desteğini artırması yapılmıştır.
Sanayi alanında Teşvik-i Sanayi Kanunu'nun çıkarılması, planlı ekonomiye geçilmesi ve Etibank, Metehan ve Sümerbank'ın kurulması yapılmıştır.
1:03:56Atatürk'ün İlkeleri ve Hayatı: Atatürk'ün ilkeleri: Cumhuriyetçilik, milliyetçilik, halkçılık, laiklik, devletçilik ve inkılapçılıktır.
Mustafa Kemal Atatürk 1881 yılında Selanik'te doğmuş, annesi Zübeyde Hanım, babası Ali Rıza Efendi'dir.
Atatürk 1905'te Harp Akademisi'nden kurmay yüzbaşı olarak mezun olmuş, ilk görev yeri Şam'dır ve burada Vatan ve Hürriyet Örgütünü kurmuştur.
1:05:18Atatürk'ün Görevleri ve Eserleri: Atatürk'ün görevleri arasında Orduda çeşitli görevler, Trablusgarp Savaşı, Balkan Savaşları, Çanakkale Savaşı, Sakarya Savaşı, Başkomutanlık, I. TBMM Başkanı ve ilk Cumhurbaşkanı (1923-1938) bulunmaktadır.
Atatürk'ün en büyük eseri Türkiye Cumhuriyeti'dir, ayrıca yazılı olarak 1919-1927 yılları arasındaki olayları anlattığı Nutuk, "Vatandaş İçin Medeni Bilgiler", "Geometri Kitabı", "Cumalı Ordugahı", "Zabit ve Kumandan" ve "Hasbihal" adlı eserleri bulunmaktadır.
Atatürk'ün savaşlarda söylediği tarihe geçmiş sözler arasında "İkinci İnönü Savaşı"ndaki "Siz orada yalnız düşmanı değil, milletin makus tarihini de yendiniz", Sakarya Savaşı'ndaki "Müdafaa yoktur, sathı müdafaa vardır" ve Çanakkale Savaşı'ndaki "Ben size taarruzu emretmiyorum, ölmeyi emrediyorum" sözleri bulunmaktadır.
1:07:04Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanları: Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanları: Mustafa Kemal Atatürk (29 Ekim 1923), İsmet İnönü (11 Kasım 1938), Celal Bayar (22 Mayıs 1950), Cemal Gürsel (26 Ekim 1961), Cevdet Sunay (20 Mart 1966), Bahri Korutürk (6 Nisan 1973), Kenan Evren (9 Kasım 1982), Turgut Özal (9 Kasım 1989), Süleyman Demirel (16 Mayıs 1993), Ahmet Necdet Sezer (16 Mayıs 2000), Abdullah Gül (28 Ağustos 2007) ve Recep Tayyip Erdoğan (28 Ağustos 2014) sırasıyla görev yapmıştır.
1:08:19Türkiye Cumhuriyeti Başbakanları: Türkiye Cumhuriyeti Başbakanları: Mustafa Kemal Atatürk (3 Mayıs 1920-24 Ocak 1921), Fevzi Çakmak (24 Ocak 1921-9 Temmuz 1922), Rauf Orbay (12 Temmuz 1922-4 Ağustos 1923), Fethi Okyar (14 Ağustos 1923-27 Ekim 1923), İsmet İnönü (30 Ekim 1923-22 Kasım 1924), Fethi Okyar (22 Kasım 1924-3 Mart 1925), İsmet İnönü (3 Mart 1925-1 Kasım 1937), Celal Bayar (1 Kasım 1937-25 Ocak 1939), Refik Saydam (25 Ocak 1939-9 Temmuz 1942), Ahmet Fikri Tüzer (8 Temmuz 1942-9 Temmuz 1942), Şükrü Saraçoğlu (9 Temmuz 1942-7 Ağustos 1946), Recep Peker (7 Ağustos 1946-9 Eylül 1947), Hasan Saka (10 Eylül 1947-16 Ocak 1949), Şemsettin Günaltay (16 Ocak 1949-22 Mayıs 1950), Adnan Menderes (22 Mayıs 1950-27 Mayıs 1960), Cemal Gürsel (30 Mayıs 1960-26 Ekim 1961), Fahri Özdemir (26 Ekim 1961-20 Kasım 1961), İsmet İnönü (20 Kasım 1961-20 Şubat 1965), Suat Hayri Ürgüplü (20 Şubat 1965-25 Ekim 1965), Süleyman Demirel (25 Ekim 1965-26 Mart 1971), Nihat Erim (26 Mart 1971-17 Nisan 1972), Ferit Melen (17 Nisan 1972-15 Nisan 1973), Naim Talu (15 Nisan 1973-25 Ocak 1974), Bülent Ecevit (25 Ocak 1974-17 Kasım 1974), Sadi Irmak (17 Kasım 1974-31 Mart 1975), Süleyman Demirel (31 Mart 1975-21 Haziran 1977), Bülent Ecevit (21 Haziran 1977-21 Temmuz 1977), Süleyman Demirel (21 Temmuz 1977-5 Ocak 1978), Bülent Ecevit (5 Ocak 1978-12 Kasım 1979), Süleyman Demirel (12 Kasım 1979-12 Eylül 1980), Bülent Ecevit (21 Eylül 1980-13 Aralık 1983), Turgut Özal (13 Aralık 1983-31 Ekim 1989), Ali Börekçi (31 Ekim 1989-9 Kasım 1989), Yıldırım Akbulut (9 Kasım 1989-23 Haziran 1991), Mesut Yılmaz (23 Haziran
1:15:31Tarih Sınav Soruları ve Cevapları: General Harbord raporu, Türkiye'nin 1954 yılına kadar Osmanlı'nın Fransa'ya olan dış borcunu ödemiş olduğu bir sorunun doğru cevabını içermektedir.
Lozan Antlaşması, Türkiye Cumhuriyeti'nin tam bağımsızlığına aykırı hükümler içeren bir antlaşmadır.
17 Şubat 1926'da kabul edilen Türk Medeni Kanunu ile seçme seçilme hakkı kadınlar için tanınmamıştır.
1:17:36Kurtuluş Savaşı Dönemi Soruları: Sivas Kongresi, Misak-ı Milli ve Erzurum Kongresi aynı yıl içerisinde gerçekleşmiştir.
Batum ve Selanik şehirlerinin Türkiye sınırlarından çıkmasıyla Misak-ı Milli'den ilk taviz verilmiştir.
Yeni Türk Devleti'nin ilk anayasası Teşkilat-ı Esasiye Kanunu'dur.
1:18:43Milli Mücadele ve İnkılaplar: Garp cephesi veya batı cephesi, Balıkesir ve Alaşehir Kongreleri'nde alınan kararlar sonucunda kurulmuştur.
Lozan Barış Antlaşması ile Yunanistan'ın Türkiye'ye savaş tazminatı olarak bıraktığı yer Karaağaç'dır.
Tevhid-i Tedrisat Kanunu kabul edilmesi, Erkan Harbiye Vekaletinin kaldırılması, Şeriye ve Evkaf Vekaletinin kaldırılması ve Halifeliğe son verilmesi aynı gün ve tarihte gerçekleşmiştir.
1:20:09Cumhuriyet Dönemi: 12 Ağustos 1930'da Atatürk'ün isteğiyle Ali Fethi Okya tarafından kurulan parti fırkası Serbest Cumhuriyet Fırkası'dır.
Cumhuriyetin ilk yıllarında Türkiye'nin özel şartları ve dünyanın 1929'da yaşadığı ekonomik bunalımı sonucunda uygulanan ekonomik model devletçilik olmuştur.
Devlet yönetiminde ulus egemenliğini esas alan Atatürk ilkesi cumhuriyetçiliktir.
1:21:20Son Sorular: Osmanlı Devleti Birinci Dünya Savaşı'ndan Mondros Ateşkes Antlaşması ile çekilmiştir.
Sadık halde bulunan direniş örgütleri Sivas Kongresi'nde Anadolu ve Rumeli Müdafaai Hukuk Dernekleri adı altında birleştirilmiştir.
Kapitülasyonlar Lozan Barış Antlaşması ile kaldırılmıştır.

Osmanlı Devleti ve Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Eğitim Videosu

Yapay zekadan makale özeti

Yanıtı değerlendir