Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Cesur Hoca ve Burak Bey gibi eğitimciler tarafından sunulan, KPSS sınavlarına hazırlık amacıyla tasarlanmış kapsamlı bir tarih dersidir. Uzaktan eğitim sistemi üzerinden sunulan derste, Osmanlı Devleti'nin tarihi ve idari yapısı detaylı olarak ele alınmaktadır.
- Ders, Anadolu Selçuklu Devleti'nin kuruluşundan başlayarak Osmanlı Devleti'nin gelişimini kronolojik olarak incelemektedir. İçerikte Osmanlı mimarisi, yönetim sistemi (divan teşkilatı, eyalet sistemi, taşra teşkilatı), toprak yönetimi, maliye sistemi ve askeri teşkilatı gibi konular detaylı olarak anlatılmaktadır. Her bölüm, sınavlarda çıkabilecek önemli noktalar ve soru tipleri üzerinde durmaktadır.
- Ders, Osmanlı Devleti'nin teokrasi, monarşik yapısı ve merkeziyetçi yönetim sistemi gibi temel özelliklerini vurgularken, divan üyelerinin görevleri, eyalet teşkilatı, toprak sınıflandırması (mülk, vakıf, miri arazi) ve çeşitli vergi sistemleri hakkında detaylı bilgiler sunmaktadır. Ayrıca Osmanlı ordusunun yapısı, kapıkulu askerleri ve eyalet askerleri gibi askeri teşkilatlar da incelenmektedir.
- Anadolu Selçuklu Devleti'nin Kuruluşu ve Gelişimi
- Anadolu Selçuklu Devleti, Türk-Islam devletlerinin kültür ve medeniyeti konusunda incelenmiştir.
- Anadolu Selçuklu Devleti, İznik'e kadar uzanmış ve daha sonra Bizans'ın batıdan yardım istemesi üzerine haçlı seferleri sonucu Konya'ya geri çekilmek zorunda kalmıştır.
- İznik ve Konya, Anadolu Selçuklu Devleti'nin başkentlik yapmış iki şehirdir.
- 02:38Anadolu Selçuklu Devleti'nin Savaşları ve Dönemsel Gelişimi
- Anadolu, transit ticaretin en önemli geçiş merkezlerinden biri olduğu için rahata erememiştir.
- Kılıç Arslan döneminde Bizans ile yapılan Miryakefalon Savaşı'nı kazanarak Anadolu Türk yurdu olması kesinleşmiştir.
- Alaaddin Keykubat döneminde Alanya'yı alarak tersane açmış ve Anadolu'da kervansaray ve hanlar yaptırmıştır.
- 04:07Köse Dağı Savaşı ve Türkmen Beylikleri Dönemi
- 1243 Köse Dağı Savaşı'nda Moğollarla yapılan bu savaşta Anadolu Selçuklu Devleti yenilerek ikiye ayrılmış ve Türkmen beylikleri dönemi başlamıştır.
- Türkmen beylikleri arasında Karesioğulları, Germiyan Oğulları, Candaroğulları, Tellioğulları, Seferoğulları gibi beylikler kurulmuştur.
- Osmanlıoğulları en güçlü beylik olmuştur ve Osmanlı Devleti'ne Germiyanoğulları çeyiz yoluyla topraklarını vermiştir.
- 05:37Osmanlı'ya Katılan Beylikler
- Osmanlı'ya katılan ilk beylik Karesioğulları Beyliği'dir ve Osmanlı'dan donanmayı da öğrenmiştir.
- En çok uğraştıran beylik Karamanoğulları Beyliği'dir.
- Osmanlı'ya katılan son beylik Ramazanoğulları Beyliği'dir.
- 06:49Akkoyunlular ve Karakoyunlular
- Akkoyunlular ve Karakoyunlular Doğu Anadolu'da, Bayburt, Urfa ve Diyarbakır'da bulunmuştur.
- Akkoyunlular Fatih zamanında Osmanlı'ya bağlanmıştır.
- Akkoyunlular'ın önemli özellikleri arasında Kur'an-ı Kerim'i yazılı hale getirip bir kitap haline dönüştüren bir beylik olması vardır.
- 08:11Türk-İslam Devletlerinde Edebiyat ve Sanat
- Anadolu Selçuklu Devleti'nde Hoca Dede, divan edebiyatının ilk temsilcisi olarak bilinir.
- Anadolu Selçuklu Devleti'nde Yunus Emre'nin Risale-i Nuriye ve Divan adlı eserleri vardır.
- Türk İslam devletlerinde resim ve heykel sanatları yasaklanmış, bunun yerine hat ve minyatür sanatları ön plana çıkmıştır.
- 09:52Türk İslam Sanatları
- Türk İslam sanatlarında tezhip (altın yaldızlı süsleme sanatı), vitray (cam boyama sanatı) ve ebru sanatı bulunmaktadır.
- Oymacılık, kakmacılık (ahşap işlemeciliği), dokumacılık ve dericilik (debbahlık) sanatları da önemlidir.
- Mimari alanında taş, ahşap, çini, mermer, tuğla, çimento, kireç ve seramik gibi malzemeler kullanılmıştır.
- 12:05Osmanlı Mimarisi
- Osmanlı mimarisinde dini, sivil ve askeri mimari olmak üzere üç ana bölüm bulunur.
- Askeri mimariye kaleler, surlar, burçlar, hisarlar, kışlalar ve ticaret yollarına yapılan menzilhane (derbent) karakolları dahildir.
- Dini mimariye camiler, mescitler, medreseler, külliyeler, tekkeler, zaviyeler, türbeler ve kümbetler (anıt mezar) yer alır.
- 14:57Sivil Mimarideki Yapılar
- Sivil mimariye köşkler, saraylar, köprüler, hamamlar, ribatlar, hanlar, kervansaraylar, limanlar ve kapalı çarşılar (bedesten) dahildir.
- Anadolu'da kurulan ilk kervansaray Aksaray yolu üzerindeki Alayhan'dır.
- Sivil mimariye ayrıca arasta (kapan), hastaneler (tabhane, bimarhane, imarethane, huzurevi), çeşmeler ve sosyal devlet anlayışını yansıtan yapılar da dahildir.
- 19:12Osmanlı Devleti'nin Genel Özellikleri
- Osmanlı Devleti 1299'da Söğüt Domaniç'te küçük bir çadır aşireti olarak kurulup 1922'de saltanatın kaldırılmasının resmen sona ermesine kadar devam etmiştir.
- Osmanlı Devleti kuruluştan yıkılışa kadar teokrasi ile yönetilmiş, şer'i hukukla yönetilmiş ve Orhan Bey ilk kez "sultan" unvanını kullanmıştır.
- Osmanlı Devleti monarşik yapıda, merkeziyetçi yapılanma benimsemiş ve her zaman Osmanoğulları soyu tarafından yönetilmiştir.
- 22:19Osmanlı Devleti'nin Yönetim Sistemi
- Osmanlı Devleti merkeziyetçi yapılanma benimsemiş, bu sistem güneş sistemi gibi çalışmıştır.
- Eyaletler merkeze bağlı olmasına rağmen bağımsız gibi görünür ve tamamen yönetimi başkentten sağlanmıştır.
- Osmanlı Devleti'nde kendinden öncekilerden farklı olarak veraset sistemi de bulunmuştur.
- 23:51Osmanlı Devleti'nin Veraset Sistemi
- İlk dönemlerde devlet Osman Bey ve Orhan Bey döneminde dede'nin ortak mad anlayışıyla yönetiliyordu.
- Murat döneminde devlet padişah ve oğullarının aittir şeklinde daraltıldı, Fatih döneminde ise mutlak monarşi yapıldı.
- Fatih'in "devlet padişahın mıdır? Lüzum görülürse kardeş katliye saldır" sözü yanlış anlaşıldı ve taht kavgaları devam etti.
- 25:02Taht Kavgalarının Sonu ve Kafes Sistemi
- Birinci Ahmet döneminde ekberiyet sistemi ve kafes sistemi birlikte uygulandı, ancak bu sistem taht kavgalarını azaltmadı.
- Kafes sistemiyle kafeste büyüyen çocuklar akli dengesini yitirmeye başladı ve haseki sultanlar kendi çocuklarını tahta çıkarmak için elinden geleni yaptı.
- Dört Murat 11 yaşında, Mehmet 7 yaşında tahta çıktı ve küçük yaşta tahta geçmeler oldu.
- 26:48Osmanlı Devleti'nin Yapısı
- Osmanlı Devleti teke kadar monarşik yapıya ve merkeziyetçi yapılanmaya sahip olmuştu.
- Osmanlı Devleti'nin ana hatlarıyla özellikleri merkez teşkilatı ve taşra teşkilatı olarak ikiye ayrılır.
- Devlet yönetiminden, divan teşkilatı, toprak yönetiminden, mimari ve sanatçı eşleştirmesi gibi konularda sınav soruları sorulabilir.
- 28:02Merkez Teşkilatı
- Osmanlı Devleti'nin merkez teşkilatı saray, İstanbul yönetimi ve Divan-ı Humayun olmak üzere üç bölümden oluşuyordu.
- Divan-ı Humayun'u ilk kurucu Orhan Bey, kaldıran ise II. Mehmet'tir.
- Saray, padişahın özel hayatlarını ve devlet işlerini yaptıkları yerlerdir ve üç bölümden oluşur: Enderun (iç saray), Birun (dış saray) ve Harem.
- 29:02Saray Teşkilatı
- Enderun, padişahın özel yaşamını geçirdiği ve toplanan Hristiyan çocukların devlet adamı olarak yetiştirildiği özel bir okuldur.
- Enderun'da sadece devşirme çocukları eğitilirdi, ancak Kanuni Kadim'in bozulmasıyla devşirme kökenli olmayanlar da buraya girmeye başladı.
- Harem, padişahın ailesinin bulunduğu ve aile hayatının geçtiği yerdir.
- 30:21İstanbul Yönetimine Bakış
- İstanbul'un güvenliği Yeniçeri Ocağı tarafından sorumluluk altındaydı.
- İstanbul'un büyükşehir belediye başkanı olarak görev yapan kişiye "şehremini" denirdi.
- Anadolu Selçukluları döneminde belediye başkanına "iğdiş başı" denirdi.
- 32:03Divan-ı Humayun'un Özellikleri
- Divan-ı Humayun son şeklini Fatih tarafından verildi ve Kanunname ile yasallaştırıldı.
- Kuruluş döneminde karar alma organı iken, yükselme döneminde danışma organı oldu ve başkanlığı padişahdan sadrazama devredildi.
- Divan-ı Humayun aynı zamanda yargı yetkisine sahip yüksek mahkeme olarak da görev yapardı.
- 34:27Divan-ı Humayun'un Üyeleri ve Yetkileri
- Divan-ı Humayun fermanlarla, beratlarla, kanunnamelerle ve adaletnamelerle yasama gücünü kullanırdı.
- Kanunname saray işleyişi düzenlerken, adaletname halkın uyması gereken kuralları belirlerdi.
- Divan-ı Humayun'da vezirler, kazasker, nişancı, reisülküttap, yeniçeri ağası, beylerbeyi, kaptan-ı derya gibi görevliler yer alırdı.
- 37:34Osmanlı Divanı Üyeleri
- İlk divana katılan kaptan-ı derya Barbaros Hayrettin ve şeyhülislam Ebu Suud'tur.
- Fatih Kanunnamesi itibariyle divan üyelerinin devşirmelerden oluşması zorunlu hale getirildi, ancak ulema, kazasker ve şeyhülislam hariç tutuldu.
- Divan üyelerinin değiştirmelerden olması zorunlu hale getirildi, ancak kazasker ve şeyhülislam hariç.
- 39:25Vezirler ve Divan Üyeleri
- Veziri azam Osmanlı Devleti'nde padişahtan sonra en yetkili kişidir, mutlak vekilidir ve padişahın tuğrasını taşır.
- Sadrazam devlet memurlarının atamasını yapar ve hükümdarın yokluğunda serdar-ı ekrem unvanıyla orduyu yönetir.
- Osmanlı'nın ilk veziri Orhan Bey zamanında atanan Alaaddin Paşadır.
- 40:46Hükümdarlık Sembollerinin Değişimi
- Osmanlı'da hükümdarlık sembollerinde yay yerine kılıç alayı bulunur ve biat töreni eklenmiştir.
- Biat töreninin diğer adı gülbent'tir ve yeniçeriler padişaha biat ederken, padişah ise cüs töreniyle yeniçerilere biat eder.
- Sultan unvanı Orhan Bey ile başlamış, Fatih'e özgü unvan ise "kaiser" (sezar) olmuştur.
- 43:21Divan Üyelerinin Görevleri
- Vezirler devlet işlerinin yürütülmesinde sadrazama yardımcı olmakla görevlidir, Fatih zamanında dörde, Kanuni zamanında ise yediye çıkmıştır.
- Kazasker kadıasker'den gelişmiştir, adalet ve eğitim teşkilatının başıdır, askeri davalara bakar, kadı ve müderris ataması yapar.
- Rumeli kazaskerliği kıdem bakımından Anadolu kazaskerliğinden önde gelmektedir.
- 45:46Diğer Divan Üyeleri
- Ruznamçacı defterler tutan tek görevlidir, yargı kayıtlarını ve atanma kayıtlarını tutar.
- Defterdar maliye bakanıdır, ekonomik işlerden sorumludur, bütçeyi hazırlar ve gelir-gider kaydını tutar.
- Nişancı kalemiye sınıfında olup hükümdarın yazışmalarını yapar, fermanlara tuğrasını çeker ve tahrir defterlerini tutar.
- 48:01Divan Üyelerinin Gelişimi
- Nişancı 17. yüzyıldan itibaren divan-ı humayun asli üyesi haline gelmiştir.
- 18. yüzyıldan itibaren elçiliklerin açılmasıyla önemi artmış, 19. yüzyıldan itibaren dışişleri bakanlığı'na dönüşmüştür.
- Şerif İslam müftüsü, ulema sınıfından ilmiye olup İslam dinine uygunluğunu denetlemekle görevlidir, fetvaları bağlayıcı değildir.
- 51:22Osmanlı Devleti'nin Eyalet Çeşitleri
- Osmanlı Devleti'nin eyalet çeşitleri salyaneli, salyanesiz ve imtiyazlı (ayrıcalıklı) eyaletler olarak üç grupta incelenir.
- Salyanesiz eyaletler merkeze bağlı olup, başkente yakın yerlerdir ve tımar sistemiyle yönetilir.
- Salyaneli eyaletler ise özel yönetimlerdir ve başkentten uzak olan yerlerdir (Tunus, Cezayir, Mısır, Trablusgarp gibi).
- 52:07Eyalet Yönetimi ve Görevliler
- Beylerbeyi, toprakların mülki amiri olmasının yanında askerden oluşan eyalet ordusunun komutanıydı.
- Sancaklarda subaşı ve kadı görev yapmıştır; kadı adalet, subaşı güvenlik sorumludur.
- Köylerde tımarlı sipahiler ve tımar beyleri bulunurdu.
- 56:21Taşra Teşkilatı
- Osmanlı Devleti'nde taşra teşkilatında en büyük birim eyalettir; eyaletin idaresi beylerbeyi, adaleti kadı, güvenliği subaşı tarafından yürütülmüştür.
- Sancak (il) biriminde sancakbeyi, kadı ve subaşı görev yapmıştır.
- Kazalar (ilçeler)da kadı hem idare hem adalet görevlerini üstlenir, aynı zamanda ombudsman ve kamu baş denetisi görevi görür.
- 58:06Köy Yönetimi ve Kadı Görevleri
- Köy idaresi köy kethüdası tarafından yürütülmüş, bu da muhtarın kibar adıdır.
- Kadı naibi (kadının yardımcısı) küçük davalara bakar, boyunu aşan davaları kazadaki kadıya gönderir.
- Kadıların görevleri arasında padişahların emirlerini halka ulaştırma, evliliklerin yapımı, vakıfların denetlenmesi ve vergilerin hazineye aktarılması bulunmaktadır.
- 59:55Özel Yönetimler ve İltizam Sistemi
- Özel yönetimlerde tımar sistemi uygulanmaz, vergiler iltizam yoluyla mültezimler tarafından toplanır.
- Mukatta arazi, geliri doğrudan hazine giren tek arazidir ve padişahların en çok sevdiği arazi modelidir.
- İltizam (açık artırma) sistemi, toprakların kiralanması ve vergilerinin toplanması için kullanılan bir yöntemdir.
- 1:03:03İmtiyazlı Eyaletler
- İmtiyazlı eyaletler (ayrıcalıklı eyaletler) icislerinde serbest iş merkeze bağlı olarak yürütülmüş, idarecileri idare merkezine atılır.
- Hicaz emirliği kutsal topraklar olduğu için asker ve vergi alınmamıştır.
- Kırım Hanlığı Osmanlı payitahtının varisi olarak görülür ve Osmanlı soyu devam etmemesi durumunda mirasçısı olacağını söyler.
- 1:04:43Osmanlı Devleti'nde Toprak Yönetimi
- Osmanlı Devleti'nde toprak yönetimi sadece ekonomik hayatın bir parçası değil, aynı zamanda askeri yönetimin bir parçası, ekonominin bir parçası ve otoritenin dayanağıdır.
- Osmanlı Devleti'nde toprak yönetimi mülk arazi, vakıf arazi ve miri arazi olmak üzere üç bölümde incelenir.
- Vakıf arazi, cami, medrese, külliye gibi sosyal hizmetlerin yapımı ve giderlerine karşılanmıştır.
- 1:05:47Mülk Arazileri
- Mülk arazide şahıs mülkiyetinde olan araziler vardır; bu araziler alınıp satılabilir ve miras bırakılabilir ancak yüzelli dönümü geçemez.
- Mülk arazilerinin amacı feodalleşmeyi önleyerek merkezi otoriteyi korumaktır.
- Mülk arazileri, Müslümanlara ait olanlarına "öşr", Gayrimüslümlere ait olanlara "haraç" denir; öşr onda bir oranında, haraç beşte bir oranında alınır.
- 1:15:01Miri Araziler
- Miri arazi devlet topraklarıdır ve devletin mülkiyetine aittir.
- Miri araziler kira bedeli alınır, satılmasına, kiralanmasına, devrine ve mirasına izin verilmez.
- Miri arazi kendi içerisinde dirlik arazi ve diğer topraklar olmak üzere ikiye ayrılır.
- 1:15:42Dirlik Arazileri
- Dirlik arazileri, gelirleriyle maaşları ödenen devlet adamlarının rütbe ve dereceleriyle orantılıdır.
- Dirlik arazilerinde vergi yerine "cebeli" denilen atlı asker yetiştirilir.
- Has, zahmet, tımar, zeamet olarak adlandırılan dirlik arazileri gelirlerine göre sınıflandırılır ve farklı devlet görevlilerinin maaşlarını karşılar.
- 1:19:11Osmanlı Devleti'nde Toprak Yönetimi
- Osmanlı Devleti'nde toprakların kullanımı köylüye aittir ve hak sahibinin ölümünün ardından toprak miras kalabiliyordu.
- Toprak gelirinin toplanması için devlet görevlileri vardı; çiftçi ürününü topladıktan sonra vergi ürünü topluyor, görevliler ise bu ürünleri paraya çevirip devlete teslim ediyorlardı.
- Has zeamet ve tımar sisteminde, topraktan gelen gelir devlet maaş olarak dağıtılıyordu.
- 1:22:03Toprak Yönetimi Detayları
- Toprak miras kalabiliyordu ancak sebepsiz terk edilmemesi ve üst üste üç yıl boş bırakılmaması şartı vardı, aksi halde çift bozan vergisi ile cezalandırılırdı.
- Dirlik sahipleri devlete gelirleri üzerinden asker beslemekle görevliydi ve bu askerler sipahiye'de cebeli adını alırdı.
- Cebeli askerler köylünün güvenliğini sağlamanın yanında vergileri toplamak ve köyün tarımsal ihtiyaçlarını karşılamakla görevliydi.
- 1:23:10Toprak Türleri
- Has toprakları, padişahlar, şehzadeler, divan üyeleri gibi yüksek rütbeli kişilere verilen, gelirleri yüzbin akçenin üzerinde olan arazilerdi.
- Zeamet, eyalet merkezinde görev yapan defterdar, subaşılar gibi orta düzey görevlilere verilen, gelirleri yirmibin ila yüzbin arasında olan arazilerdi.
- Tımarlar, üçbin ile yirmibin akçe arasında olan görevlere verilen arazilerdi ve görev karşılığı verildiği için miras bırakılamaz, devredilemez, kiralanıp satılamazdı.
- 1:24:11Tımar Sisteminin Türleri
- Tımarlar başlıca üç kısma ayrılıyordu: eşkinci tımarı (imam ve hatiplere verilen), mustahfız tımarı (savaşta yararlılık gösteren askere verilen) ve hizmet tımarı (sarı görevlilere verilen).
- Tımar sistemi, askerin masraflarını azaltmak, bayındırlık faaliyetlerinde bulunmak ve devletin gelirlerini üretim yoluyla artırmak amacıyla kullanılırdı.
- Bu sistemde devlet hazinesine giren bir gelir yoktu, hazineden para ayrılmadan ülkenin asker ihtiyacını karşılama ve boş arazileri değerlendirme sağlanıyordu.
- 1:25:37Diğer Toprak Türleri
- Ocaklık geliri, kale muhafızları ve tersane giderlerine harcanan topraklardı.
- Yurtluk geliri, sınır boylarında bulunan askerlere ayrılan topraklardı ve Türkmenlerin bu topraklara yerleştirilmesiyle arazi üretime açılmıştı.
- Yurtluk geliri, hazineye giren tek arazi türüydü ve yönetimi iltizama aitti.
- 1:26:15Toprak Yönetimi Sistemleri
- İltizam sistemi, açık artırma yöntemi ile verilirdi ve devletin ekonomik yönden sıkıntıya girilmesi ve tımar topraklarının faydalarını zarara dönüşmesi bunların yaygınlaştırılmasından kaynaklanıyordu.
- Padişahlar özellikle ekpreşi sistemine kafes sisteminden yetişenler bunun önemini kavrayamadılar ve tımar topraklarını iltizama dönüştürdüler.
- Topraklardan vergi toplayan kişiler mültezim adı verilirdi.
- 1:27:17Diğer Toprak Türleri ve Kapanış
- Malikane, devlet görevlerinin içerisinde devlete büyük yarar sağlayanlara verilen topraklardı, bir nevi teşvik primi gibiydi.
- Paşmaklık, padişahların eşleri, kız kardeşleri veya kızlarına verilen topraklardı.
- Mevvat arazi, çöl, bataklık gibi tarıma elverişli olmayan topraklardı ve arpalık, emekli devlet memurlarına ayrılan topraklardı.
- 1:30:46Osmanlı Devleti'nin Para Sistemi
- Osmanlı Devleti'nde hazine-i amire adı verilen devlet hazinesi başdefterdarın emrindeydi.
- İlk Osmanlı parası Osman Bey zamanında basılmıştı ancak kendi adına değil, İlhani ve Anadolu Selçuklu hükümdarları adına basılmıştı.
- Orhan Bey zamanında ilk gümüş para bastırılmış ve kendi adına para bastıran ilk padişah Orhan Bey olmuştur.
- 1:31:51Osmanlı Ekonomisinin Düşüşü
- Fatih zamanında para değerinde düşüş yaşanmış, Abdülmecid zamanında kaime (kağıt para) basılmıştır.
- Kırım Savaşı yıllarında Osmanlı ekonomisi büyük bir zorlukla karşı karşıya kalmış, Osmanlı Bankası batmış ve İngiltere'den dış borç alınmış.
- 1881'de Muharrem Kararnamesi ile Osmanlı ekonomisi iflas etmiş ve Duyun-u Umumiye İdaresi kurulmuştur.
- 1:33:24Osmanlı Devleti'nin Gelir Kaynakları
- Osmanlı Devleti'nin en büyük gelir kaynağı savaş ganimetleriydi.
- Vergiler de önemli bir gelir kaynağıydı ve şeri vergiler (öşür, haraç, cizye) ile örfi vergiler arasında ayrılırdı.
- Öşür, Müslüman çiftçilerden alınan %10 oranında ürün vergisidir ve 1925 yılında kaldırılmıştır.
- 1:37:37Vergi Sistemi ve İmkanları
- Haraç, gayrimüslim çiftçilerden alınan ürün vergisidir ve Tanzimat Fermanı ile öşür ile birleşerek aşar vergisi olmuştur.
- Cizye, gayrimüslimlerden askerlik vazifesini yerine getirmemelerine karşılık alınan vergidir ve 1856 İlahat Fermanı ile kaldırılmıştır.
- Cizye vergisi gelire göre ala (en yüksek gelirli), evsat (orta gelirli) ve edna (en düşük gelirli) olmak üzere üç kademeye ayrılmıştır.
- 1:39:44Bedelli Askerlik ve Diğer Vergiler
- Bedelli askerlik, cizye vergisinin yerine getirilmesiyle ortaya çıkmıştır ve askerlik zorunluluğunu ödeme ile yerine getirmeyi sağlar.
- Voynuk, sarp geçitlerde nöbet tutan asker; cerrahr ise çadır kuran, mıntıka temizliği yapan Hristiyan askerlerdir.
- Anam vergisi, küçükbaş hayvanlardan alınan bir vergidir ve zamanla büyükbaş hayvanlardan da alınmaya başlanmış, 14. yüzyılda nüfus sayımında erkekler askerlik için, hayvanlar ise anam vergisi tespiti için sayılmıştır.
- 1:42:01Osmanlı Devleti Vergi Sistemi
- Avarız vergisi, olağanüstü hal vergisidir ve sel, yangın, savaş gibi durumlarda alınır; 1428'de Bayezid zamanında başladı ve sürekli hale getirildi.
- Kurtuluş Savaşı yıllarındaki tekalif-i milliye emirleri, avarız vergisi gibi olağanüstü hallerde alınan vergilerdir.
- Çift bozan vergisi, toprağı mazeretsiz boş bırakan çiftçiden alınır; üç yıl boş bırakılırsa vergi, dört yıl boş bırakılırsa toprak elinden alınır.
- 1:43:21Osmanlı'da Diğer Vergiler
- Derbent resmi, yol, geçit, köprü içten alınan vergidir; bacı pazar, çarşı vergisi de benzer bir vergidir.
- Bennak, evli olup toprağa ekenlerden alınan vergidir; mücerred vergisi ise bekar erkeklerden alınan vergidir.
- Arusane, evlenen kız tarafı tarafından ödenecek başlık parasıdır; mücerred vergisinden kurtulmak için evlenme teklifleri de yapılabilecektir.
- 1:44:37Osmanlı'da Özel Vergiler
- Gümrük vergileri, Müslümanlardan %2,5, gayrimüslimden %5, yabancılardan %7,5 oranında alınmıştır.
- İspence, tarımla uğraşan gayrimüslimlerden, çift resmi ise Müslümanlardan toprak kullanma karşılığında alınan varlık vergisidir.
- Şerri vergi, Hz. Muhammed peygamberden itibaren kalan veya İslam devletlerinin türk devletlerine yansıtan vergilerdir; sonradan koyulan şerri vergiler örfi vergi olmalıdır.
- 1:46:08Diğer Vergi Türleri
- Cerime (bad-ı havva), suç işleyenden alınan vergidir.
- Canavar resmi, domuz tüccardan alınan vergidir; kaçgün ya da yağ ve, hayvanını zapt edemeyen kaçanlardan alınan vergidir.
- Osmanlı Devleti'nin diğer gelir kaynakları maden, orman, tuz vergileri, bağlı beyitlerin ve prensiplerin gönderdiği vergiler, savaş ganimetleri ve tazminatlardır.
- 1:48:29Osmanlı Ordusu ve Donanma Sistemi
- Osmanlı'nın üç kıtaya yayılmış toprağından kaynaklı nüfusu, Hindistan ve Çin nüfusu kadar olabilir; bunun üçte biri Hristiyan, iki üçte biri Müslüman'dır.
- Osmanlı ordusunda kapıkulu askerleri, eyalet askerleri, tımarlı sipahiler ve yardımcı kuvvetler bulunmaktadır.
- Eyalet askerleri tamamen Türkmenlerden oluşur; kapıkulu askerleri ise altın bileziği olan, direk mesleği askerlik olan kişilerdir.