Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, "On Dakika da Osmanlı Tarihi" adlı bir eğitim içeriğidir. Video, Osmanlı Devleti'nin kuruluşundan dağılmasına kadar olan tarihsel süreci kronolojik olarak anlatmaktadır.
- Video, Osmanlı Devleti'nin Söğüt'te küçük bir beylikten başlayıp üç kıtaya hükmeden bir imparatorluğa dönüşümünü anlatmaktadır. Süleyman Şah ve Ertuğrul Bey'den başlayarak Osman Gazi, Orhan Gazi, Murat Hüdavendigar, Yıldırım Bayezid, Fatih Sultan Mehmet, Yavuz Sultan Selim, Kanuni Sultan Süleyman, II. Selim, II. Murat, IV. Murat, II. Mahmut, Abdülaziz, II. Abdülhamid ve son sultan Vahdettin dönemlerini kapsayan tarihsel süreç, devletin yükseliş, duraklama, gerileme ve dağılma dönemlerini kronolojik olarak ele almaktadır.
- 00:05Osmanlı Devletinin Kuruluşu
- Osmanlı Devleti, küçük bir beylikten başlayıp üç kıtaya hükmeden bir imparatorluğa dönüşmüştür.
- Süleyman Şah ve oğlu Ertuğrul Bey, Kayı boyunu Orta Asya'dan Ahlat'a, sonra Söğüt'e getirmişlerdir.
- 1299 yılında Osman Gazi döneminde Kayılar, Osmanlılar olarak anılmaya başlamış ve Osmanlı Devleti Söğüt'te kurulmuştur.
- 01:30Osmanlı'nın Yükselişi
- Orhan Gazi, babasından aldığı toprakları beş katına çıkararak Osmanlı sınırlarını Çanakkale'ye kadar genişletmiştir.
- Murat Hüdavendigar döneminde Bizans'ın etrafı tamamen sarılmış ve Balkanlarda büyük ilerleme kaydedilmiştir.
- Yıldırım Bayezid döneminde Anadolu'da Türk birliği sağlanmış, ancak 1402 Ankara Savaşı'nda Timur'a yenilerek büyük darbe yemiştir.
- 02:46Fetret Devri ve Fatih Dönemi
- Fetret Devri adı verilen dönemde 11 yıl boyunca taht kavgaları yaşanmış ve fetihler duraksamıştır.
- 1451 yılında tahta çıkan Fatih Sultan Mehmet, 21 yaşında Konstantinopolis'i alarak Bizans İmparatorluğu'na son vermiştir.
- Fatih, tahtta 30 yıl boyunca 200'den fazla şehir fethetmiş, Konstantinopolis'in İstanbul adıyla başkent yapılmasıyla Osmanlı Devleti yükselme devrine geçmiştir.
- 03:37Yavuz Sultan Selim ve Kanuni Sultan Süleyman
- Yavuz Sultan Selim, babasından 2.375 bin metrekare olan Osmanlı topraklarını 8 yıl içinde iki buçuk katına çıkarmıştır.
- Kanuni Sultan Süleyman, 46 yıl tahtta kalan sultanlar arasında 10 yıl 3 ayını at üstünde seferlerde geçirmiştir.
- İkinci Selim döneminde Osmanlı'da yönetime tahtı hak eden şehzade değil, devlet yönetme konusunda daha az becerikli olan 2. Selim geçmiştir.
- 04:53Duraklama Dönemi
- 50 yıl kadar bir süre Osmanlı Devleti'nin sınırlarında pek fazla değişiklik olmamış, devlet var olan topraklarını koruyor fakat eskisi gibi ilerleyememiştir.
- Zayıf sultanlar ve yönetimi devralan güçlü sadrazamlar dönemine girmiş, 1. Ahmet, 2. Osman ve 4. Mehmet gibi henüz çocuk padişahlar tahta çıkmıştır.
- Yeniçeriler padişahlarına saygı duymamaya başlamış, devletin düşünülmediği, kişisel çıkarların ön planda olduğu ve entrikaların boy gösterdiği bu devri değiştirmek isteyen genç Osman, yeniçeriler tarafından katledilmiştir.
- 06:09Dördüncü Murat Dönemi
- Dördüncü Murat, devrin güneş gibi parlayan sultanı olarak Baghdad'ı tekrar fethetmiş, isyanları bastırmıştır.
- Yeniçeri Ocağı'na ve merkezi otoriteye düzen getirmiş, bunları tatlı sözle değil kılıcıyla yaptığı için tarihte ona zalim olarak anılmak kalmıştır.
- 1699 yılında imzalanan Karlofça Antlaşması ile birlikte ilk defa büyük çapta toprak kayıpları gerçekleşmiş ve Osmanlı gerileme dönemine girmiştir.
- 06:51Gerileme Dönemi
- Gerileme döneminde Avrupa saldırı moduna geçmiş, Osmanlı ise artık savunan taraf olmuştu.
- Devletin hali iç açıcı değildi; merkezi otorite kaybedilmiş, Celali isyanları tekrar başlamış, ekonomi çökmüş, ordu düzeni tamamen bozulmuş ve halk devlete olan inancını yitirmeye başlamıştır.
- 1700'lerin sonu 1800'lerin başında büyüyen ve gelişen Rusya, Karadeniz'in kuzeyini tamamen Osmanlı'dan koparmayı başarmıştır.
- 08:06Reform Dönemi
- 1808 yılında II. Mahmut'un başa geçmesiyle Osmanlı artık gerilediğini kabullenmiş ve yeniliklere giderek reform dönemine girilmiştir.
- Bu dönemde denge politikasını iyi biçimde sürdüren Osmanlı, II. Mahmut'un yeniçeri ocağını kaldırması sonrasında Abdülaziz'in Tanzimat ve Islahat fermanı ile bir süre daha ayakta kalmayı başarmıştır.
- Süveyş Kanalının açılmasından sonra Akdeniz'de ticaret tekrar canlansa da, Kıbrıs ve Mısır Osmanlı'ya yar etmemiş, İngiltere tarafından işgal edilmiştir.
- 09:17Dağılma Dönemi
- 1911 Trablusgarp Savaşı, 1912 Balkan Savaşları ve 1914 Birinci Dünya Savaşı sonrasında Osmanlı Devleti "hasta adam" dönmüş, sadece Anadolu topraklarının bir bölümü kalmıştır.
- İstanbul'u İngilizler, Anadolu'nun bir bölümü diğer Avrupalı devletler tarafından işgal edilmiştir.
- Son sultan Vahdettin'in ülkeyi terk etmesiyle Osmanlı Devleti 1922 yılında tarih sahnesinden silinmiş, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ün sahneye çıkmasına yer bırakmıştır.