Buradasın
Osmanlı Devleti'nin Son Dönem Savaşları: İkinci Meşrutiyet'ten Birinci Dünya Savaşı'na
youtube.com/watch?v=p5pCMCJkWWIYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Açıköğretim Sistemi, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi ders kitabının ikinci ünitesi kapsamında hazırlanmış bir eğitim içeriğidir.
- Video, İkinci Meşrutiyet'in ilanından sonra Osmanlı Devleti'nin yaşadığı savaşları kronolojik olarak ele almaktadır. İlk bölümde Trablusgarp Savaşı (1911-1912) anlatılırken, ikinci bölümde Balkan Savaşları (1912-1913), Kamil Paşa hükümetinin yıkılışı, İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin baskınıyla Mahmut Şevket Paşa'nın sadrazamlığa getirilmesi ve sonrasında imzalanan barış antlaşmaları detaylandırılmaktadır.
- Video, Osmanlı Devleti'nin bu savaşlardaki yenilgilerinin sonuçlarını ve bu savaşların Birinci Dünya Savaşı'na yol açan gelişmelerin önemli bir göstergesi olduğunu vurgulayarak sona ermektedir.
- 00:32Trablusgarp Savaşı
- İkinci Meşrutiyet'in ilanından sonra Osmanlı Devleti ile Avrupalı devletler arasındaki ilk savaş Trablusgarp Savaşı'dır.
- İtalya, İngiltere, Fransa, Rusya ve Avusturya'nın desteğini alarak Libya'nın Trablusgarp ve Bingazi bölgelerini işgal etmiştir.
- İtalya, 28 Eylül 1911'de Osmanlı Devleti'ne nota vererek Libya'yı işgal edeceğini belirtmiş, Osmanlı Devleti ise müzakere talebinde bulunmuş ve İtalya savaş açmıştır.
- 01:45Savaşın Gelişimi
- İtalya, dönemin en modern silahlarıyla donanmış yaklaşık 80 bin kişilik bir orduyu bölgeye göndermiş, Osmanlı'nın Trablusgarp ve Bingazi'deki kuvvetleri ise Albay Neşet Bey komutasında yaklaşık 5 bin kişi kadardır.
- İtalya 1 Ekim 1911'de Trablusgarp'a saldırmış, 20 Ekim'e kadar Libya'nın en önemli sahil kentlerini işgal etmiş ve Akdeniz'i kontrol altına almıştır.
- Osmanlı Devleti'nin Libya ile kara bağlantısı bulunmuyordu, Çanakkale Boğazı İtalyan savaş gemileri tarafından kapatılmıştı.
- 02:35Osmanlı'nın Müdahalesi
- Savaş başladığında resmen girişimde bulunamayan Harbiye Nezareti, bölgeye gönüllü gidecek subaylara teşvik edici düzenlemeler yapmıştır.
- Meşrutiyet'in ilanında önemli rol oynayan imparatorluğun en iyi subayları gönüllü olarak Libya'ya gitmişlerdir.
- Trablusgarp'a giden gönüllü vatansever subaylar arasında Binbaşı Enver Bey, Kolağası Mustafa Kemal Bey, Ahmet Fuat Bulca, Nuri Conker, Kuşçubaşı Eşref Paris Ataşemiliteri Ali Fethi Okyar, Ali Çetinkaya, Halil Kut, Yakup Cemil, Naci Hakkı, Nuri Killigil en önemli isimlerdir.
- 03:22Savaşın Sonuçları
- Trablusgarp'ta devam eden savaş üç cephede yürütülmüştür: Trablus'ta Kurmay Albay Neşet Bey, Hume'da Halil Bey, Bingazi'de Enver Bey ve Derne'de Mustafa Kemal Bey komutayı üstlenmişlerdir.
- İtalyanlar tam teşekküllü ordularına rağmen bir yıl boyunca sahilden 5 km'den fazla ilerleyememiştir.
- Savaşın uzaması İtalya'ya gittikçe ağırlaşan bir yükün altına soktuğu gibi iç politikasında da tepki oluşmasına yol açmıştır.
- 04:29Uşi Antlaşması
- Osmanlı Devleti ile İtalya arasında 15-18 Ekim 1912 tarihlerinde Uşi Antlaşması imzalanmıştır.
- Buna göre Osmanlı Devleti Trablusgarp ve Bingazi'yi boşaltacak ve bölgeye bağımsızlık verecekti, İtalya ise işgal ettiği 12 adayı Osmanlı Devleti'ne geri verecekti.
- Osmanlı Devleti Trablusgarp Savaşı'nı bu şekilde aleyhine sonuçlandırdığı sırada bu defa da Balkan Savaşı gibi büyük bir facia ile karşı karşıya kalmıştır.
- 05:49Balkan Savaşı'nın Nedenleri
- 20. yüzyılın başlarında Balkanlar Osmanlı Devleti'nin en bunalımlı yerlerinden birisiydi, bölge üzerinde Rusya başta olmak üzere Avrupalı devletlerin çıkar hesapları önemli rol oynamaktaydı.
- İkinci Meşrutiyet'in ilanından sonra Avusturya'nın Bosna-Hersek'i ilhak etmesi, Bulgaristan'ın bağımsızlığını ilan etmesi Avrupa devletleri arasındaki rekabeti daha da şiddetlendirmiştir.
- Balkan devletleri dağılmakta olan Osmanlı Devleti'nin durumundan yararlanmak üzere düşmanca bir politika takip ediyorlardı.
- 06:36Balkan İttifakları
- 13 Mart 1912'de Sırbistan-Bulgaristan, 29 Mayıs 1912'de Bulgaristan-Yunanistan, Ağustos 1912'de Karadağ-Bulgaristan ve 6 Ekim 1912'de Karadağ-Sırbistan ittifakları oluşturulmuştur.
- Bu ittifaklar tamamlandığında hareket merkezinde Bulgaristan'ın, geri plandaki fikir merkezinde ise Balkanları kontrol altında tutmak isteyen Rusya'nın yer aldığı görülmektedir.
- Büyük devletlerin de desteğini alan Balkan ülkeleri 30 Eylül 1912'de seferberlik ilan etmişlerdir.
- 07:11Savaşın Başlangıcı ve Osmanlı'nın Durumu
- 1 Ekim'de Osmanlı Devleti seferberlik ilan ederek bazı önlemler almaya çalışmıştır, ancak Balkan ittifakları olduğu sırada Osmanlı ordusu maddi sıkıntılar yüzünden bölgedeki 75 bin tecrübeli askerini de terhis etmek zorunda kalmıştır.
- 8 Ekim 1912'de Karadağ, 17 Ekim'de Bulgaristan ve Sırbistan, 19 Ekim'de de Yunanistan Osmanlı Devleti'ne savaş ilan etmiştir.
- Savaşa hazırlıksız yakalanan Osmanlı Devleti, Balkan devletlerinin uzlaşmaz tutumu, büyük devletlerin tahriki ve iç baskılar yüzünden savaşa girmeye mecbur kalmıştır.
- 08:29Savaşın İlk Aşaması
- 1912 Ekiminde başlayan ve yaklaşık sekiz ay süren savaşların ilk aşamasında gerek batı yönünde Ali Rıza Paşa ve gerekse Ali Yaver Paşa idaresindeki doğu ordusu Bulgarlar ve Sırplar karşısında kısa sürede yenilgiye uğramıştır.
- 22 Ekim'de Periştin'e ve Yenipazar, 24 Ekim'de Koçana ve İstp işgale uğramış, 27 Ekim'de Üsküp kaybedilmiştir.
- Selanik 8 Kasım'da Yunan ordusuna teslim olmuş, Türk kuvvetleri sadece Edirne'de Bulgarlara, Yan ya da Yunanlılara, İskodra'da da Karadağlılara karşı savunma savaşı vermişlerdir.
- 09:14Deniz Savaşı ve Ateşkes
- Kara savaşlarındaki olumsuz gelişmelere ilaveten Ege Denizi'nde de durum kötüydü, Yunanistan donanmasını 18 Ekim 1912'de Pire Limanı'ndan Çanakkale Boğazı'na göndererek boğazı tutan Limni Adası'nı 21 Ekim 1912'de savaş yapmaksızın ele geçirmiştir.
- Osmanlı Devleti'nin bu şekilde hem karada hem de denizde mağlup olması iç siyasetine de yansımıştır, İstanbul'da bir hükümet değişikliği oluşmuştur.
- 28 Kasım 1912'de Osmanlı Devleti ile Balkan devletleri arasında Çatalca'da görüşmeler başlamış ve 3 Aralık 1912'de ateşkes antlaşması imzalanmıştır.
- 10:26Londra Konferansı
- Balkan bunalımına çözüm bulmak amacıyla 17 Aralık 1912 Londra'da uluslararası bir konferans toplanmıştır.
- Konferansta çözülmeyi bekleyen iki problem söz konusudur: birincisi Osmanlı Devleti ve Balkan devletleri arasındaki sınırın tespiti, ikincisi ise Osmanlı Devleti'nden ele geçirilen toprakların Balkan devletleri arasında paylaştırılmasıdır.
- 10:50Osmanlı Devleti'nin Balkan Savaşları Sonrası Durumu
- Kamil Paşa hükümeti, meydana gelen gelişmeler ve yenilgiler nedeniyle yıpratılmış, İttihat ve Terakki Cemiyeti hükümeti devirerek Mahmut Şevket Paşa'yı sadrazamlığa getirmiştir.
- 3 Şubat 1913'te savaş yeniden başlamış, ancak Yanya ve Edirne elden çıkmıştır.
- Osmanlı Devleti'nin barış görüşmelerine başlaması üzerine 30 Mayıs 1913'te Londra Barış Antlaşması imzalanmıştır.
- 11:28Londra Barış Antlaşması'nın İçeriği
- Osmanlı Devleti'nin batı sınırı Midye-Enes hattı olacak ve Arnavutluk ile Ege adalarının geleceği büyük devletlere bırakılacaktır.
- Yunanistan Selanik, Güney Makedonya ve Girit'i, Bulgaristan Kavala ve Dedeağaç ile Trakya'yı, Sırbistan ise Orta ve Kuzey Makedonya'ya sahip olacaktı.
- 11:52İkinci Balkan Savaşı
- İkinci Balkan Savaşı, Osmanlı Devleti'nden aldıkları toprakları paylaşamayan Balkan devletlerinin kendi aralarında yaptıkları bir savaştır.
- Savaşın sebebi, Osmanlı Devleti karşısında umulandan daha çabuk ve büyük başarı kazanan Balkan devletleri arasındaki anlaşmazlıktır.
- Birinci Balkan Savaşları sonunda Bulgaristan'ın diğer Balkan ülkelerinden daha fazla toprak kazanması üzerine Yunanistan ve Sırbistan Bulgarlara saldırmıştır.
- 12:24Savaşın Sonuçları ve Barış Antlaşmaları
- Bulgaristan'ın durumundan istifade eden Osmanlı Devleti Edirne'yi geri alarak topraklarına katmıştır.
- Savaşın sonunda Bulgaristan ile Balkan devletleri arasında Bükreş Antlaşması, Osmanlı Devleti ile Balkan ülkeleri arasında ayrı ayrı antlaşmalar imzalanmıştır.
- İstanbul Barış Antlaşması'na göre Osmanlı Devleti ile Bulgaristan arasındaki sınır Meriç Nehri olarak belirlenmiş ve Bulgaristan'da kalan Türklerin hukuki durumları düzenlenmiş, dört yıl içinde Türkiye'ye göç hakkı tanınmıştır.
- 13:48Osmanlı Devleti'nin Balkan Savaşları Sonrası Durumu
- Osmanlı Devleti Balkan savaşlarında tarihin en büyük yenilgilerinden birine uğramıştır.
- Altı asırdır vatan edinilen Rumeli hemen tamamen terk edilmiş, Ege adaları kaybedilmiştir ve Arnavutluk ayrı bir devlet olarak ortaya çıkmıştır.
- Bu savaş devletler arası bloklaşmaları hızlandırdığı gibi silahlanmayı da arttırarak Birinci Dünya Savaşı'na sebep olacak gelişmelerin en önemli göstergesi olmuştur.