Buradasın
Osmanlı Devleti'nin Dağılma Dönemi: Kırım Savaşı ve Sonraki Gelişmeler
youtube.com/watch?v=esiA_4IyvYkYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir tarih öğretmeninin öğrencilere Osmanlı Devleti'nin dağılma dönemi hakkında verdiği eğitim dersidir. Öğretmen, öğrencileriyle (Günay, Mehmet gibi) etkileşimli bir şekilde ders anlatmaktadır.
- Video, Osmanlı Devleti'nin dağılma döneminin ikinci siyasi kısmını ele almaktadır. İçerikte Kırım Savaşı (1853-1856), Paris Barış Antlaşması, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı, Plevne Muharebesi, Ayastefanos ve Berlin Antlaşmaları gibi önemli tarihsel olaylar kronolojik olarak anlatılmaktadır. Ayrıca Gazi Osman Paşa, Gazi Ahmet Muhtar Paşa ve Nene Hatun gibi savaş kahramanlarının hikayeleri de paylaşılmaktadır.
- Videoda özellikle sınavlara hazırlık amacıyla önemli tarihsel olayların tarihleri, anlaşmaların maddeleri ve Osmanlı Devleti'nin kaybettiği topraklar haritalar üzerinden gösterilmektedir. Fransa'nın Tunus'u işgali, İngiltere'nin Mısır'ı işgali, Balkan Bunalımı ve II. Abdülhamid dönemindeki Girit'teki olaylar gibi konular da detaylı olarak ele alınmaktadır.
- 00:03Osmanlı Devleti'nin Dağılma Dönemi
- Osmanlı Devleti dağılma döneminin ikinci siyasi tarafını ele alıyoruz, Londra Boğazlar Sözleşmesi sonrası boğazlar uluslararası bir soruna dönüştü ve Osmanlı Devleti boğazlar üzerindeki egemenlik hakkını kaybetti.
- 1833 Hünkar İskelesi Antlaşması'nda Rusya'ya verilen haklar, 1841 Londra Boğazlar Sözleşmesi'yle kaybedildi ve bu olaydan en çok etkilenen devlet Rusya oldu.
- 01:07Kırım Savaşı'nın Nedenleri
- 1856 Kırım Savaşı'nın nedenlerinden biri, Rusya'nın boğazlar üzerindeki haklarını geri almak için gönderdiği terbiyesiz elçi Mençikof'un istekleri oldu.
- Mençikof, Osmanlı Devleti'ndeki Macar ve Leh mültecilerin geri verilmesini istemiş, ancak Abdülmecid bu isteği reddetmiş ve tarihte mülteci krizi yaşanmıştır.
- Kutsal yerler sorunu da savaşın nedenlerinden biri oldu; Rus Ortodokslar ve Franz Katolikler arasında Kudüs'teki Beytüllahim olayı üzerine yaşanan anlaşmazlık.
- 02:33Kırım Savaşı ve Önemli Gelişmeler
- 1853-1856 Kırım Savaşı sırasında Ruslar Sinop'ta Osmanlı donanmasını yakmış ve bu savaş sonrası Türkiye'nin ilk büyük göç dalgası başlamıştır.
- Savaşta İngiltere ve Fransa, Rusların boğazlara yaklaşmasını engellemek için Osmanlı Devleti'ne destek olmuştur.
- Savaşta Osmanlı Devleti, İngiltere'den tarihinde ilk defa dış borç almış ve ilk defa telgraf hatları kullanmıştır.
- 05:02Florence Nightingale
- Yaralı İngiliz ve Fransız askerlerine bakmak için İngiltere'den gelen hasta bakıcılar arasında, Türk yaralı askerlerine de yardım eden bir kadın bulunmuştur.
- Bu kadın, akşam saatlerinde lamba ile Osmanlı askerlerine ziyaret ederken "Lambalı Kadın" lakabını almıştır.
- Bu kadın, Florence Nightingale olarak bilinir ve İngiltere'ye döndükten sonra modern hemşireliğin kurucusu olmuştur.
- 11:40Paris Barış Antlaşması ve Osmanlı'nın Durumu
- 1856'da Paris Barış Antlaşması imzalandı ve Osmanlı Devleti bu savaşta kazanmıştır.
- Paris Barış Antlaşması'nın maddeleri Osmanlı Devleti'nin lehine olmamış, aksine Osmanlı'nın mağlup bir devlet muamelesi görmesine neden olmuştur.
- Antlaşmada Osmanlı Devleti'nin toprak bütünlüğünün Avrupa devletleri tarafından korunacağı belirtilmiş, Osmanlı Devleti'nin Avrupa hukukundan faydalanacağı ve Karadeniz'de donanma bulunduramayacağı, tersane kuramayacağı maddeleri yer almıştır.
- 14:38Tanzimat ve Islahat Fermanları
- Mısır sorununun çözümünde etkili olan Tanzimat Fermanı'nın ardından, Rus meselesinde de etkili olacağını düşünen Osmanlı, Islahat Fermanı'nı eklemiştir.
- Tanzimat Fermanı'nı ilan ederken Sultan Abdülmecid'in kimseye sormadığı ve Avrupalı devletlerin baskısı olmadığı, Islahat Fermanı'nı ilan ederken ise Avrupalı devletlerin baskısı olduğu farktır.
- Islahat Fermanı'nın uygulanıp uygulanmadığı Avrupalı devletler tarafından kontrol edilecektir.
- 16:32Balkan Bunalımı ve 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı
- 1875'te Balkan Bunalımı ortaya çıkmış, Rusya'nın gazına gelen Romenler ve Arnavutlar Osmanlı Devleti'ne bağımsızlık talep etmiştir.
- Balkan Bunalımı sorunu çözmek için İstanbul'da Tersane Konferansı toplanmış, ancak II. Abdülhamid bu konferans kararlarını kabul etmemiştir.
- Rusya, elçisinin kovulmasını bahane ederek Osmanlı Devleti'ne savaş ilan etmiş ve 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı başlamıştır.
- 19:43Plevne Savunması
- Osmanlı askerleri, Rus askerlerine karşı Plevne kale içinde hapsolmuş durumdaydılar.
- Ruslar kaleyi üç hat şeklinde çevirmişlerdi ve askerler dışarıdan yardım alamadan, su ve yiyecek eksikliğiyle mücadele ediyordu.
- Rus komutanı, askerlerin bir ayda teslim olacağını düşünse de, altı ay boyunca direnme gösterdiler.
- 20:38Gazi Osman Paşa'nın Savunması
- Gazi Osman Paşa, askerlerin ölmek üzere olduğunu görünce üç savunma hatını sırayla yardı ve sonunda kendi kolundan yaralandı.
- Rus komutan, Gazi Osman Paşa'nın önemini anlayarak onu öldürmek yerine tedavi ettirdi ve kılıcını geri verdi.
- Rus general, Gazi Osman Paşa ile her gün teselli ve muhabbet etmiş, savaş taktiği öğrenmiştir.
- 21:56Plevne Savunmasının Önemi
- Eğer Gazi Osman Paşa altı ay boyunca Plevne'de Rusları oyalamasaydı, Ruslar İstanbul'a kadar ilerleyip Osmanlı Devleti'ni sona erdirebilirdi.
- Osmanlı askerleri sonunda başarısız olduklarını kabul etmek zorunda kaldılar, ancak Gazi Osman Paşa'nın direnci sayesinde Ruslar Ayastefanos (Yeşilköy) anlaşmasıyla durduruldu.
- Gazi Osman Paşa, İstanbul'a döndüğünde Abdülhamit Han tarafından padişahın elini öpmesi ve kızının verilmesiyle onurlandırıldı.
- 22:13Trakya Bölgesi
- Doğu Trakya, Edirne-Kırklareli-tekirdağ bölgesine verilen isimdir ve Meriç Nehri'nin doğusunda yer alır.
- Batı Trakya ise Meriç Nehri'nin batısında, İstanbul'dan Makedonya'ya kadar olan bölgeyi kapsar.
- Gazi Osman Paşa, Plevne'den çıkmamak için "Plevne'den çıkmam" sözünü vermiş ve bu olay Plevne Marşı'nın temelini oluşturmuştur.
- 25:30Doğu'da Kahramanlar
- Doğu'da Gazi Ahmet Muhtar Paşa, Ruslara karşı büyük direniş gösterdi ve Kars'ta ona atfen bir cadde var.
- Ruslar Kars, Ardahan ve Batum'u aldıktan sonra Erzurum'a kadar ilerledi.
- Erzurumlular Rusları "Moskof" olarak adlandırırlar ve bu kelime günlük dilde kullanılır.
- 26:25Nene Hatun'un Kahramanlığı
- Nene Hatun, üç aylık çocuğunu bırakarak baltayla, kürekle ve taşlarla Rusları Aziziye'de durdurdu.
- Nene Hatun sadece kendi köyünün savunmasında yer almıştır, Kurtuluş Savaşı'nda aktif olarak görev almamıştır.
- Mustafa Kemal Erzurum'a geldiğinde Nene Hatun onun elini öptü.
- 29:491877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı
- Bu savaş 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı olarak bilinir ve "93 Harbi" olarak da anılır.
- Savaşta Ruslar kazandı, Doğu Trakya'yı ele geçirdi ve İstanbul'a kadar ilerledi.
- Osmanlı Devleti ve Ruslar arasında Ayastefanos Antlaşması imzalandı.
- 30:21Ayastefanos Antlaşması'nın Maddeleri
- Antlaşmada Osmanlı Devleti, Girit ve Doğu Anadolu'da Ermeniler lehine ıslahat yapılacağı belirtildi.
- Osmanlı Devleti Kars, Ardahan ve Batum (Elviye-i Selase) bölgesini Ruslara vermek zorunda kaldı.
- Selase Arapça'da "üç" anlamına gelir ve Elviye-i Selase "üç vilayet" anlamına gelir.
- 31:41Berlin Konferansı Öncesi Olaylar
- Ayastefanos Antlaşması'nda Bulgaristan'ın üç parçaya bölünmesi ve Ege Denizi'ne kıyısı olan Bulgaristan'ın Rusya'ya verilmesi maddesi vardı.
- Avrupalı devletler bu duruma karşı çıktı ve İngiltere Osmanlı'ya müdahale etti.
- İkinci Abdülhamit, Kıbrıs'ın yönetimini İngiltere'ye verdi ve Berlin Konferansı'nda yanında yer alması karşılığında.
- 32:57Berlin Konferansı
- Avrupalı devletler Berlin'de toplandı ve Berlin Konferansı düzenlendi.
- Konferans sırasında hemen hemen tüm maddeler kabul edildi, sadece Avrupalı devletlerin çıkarlarına ters düşen bir madde değiştirildi.
- 34:13Osmanlı Devleti'nde Yürürlüğe Girmeyen Antlaşmalar
- Ayastefanos Antlaşması, Osmanlı Devleti'nde imzalandığı halde yürürlüğe girmeyen ilk antlaşmadır.
- Osmanlı Devleti tarihinde imzalanmasına rağmen yürürlüğe girmeyen iki anlaşma vardır: Ayastefanos ve Sevr Antlaşması.
- Ayastefanos Antlaşması yerine Berlin Antlaşması imzalanmıştır.
- 36:32Berlin Antlaşması Maddeleri
- Berlin Antlaşması'nın birinci maddesinde Sırbistan, Karadağ ve Romanya'nın bağımsız olması belirlenmiştir.
- Girit ve Doğu Anadolu'da Ermeniler lehine ıslahat yapılacağı maddesi, Berlin Antlaşması ile Ermeni sorununun uluslararası bir sorun haline geldiği anlaşılır.
- Berlin Antlaşması'nda Bulgaristan'ın üçe bölünmesi ve Bulgar Prensliğinin Avrupalı devletlerin koruması altında Osmanlı Devleti'ne bağlı kalacağı belirlenmiştir.
- 41:44Berlin Antlaşması'nın Önemi
- Berlin Antlaşması, Rusya'nın Akdeniz'e bağlantısını keserek Avrupalı devletlerin çıkarlarına uygun bir sonuç sağlamıştır.
- 1878'de Giritli Rumlar ayaklanmıştır ve II. Abdülhamid zamanında Halepa Fermanı yayınlanarak Girit'in valisi Rum olmasına karar verilmiştir.
- 45:46Osmanlı Devleti'nin Kayıpları ve Mustafa Kemal
- 1881'de Fransa Tunus'u işgal etmiş, 1882'de İngiltere Mısır'ı işgal etmiştir.
- 1897'de Yunanlılarla Dömeke Meydan Muharebesi yapılmış, Osmanlı Devleti muharebeyi kazanmasına rağmen bir kazanım elde edememiştir.
- Mustafa Kemal 1881 doğumlu olup 1897'de 16 yaşında Makedonya'daki Manastır Askeri İdadisi'nde okurken, Dömeke Meydan Muharebesi'ne katılmak için okuldan kaçmaya çalışmış ancak yakalanıp okula iade edilmiştir.
- 48:42Osmanlı Devleti'nin Kaybettiği Topraklar
- Osmanlı Devleti'nin Kuzey Afrika'da kaybettiği ilk toprak parçası 1830 tarihinde Fransa tarafından işgal edilen Cezayirdir.
- Dömeke Meydan Muharebesi, Mustafa Kemal'in gençliğinin en heyecan verici günlerinden biri olarak anılmaktadır.
- 49:11Tarih Konularının Önemi
- Konuşmacı, öğrencilerin sınavlarda karşılaşabilecekleri konuları işaretlemek gerektiğini vurgulamaktadır.
- Kırım Savaşı'nın nedenleri, Osmanlı Devleti'nin ilk dış borcu, telgrafatın ilk kez hangi savaşta kullanıldığı gibi konuların önemli olduğu belirtilmektedir.
- Berlin Antlaşması'nda Sırbistan, Karadağ ve Romanya'nın bağımsız olduğu ve Ermeni meselesinin uluslararası hale getirildiği bilgisi verilmektedir.
- 52:14Tarih Öğretimi ve Gelecek
- Konuşmacı, bir tarihçi derlemesiyle bir vatandaşın derlemesinin aynı olmadığını, tarihçi olarak yetişecek bir öğrenciye olan inancını ifade etmektedir.
- Osmanlı Devleti'nin dağılma sürecindeki Boğazlar, Rum ve Sırp sorunları ve isyanlarının öneminden bahsedilmektedir.
- Kırım Savaşı, Berlin Antlaşması ve Osmanlı-Rus harbi dönemlerinin kronolojik olarak birbirine bağlantılı olduğu belirtilmektedir.