Buradasın
Osmanlı Devleti'nde Yenileşme Hareketleri: Askeri Düzenlemeler
youtube.com/watch?v=1sFnMGzH6YsYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, araştırma görevlisi Onur Gezer tarafından sunulan bir ders anlatımıdır. Ders, Osmanlı Devleti'nde yenileşme hareketlerinin ikinci ünitesi olan "Askeri Düzenlemeler" konusunu ele almaktadır.
- Video, Fransız Devrimi ve Napolyon savaşlarının Osmanlı Devleti'ne etkisinden başlayarak, İkinci Mahmut döneminde yeniçeri ocağının kaldırılması, Asakir-i Mansuriye Muhammediye'nin kuruluşu ve Tanzimat Fermanı'nın askeri düzenlemeleri detaylı şekilde anlatmaktadır. Ayrıca, Osmanlı ordusunun modernleşmesi için yapılan askeri sanayi faaliyetleri, silah ve teçhizat alımları ile yerli üretim çabaları da açıklanmaktadır.
- Osmanlı Devleti'nde Yenileşme Hareketleri
- Araştırma görevlisi Onur Gezer, Osmanlı Devleti'nde Yenileşme Hareketleri dersinin ikinci ünitesi olan askeri düzenlemeler kısmını ele alacak.
- Bu bölümde Fransız Devrim ve Napolyon Savaşları, düzenli ordu, talim ve terbiye, Tanzimat, askeri nizamiye, zorunlu askerlik, kura sistemi ve askeri sanayi gibi anahtar kavramlar ele alınacak.
- 00:26Fransız Devrimi ve Zorunlu Askerlik
- Fransız Devrimi siyasal açıdan Avrupa'da ciddi değişimler yaşattı ve 1793'te Fransa'da yürürlüğe sokulan zorunlu vatandaş askerliği uygulaması askeri tarihi açısından dünya tarihinde önemli bir gelişme oldu.
- 1793-1815 arasındaki koalisyon savaşları, Napolyon savaşları ve İspanya Savaşı'nda Fransa ile karşı karşıya gelen pek çok Avrupa devleti arasında Osmanlı Devleti de vardı.
- Fransız ordusunun güçlü kılan zorunlu askerlik, dünyanın diğer ordularına emsal teşkil etti ve topçu ve piyadelerini müşterek harekatı ile yeni piyade talimi gibi hususlar, III. Selim döneminde kurulan Nizamci ordusunun ilham kaynağı oldu.
- 01:27II. Mahmut'un Siyasi Gücü
- II. Mahmut tahta oturduğu zaman İstanbul'da karşılaşacağı problemler, yeniçeri ocağı ile ülema, Rumeli, Anadolu ve Mısır'da ise ayan ya da derebeyi olarak alınan mahalli güçlerdi.
- II. Mahmut, ilk etapta 1810'lu yıllardan itibaren ayanların tek tek tasfiyesi yolunu seçti ve başarılı olarak Orta Anadolu ile Tuna boylarında otoritesini yeniden saldı.
- II. Mahmut'un siyasi gücünü ülkenin tamamına hakim kılmasının önünde artık Yanya Valisi Tepeden Ali Paşa ile yarı bağımsız hale gelmiş olan Mısır Valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa kalmıştı.
- 02:15Yunan İsyanı ve Yeniçeri Ocağı'nın Kaldırılması
- 1821 yılının sonlarında Yanya Valisi görevinden alındı, ancak bu duruma itiraz ederek İstanbul'da gönderilen kuvvetlerle çalışmak zorunda kaldı.
- Yanya Valisi'nin ortadan kaldırılması sonucu onun kontrol altında tuttuğu ayrılıkçı Yunan hareketleri alevlendi ve Mora Yarımadası'nda bir Yunan isyanı patlak verdi.
- Uzun süre bastırılamayan Yunan isyanın Avrupalı güçlerin taraf olmasıyla diplomatik bir krize dönüşmesi, II. Mahmut'un yeniçeri ocağına hakim olma planını açığa çıkardı.
- 03:14Yeniçeri Ocağı'nın Kaldırılması ve Asakir-i Mansuriye
- Yeniçeriler, 14 Haziran 1826 akşamı tarihlerinde son kez ayaklandılar ve ertesi gün yapılan acil toplantı ayaklanmanın bastırılarak ocağın kaldırılması kararı çıktı.
- 17 Haziran 1826'da yeniçeri ocağı'nın resmen kaldırıldığına dair ferman ve mahkeme ilanı yayınlandı.
- Aynı zamanda Asakir-i Mansuriye Muhammediye adlı yeni bir ordunun kurulacağı resmen ilan edildi ve başlangıçta 12.000 mevcuttur profesyonel bir ordu olarak planlandı.
- 04:05Tanzimat Fermanı ve Askeri Düzenlemeler
- II. Mahmut'un yerine tahta geçen oğlu Sultan Abdülmecid'in saltanatının hemen başında 3 Kasım 1839'da ilan edilen Gülhane Hatt-ı Hümayunu ve Tanzimat Fermanı ile padişah, bürokrasi ve halk arasındaki ilişkiler hukuk çerçevesinde yeniden ele alındı.
- Fermanda, her müslümanın vatan savunmasına katılmasının dini bir vecibe olduğu ifade edilerek Fransızlardan esinlenmiş olunan vatandaş askerliği Osmanlı tarihinde ilk kez bir belgede ifade edilir oldu.
- Asakir-i Mansuriye Muhammediye ismi değiştirerek yerine "Asakir-i Nizamiye Şahane" (padişahın düzenli ordusu) ismi tercih edildi ve ordu coğrafi bölgelere esas alınarak beş ordu komutanlığı şeklinde yeniden teşkilatlandırıldı.
- 04:57Askeri Terfi Sistemi ve Eğitim
- Çıkarılan terfi rütbe nizamnamesi ile bugün dahi geçerli olan askeri terfi sisteminin temelleri atıldı.
- Açılan Evkafı ve Erkan-ı Harbiye Mektebi ile Osmanlı kurmay subay yetiştirilmesi için harekete geçildi.
- Askeri askeriyeyi beriyi lukaa takayüt kararnamesi ile kara askeri emeklilik kandili, ordu mensuplarının özlük hakları teminat altına alınması ve 1846'da çıkarılan ilk kura kanunu ile bütün Müslüman erkeklerin vatandaşlık görevine dönüştürülmesi gibi önemli gelişmeler yaşandı.
- 05:53Askeri Sanayi ve Teknoloji Transferi
- Asakir-i Mansuriye ordusunun kurulması ile beraber ordunun silah ve teçhizat teminine ihtiyacı oldu ve ilk İstanbul ve İzmir'deki Avrupalı tüccarların kapısı çalındı.
- Osmanlı hükümeti, Yunan isyanı sırasında ters üstü İngiltere'nin yerine Belçika, İtalya, Fransa, Almanya ve Avusturya yapımı tüfeklere yönelmişti.
- Tüfekhane Amiri'nin kurulması için çalışmalar başlatarak İngiltere'den buhar gücüyle çalışılan makineler getirildi ve benzer şekilde İngiltere'den getirilen buhar kazanları ve makinalarla çalışacak bir top fabrikası kuruldu.
- 06:52Askeri Teknoloji Transferi
- İngiliz astrolog ve Alman Crop firmasına göre verilen siparişlerle Osmanlı ordusunda kaval olarak adlandırılan düz namlulu toplardan çelik yerli namluya sahip şahane toplarına geçildi.
- Ahşap gemilerin zırhlı gemilere geçilmesi gibi bir takım askeri teçhizat noktasında ve teknoloji transferi noktasında askeri faaliyetler izlendi.