Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Tarihsel Bakış" adlı programda sunucu, Prof. Dr. Behçet Kemal Yeşil (Bolu İzzet Baysal Üniversitesi Tarih Bölümü kurucu başkanı) ve Doç. Dr. Rasim Özgür Dönmez (İktisadi İdari İlişkiler Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümü öğretim üyesi) konuk olarak yer almaktadır.
- Video, Arap Baharı ve Ortadoğu'daki devrimler üzerine odaklanarak, 11 Eylül sonrası Amerika'nın Ortadoğu siyasetindeki değişimi, Suudi Arabistan ve İsrail ile ilişkilerini ele almaktadır. Ardından Suriye'deki askeri durum, Rusya'nın bölgedeki rolü, Amerika'nın Suriye stratejisi ve Esad rejiminin geleceği tartışılmaktadır. Son bölümde ise Türkiye'deki terör olayları, Reyhanlı patlaması ve El Kaide'nin Türkiye'deki varlığı incelenmektedir.
- Programda ayrıca Suriye'deki savaşın sadece Suriyeli değil, farklı unsurların da yer aldığı ve Rusya ile Amerika arasındaki Suriye konusundaki pazarlık olasılıkları da tartışılmaktadır. Arap Baharı'nın Suriye'ye doğru ilerleyişi ve Libya'daki gelişmeler de konuşulan konular arasındadır.
- 00:03Programın Konusu ve Konuklar
- Program, Suriye konusunu ele almak yerine Arap Baharı, Arap Karnabaharı ve turuncu devrimler gibi Ortadoğu'daki devrimleri ve Türkiye'deki son olayları kapsayacak.
- Programda Prof. Dr. Behçet Kemal Yeşil Bursa ve Doç. Dr. Rasim Özgür Dönmaz konuk olarak yer alıyor.
- 01:25Amerika'nın Ortadoğu Siyaseti
- 11 Eylül öncesinde Ortadoğu'da tuhaf krallıklar, aşiret devletleri ve diktatörlükler Batı tarafından petrol siyasetinin sonucu olarak hoşgörüyle karşılanıyordu.
- 11 Eylül sonrasında Amerika'nın Ortadoğu siyaseti değişti ve güçlü devlet ve otoriter liderler yerine demokratikleşme politikası benimsendi.
- Amerika, kendi global petrol ve kapitalist rejimini korumak ve daha istikrarlı yönetimlerle sağlıklı ilişkiler kurabilmek için eski rejimlerin gidemeyeceğini anladı.
- 02:52Amerika'nın Ortadoğu Stratejisi
- Güvenli bir İsrail ve Suudi Arabistan, Amerika'nın Ortadoğu'daki en önemli iki ayağıydı ve bunu sağlamak için Saddam Hüseyin ve İran Şia rejiminden kurtulması gerekiyordu.
- Amerika, eski rejimlerin yeterli olmadığını anlayarak El Kaide terör örgütünün de bu dizayna doğru yol almasını sağladı.
- Amerika'nın demokrasi havarisi olmasına rağmen Suudi Arabistan'ın demokratik olmadığı ve El Kaide'nin Suriye'de eylem yapan militanlarının Amerika'dan silah ve para desteği aldıkları belirtiliyor.
- 04:22Amerika ve Suudi Arabistan İlişkileri
- Suudi Arabistan, Amerika'nın listesindeki terör örgütlerinin başında olan El Kaide'nin önemli bir parçasıdır.
- İsrail'in Amerika tarafından kurulduğu efsanesi yanlıştır; İsrail, 1960'lardaki Altı Gün Savaşları sonucunda Amerika ile ittifak kurmuştur.
- 1970'lerdeki petrol krizinden sonra Suudi Arabistan, Amerika ile petrol anlaşması yaparak "sen benim rejimle ilgili bir şey yapma, beraber olalım" düsturunu benimsemiştir.
- 05:51El Kaide ve Suriye
- El Kaide, küresel bir anomalidir ve Afgan Savaşı'ndan gelen mücahitlerin ülkelerine döndüklerinde iş bulamadıklarından ve istedikleri rejime oturtturamadıklarından dolayı yeni bir İslam yorumu oluşturmuşlardır.
- El Kaide, Amerika'nın nereye giriyorsa onlar da aynı şekilde aynı yere saldırmaya başlamışlardır.
- El Kaide'nin nereye gittiği yerlerde rejim değişikliği oluyor ve terör örgütlerinin birileri yardım etmeden var olabilmesi çok zordur.
- 07:50Suriye'deki Savaş ve Türkiye
- Suriye'de savaşan insanlar Suriyeli değil, olmayan unsurlar ve profesyonel savaşçı unsurlar değil.
- Reyhanlı olayı gibi terör eylemlerinin sonucunda kimin çıkarı var ve bu eylemlerin başarıyla gerçekleşip gerçekleşmediği soruları gündeme gelmektedir.
- Suriye'deki mevcut durum devam ediyor ve Sovyetler Birliği'nin bölgeden çekilmesiyle beraber Amerikan hegemonyası doğmuştu.
- 09:45Rusya'nın Suriye'deki Rolü
- Rusya, bölgede askeri anlamda değil, S-300 füzeleriyle Suriye'yi zımni olarak koruyor ve Türkiye'den Suriye'yi koruyorlardı.
- Rusya'nın Suriye hakkındaki aktif durumu uluslararası arenada Suriye'nin koruyucusu olarak üstlendi.
- Birleşmiş Milletler'deki Amerika Birleşik Devletleri, Suriye'de rejimi değiştiremeyeceğini anladı.
- 10:47Suriye'deki Gelecek Tahminleri
- Konuşmacı, Suriye'de bir geçiş olacağını ve Esad'ın seçime gireceğini düşünüyor.
- Konuşmacı, Esad'ın yüzde yetmişbeş oya alıp kesinlikle kazanacağını tahmin ediyor.
- Konuşmacı, 2014'te bu tahminin gerçekleşeceğini belirtiyor.
- 11:44Reyhanlı Terör Olayı
- Reyhanlı olayı çok profesyonelce düşünülmüş ve mesaj verilip alındı.
- Olay, Amerika Birleşik Devletleri ile Rusya arasında anlaşma yapılması nedeniyle yapılmış fakat etkisini gösterememiş başarısız bir terör eylemidir.
- Olay, Adalet ve Kalkınma Partisi'nin ana kalesi olan Reyhanlı'da patlatılmış ve negatif anlamda bulunmuştur.
- 12:21El Kaide ve PKK İlişkisi
- El Kaide'cilerin birçoğu Türkiye'de bulunuyor ve ayakları kan Türkiye'de.
- Bu kişiler, iş karışıklık olduğunda fiille çarpışıyorlar ve girdikleri coğrafyada iktidarlar değişmiş.
- Reyhanlı patlaması ve geçen sene Gazi patlaması da El Kaide'cilerin yaptığı bir şey olarak görülüyor.
- 13:51Suriye'deki Olayların Gelişimi
- Suriye'de Rusya ile Amerika, Esad'ın bir geçişe doğru anlaştılar.
- Arap Baharı olayları kolaydan başladı, önce Tunus ve Libya gibi ülkeler etkilenirken, asıl hedefe doğru Suriye'ye doğru ivme kaydı.
- Libya 2001 yılında Kadda tasfiye edilmişti ve orada bir vitamin rejim vardı.