• Buradasın

    Organik Kimya Dersi: Karbon Allotropları ve Molekül Geometrisi

    youtube.com/watch?v=txKYXbqu-PA

    Yapay zekadan makale özeti

    • "Kimya Adası" kanalında yayınlanan bu eğitim videosunda, bir kimya öğretmeni ve Mehmet adında bir öğrenci, organik kimya konularını anlatmaktadır. Video, 22 günlük kampın son gününde yayınlanmaktadır.
    • Videoda karbon allotropları (grafit, grafen, elmas, fullerene), molekül geometrisi, hibritleşme türleri (sp, sp², sp³), sigma ve pi bağları, VSEPR teorisi ve moleküler yapılar detaylı olarak ele alınmaktadır. Eğitmen, test soruları çözerek konuları pekiştirmekte ve MF₃, NH₃, BH₃, OH₂, H₂O, C₄H₁₀, CO₂, C₂H₂, CH₄ gibi çeşitli moleküllerin yapılarını, hibritleşme türlerini ve moleküler geometrilerini görsel olarak açıklamaktadır.
    • Video, AYT kazanımlarına yönelik hazırlanmış olup, karbon atomunun hibritleşmesi, temel ve uyarılmış durumlar, polar ve apolar bağlar, VSEPR teorisi ve moleküler yapılar gibi konuları kapsamaktadır. Dersin sonunda, C₂H₄ ve H₂ tepkimeleriyle C₂H₆ oluşumunda karbonlar arasındaki bağların değişimi incelenmekte ve bir sonraki dersin de paylaşılacağı belirtilmektedir.
    00:08Organik Kimya Kampı ve Test Çözümü
    • Kimya Adası kanalında 22 günlük kampın son gününde organik kimyaya giriş ünitesinde test 36 ve 37 çözülecek.
    • Test 36 ve 37 sayfa 89-92'de yer alıyor.
    00:42Karbon Allotropları
    • Grafit ve grafen karbonun allotroplarıdır; grafit doğaldır, grafen ise yapaydır.
    • Allotrop, karbonun doğada bulunma şekilleridir; atom sayıları ve bağ şekilleri farklıdır.
    • Allotropların fiziksel özellikleri farklı, kimyasal özellikleri aynıdır.
    02:30Karbon Allotroplarının Özellikleri
    • Fullerene, futbol topu gibi görünen yapay bir karbon allotropudur.
    • Elmas, karbon atomlarının tekli bağ yaparak düzgün dörtyüzlü yapıya sahip olduğu bir allotropudur.
    • Grafit, karbon atomlarının çiftli bağ yaparak altıgen tabakalar halinde dizildiği doğal bir allotropudur.
    04:08Grafit ve Nano Tüpler
    • Grafit elektrik akımını iletir, kalem ucunda kullanılır ve karbon atomları düzgün altıgen halkalar şeklinde dizilmiştir.
    • Grafitte uygulanan özel işlemler sonucunda oluşan nanometre boyutundaki silindik hücreler nano tüp olarak adlandırılır.
    • Nano tüpler elektrik akımını iyi iletir, elektronik cihazlarda, hidrojen ve güneş pillerinde kullanılır, elmastan daha sert ve çelikten daha güçlüdür.
    05:51Karbon Allotroplarının Kullanım Alanları
    • Grafen bataryaların hızlı şarj edilmesi, elektronik kağıtlar ve su geçirmeyen kıyafetlerde kullanılır.
    • Fullerene beşgen, altıgen, yedigen halkalar halinde bulunabilen bir yapıdır.
    • Karbon tüpler ısı ve elektriği iyi iletir, elmas düzgün dörtyüzlü yapıya sahiptir ve elektriği iletemez.
    07:55MF3 Molekülünün Yapısı
    • Azot (N) 7 protona sahip olup, elektron yapısı 1s² 2s² 2p³'tür ve etrafında 5 elektron bulunur.
    • Flor (F) 9 protona sahip olup, elektron yapısı 1s² 2s² 2p⁵'tür ve etrafında 7 elektron bulunur.
    • MF3 molekülünde azot merkez atom olarak yerleştirilir ve üç flor atomuyla bağ yapar, tüm atomlar oktet (8 elektron) yapısına ulaşır.
    09:29MF3 Molekülünün Özellikleri
    • MF3 molekülünde bağlayıcı elektron sayısı 6'dır (her bağda 2 elektron).
    • Molekülde toplam 9 ortaklanmış elektron çifti vardır.
    • MF3 molekülünün geometrisi üçgen piramit şeklindedir ve bağ açısı 107,30 derecedir.
    10:26NH3 ve BH3 Moleküllerinin Karşılaştırılması
    • NH3 molekülünde azot merkez atom olarak yerleştirilir, üç hidrojen atomuyla bağ yapar ve üçgen piramit geometrisine sahiptir.
    • BH3 molekülünde bor merkez atom olarak yerleştirilir, üç hidrojen atomuyla bağ yapar ve düzlem üçgen geometrisine sahiptir.
    • Her iki molekülde de her bağda 2 elektron ortaklanmıştır, ancak BH3'te elektron çifti yoktur ve oktet boşluğu vardır.
    12:51OH Molekülünün Yapısı
    • OH molekülünde karbon merkez atom olarak yerleştirilir, iki hidrojen ve bir oksijen atomuyla bağ yapar.
    • Molekülde tüm bağlar polar kovalent bağdır ve oksijen üzerinde 4 ortaklanmış elektron çifti vardır.
    • Bağlayıcı elektron sayısı 10'dur (5 bağda 10 elektron).
    14:58C2H2 Molekülünün Yapısı
    • C2H2 molekülünde karbonlar merkez atom olarak yerleştirilir ve her biri iki hidrojen atomuyla bağ yapar.
    • Molekülde bir üçlü bağ vardır ve bu bağda iki pi bağı bulunur.
    • Molekül içi bağlar polar kovalent bağdır.
    15:52Karbon Molekülünün Bağları ve Hibritleşmesi
    • Karbon atomları arasındaki üç bağ apolar, karbon-hidrojen arasındaki iki sigma bağ ise polar bağlardır.
    • Karbon atomları sp³ hibritleşmiştir çünkü bir üçlü ve iki tekli bağ yapmaktadır.
    • Sigma bağlar, hibritleşmeye katılan orbitallerin örtüşmesiyle oluşurken, pi bağlar hibritleşmeye katılmayan p orbitallerinin yan yana örtüşmesiyle oluşur.
    18:58Lewis Formülünde Ortaklanmış Elektron Çiftleri
    • NCl₃ molekülünde merkez atom üzerinde ortaklanmış elektron çifti bulunmaz.
    • CCl₄ molekülünde merkez atom üzerinde ortaklanmamış elektron çifti vardır.
    • B₃ molekülünde hiç elektron çifti bulunmaz.
    • O₂F₄ molekülünde merkez atom üzerinde ortaklanmış elektron çifti vardır.
    21:35Pi Bağları Hakkında Bilgiler
    • Pi bağları her zaman p-p örtüşmesiyle oluşur ve hibritleşmeye katılmayan p orbitallerin yan yana örtüşmesiyle oluşur.
    • Sigma bağları her türlü orbitalin örtüşmesiyle oluşabilir (s-s, s-p, p-p).
    • Pi bağları sigma bağlarından daha zayıftır ve ilk oluşan bağ sigma bağdır.
    22:45Karbon Atomunun Elektron Yapısı ve Hibritleşme
    • Karbon atomu altı protonu vardır ve üç tane hibritleşme yapar.
    • Karbon atomunun elektron yapısı 1s² 2s² 2p² şeklindedir ve enerji sıralaması 1s² 2s² 2p² 3s şeklinde devam eder.
    • Hibritleşme, aynı eş enerjili seviyeye gelmek demektir; örneğin s ve p orbitalleri bir araya gelerek s³p³ elektron yapısı oluşturur.
    26:06Molekül İçi Bağlar
    • H₂O molekülünde merkezde elektron çifti olduğu için tüm bağlar polar olur.
    • CH₄ molekülünde tüm bağlar farklı atomlar arasında olduğu için polar olur.
    • CO₂ molekülünde tüm bağlar farklı atomlar arasında olduğu için polar olur.
    • C₂H₄ (asetilen) molekülünde üç tane apolar bağ ve iki tane polar bağ bulunur.
    28:04Metan Molekülü
    • Metan molekülünde karbon tekli bağ yapar ve karbon hibritleşmesi s³'tür.
    • Metan molekülünde tüm bağlar sigma bağıdır ve molekül apolardır.
    • Metan molekülünün bağ açısı 109,5 derecedir ve tedrahedral (düzgün dörtyüzlü) yapıdadır.
    29:09Amonyak Molekülü
    • Amonyak molekülünde azot etrafında üç hidrojen atomu bulunur ve elektron çiftleri bağları aşağı doğru iter.
    • Amonyak molekülünün bağ açısı yaklaşık 107,3 derecedir ve üçgen piramit yapıdadır.
    • Amonyak molekülünün hibritleşmesi s³'tür ve VSPR gösterimi AX₃E'dir.
    31:35Geometri ve Hibritleşme
    • Belium (Be) etrafında iki nokta bulunur ve elektron sayısı iki olduğundan, hidrojenlerle birleştiğinde doğrusal bir yapı oluşur ve açı 180 derecedir.
    • Belium'un hibritleşmesi için 2s orbitali kullanılır, çünkü s orbitali ile p orbitali aynı seviyeye getirilerek hibritleşme sağlanır.
    • H2O yapısında azotun üzerinde elektron çiftleri bulunur ve üçgen piramit şeklinde bir yapı oluşur.
    33:23VSEPR Gösterimi
    • Fosfor (P) 5A grubu elementi olduğundan, üzerinde beş nokta bulunur ve hidrojenlerle birleştiğinde AX3E gösterimi doğru olur.
    • Kükürt (S) üzerinde elektron çifti kaldığı için AX2E2 gösterimi doğru olur.
    • Karbon (C) dört bağ yapar ve hidrojenlerle birleştiğinde AX3 gösterimi doğru olur, ancak hibritleşmesi s2 değil s'dir.
    35:42Moleküllerin Özellikleri
    • H2O molekülünde oksijenin sigma bağı iki tane ve ortaklanmış elektron çifti iki tane olduğundan, hibritleşmesi sp3'tür.
    • CH4 molekülünde karbon dört bağ yapar ve simetrik bir yapıya sahiptir, apolar bir yapıya sahiptir ve sekiz tane bağlayıcı elektron sayısı vardır.
    • BH3 molekülünde borun etrafında elektron çifti kalmadığı için simetrik bir yapıya sahiptir ve bağ açısı 120 derecedir.
    38:07X ve Y Elementlerinin Bileşikleri
    • XH2 apolar bir yapıya sahip olduğundan, hibritleşmesi s'dir ve merkez açısı 180 derecedir.
    • H2Y polar bir yapıya sahip olduğundan, hibritleşmesi sp3'tür ve merkez açısı 104,5 derecedir.
    • XH2'deki bağ açısı H2Y'ye göre daha fazladır çünkü XH2 doğrusal bir yapıya sahipken, H2Y açısal bir yapıya sahiptir.
    39:45Karbon Atomlarının Bağ Yapısı
    • C₂H₄ ve H₂ tepkimeye girerek C₂H₆'ı oluşturmuş.
    • Karbonlar arasında çiftli bağ olduğunda hibritleşme S₂ olur ve bağ açıları 120 derece olur.
    • Karbon atomlarının yapısı AX₃ şeklindedir ve etrafına üç ligand bağlanır.
    40:22Doymuş Yapılar ve Bağ Özellikleri
    • Hidrojen katıldığında yapı doyurulur ve karbonlar arasında çiftli bağ ortadan kalkar.
    • Tüm bağlar tekli oluştuğunda yapılar doygun hale gelir ve karbonlar S₃ hibritleşir.
    • Doymuş yapıda bağ açıları 120 dereceden 109,5 dereceye düşer.
    41:01Bağ Sayısı ve Özellikleri
    • Doymuş yapıda bağ açıları 120 dereceden 109,5 dereceye düşer, bu nedenle bağ açısı artmıştır ifadesi yanlıştır.
    • Doymuş yapıda sigma bağı sayısı artar, C₂H₆'da 7 sigma bağı vardır.
    • C₂H₄'da 5 sigma bağı ve 1 pi bağı vardır, bu nedenle sigma bağı sayısı artmıştır ve pi bağı kopmuştur.
    41:53Dersin Sonu
    • Dersin sonunda bir sonraki dersin de paylaşılacağı belirtilmiştir.
    • Tüm AYT kazanımlarına dokunmak istendiği ifade edilmiştir.

    Yanıtı değerlendir

  • Yazeka sinir ağı makaleleri veya videoları özetliyor