Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, organik kimya dersinin 26. bölümünün ikinci videosu olup, bir eğitmen tarafından sunulmaktadır.
- Video, doymuş hidrokarbonların (alkanların) adlandırma kurallarını detaylı şekilde anlatmaktadır. Eğitmen önce beş ve daha fazla karbon atomu içeren ana zincirlerin adlandırma kurallarını açıklar, ardından alkil gruplarının (metil, etil, propil, butil vb.) isimlerini ve yapısal formüllerini gösterir. Son bölümde ise bu kuralları uygulamalı olarak çeşitli hidrokarbon örnekleri üzerinden açıklar ve formüllerin nasıl yazılacağını gösterir.
- 00:03Doymuş Hidrokarbonların Adlandırma Kuralları
- Organik kimyada doymuş hidrokarbonların (alkanların) adlandırma kuralları anlatılacaktır.
- En uzun karbon zinciri seçilerek temel ad belirlenir ve beş ve daha fazla karbon atomu içeren zincirler yunanca sayı adlarının sonuna "an" eki getirilerek adlandırılır (penta, hekzam, heptan, oktan, nonan, dekan).
- Ana zincire bağlı dallar (substituentler) "an" eki yerine "il" eki getirilerek adlandırılır ve alkil gruplarına dönüşür.
- 01:36Adlandırma Kuralları
- Ana zincirdeki karbon atomlarının numaralandırılmasında substituentleri taşıyan karbonlar mümkün olan en düşük sayıları alır.
- Aynı substituentler için di-, tri-, tetra vb. ekleri kullanılır ve her substituentin bağlandığı karbon atomunun numarası belirtilir.
- Sayılar birbirinden virgülle, harflerden çizgiyle ayrılır ve substituentlerin adları alfabetik sıraya göre yazılır.
- 03:12Alkyl Grupları
- Metan (CH₄) substituent olarak metil (CH₃) grubuna dönüşür.
- Etan (C₂H₆) substituent olarak etil grubuna dönüşür.
- Propan (C₃H₈) substituent olarak normal propil (n-propil) veya izopropil grubuna dönüşür.
- Butan (C₄H₁₀) substituent olarak normal butil (n-butil), izobutil, sekonder butil (s-butil) veya ters yer butil (t-butil) grubuna dönüşür.
- 05:51Adlandırma Örnekleri
- İlk örnekte en uzun ana zincir beş karbonlu olduğundan ve iki numaralı karbona iki, dördüncü karbona bir metil grubu bağlandığı için bileşik "2,2,4-trimetilpentan" olarak adlandırılır.
- İkinci örnekte en uzun ana zincir dokuz karbonlu olduğundan ve üçüncü, altıncı karbonlara metil grubu bağlandığı için bileşik "3,6-dimetilnonan" olarak adlandırılır.
- Üçüncü örnekte en uzun ana zincir sekiz karbonlu olduğundan ve üçüncü, altıncı karbonlara metil grubu bağlandığı için bileşik "3,6-dimetiloctan" olarak adlandırılır.
- Dördüncü örnekte dördüncü karbona ters yer butil grubu, ikinci ve altıncı karbonlara metil grubu bağlandığı için bileşik "4-tersyerbutil-2,6-dimetiloctan" olarak adlandırılır.