Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan olasılık konusunu eğlenceli bir şekilde anlatan eğitici bir içeriktir. Eğitmen, izleyicilere "olasılığı kandırabilir miyiz?" sorusunu sorarak başlıyor.
- Video, olasılık kavramını rulet ve yazı-tura oyunları üzerinden açıklıyor. İçerikte taş-kağıt-makas oyununun stratejik yönleri, doğum günü problemi ve olasılığın sezgisel olmayan doğası gibi temel dersler sunuluyor. Ayrıca "kayıptan kaçınma" ve "kumarbaz yanılgısı" gibi psikolojik kavramlar örneklerle açıklanıyor.
- Video, Monte Carlo gazinosunda yaşanan 26 tur üst üste siyah gelme olayı üzerinden bağımsız olayların birbirini etkilemediğini ve olasılığın her zaman %50 olduğunu matematiksel olarak ispatlıyor. İnsan zekasının üç aşaması anlatılarak, olasılık kavramlarını anlamak için akıl yoluyla yaklaşmanın önemi vurgulanıyor.
- 00:02Olasılığı Kandırabilir miyiz?
- Video, insanların kendilerini şanslı hissetip hissetmediğini sorgulayarak başlıyor.
- Konuşmacı, Monte Carlo gece kulübünde geçen ilginç bir hikayeye tanık olacaklarını belirtiyor.
- Yaşamın bir oyun gibi olasılıklarla dolu olduğunu ve her turda bir seçim yapmanın sonuçlarını kabul etmenin önemli olduğunu vurguluyor.
- 01:17Rulet Oyunu
- Konuşmacı, önemsiz görünen ancak hayatınızı kökünden etkileyebilecek bir olgudan bahsedeceğini söylüyor.
- Video boyunca bir rulet oyunu oynayacaklarını, ancak gerçek hayatta bunu yapmamaları gerektiğini belirtiyor.
- Oyunun kuralları basit: dönen mekanizmada siyah ve kırmızı kareler var, her turda iki renkten birini seçmeniz gerekiyor.
- 02:09Oyun Kuralları
- Başlangıçta hayali yüz altın veriliyor, kazanırsanız ortaya koyduğunuz kadar altın kazanacaksınız.
- Kaybederseniz ortaya koyduğunuz altınların hepsini kaybedeceksiniz.
- Her seferinde istediğiniz miktarda koyabilirsiniz, hatta hiçbir şey harcamayıp yüz altınla başladığınız oyunu yine yüz altınla bitirebilirsiniz.
- 03:08Rastgelelik ve Taş Kağıt Makas
- Rastgelelik hayatımızda sıradışı bir yere sahip, bazen anlaşamadığımız konularda yazı tura atıyoruz.
- Taş kağıt makas oyununda her seçeneğin yüzde otuzüç kazanma şansı var, ancak bazı insanlar bu işi ciddiye alıyor.
- Çinli araştırmacılar yapılan araştırmada, taş kağıt makas oyununda taş en çok tercih edilen açılış hamlesi olarak yüzde otuzbeşvirgülkırk ihtimalle, kağıt yüzde otuzbeş, makas ise yüzde yirmidokuzvirgülaltmış ihtimalle tercih ediliyor.
- 05:02Taş Kağıt Makas Stratejisi
- Taş kağıt makas oyununda kazanmanın bir yolu var, bir stratejisi ve oyun teorisi bulunuyor.
- Erkek oyuncuların neredeyse yüzde elli'si ilk hareket olarak taşı tercih ediyor, bu bilgiyi kullanarak kağıtla başlarsanız kazanma ihtimaliniz yükseliyor.
- Kişi kaybettiyse elini değiştirme, kazandıysa da aynı hareketi sürdürme eğiliminde oluyor.
- 05:55Doğum Günü Olasılığı
- İlkokulda yirmiüç öğrenci ve bir yılda üçyüzaltmışbeş gün olduğunda, en az iki öğrencinin aynı doğum gününe sahip olma olasılığı yaklaşık yüzde elli.
- Bu olasılığı test etmek için üç yol izlenebilir: gerçek hayattan sınıflar kontrol etmek, bilgisayara rastgele sayı seçtirip simüle etmek veya olasılığı analitik olarak hesaplamak.
- Sınıf sayısı arttıkça oran gerçek değerine giderek yaklaşır, elli kişilik bir sınıfta bu oran yüzde doksanyedi.
- 08:17Yazı Tura Oyunu ve Kayıptan Kaçınma
- Yazı tura oyununda üst üste siyah gelme olasılığı sadece yüzde üç civarında olsa da, beş turda üst üste siyah gelme durumu gerçekleşti.
- Kayıptan kaçınma (los oversion) olarak bilinen durum, kayıpların etkisini kazançlardan daha fazla hissetmemizdir; on kazanç on kayba eşit değildir.
- Miktar arttıkça insanlar daha riskli teklifleri kabul etmeye başlar, bu nedenle piyango gibi şans oyunları oynanır.
- 10:42Olasılık ve Pascal Üçgeni
- Yazı tura oyununda her turda iki ihtimal (siyah veya kırmızı) olduğundan, altı turda toplam 2⁶ = 64 farklı kombinasyon olabilir.
- Altı turda üst üste siyah gelme durumunun yaşanma olasılığı sadece 1/64 yani yüzde 1,5'tir.
- Pascal üçgeni kullanılarak olası kombinasyonlar hesaplanabilir ve her turda iki seçenek olduğundan, toplam 2⁶ farklı sonuç elde edilir.
- 12:42Monte Carlo Yanılgısı
- Monte Carlo gazino'sunda 1900'lü yılların başında 26 kere üst üste siyah gelme durumu yaşandı, bu durumun yaşanma ihtimali yalnızca 66 milyonda bir.
- Bağımsız olaylar birbirini etkilemez, ancak insanlar bunu etkileyecekmiş gibi düşünürler (gambers fallacy veya kumarbaz yanılgısı).
- Rulet her atıldığında veya yazı tura için her fırlatıldığında olasılık hep yüzde elli olup, geçmişte kaç kere siyah geldiği hiçbir önemi yoktur.
- 15:12Sezgiler ve Matematik
- Sezgilerimiz bize yalan söyler, matematiksel ispatlar olsa bile bunu hiç duymayan birisini ikna etmek zordur.
- İnsan zekası üç aşamada görülür: ortalama seviyede olanlar tecrübelerinden ders çıkarır, daha akıllıca olanlar uyarılara kulak verir veya başkalarının deneyimlerinden ders çıkarır.
- En alt basamakta olanlar aynı hatayı defalarca tekrar eder ve her seferinde farklı bir sonuç almayı umar.
- 16:46Son Ders
- Kazanan daima kazanır, olasılığı kandırabilir miyiz bilmem ama o sizi her zaman kandırır.