Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir tarih programı formatında olup, sunucu ve Halil Hoca adlı bir konuk arasında geçen sohbeti içermektedir. Program, izleyicilerin taleplerine göre 20 Ocak'ta başlamış ve 3 Mayıs 2020'de devam edecek şekilde planlanmıştır.
- Video, Nutuk'un orijinalinden anlatımını ve Türk Kurtuluş Savaşı dönemindeki manda meselesini konu almaktadır. Programda, Sivas Kongresi'ndeki tartışmalar, İsmail Fazıl Paşa, Ali Fuat Cebesoy'un babası, Hami Bey ve Refet Bey'in imzalarını içeren bir rapor, Amerika mandası konusundaki farklı görüşler ve Mustafa Kemal Atatürk'ün "devlet-i ebed müddet" ve "millet-i ebed müddet" kavramları ele alınmaktadır.
- Program, orijinal Nutuk'un ilk 27 basımını Arap alfabesiyle, yeni Türk alfabesine dönmeden önceki halini sunmayı amaçlamaktadır. Ayrıca, Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerinde yaşanan ekonomik zorluklar, İstanbul'daki mütareke, milli mücadele karşıtları ve Erzurum-Sivas Kongreleri'nde dış yardımın kabul edilmesi gibi konular da tartışılmaktadır.
- 01:35Programın Süresi ve Nutuk Hakkında Giriş
- Programın süresi üyelerin talepleri doğrultusunda YouTube kanalındaki tıklamalar ve sayfadaki beğenmeler ile uzatılabilir.
- Konuşmacı, programın orijinalinden Nutuk'un okunmasını tercih ettiğini, çevirilerde olabilecek eksiklikler ve yanlışlıklar nedeniyle orijinalinden okumayı tercih ettiğini belirtiyor.
- Nutuk'un ilk 27 basımı Arap alfabesiyle, yeni Türk alfabesine dönmeden önceki hali olarak sunulacağını açıklıyor.
- 04:03Sivas Kongresi ve Amerikan Mandası Tartışması
- Sivas Kongresi'nde İsmail Fazıl Paşa, Ali Fuat Cebesoy'un babası, Hami Bey ve Refet Bey tarafından güçlü bir rapor sunulmuş ve bu raporda İngiliz mandası manası taşınıyordu.
- Hami Bey, raporun altında imzası olanlardan biri olarak söz istedi ve Mustafa Kemal oturum başkanı olarak yürütüyordu.
- Hami Bey, raporun asıl amacı Amerikan mandası taraftarlığı olduğunu ve Sivas Kongresi'ne katılanların milli mücadeleden yanan kişiler olmasına rağmen kurtuluşu Amerika'da gören anlayışa sahip olduklarını belirtiyor.
- 06:27Hami Bey'in Görüşleri
- Hami Bey, meselenin bu safhasında alakadar olan zat ile şahsen temas ettiğini ve sözlerinin tahmini değil, katidir olduğunu vurguluyor.
- İstanbul'dan hareketinden evvel eski sadrazam İzzet Paşa'yı ziyarete gitmiş ve İzzet Paşa'nın bir manda ihtiyacında bulundukları konusunda inandığını belirtiyor.
- İzzet Paşa'nın kendisinden bu husustaki fikrini sorduğunu ve birkaç gün sonra kendisini çağırtıp meseleyi izah ettiklerini anlatıyor.
- 07:53Amerikan Heyeti'nin İstanbul Ziyareti
- Amerikan heyeti Suriye ve Adana havalisinde dolaştıktan sonra İstanbul'a gelerek siyasi fırkaların fikirlerini ve bakış açılarını almış.
- Heyet, İstanbul'daki partilerin, siyasi teşekküllerin ve kurumların fikirlerini alarak İzzet Paşa'yı ziyaret etmiş.
- Sadrazam, Anadolu'daki teşkilatların Türk milletini temsil ettiğine inanmış ve İzzet Paşa'yı milli hareketin başı olarak görmüş.
- 09:43Amerikan Mandası Tartışması
- Amerikan heyeti, Erzurum ve Sivas kongrelerine Amerikan mandasını talep ettireceklerini söylemiş.
- İzzet Paşa, bu milletin bir harbe daha kudreti kalmadığından ve çareye tevessül mecburiyetinde bulunduklarından mandayı göz önüne almaları gerektiğini belirtmiş.
- İzzet Paşa'nın kanaati, talep edilecek bir mandanın yüzde doksan ihtimal kabul bulunduğu ve Amerika'nın bazı şartlar ileri sürebileceği yönündeydi.
- 14:01Manda İsmi Tartışması
- Mandanın cisminden ziyade ismine itiraz edenlerin beyhude telaş ettiğini, kelimenin ehemmiyetinin olmadığını söylemişler.
- Hüsrev Sami Bey, maksadlarının kendilerini müdafaa ile millet-i ebed müddet olduklarını ispat etmek olduğunu belirtmiş.
- Mustafa Kemal Atatürk, bütün devletler bizi tamamen müstakil bile bırakacaklarını söyleseler bile müdahete muhtaç olduklarını, yaşamak için onlara muhtaç olduklarını ifade etmiş.
- 18:34Ekonomik Durum ve Manda Gerekçesi
- Türkiye'nin dörtyüz ila beşyüz milyon lira borcu olduğu ve bu parayı kimse kimseye bağışlamayacağı belirtilmiş.
- Osmanlı İmparatorluğu'nun 1975 yılında faiz ödeyeceğiz diye moratoryum ilan ettiğini ve 1981'de iflasını ilan ettiğini hatırlatmışlar.
- Müstakil yaşama vaziyet maliyelerinin müsait olmadığı, güçlü durumda kalamayacakları ve düşman hükümetler karşısında mahvolacakları gerekçesiyle manda talep edilmiş.
- 21:25Milli Mücadele Dönemi Teknolojik Farklar
- Konuşmacı, milli mücadele kahramanlarının tayyare ile uçarken, kendilerinin Kaan'ı arabasından bile kurtaramadıklarını belirtiyor.
- Milli mücadele kahramanlarının gemiler yapabildiği ve teknolojileri varken, kendilerinin yelkenli bile yapamadıklarını vurguluyor.
- Bu durumlarla istiklalini kurtarsalar bile, bir gün tekrar taksim edileceklerini ve dövüleceklerini söylüyor.
- 22:29Vasıf Bey'in Hitabesi
- Vasıf Bey'in hitabesini "İstanbul'daki Amerikalılar" sözleriyle bitirdiği belirtiliyor.
- Vasıf Bey, "Mangadan korkmayınız" diyerek Cemiyet-i Akvam Nizannamesi'nin dahil olduğunu ve bu sayede korkmamaları gerektiğini söylüyor.
- İngiltere'yi kendilerine daimi düşman, Amerika'yı ise "daberi şer" (kötü) olarak değerlendirdiklerini belirtiyor.
- 24:52Amerika'dan Yardım İsteği
- Vasıf Bey, Amerika'dan manda isteyebileceklerini ve İstanbul'daki Amerikan temsilcisine gizlice bir mektup yazıp torpido göndermeyi öneriyor.
- Rauf Bey, manda meselesi hakkında basın ve muhalif tarafların birçok söz söylediğini belirtiyor.
- Sivas Kongresi'ndeki heyetin hariciye esasını kabul ettiğini ancak bu yardımın Çin'den alınacağı tasrih edilmediğini söylüyor.
- 27:30Rauf Bey'in Görüşü
- Rauf Bey, dış yaklaşımın kesin kabul edildiğini ve sonra da bu yardımın Amerika'dan alınacağı belirlendiğini söylüyor.
- Her iki kongrede de dış yardım istendiğini ve bunun Amerika'dan alınacağı kabul edildiğini belirtiyor.
- Rauf Bey, doğrudan doğruya Amerika'dan yardım almanın daha iyi olacağını ve mandayı kabul etmeyi öneriyor.
- 28:45Mustafa Kemal Atatürk'ün Tepkisi
- Mustafa Kemal Atatürk, Rauf Bey'in konuşmasını dinledikten sonra, Erzurum ve Sivas Kongreleri'ndeki heyetler arasında bir yanlış anlaşılma olduğunu açıklıyor.
- Rauf Bey'in telakkisini tefsir eden beyanatın yedinci maddesindeki saz-ı tahriden ne dediğine güç olunamayacağını belirtiyor.
- Yedinci maddeye bakıldığında ne manda ne de Amerika'nın manda terini talep fikri mevcut olmadığı sonucuna varılıyor.
- 32:43Toplantının Sonu
- Konuşmacı, toplantıda büyük bir aksilik olduğunu ve geç başladıklarını özür diliyor.
- Bundan sonraki programlarda daha dikkatli davranacaklarını belirtiyor.
- Bu konuların yabancı olduklarını ve öğrenerek aktarmaya çalıştıklarını söylüyor.