Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan muhasebe denetimi konulu kapsamlı bir eğitim dersidir. Videoda eğitmen ve Meliha adlı bir öğrenci arasında diyaloglar geçmektedir.
- Video, denetim risk modeli ve muhasebe denetimi sürecini adım adım ele almaktadır. İçerikte denetim risk modelinin temel bileşenleri (yapısal risk, kontrol riski ve bulgu riski), muhasebe denetiminin müşteri kabulü, planlanması ve uygulanması aşamaları, denetim raporunun yapısı ve görüş bildirme durumları (olumlu, olumsuz, şartlı görüş ve görüş bildirmekten kaçınma) detaylı olarak anlatılmaktadır.
- Videoda ayrıca etkin iç kontrol sisteminin beş temel unsuru, denetim sürecinde kullanılan yöntemler (uygunluk testleri, maddi doğruluk testleri), bilanço sonrası olayların incelenmesi ve finansal tabloların genel kabul görmüş muhasebe ilkelerine uygunluğu gibi önemli konular da işlenmektedir. Bu eğitim özellikle sınav hazırlığı yapan öğrenciler için faydalı bilgiler içermektedir.
- 00:22Denetim Risk Modeli
- Denetim riski, yapısal risk (doğal risk) ve bulgu riski (tespit edememe riski) olmak üzere üç risk bileşeninden oluşur.
- Yapısal risk ve kontrol riski, önemli yanlışlık riski (yanlış beyan riski) olarak adlandırılır.
- Denetim riski, denetçinin uygun olmayan görüş veya yanlışlıkla olumlu görüş vermesi olasılığıdır.
- 03:38Denetim Risk Bileşenleri
- Yapısal risk, iç kontrolün bulunmadığı varsayımıyla işletmenin iç ve dış çevresinden kaynaklanan hata veya hile olasılığıdır.
- Kontrol riski, iç kontrol sistemi tarafından önlenemeyen veya tespit edilemeyen hata ve hile olasılığıdır.
- Bulgu riski, uygulanan denetim işlemlerine rağmen denetçinin hata ve hileleri tespit edememesi riskidir.
- 05:26Denetim Riskinin Kontrolü
- Denetçinin yapısal risk ve kontrol riski üzerinde kontrolü yoktur, bu riskler işletme yönetiminin kontrol etmesi gerekir.
- İşletme yönetimi, etkin bir iç kontrol sistemi kurarak kontrol riskini düşürebilir.
- Denetçi, denetim riskini makul bir düzeye çekmek için bulgu riskini düşürmelidir.
- 08:19Etkin İç Kontrol Sisteminin Unsurları
- Etkin iç kontrol sisteminin beş temel unsuru vardır: kontrol ortamı, kontrol eylemleri, bilgi iletişim, izleme ve risk değerleme.
- Kontrol ortamı, yönetim felsefesi, faaliyet yaklaşımı, etik değerler, insan kaynakları politikası ve uygulamaları, yönetimin katılımı ve örgütsel yapının düzenlenmesi içerir.
- Denetim süreci müşteri seçimi ve işin kabulüyle başlar.
- 13:11Denetim Sürecinin İlk Aşaması
- Müşteri işletmeyi kabul politikası ışığında bilgi toplar ve uygun görürse denetim sözleşmesi (diğer adıyla denetim anlaşma mektubu) hazırlanır.
- Denetim sözleşmesinde denetimin amacı, kapsamı, tarafların sorumluluk ve yükümlülükleri, ücreti, ödeme şekli, başlangıç ve bitiş tarihleri, raporun teslim tarihi gibi bilgiler yer alır.
- 15:04Denetimin Planlanması Aşaması
- Denetimin planlanması aşamasında işletme hakkında detaylı bilgi toplanır: sektör yapısı, şirketin durumu, faaliyet alanları gibi.
- Önemlilik ve riskin ilk değerlemesi yapılır; önemlilik, karar alıcının kararını etkileyecek boyutta finansal tablolara yansıtılmamış veya yanlış yansıtılmış bilgilerdir.
- Önemlilik, risk ve analitik inceleme denetim sürecinin planlama, uygulama ve tamamlanma aşamalarında dikkate alınır.
- 18:24Analitik İnceleme ve Denetim Stratejisi
- Analitik inceleme, finansal verilerle finansal olmayan veriler arasında ilişki kurarak denetçinin dolaylı yollardan yararlı bilgiler elde etmesidir.
- Denetim stratejisi, genel olarak denetim faaliyetinin nasıl yürüteceğimizi, yol ve yöntemlerimizin ne olacağı konusunda karar verme sürecidir.
- Denetim planlaması (veya denetim programı) yapılırken önemli risk alanları belirlenir, zaman planı ve iş gücü planlaması yapılır.
- 22:28Denetimin Yürütülmesi Aşaması
- Denetimin yürütülmesi aşamasında uygulanan testler vardır; temelde uygunluk testleri (kontrol testleri) ve maddi doğruluk testleri (tözel testler) olmak üzere iki ana test vardır.
- Uygunluk testleri, iç kontrol sisteminin etkinliğini ölçmek için uygulanan testlerdir ve sistem testi ile fonksiyon testi olarak detaylandırılır.
- Maddi doğruluk testleri, hesap kalanları veya finansal tablo açıklamalarının doğruluğunu araştırmak için denetçinin uyguladığı testlerdir.
- 25:34Denetçinin İç Kontrol Hakkında Bilgi Toplama Yöntemleri
- Denetçiler iç kontrol hakkında bilgi toplamak için soru formu (anket) oluştururlar.
- Akış şemaları yöntemiyle şirketin iş akışlarını inceler veya kendileri hazırlayabilirler.
- Personel ve yönetimle görüşerek not alarak iç kontrol hakkında bilgi toplarlar.
- 27:13İç Kontrol Hakkında Bilgi Toplama Yöntemleri
- Denetçiler ankette evet-hayır cevaplar kullanarak iç kontrol hakkında bilgi toplayabilirler (örneğin: kasada sorumlu biri var mı?, kasa birisine zimmetli mi?, ödeme ve tahsilatlar ayrılmış mı?).
- Bu anketler iç kontrolün varlığına delil olabilir ve denetçinin iç kontrol hakkında bilgi toplama yolları arasında yer alır.
- İç kontrol hakkında bilgi toplama, denetimin planlanması, yürütülmesi ve tamamlanması aşamalarında dikkate alınır.
- 29:17Uygunluk Testi ve Kontrol Riski
- Denetçi uygunluk testi sonucunda kontrol riskini yüksek bulursa, maddi doğruluk testlerini ağırlıklı olarak dönem sonunda yapmalı ve kapsamını genişletmelidir.
- Kontrol riski düşükse (iç kontrol sistemi iyi çalışıyor), denetçi maddi doğruluk testlerinin kapsamını azaltabilir ve dönem içerisinde herhangi bir tarihte uygulayabilir.
- Uygunluk testlerinde anahtar kelimeler iç kontrol, maddi doğruluk testlerinde ise hesap kalanlarıdır.
- 31:40Denetimin Tamamlanması Aşaması
- Denetimin tamamlanması aşaması üç adıma ayrılmıştır: çalışmaların tamamlanması, sonuçların değerlendirilmesi ve raporlama.
- Çalışmaların tamamlanması aşamasında bilanço tarihinden sonraki önemli olaylar ve gelecekle ilgili önemli belirsizlikler (şarta bağlı borç ve zararlar) incelenir.
- Denetim sürecinde analitik inceleme, önemlilik düzeyi ve riskin değerlemesi ilk planlama aşamasında yapılır, yürütülme aşamasında dikkate alınır ve tamamlanma aşamasında tekrar değerlendirilir.
- 36:07Bilanço Sonrası Olaylar ve Şarta Bağlı Borç/Zararlar
- Çalışmaların tamamlanması aşamasında bilanço tarihi (31.12) sonrası ve finansal tabloların hazırlanmasından raporun düzenlendiği tarihe kadar geçen süredeki önemli olaylar değerlendirilir.
- Şarta bağlı borç ve zararlar (vergi uyuşmazlıkları, tazminat davaları, işletme boyunu aşan garantiler veya kefaletler) incelenir.
- Denetçi, şarta bağlı borç ve zararların gerçekleşmesi olasılığını yüksek buluyorsa finansal tablolara yansıtılmasını, düşük buluyorsa dipnotlarda açıklama yapılmasını ister.
- 39:00Denetçinin Görüşü ve Yönetimden Beyan Mektubu
- Belirsizlik durumunda, belirsizlik önemli olsa da finansal tablonun güvenilirliğini etkilemiyorsa denetçi olumlu görüş verebilir.
- Önemli finansal tablo kalemlerini etkileyen belirsizliklerde şartlı görüşler verilir, hayati derecede önemli belirsizliklerde görüş bildirmekten kaçınılabilir.
- Denetçi, finansal tablodaki bilgileri teyit etmek için yönetimden beyan mektubu (teyit mektubu) ister.
- 39:40Beyan Mektubu ve Denetim Süreci
- Finansal tablo bilgisinde esas sorumluluk işletme yönetimine aittir ve denetçi, yönetimden beyan mektubu alarak bu sorumluluğu belgelemektedir.
- Beyan mektubu, finansal tablodaki bilgilerin doğruluğunu ifade eden ve esas sorumluluğun yönetime ait olduğunu belgeleyen yazılı belgedir.
- Denetim sürecinde çalışmaların tamamlanmasından sonra sonuçların değerlendirilmesi aşaması gelir, bu aşamada önemlilik ve riskin son değerlemesi yapılır.
- 41:30Kanıt Toplama ve Çalışma Kağıtları
- Denetçi, topladığı kanıtların yeterliliğini değerlendirir ve kanıt toplama standardı, denetçinin yeterli sayıda ve güvenilir kanıt toplaması gerektiğini belirtir.
- Kanıt toplamalarının miktarını etkileyen etmenler: önemlilik, nitelik, risk, maliyet, ana kütlenin büyüklüğü ve özelliği.
- Kanıt toplamalarının güvenirliğini etkileyen etmenler: kaynağı, zamanlılığı, nesnelliği veya objektifliği.
- 43:56Çalışma Kağıtları ve Faydaları
- Çalışma kağıtları, denetçinin uyguladığı denetim işlemlerini, testleri ve incelemeleri ile ulaştığı sonuçları gösteren yazılı dökümandır.
- Çalışma kağıtları denetçinin malıdır ve uygun bir süre saklanır.
- Çalışma kağıtlarının sağladığı faydalar: denetimde tekdüzeliği sağlama, dava halinde denetçinin savunmasına kanıt oluşturma, gelecek denetimlere kılavuzluk etme ve denetim raporunun hazırlanmasına yardımcı olma.
- 45:31Denetim Raporu ve Görüşler
- Standart denetim raporunda başlık, kapsam, görüş ve tarih-imza bölümleri bulunur.
- Kapsam bölümünde hangi işletmenin hangi döneme ait finansal tablolarının nasıl incelendiği belirtilir.
- Denetim raporunda dört tür görüş verilebilir: olumlu, olumsuz, şartlı ve görüş bildirmekten kaçınma.
- 47:41Görüş Türleri ve Kriterleri
- Olumlu görüş, finansal tabloların bir bütün olarak gerçek mali durum ve faaliyet sonuçlarını genel kabul görmüş muhasebe ilkelerine uygun yansıtıyorsa verilir.
- Olumsuz görüş, finansal tabloların gerçek mali durum ve faaliyet sonuçlarını genel kabul görmüş muhasebe ilkelerine uygun yansıtmadığı kanaatine varıldığında verilir.
- Şartlı görüş, finansal tabloların bir bütün olarak güvenilir olduğunu düşünen ancak bazı finansal tablo kalemleri hakkında yeterince inceleme olanağı bulamayan denetçi tarafından verilir.
- Görüş bildirmekten kaçınma, denetimin kapsamı önemli ölçüde sınırlandırılmış veya iç kontrol sistemi kanıt toplamaya el vermeyecek ölçüde yetersiz olduğunda uygulanır.
- 51:49Muhasebe Görüşlerinin Türleri
- Olumlu görüş, işletmenin finansal tablolarının bir bütün olarak gerçek mali durum ve faaliyet sonuçlarını genel kabul görmüş muhasebe ilkelerine uygun yansıttığını, ancak bir finansal tablo kalemi hakkında yeterince inceleme olanağı bulunamadığını belirtir.
- Şartlı görüş, işletmenin finansal tablolarının bir bütün olarak güvenilir olduğunu düşünmekle birlikte, bir finansal tablo kalemi hakkında yeterince inceleme yapılamadığını veya aksaklık görüldüğünü ifade eder.
- Görüş bildirmekten kaçınma, işletmenin finansal tablolarının gerçek mali durum ve faaliyet sonuçlarını genel kabul görmüş muhasebe ilkelerine uygun yansıtıp yansıtmadığı konusunda bir görüşe ulaşamadığını gösterir.