Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, İslam tarihi ve siyer alanında uzman bir akademisyen tarafından sunulan, Muhammed Hamidullah Hoca'nın hayatı ve eserleri hakkında kapsamlı bir akademik sunumudur. Konuşmacı, 1998 yılından beri siyer dersi okutan bir akademisyendir.
- Sunumda Hamidullah Hoca'nın 1908'de Hindistan'da doğuşundan 2002'de vefatına kadar olan hayatı kronolojik olarak anlatılmakta ve siyer, İslam tarihi, Kur'an ilimleri, İslam hukuku ve tefsir alanlarındaki çalışmalarına odaklanılmaktadır. Özellikle "İslam Peygamberi" eseri üzerinde durularak, Hamidullah'ın mucizeye değil, peygamberin getirdiği dini öğretiye odaklanan, dünya perspektifli ve akademik bir siyer anlayışının geliştirildiği vurgulanmaktadır.
- Videoda Hamidullah'ın çok dilli olması, eserlerinden telif ücreti almaması ve Pakistan devleti tarafından aldığı ödülün büyük kısmını İslamabad'daki İslam araştırmaları enstitüsüne bağışlaması gibi nezaket örnekleri de paylaşılmaktadır. Ayrıca, Hamidullah'ın Bedir, Uhud, Hendeğin gibi savaş alanlarını incelemesi ve krokiler çizmesi gibi tarihin gerçekliğini anlamak için gözlem yapmanın önemine de değinilmektedir.
- Muhammed Hamidullah Hakkında Giriş
- Konuşmacı, Muhammed Hamidullah'ı kendisinden gıyaben çok istifade ettiği ve İslam tarihi, özellikle siyer alanında şeyh olarak gördüğü bir alim olarak tanıtmaktadır.
- Hamidullah, Türkiye'de yirmi küsur yıl hocalık yapmış, pek çok öğrenci yetiştirmiş ve Bursa'da ilahiyat fakültesi ile Bursa müftülüğünün ortak organizasyonu olan "Muhammed Hamidullah Sempozyumu"nda siyer alanına katkıları çerçevesinde bir oturumda yer verilmiştir.
- Konuşmacı, Hamidullah hakkında on yıla dayalı bir sunum ve değerlendirme yapacağını belirtmektedir.
- 03:13Muhammed Hamidullah'ın Hayatı ve Eserleri
- Hamidullah, çeşitli ilim dallarında eserler vermiş, branşlar üstü bir alimdir ve Türkiye'de tanınmasına sebep olan asıl eseri siyer alanında hala geçilemeyen bir kitap olan "İslam Peygamberi"dir.
- Bu eser hem usul açısından öncüdür hem de bütün insanlığa hedef olarak Fransızca olarak yazılmıştır.
- Konuşmacı, öğrencilerine vasiyet olarak iki kitabı da bitirip okumalarını tavsiye etmiştir: Hamidullah'ın "İslam Peygamberi" ve İbn Haldun'un "Mukaddimesi".
- 06:53Muhammed Hamidullah'ın Kişisel Bilgileri
- Muhammed Hamidullah, 19.02.1908 tarihinde Hindistan'ın Haydarabad şehrinde dünyaya gelmiştir.
- İlk eğitimini babasından almış, daha sonra lise eğitimini tamamlayıp Osmanlı Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde devletler hukuku alanında lisansüstü eğitim yapmıştır.
- Almanya ve Fransa'da doktora eğitimini tamamlayan Hamidullah, 1936-1946 yıllarında Osmanlı Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde İslam hukuku ve devletler hukuku profesörü olarak görev yapmıştır.
- 08:56Hamidullah'ın Siyasi ve Akademik Hayatı
- Hindistan toprakları içerisinde işgal edilmiş topraklar Haydarabad Nizamlı'nın kuruluşu için mücadele etmiş, ancak 1948 yılında Hindistan tarafından işgal edildiğinde ülkesinin bağımsızlığı adına uluslararası arenada mücadele etmiştir.
- Hindistan tarafından ülkesine girmesine müsaade edilmemiş, 1948-1996 yılları arasında Fransa'da haymatlos (vatansız) statüsünde kalmıştır.
- 1954'te Paris'teki Center Nasyonel de araştırmacı olarak çalışmaya başlamış, 1978 yılına kadar emekli olduktan sonra da araştırmalarını burada devam ettirmiştir.
- 11:42Hamidullah'ın Dil Becerileri ve Türkiye'deki Etkisi
- Hamidullah, Urduca, Hintçe, İngilizce, Fransızca, Almanca, İtalyanca, Rusça, Arapça, Farsça ve Türkçe bilmekteydi.
- 1952 yılında Türkiye ile irtibatı başlamış, 23 yıl boyunca İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi İslam Araştırmaları Enstitüsü'nde misafir profesör olarak ders vermiştir.
- İstanbul, Ankara, Erzurum, İzmir, Konya ve Kayseri'de pek çok konferans vermiş, Türkiye'deki akademik ortam ve hayatın Hamidullah'a borçlu olduğu ifade edilmektedir.
- 13:33İbn Haldun ve Hamidullah'ın Yenilikçi Yaklaşımları
- Hamidullah'ın eserleri Türkiye'de özellikle İslam tarihi alanında öne çıkmıştır.
- İbn Haldun hiçbir zaman tarihçi, sosyolog veya felsefeci anlamında herhangi bir branşa hapsedilemeyecek kadar her alanda fikir beyan etmiştir.
- Hamidullah'ın hukuk okumuş olması ve kelamla yakından ilgilenmesi, tarihle ilgili yorumlarında aklı sınırları zorlamasına neden olmuştur.
- 15:17Hamidullah'ın Siyer Yaklaşımı
- Hamidullah, tarihi bir edebiyat alanı olmaktan ilim alanına çıkarma anlamında ibn Halduncu anlayışı siyer'e tatbik etmiştir.
- Hamidullah, Kur'an ilimlerinde eserler vermiş ve siyer çalışmalarında Kur'an'a dayanmıştır.
- Hamidullah'ın "İslam Peygamberi" eseri, Kur'an ayetlerine atıfta bulunan siyerlerden biridir.
- 17:33Hamidullah'ın Eserleri
- Hamidullah, Kur'an tercümeleri ile ilgili "Kur'an Evril Lenguç" adlı eserini yazmıştır.
- "Mecmuatül Vesaiq Siyasiye" ve "Ahdin Nebevi ve Fair Rashidin" eserleri, İslam hukuku alanında yaptığı doktora tezine malzeme toplamak amacıyla yazılmıştır.
- "The Muslim Conduct of State" (İslam Devletler Hukukuna Ait Bir Kitap) ve "The Battle Fight Fields of the Prophet Muhammad" (Hz. Peygamberin Savaşları) gibi eserleri bulunmaktadır.
- 19:33Hamidullah'ın Diğer Çalışmaları
- Kur'an-ı Kerim'in bir Müslüman alim tarafından yapılan ilk Fransızca tefsiri olan "Kur'an, Meali" eserini yazmıştır.
- "Kur'an-ı Kerim Tarihi" ve "Hz. İslam Peygamberi" adlı küçük bir kitap yazmıştır.
- "Induction to Islam" (İslam'a Giriş) adlı eseri, İslam'ı ve Hz. Peygamber'i dünya geneline tanıtmak için yazılmıştır.
- 22:33Hamidullah'ın Kitap Neşretmesi Çalışmaları
- Hamidullah, el yazmalarını tahkik etme konusunda önemli çalışmalar yapmıştır.
- İbn İshak'ın "Kitabül Megazi" (Siret-i İbn İshak) adlı kitabını ilk kapak haline getirmiştir.
- Belazuri'nin "Ensabül Eşraf" kitabının ilk cildini siyer muhtevaisı olarak neşretmiştir.
- 25:02Hamidullah'ın Özgün Makaleleri
- "İslam Hukukunun Kaynakları Açısından Kitab-ı Mukaddes" adlı makalesini yazmıştır.
- "İslami İlimlerde İsrailiyat yahut Gayri İslam Menşeli Rivayetler" adlı makalesi tefsir çalışmalarında vazgeçilmez bir kaynaktır.
- "İslam'da Hac, Hicri Takvim ve Tarihi Arka Planı", "Hz. Peygamber'in İslam Öncesi Seyahatleri" gibi makaleleri bulunmaktadır.
- 26:19Hamidullah'ın Siyer ve İslam Tarihi Açısından Katkıları
- Hamidullah başta Kur'an ilimleri olmak üzere hadis ve tefsir disiplerine dahil hepsinde eser vermiş komple bir alimdir.
- Özellikle Türkiye'de "İslam Peygamberi" adlı eseri sebebiyle siyer alimi olarak tanınmıştır.
- İbn İshak'in siresi, Belazuri'nin Ensabül Eşrafı ve El-Vesaiku Siyasi gibi çalışmalarıyla siyer sahasında önemli katkılar sağlamıştır.
- 27:52Muhammed Hamidullah'ın Siyer Yaklaşımı
- Muhammed Hamidullah, te'lif ve tahkik alana kazandırdığı eserler kadar, bu alana getirdiği bakış ve yaklaşım tarzları da araştırmacılar için özel önem arz eder.
- Hamidullah, "Neden siyer yazıyoruz?" sorusunu ilk kez sormuş ve Allah'ın rasulünün insanların en şereflisi ve en kamil insandı olarak, dünyadaki her insanın onu tanımaya ihtiyacı olduğunu temellendirmiştir.
- Hamidullah'ın evrensel bir siyer sunumu, Allah'ın peygamberini alemlere rahmet olarak gönderdiği ve insanlığa örnek olarak tanıttığı felsefesinden kaynaklanmaktadır.
- 29:29Peygamberin Tanıtımı ve Sünnetin Anlaşılması
- Kur'an'a göre, dünyada yaşamış çok insan unutulsa da Hz. Peygamber zihinlerde canlı durmaktadır ve tanınmayı her insandan çok daha fazla hak etmektedir.
- Sünnetin anlaşılabilmesi için Rasul'ün hayatının en ince ayrıntısına kadar bilinmesine ihtiyaç vardır.
- Hamidullah'a göre, peygamberin hayatı bilinmezse gerçek anlamda Müslüman olunamaz veya Müslümanlık yaşanılamaz.
- 30:29Hamidullah'ın Tarihçilik Yaklaşımı
- Hamidullah, tarihçilerin genelde rivayet etmeye alışkın oldukları için tarih kitapların ve rivayetlerin arasında boğularak anlatmaya çalışırken, kendisi tarihi alanın hala varsa bizzat gidip gözlemlemesinin gerektiğini vurgulamıştır.
- Hamidullah, kaynaklardaki bilgileri coğrafi imkanlarla kıyaslayıp sorgulamış, geçmişin coğrafyasını ve mekanını gözlemlemiştir.
- Bedir Savaşı alanını bizzat incelemiş ve peygamberin savaşları kitabında krokiler çizmiştir.
- 32:23Hamidullah'ın Coğrafi Araştırmaları
- Uhud, Hendek, Hayber ve Mekke'nin fethi ile ilgili krokiler çizmiş, yerleşim mekanlarını kontrol etmiş ve yerel insanlara sorular sormuştur.
- Uhud Savaşı ile ilgili "Müslüman okçular yerlerini terk ederek arkadan dolaştılar" rivayetine şüpheyle yaklaşmış ve kendi gözlemlerine dayanarak bunun olmayacağını ifade etmiştir.
- Hamidullah, "Bütün belgeler yararlıdır, faydalıdır ama hiç bir rapor kişisel gözlem gibi değildir" diyerek tarihçinin şahsi gözlemin önemini vurgulamıştır.
- 35:48Siyer Kitaplarının Yapısı
- Genelde siyer kitapları Hz. Peygamber'in doğumu ile başlar, ancak İbni Hişam'ın kitabında önce Peygamber'in Adem'e kadar soyu, sonra yakın dönem Arabistan, Hicaz ve Mekke tarihi bilgileri verilir.
- Hamidullah'ın kitabında geniş çerçeveli bir siyer anlatımı vardır; Peygamber sadece Mekke'ye, Hicaz'a veya Arabistan'a değil, dünyaya gönderilmiştir.
- Hamidullah'ın kitabında peygamber gelmeden önceki dünya durumu anlatılır ve Çin, Hindistan ve Habeşistan gibi bölgelerden bahsedilir.
- 37:52İslam Peygamberi'nin Dünya Perspektifi
- İslam Peygamberi, Sasaniler ve Bizans gibi Arap Yarımadası ile ilişkili devletlerin kültürel, dini, siyasi ve askeri durumunu tespit ediyor.
- Hz. Peygamber'in büyük ataları ve dedeleri (Haşim, Abdü, Şems, Nevfel, Ümeyye) çevre ülke devletleriyle ticaret anlaşmaları yapmış, bu ticaretler sayesinde dünya tanımışlardır.
- Hz. Peygamber'in büyük dedesi Haşim Gazze'de, Nevfel İran'da, Abdüşşems ise Mekke'de ölmüştür.
- 39:18Hamidullah'ın Tarih Anlayışı
- Hamidullah, Allah'ın peygamberini neden Arabistan'dan, Hicaz'dan ve Haşimoğulları arasından seçtiğini sorgulayarak ilim ve düşünce adamı olarak bu konulara gerekçe buluyor.
- İslam Peygamberi'nin hayatını klasik siyer kitaplarında olduğu gibi menkıbevi usulden kurtararak rasyonel ve akılcı bir şekilde ele alıyor.
- Hamidullah'ın bu yaklaşımında hukuk araştırmacısı olması ve Mutezile kelamcısı Ebu'l Hüseyin el-Basri'nin fikirlerinden etkilenmesi büyük rol oynamıştır.
- 44:19Hamidullah'ın Siyer Metodolojisi
- İslam Peygamberi isimli eserinin birinci cildi siyasi tarihe, ikinci cildi ise kültür ve medeniyet konularına ayrılmıştır.
- Hamidullah, siyer konularını kronolojik yerine sistematik bir şekilde ele almış, bu yaklaşım siyerde bir devrim niteliğinde olmuştur.
- Sistematik yaklaşım sayesinde müslümanların mekke müşrikleri, yahudiler ve hristiyanlarla ilişkileri gibi konular daha bütüncül bir şekilde anlaşılmıştır.
- 48:28İslam'da Kölelik Anlayışı
- İslam'ın sosyal hayata yansıyan kısımlarında kölelik konusunda Hamidullah'ın ikinci cildinde detaylı açıklamalar bulunmaktadır.
- Kölelik sadece bir insana esir alarak değerlendirmek değil, o dönemin şartlarında sahipsiz kalan insanların sosyal hayata kazandırılması anlamında gerekli bir şeydi.
- İslam insanlara indiği için, insan psikolojisi ve sosyolojisi ile alakalı açıklamalar yapmak gerekir, meleklere değil.
- 50:24Batılıların Tenkitleri ve Tarih Anlayışı
- Batılılar İslam'ı tenkit ederken "kimseye gönlünü yapmak değil, tarih neyse, hadiseler nasıl gerçekleştiyse açıklamayı izah etmeye çalışmak" prensibiyle yaklaşılmalıdır.
- İslam'ın her tarafını anladığımızı, çözdüğümüzü ancak köleliğe takılıp kaldığımızı düşünürsek, bu konuda ayrıca değerlendirme yapabiliriz.
- Hamidullah, İslam peygamberini Fransızca yazarak dünyaya açıklama yapmış, bu da Müslümanlar için büyük bir fayda olmuştur.
- 51:06Mucizeler ve Mirac Konusu
- Hamidullah'ın muarızları ve tenkitçileri arasında en fazla gündemde olan konu mucizeler ve mirac meselesidir.
- Hadiseleri akli olarak, hukuk mantığı ile açıklamak isteyenler mucizeleri ve miracı açıklamakta sıkıntı çekecektir.
- Hamidullah'ın peygamberliği takdimindeki yeniliklerden biri, Hz. Peygamber'i müslümanlara ve insanlığa takdimde mucize boyutundan ziyade onun insani yönünün ve getirdiği dini öğretinin öne çıkarılmasıdır.