Buradasın

Mormonizm'in Gizli Tarihi ve Eleştirel İncelemesi

youtube.com/watch?v=nuBl8W0jc8M

Yapay zekadan makale özeti

Kısa
Ayrıntılı

Bu video, kendisini Hıristiyan ve feminist olarak tanımlayan bir konuşmacının Mormonizm'in tarihsel ve dini yönlerini eleştirel bir bakış açısıyla incelediği bilgilendirici bir içeriktir.
Video, Mormonizm'in 200 yıllık tarihini kronolojik olarak ele alarak başlıyor ve Joseph Smith'in altın plakaları, poligami uygulaması, 1844'te Carthage'de öldürülmesi gibi önemli olayları anlatıyor. Daha sonra FLDS, Warren Jeffs'in çocuk tecavüz suçlamaları, Mountain Meadows Katliamı, siyah yasak, "gölge hükümeti" ve Utah Savaşı gibi tarihsel olaylar inceleniyor. Son bölümde ise Mormonizm'in ekonomik yapısı, vergi muafiyeti ve büyük yatırımları ele alınıyor.
Video ayrıca Mormonizm'in "Reformed Egyptian" olarak adlandırdığı ve aslında var olmayan bir dil kullandığı, "magic undies" (temple garments), "baptisms for the dead", "Kinderhook plakaları", "Kitap of Abraham" gibi gizemli inançları ve teorileri de ele alıyor. Konuşmacı, Mormonizm'in iç gözetim sistemi, çocuk istismarı sorunları ve CIA'daki Mormon temsilciliği gibi tartışmalı konuları da inceliyor.

Mormonizm Hakkında Giriş: Mormonizm, Amerika'nın ilk ev yapımı dini olup, online tartışmalar ve kült benzeri davranışlar nedeniyle yaygın nefret ve suçlamalara maruz kalmıştır.
Konuşmacı, insanların pragmatik olarak inançlarını hayatlarına dahil etme özgürlüğüne sahip olduğunu ve her dinin değerli olduğunu vurgulamaktadır.
Mormonizm, diğer dinler gibi karanlık yönleri olan, 200 yıl önce Amerika'da ortaya çıkan, gazete makaleleri, ses kayıtları ve belgeler gibi belgelenmiş bir dini olup, bu da onun ilginçliğini artırır.
04:06Mormonizmin Tarihi: 14 yaşındaki Joseph Smith, 1823'te melek Moroni'nin kendisine altın plakalar gösterdiğini iddia etmiş ve 1827'de dördüncü denemesinde bu plakaları bulmuştur.
Smith, çeviri yaparken çikolata kaplı bir taş kullanarak ışık engellemiş ve bazen plakaları kullanmadan çeviri yapmıştır.
Smith, 1830'da Leter-Day Saints Kilisesi'ni kurmuş, 1844'te 30-46 poligamist eş toplamış ve 1844'te bir mafya tarafından öldürülmüştür.
06:00Kitap-ı Mormon'un İddiaları: Kitap-ı Mormon, 2000-421 MÖ arasında Amerika'da yaşayan iki ana grup olan Nephites (doğru ve beyaz tenli) ve Lamanites (kötü ve karanlık tenli, sonunda yerli Amerikalılar) hakkında iddia etmektedir.
Kilise, 2006'da Kitap-ı Mormon'un giriş kısmını "asıl atalar" yerine "arasında" olarak değiştirmiştir.
Kitap-ı Mormon'da bahsedilen atlar, çelik, tekerlekli araçlar, buğday, barley ve ipek gibi Amerika'da bulunmayan şeylerdir ve arkeologlar bu yerleri bulamamıştır.
07:41Reformed Egyptian ve Kilise'nin Tepkisi: Reformed Egyptian, Mısır'da bulunmayan bir dildir ve Mısır bilim insanları, Smith'in gösterdiği karakterleri "gibberish" olarak nitelendirmiştir.
Kilise, bu iddialara karşı "ruhsal tanıklığın fiziksel kanıttan üstün olduğunu" ve "bilim çeliştiğinde bile inançların önemli olduğunu" savunmaktadır.
Poligamizm, televizyon programlarında eğlenceli gösterilse de, gerçek hayatta çok daha karmaşık ve zorlu bir durumdur.
09:23Mormonizm ve Polygami: Konuşmacı kendisini feminist olarak tanımlıyor ve LDS (Kilisesi Son Günlerin) ana akımının 1890'da Utah eyalet statüsü için poligami yasakladığını belirtiyor.
Fundamentalist gruplar olan FLDS (Federasyonlu Son Günlerin) hala poligami uyguluyor ve Warren Jeffs, 70'den fazla kadınla evlenmiş, bazıları 12 yaşında.
Warren Jeffs 2011'de çocuk tecavüzüyle suçlanarak ömür boyu ceza almış ve 2008'de Texas'taki YFC ranchında 12 yaşındaki bir çocuğun tecavüze uğradığı ve 15 yaşındaki bir kızın hamile olduğu ortaya çıkmış.
10:19Mormonizmin Tarihi ve Günümüzdeki Durumu: 1953'teki Short Creek baskını, Amerikan tarihinde en büyük toplu tutuklama olayını oluşturmuş ve yüzlerce çocuk ailelerinden ayrılmış.
Günümüzde Utah ve Arizona'da yaklaşık 30-50 pratik yapan poligami var ve ana akım LDS kilisesi onları resmen reddetse de aynı felsefi temelleri paylaşıyor.
Konuşmacı, çoğu Mormon'un sosyal Mormon olduğunu ve gerçek inançları yerine sadece sosyal bir yapı olarak kiliseye bağlı olduklarını belirtiyor.
11:27Mormonizmin Geleneksel Gelenekleri: Mormonlar "Magic Undies" olarak bilinen, 24/7 giyilen beyaz, göğüs ve üst bacakları kaplayan özel giysiler giyiyor ve bunların ruhsal ve fiziksel koruma sağladığını düşünüyorlar.
Mormonlar, ölmüş kişilerin asla katılmadıkları kiliseye "proxy baptism" (proxy ibadeti) yaparak onları kiliseye katılmaya teşvik ediyorlar.
1995 ve 2008'de Yahudi örgütleriyle büyük tartışmalara neden olan Holocaust mağdurlarının post-ölümsel olarak Mormon kilisesine katılması, kilise tarafından 1995'te durdurulmasına rağmen devam etmiş.
13:46Mormonizmin Genealojik Kaynakları: Mormon Kilisesi, insanların kökenlerini keşfetmelerine yardımcı olmak için "FamilySearch.org" adlı dünyanın en büyük genetik veritabanını kullanıyor.
Bu veritabanının asıl amacı, ölmüş kişileri bulup onları kiliseye katmak ve üyelerin aile ağaçlarını keşfetmelerini sağlamak.
Konuşmacı, Mormon Kilisesi'nin bu tür uygulamaları uzun süredir sürdürdüğünü ve bunu sevdiğini belirtiyor.
15:10Mountain Meadows Katliamı: 11 Eylül 1857'de Mormon militanları ve müttefikleri, Arkansas'tan Kaliforniya'ya giden en az 120 göçmen (erkek, kadın ve çocuk) öldürmüş.
Katliamda sadece 7 yaşın altındaki çocuklar kurtulmuş ve saldırganlar, Mormon katılımını gizlemek için yerli Amerikalılar gibi giyinmişler.
Brigham Young, katliamdan iki gün önce James Haslam'a "onları rahatsız etmeyin ve barış içinde bırakın" demiş, ancak Haslam'ın mektubu katliamdan iki gün sonra ulaşmış.
16:45Brigham Young'un Kan Atonement Felsefesi: Brigham Young, bazı günahların çok ciddi olduğunu ve sadece kan atonementiyle kurtarılabileceğini savunmuş.
Young, "Eğer komşunuz kurtuluş istiyorsa, onun kanını dökmeniz gerekir" demiş.
Tarihçiler, bu felsefenin Utah bölgesinde 100'den fazla yasadışı cinayete yol açtığını ve kilisenin daha sonra bu felsefeyi reddettiğini belirtiyor.
17:20Mormonizmin Siyah İnsanlara Yönelik Politikası: 1852'de Brigham Young, siyah erkeklerin rahiplik yapamayacağını, tapınak törenlerine katılamayacağını ve ebedi evlilik yapamayacağını açıklamış.
Young, Cain'in Abel'i öldürmesi nedeniyle Tanrı'nın Cain'in soyundan gelen siyah insanları cezalandırdığını ve onların daha az değerli olduğunu iddia etmiş.
Bu politika 126 yıl boyunca devam etmiş ve 1978'de Başkan Spencer W. Kimball tarafından sona erdirilmiş.
18:51Mormon Kilisesi'nin Siyah İnsanlar Hakkındaki Politikası: Modern zamanlarda Mormon Kilisesi'nde bir ila üç yüzde siyah kişi bulunuyor.
Kilise, 1923'te siyah insanlar için yasak getirdiğini kabul etti, ancak bu yasakın kökenlerinin ırkçılık olduğunu ve önceki açıklamaları reddettiğini belirtti.
Kilise, yasakın bir politika olduğunu, bir doktrin olmadığını ve geçmiş peygamberlerin sadece insanlar olarak konuştuğunu iddia ediyor, ancak bu durum peygamberlerin doktrinlerde yanlış olabileceği konusunda büyük bir sorun yaratıyor.
20:00Mark Hoffman ve Mormon Tarihi: Mark Hoffman, 1980'lerde Mormon tarihini eleştiren sahte belgeler yaratan bir forager ve bomberdi.
Hoffman'ın en ünlü sahte belgesi, 1984'te Martin Harris'in W. W. Phelps'e yazdığı "Salamander Mektubu" idi.
Hoffman'ın sahte belgeleri, Mormon Kilisesi'ni rahatsız etti ve kilise bu belgeleri kontrol etmek için 40.000 dolar ödedi.
21:16Hoffman'ın Bombalama Suçları ve Sonuçları: 1985'te Hoffman borç içindeyken, iki bomba patladı ve bir belge toplayıcısı ile bir kadın öldürüldü.
16 Ekim'de Hoffman'ın kendi arabasında üçüncü bir bomba patladı ve onu yaraladı.
Polis, Hoffman'ın bombacı olduğunu ve sahte belgelerde modern mürekkep izleri bulunduğunu keşfetti.
Hoffman, 1987'de iki cinayet, bir hırsızlık ve bir dolandırıcılık suçundan suçlu bulundu ve ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı.
12:32Kayıp: Martin Harris, Mormon Kilisesi'nin ilk 116 sayfalık kitap metnini kaybetti.
Joseph Smith, düşmanların metni değiştirebileceğini iddia ederek bu sayfaları geri vermedi.
Eleştirmenler, Smith'in bu sayfaları unuttuğunu ve sadece yeni bir metin yazdığını düşünüyor.
24:40Danites ve Mormon Vigilantları: Danites, 1838'de Missouri'de Mormon Kilisesi'ni savunmak için kurulan bir gizli gruptu.
Danites, yaklaşık 50 evi yakıp, 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100'den fazla Mormon'u ve 100
28:26Mormon Konseyi ve Teo-Demokrasi: Mormon Konseyi, Rusya, İngiltere ve Fransa'ya ambassadors göndererek Mormon yerleşimlerini müzakere etti ve Joseph Smith'in 1844 başkanlık kampanyasını koordine etti.
Smith'in ölümünden sonra Brigham Young, 1848-1851 yılları arasında Utah'ta bir gölge hükümeti olarak faaliyet gösterdi ve 1868'e kadar sporadically toplantılar düzenledi.
Konsey'in 1844'ten 2006'a kadar 172 yıl boyunca gizli tutulan görüşmeleri, erken Mormon liderlerinin bir teo-demokrasi planladığını ve Mormon Caliphate'ı kurmayı hedeflediklerini doğruladı.
30:02Lafferty Kardeşlerin Cinayetleri: Ron ve Dan Lafferty, poligami inançları nedeniyle LDS'den ayrıldıktan sonra, kan atonement ve çoğul evlilik öğretilerini savunan bir Mormon fraksiyonuna katıldılar.
Mart 1984'te Ron, Tanrı'dan bir "kaldırma" emri aldığını iddia ederek, Brenda Lafferty, Allen'in eşi, Erica Lafferty, Chloe Lowe ve Richard Stowe'u öldürdü.
Ron, Brenda'nın ailesinin fundamentalist gruptan ayrılmasını engellediğini ve bu nedenle kan atonement için uygun olduğunu savundu.
31:00Cinayetlerin Sonuçları ve Etkileri: Temmuz 24, 1984'te Ron ve Dan, Allen ve Brenda'nın evine gittiler, Brenda'nın boğazını kesip 15 aylık Erica'yı öldürdüler, diğer hedefleri öldürmeyi planladılar ancak polis tarafından yakalanıp kaçtılar.
Ron, ölüm cezasına çarptırıldı ve 2009'da doğal nedenlerle öldü, Dan ise iki ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı ve hala cezaevinde.
Bu olay, John Krakauer'ın 2003 kitabı "Under the Banner of Heaven" ve 2022 Hulu dizisi tarafından ele alındı ve Mormonizm'deki kan atonement, mutlak peygamber otoritesi ve ilahi şiddetin nasıl silahlandırılabileceği konusunda uyarıda bulundu.
32:17Utah Savaşı ve Joseph Smith'in Başkanlık Kampanyası: 1857-1858'de Başkan Buchanan, Brigham Young'u federal askerlerle uzaklaştırmak için gönderdi, Young ise askeri yasa ilan etti ve silahlı direniş hazırladı.
Utah o dönemde bir teokrasi olarak faaliyet gösteriyordu ve Young hem dini hem de siyasi yetkileri birleştirmişti.
Joseph Smith, 1844'te bağımsız bir aday olarak başkan adayı oldu ve Mormon yönetimi için bir devlet kurmayı planladı, ancak Haziran 1844'te bir grup tarafından öldürüldü.
33:33Nauvoo Expositor Olayı: 6 Temmuz 1844'te Nauvoo Expositor gazetesi, Joseph Smith'in poligami uygulamalarını ve teokratik yönetimini eleştirdi.
Smith ve Nauvoo şehir meclisi, gazeteyi "kamu zararı" olarak tanımladı ve 100'den fazla askerle birlikte gazetenin basım merkezini yakıp yok etti.
Bu olay, Smith'in tutuklanmasına ve 27 Haziran 1844'te bir grup tarafından öldürülmesine yol açtı; kilise bu olayı "şehadet" olarak tanımlarken, eleştirmenler bunun basın özgürlüğünü kısıtlayan ve kontrolsüz güç elde eden bir eylem olarak nitelendirdi.
35:30Mormonizm'deki Efsaneler ve Fraudlar: Kinderhook Plakaları Hoax'ı, Smith'in bir grup Illinois adamı tarafından hazırlanan sahte bronz plakaları okuduğu ve bunların Ham'ın soyundan gelenlerin tarihini içerdiğini iddia ettiği bir olaydır.
1980'lerde yapılan bilimsel araştırmalar, plakaların 19. yüzyıl bronz olduğunu ve üzerindeki yazıların siyah demirciler tarafından yapılan bir şaka olduğunu ortaya çıkardı.
1835'te Smith, bir seyahat sergisinden satın aldığı Mısır mumyaları ve papirüsleri Abraham'ın yazıları olarak tanımladı, ancak 1860'lı yıllarda yapılan incelemeler bunların sadece bir Mısır cenaze metni olduğunu gösterdi.
37:57Zelf ve Lamanite Sorunu: Bir peygamber, kemiklerden Zelf adlı bir beyaz Lamanite savaşçısını tanımladı, ancak Lamanitelerin kitapta karanlık tenli olarak tanımlanması bu durumu açıklıyor.
Zelf'in beyaz olması ve Lamaniteler için savaşması, kitabın temel teorisiyle çelişiyor ve bu bir "embarrassing plot hole" olarak nitelendiriliyor.
Kitabın coğrafyası Illinois'te yer alırken, modern iddialar merkezi ve güney Amerika'da olduğunu belirtiyor.
38:56Dini İnançlar ve Pragmatizm: Konuşmacı, annesinin Katolik olduğunu ve babasının doğa ile iletişim kurduğunu, kendisinin ise İncil ve Soren Kierkegaard'ı okuduğunu belirtiyor.
Dini inançlar kişisel pragmatizm ve en iyi yaşamı yaşamak için ahlak ve etik kurallarına uygun yaşamak üzerine kuruludur.
Adam Tanrı doktrini, Brigham Young'un Adam'ı Tanrı'nın babası olarak tanımlamasına dayanıyor, ancak daha sonra kilise bu öğretiyi reddediyor.
40:21Joseph Smith'in Geçmişi: Joseph Smith, hazine bulmak için seer taşları kullanarak "scryer" olarak çalışmış ve 1826'da "fraud" suçlamasıyla yargılanmıştır.
Smith, hazine bulma ritüellerinde kullanılan çikolata renkli seer taşını, daha sonra Kitap-ı Mormon'u çevirmek için kullanmıştır.
Kilise, 2015'te bu taş hakkında fotoğraflar yayınladı ve "rock and hat yöntemi"ni kabul etti, ancak bu durum eleştirmenler tarafından Smith'in bir "con artist" olduğunu kanıtlamak için kullanılmıştır.
41:24Mormonizm ve Masonluk İlişkisi: Mormonizm'in endowment töreni, mason ritüellerine benzerlikler gösteriyor ve Joseph Smith 1842'de mason olduktan iki ay sonra bu töreni tanıttı.
Orijinal endowment töreninde, katılımcılar üç farklı token için kan oath'ları çekiyordu: ilk token için boğaz kesme, ikinci token için kalp yırtma ve üçüncü token için disembowelment.
1990'da kilise, medya baskısı ve sorular nedeniyle tüm cezaları kaldırdı ve beş puanlık "veil" (tam vücut kucaklama) ritüelini ortadan kaldırdı.
43:23Mormonizm'in Pagan Özellikleri: Kilise, endowment törenindeki pagan unsurları reddediyor ve Smith'in "eski Abrahamik töreni"ni geri getirdiğini iddia ediyor.
Gerçek durum, Smith'in masonluk ritüellerini kopyalayıp farklı bir dini çerçeveye yerleştirdiği ve bu durumun zamanlamasının şüpheli olduğu yönünde.
Joseph Smith, en az on bir kadınla evlenmiş ve bu kadınlar zaten diğer erkeklerle evliyken, Smith'in gönderdiği misyonerler onların eşlerini evlenmiş.
44:48Mormonizm'in Diğer Garip Özellikleri: Brigham Young, "anointing" adı verilen bir ritüelde, insanların bacaklarına yağ sürerek onları tedavi etmeye çalışmıştır.
1845'ten 1930'lara kadar, endowment töreninde katılımcılar, Joseph ve Hiram Smith'in öldürülmesi nedeniyle Amerika'ya karşı Allah'ın intikamını dileyerek yemin ediyorlardı.
1921-1929 yılları arasında, George F. Richards tarafından bu yemin kaldırıldı ve kilise, bu yemin sadece adalet için bir dua olduğunu iddia etti.
47:27Deseret Alfabesi: Brigham Young, 1850'ler ve 1860'lar arasında bir sanatçı görevlendirerek İngilizce alfabesini değiştirmek için 38 harfli bir phonetik sistem olan Deseret Alfabesi'ni geliştirdi.
Bu alfabenin amacı, Mormonların dışarıdan etkilenmesini engellemek ve çocukların önce bu alfabeyi öğrenmesini sağlamaktı.
Deseret Alfabesi, Utah'taki yol işaretleri, coins, baş taşları, resmi belgeler ve 1869'da yayınlanan Kitap-ı Mormon'da kullanıldı, ancak sadece 500 kopya satıldı ve Brigham Young'ın ölümünden sonra proje sona erdi.
48:50Dağ Ortak Hukuku: Erken Utah topraklarında, "dağ ortak hukuku" veya "vigilante adaleti" olarak bilinen ekstra yasal öldürmeler, özellikle Mormonizm'de dini nedenlerle gerçekleştirildi.
Bu hukuk, Mormonizm'de "kan atonemi" ve "onur öldürmeleri" için bir kod olarak kullanıldı ve bazı durumlarda adli mahkemeler bu savunmayı kabul etti.
Howard Egan, James Monroe'yu eşi sedüksiyonu nedeniyle öldürdüğünde, savunması "dağ ortak hukuku" olarak kabul edildi, ancak jüri bu savunmayı reddetti.
49:58Beyaz Atlı Peygamberliği: Joseph Smith'e göre, 5 Mayıs 1843'te verilen ve Edwin Rushton tarafından yazılan "Beyaz Atlı Peygamberliği", ABD Anayasası'nın çöküşe yaklaştığını ve Mormonların "Beyaz Atlı" olarak bu krizi kurtaracağını öngörür.
Peygamberlik, Mormonların ekonomik çöküş, sivil huzursuzluk ve olası sivil savaş sonrası bir teokratik hükümet kuracağını ve "Kraliyet Tanrı"nın yeryüzünde kurulmasını sağlayacağını belirtir.
1988'de Joseph F. Smith, bu peygamberliği reddetti ve kilise resmi olarak bu inancı reddetti, ancak bazı muhafazakar ve fundamentalist Mormonlar hala bu inancı sürdürmektedir.
52:11Tanrı Olma ve Kolob: Mormonizm'de "eternal ilerleme" inancı, insanların Tanrı olabileceğini ve Tanrı'nın da bir zamanlar bir ölümlü olduğunu savunur.
Tanrı Baba, başka bir gezegen olan Kolob'da yaşayan ve tanrı eşleri olan bir varlık olarak görülür.
Mormonlar, tapınak bağışları, değerlilik ve en yüksek göksel krallığa ulaşma yoluyla Tanrı olabileceklerini ve kendi gezegenlerini, tanrı eşlerini ve sonsuz sayıda ruh çocuklarını oluşturabileceklerini düşünürler.
55:02Üç Nephites ve Ölümsüz John: Kitap-ı Mormon'a göre, 34 AD civarında İsa tarafından ölümsüzlüğe kavuşturulan üç Nephites, hala dünyada iyi işler yaparak ikinci gelimi beklerler.
Mormonlar, bu üç Nephites'in kriz anlarında yardım edip sonra kaybolduğunu anlatan hikayeler anlatırlar.
Mormonlar ayrıca, İncil'deki İsa'nın ölümünden sonra ölümsüzlüğe kavuşturduğu ve yardım eden bir figür olarak gördükleri John'u da ölümsüz olarak görürler.
56:19İç Kilise İzleme: Mormon Kilisesi'nin iç izleme departmanları, üyelerin yazılarını, konuşmalarını, öğretilerini ve sosyal medya hesaplarını izler ve dosyalar oluşturur.
Bu izleme ve veri toplama, tarihçiler, akademisyenler, feministler ve LGBTQ+ aktivistleri hakkında disiplin kurulları ve dışlanmalar oluşturmuştur.
Bu izleme sistemi tamamen gizli çalışır ve tamamen Orwell tarzı bir yapıya sahiptir.
56:45Mormon Kilisesi'nin İzleme Sistemi: İnsanlar CIA ve NSA'dan korkarken, Mormonlar kendi üyelerine karşı aktif olarak izleme yapıyor.
"Güçlendirme Kilise Üyeleri Komitesi" adlı ofis, resmi olarak araştırma departmanı olarak adlandırılıyor ancak aslında kilise üyelerini izleyen bir izleme grubu.
Kilise bu konu hakkında çok fazla açıklama yapmıyor.
57:18Elizabeth Smart'ın Kaçırılması: 14 yaşındaki Elizabeth Smart, 5 Haziran 2002'de Salt Lake City'deki evinden Brian David Mitchell tarafından kaçırıldı.
Mitchell, Smart ailesinin evine önce handyman olarak girmiş ve evin düzenini biliyordu.
Mitchell, LDS ailesinden gelen ancak fundamentalist Mormon grupları tarafından etkilenen ve excommunicated edilen bir adamdı.
57:44Mitchell'in İnançları ve Elizabeth'in Kaçırılması: Mitchell, Kasım 2000'de bir peygamber olduğunu iddia etti ve Tanrı'nın ona poligami (çok eşlilik) geri getirmesini emrettiğini söyledi.
Mitchell, kendi kitabını yazdı ve Tanrı'nın ona 10-14 yaş arası yedi eş almasını emrettiğini iddia etti.
Mitchell, Elizabeth'i evine girdi, boğazına bıçak tuttu ve onu bir kampda evlendi.
58:19Elizabeth'in Kaçırılması ve Kurtarılması: Elizabeth dokuz ay boyunca kaçırıldı ve Mitchell onu dini manipülasyonla kontrol etti.
Mitchell ve eşi Wanda Barzi, Elizabeth'i sokakta ve bazen gizlice gösterdiler.
12 Mart 2003'te Elizabeth, Sandy, Utah'ta sokakta tanındı ve kurtarıldı.
58:50Mitchell'in Yargılanması ve Cezası: Mitchell'in savunması, kendisinin zihinsel olarak yetersiz olduğunu iddia etti.
Yıllar süren değerlendirmeler sonunda Mitchell'in zihinsel olarak yeterli olduğu belirlendi ve 2011'de tutuklandı.
Mitchell, 2012'de hayat cezası ve parolasız hapis cezasına çarptırıldı.
59:09Fundamentalizm ve Çocuk İstismarı: Amerika ve diğer ülkelerde fundamentalist gruplar hala kan atonemi gibi uygulamaları sürdürmektedir.
Fundamentalizm, Mormonizm gibi yeni bir din olsa da, eski dinlerde olduğu gibi korkutucu bir durumdur.
Bu tür olaylar sadece Mormonizm'e özgü değil, Katolik Kilisesi, Boy Scouts ve diğer kurumlar da benzer sorunlar yaşamıştır.
59:58Mormon Kilisesi'nin Çocuk İstismarı Sistemi: Ağustos 2022'de Associated Press, Mormon Kilisesi'nin çocuk istismarını gizleyen bir sistem olduğunu ortaya çıkardı.
Sistemde, istismar öğrenildiğinde kilise avukatları tarafından "clergy ve penitent ayrıcalığı" iddia edilerek raporların gizlenmesi sağlanıyordu.
Arizona'da bir baba, 2011'de kiliseye itiraf etti ancak kilise avukatları ona rapor etmemesini tavsiye etti ve istismar yedi yıl daha devam etti.
1:01:10Helline Sisteminin Sorunları: Helline sistemi, iddiaları hukuk sisteminden uzaklaştırmak ve kilise avukatlarının bunları gizlemesini sağlamak için tasarlanmıştı.
Kilise, bu sistemle mağdurları korumak yerine kendini korumak ve sorumluluktan kaçınmak istiyordu.
Kilise, bu iddiaları "tamamlanmamış ve eksik raporlama" olarak nitelendirdi, ancak belgeler farklı bir hikaye anlatıyor.
1:02:01Kasım 2025 Politikası: Kasım 2025'te Mormon Kilisesi, aynı cinsiyetli çiftlerin apostat olarak kabul edileceğini ve çocuklarının 18 yaşına kadar kilise üyeliğinden mahrum kalacağını açıkladı.
Bu politika, çocukların ebeveynlerinin ilişkileri için cezalandırılmasını ve LGBTQ bireylerin cezalandırılmasını amaçlıyordu.
Bu politika nedeniyle birçok kişi kiliseden ayrıldı ve intihar oranları arttı.
1:02:50Politikanın Geri Çekilmesi: Nisan 2029'da kilise, 41 ay sonra politikasını geri çekti.
Kilise başkanı Russell M. Nelson, politikanın geri çekilmesini de bir Tanrı'nın emri olarak açıkladı.
Nelson, önce politikayı, sonra da geri çekilmesini Tanrı'nın emri olarak tanımladı.
1:03:24Mormonların İstihbarat Ajanslarında Temsil Edilmesi: CIA, FBI ve diğer istihbarat ajanslarında Mormonların aşırı temsil edildiği belgelenmiştir.
CIA, Mormonlardan özellikle misyonlarda yabancı dil becerileri olan kişileri aktif olarak işe alıyor.
Mormonların ideal istihbarat operatörü özellikleri arasında iki yıl yurtdışında eğitim almak, itaatkarlık, temiz görünüm, uyuşturucu geçmişi olmaması, güçlü aile değerleri ve vatanseverlik bulunmaktadır.
1:04:06Mormonların İstihbarat Ajanslarındaki Rolü: Mormonların dini grubu, teokratik siyasi amaçları ve "Beyaz At" peygamberliği gibi teorileri vardır.
Bu kişilerin istihbarat ajanslarında aşırı temsil edilmesi, küresel politikada etkili olmaları açısından endişe verici bir durumdur.
Konuşmacı, Mormon istihbarat görevlilerinin Amerika'ya olan sadakatlerinin, binlerce Mormon tanrısına olan sadakatlerinden öncelikli olduğunu umuyor.
1:04:52Altın Plaklar ve Mormon İnançları: Joseph Smith, altın plakların üçte birinin mühürlenmiş olduğunu ve henüz çevrilmemiş olduğunu iddia etmiştir.
Çeşitli kişiler, mühürlenmiş plakların içeriğini iddia eden kitaplar yayınlamıştır.
LDS Kilisesi, bu iddiaları reddetmiştir.
1:05:28Kayıp On Kabile Teorisi: Bazı Mormonlar, kayıp on kabilenin İsrail'den ayrıldığını ve başka bir gezegene taşındığını iddia etmektedir.
Alternatif bir teoriye göre, kayıp kabileler kuzey kutupunun altında bulunan "hollow earth" (boşluk dünyası) içinde yaşamaktadır.
Bu teori, "Doktrin ve Sözleşmeler" 133:26-34 ayetlerinden esinlenmiştir.
1:06:28Mormonizm'in Kozmik Anlayışı: Bazı Mormon üyeleri kuzey ülkelerini kuzey pole olarak, diğerleri ise kozmik dili uzay seyahati olarak yorumlamaktadır.
Bu anlayış resmi kilise doktrini değildir, ancak erken liderler tarafından öğretilmiş ve hala birçok üye tarafından inanılmaktadır.
Brigham Young, on kabilenin bir kısmının dünyadan ayrıldığını ve Apostle James E. Talmage'nin bunu yazdığını belirtmiştir.
1:07:08Mormonizm'in Ekonomik Gücü: Mormonizm, Amerika'da vergi ödemek zorunda olmayan ve dünyanın en büyük toprak sahiplerinden biri olan bir kilisedir.
2022'de, Kilise, Salt Lake City'de 1,5 milyar dolarlık bir lüks alışveriş merkezi olan City Creek Mall'i açmıştır.
Kilise, bu proje için tithing (bağış) yerine sadece yatırımlardan elde edilen faizi kullandığını iddia etmektedir.
1:07:45Tithing ve Yatırım Arasındaki İlişki: Tithing prensibi ve yatırımlardan elde edilen faiz arasındaki ayrım, aslında bir semantik farktır.
Yatırımlar, aslında üye bağışlarından elde edilen tithinglerdir ve sadece var olmaları için üye bağışlarına bağlıdır.
1985-2026 yılları arasında Kilise, yıllık ortalama 40 milyon dolar değerinde insani yardım harcamıştır.
1:08:26Mali Çelişkiler: 31 yıllık bir dönemde toplam insani yardım harcamaları yaklaşık 1,2 milyar dolar iken, 2022'de 1,5 milyar dolarlık bir alışveriş merkezi inşa etmiştir.
Bu alışveriş merkezi, 2008 konut krizi ve ekonomik kriz sırasında, üyelerin evlerini ve işlerini kaybettiği bir dönemde inşa edilmiştir.
Kilise, bu alışveriş merkezini vergi ödemeden işletmekte ve lüks perakendecilerden kira almaktadır.
1:09:08Kilise'nin Ekonomik Faaliyetleri: 2011'de, kilise, aynı yatırım fonundan yaklaşık 600 milyon dolar kullanarak faydalı bir hayat sigortası şirketini kurtarmıştır.
Son yıllarda insani yardım harcamaları artmış olsa da, 2024'te 1,45 milyar dolar harcamış olmasına rağmen, 100 milyar dolarlık yatırım portföyü hala büyümektedir.
Kilise, vergi muafiyeti sağlayan dini bir kuruluş olarak, 100'den fazla milyar dolarlık yatırım portföyüne sahiptir.
1:09:48Kilise'nin Emlak İmparatorluğu: Kilise, Amerika'da en büyük özel toprak sahiplerinden biridir ve Florida'nın %2'sini, Batı Amerika'da milyonlarca dönümlük araziyi ve ticari emlakları bulunmaktadır.
Kilise, ticari emlakları ve tarımsal operasyonları vergi muafiyeti sağlayan dini bir kuruluş olarak işletmektedir.
Kilise, bu büyük emlak imparatorluğunu, Shell şirketleri ve alt kuruluşları gibi gizli yapılar aracılığıyla yönetmektedir.
1:11:01Video Kapanışı: Video, "Bu bir din mi yoksa bir emlak şirketi mi?" sorusunu sorgulamaktadır.
Konuşmacı, videoyu ciddi bir şekilde, ancak eğlenceli ve objektif bir şekilde sunmayı amaçladığını belirtmektedir.
Konuşmacı, izleyicilere diğer kanallarını takip etmelerini ve "Gump Club" adlı kanalda yayınlanan "Gump" adlı videoyu izlemelerini önermektedir.

Mormonizm'in Gizli Tarihi ve Eleştirel İncelemesi

Yapay zekadan makale özeti

Yanıtı değerlendir