• Buradasın

    Mısır Medeniyeti ve Tarihi Hakkında Kapsamlı Bilgilendirme

    youtube.com/watch?v=nFOVwgg1qDA

    Yapay zekadan makale özeti

    • "Denizciler Tarih" serisinin bu bölümü, sunucu ve Mısır uzmanı Turgay Tuna arasında geçen bir röportaj formatındadır. Turgay Tuna, Mısır ve Tutankamon hakkında elli yıla yaklaşan bir birikimle sahip olan ve Acemtem ile birlikte Mısır turları düzenleyen bir uzmandır.
    • Video, Mısır medeniyetinin 3000 yıllık tarihini kronolojik olarak ele almaktadır. İçerikte Mısır'ın coğrafi konumu, piramitlerin yapılışı, mumyalama geleneği, firavunların yaşamı, Mısır'ın başkentleri, Akhenaton ve Nefertiti'nin tek tanrılı inancı, Hazreti Musa'nın Mısır'daki hayatı ve Tutankamon'un mezarının keşfi gibi konular detaylı şekilde anlatılmaktadır.
    • Videoda ayrıca Mısır'ın mimari özellikleri, eğitim sistemi, rahip hiyerarşisi, tapınaklar ve çömezlerin yükseliş süreci hakkında bilgiler de paylaşılmaktadır. Konuşmacı, Mısır'ın bilimsel ve kültürel gelişimini, piramitlerin astronomik özellikleri, mumyalama ritüellerinin 3000 yıllık bir gelenek olduğu ve Howard Carter'ın 1922 yılında Tutankamon mezarında yaptığı kazılar gibi önemli olayları da anlatmaktadır.
    00:27Mısır Medeniyeti Programı
    • Denizciler tarih serisi, Roma'nın tarihinden Pompei faciasını ve kazılarını konuştuktan sonra Mısır medeniyetine geçiyor.
    • Mısır medeniyeti, bilinen en eski medeniyetlerden biri olup, günümüzde dünyadaki arkeolojik kazıların en büyük bölümünün yapıldığı ülke.
    • Programda Mısır medeniyetinin ana hatları ele alınacak ve merak edilen spekülatif noktalar konuşulacak.
    02:40Mısır Medeniyetinin Önemi
    • Mısır, matematik, özellikle geometri, kadastro, mimari ve tababet alanlarında önemli izler bırakmış.
    • Mumyalama tekniği sayesinde insan anatomisi konusunda oldukça bilgili oldukları biliniyor.
    • Mısır'da ölüme yönelik kutsama ve öbür dünyaya yönelik adetler vardı.
    03:55Mısır Medeniyetinin Tarihi
    • Mısır medeniyeti toplam üçbin yıllık bir gizem olup, tarih öncesi de var.
    • MÖ 3000'li yıllara kadar Mısır'da değişik kavimler, aşiretler ve kabileler konar göçerlikte yaşıyordu.
    • MÖ 2800'lere gelindiğinde kuzeyliler (kırmızı şapkalılar) ve güneyliler (beyaz şapkalılar) iki kısma ayrılıyor.
    05:50Mısır'ın Birleşimi
    • Güneylilerin başındaki "Akrep Kralı" adlı kral, kuzeylilerin savaşı kazanarak iki Mısır'ı birleştiriyor.
    • Bu kral Nubyalı değil, Mısır'ın bugünkü haritasında Kahire tarafları ve delta tarafları kuzey, Luxor ve çevresi güney olarak bölünüyor.
    • Mısır'ın üçbin yıllık gizemi, bu birleşimden sonra Kleopatra'ya kadar bütün firavunların çift başlık takmasıyla devam ediyor.
    07:32Mısır'ın Coğrafyası
    • Mısır'ın coğrafyası kendine özel; kuzeyden Akdeniz'e açılan bir kapı ve güneyde siyahi Afrika'ya açılan bir dar kapı var.
    • Mısır'ın batısında Arap çölü, Sinai ve Libya çölü bulunuyor.
    • Mısır'ın batı çölü, Tunus'un güneye kadar uzanıyor.
    08:33Mısır Medeniyetinin Coğrafi Konumu ve Özellikleri
    • Mısır, doğudan batı iki çöl arasında sıkışmış bir coğrafyada bulunuyor, bu da düşmanların kolay kolay gelmesini engelliyor.
    • Mısır, kendi geleneklerine çok bağlı kalmış bir medeniyet olup, yazıları ve resimleri diğer medeniyetlerden farklı.
    • Mısır dışarıdan esin almamış, ancak Hititler gibi diğer medeniyetleri etkilemiş ve Yunanı, Eski Mısır ve Anadolu'yu etkilemiş.
    09:40Hitit ve Mısır Medeniyetlerinin Karşılaştırılması
    • Hititlerde çivi yazısı ve Hitit hiyeroglifleri bulunuyor, ancak bu yazılar Mısır yazısıyla benzer değil.
    • Hititlerde hayat anahtarı gibi bazı semboller Mısır'daki sembollerle benzerlik gösterse de aynı anlama gelmiyor.
    • Hitit İmparatorluğu 1600-1200 yılları arasında var olmuş, sonra küçük krallıklara parçalanmış ve Frigyalılar tarafından ele geçirilmiş.
    10:59Mısır ve Hitit Heykellerinin Karşılaştırılması
    • Mısır heykelleri (örneğin Kahire Müzesi, Louvre Müzesi ve Boston Müzesi'ndeki heykeller) çok detaylı ve ileri seviyede, göğüsler silikonlu gibi yontulmuş.
    • Hitit heykelleri bazalt taşından yapılmış olup, Mısır heykellerine göre daha kaba ve detaylı değil.
    • Mısır heykellerinde göz kapaklarından dizlere kadar detaylı yontular bulunurken, Hitit heykelleri daha basit ve kaba.
    12:35Mısır Medeniyetinin Diğer Özellikleri
    • Mısır tababeti ve mumyalama teknikleri diğer medeniyetleri şaşırtmış, Hititlerde mumya bulunmuyor.
    • Mısır, kapalı coğrafyasında kendi alfabesini, geleneklerini ve tanrılarını 3000 yıl boyunca devam ettirmiş.
    • Mısır'da son tapınak Güney'deki Filaye Tapınağı'dır ve 500'lü yıllara kadar hiyeroglifi yazan ve okuyan rahipler orada yaşamış.
    15:07Mısır Medeniyetinin Bilimsel ve Mimari Özellikleri
    • Mısır'da bilime çok önem verilmiş, firavunların yanlarında yazıcılardan bilim adamlarına kadar bir grup bulunuyor.
    • Antik dönemlerin en büyük tapınağı Karnak'tır ve 150 yıldan beri kazılmaya devam ediyor.
    • İlk piramit Sakkara'daki basamaklı piramit olup, 2600-2700'lerin başlarında yapılmış, Keops piramidi ise 7,5 tondan 15 tona kadar taşlar kullanılmış.
    16:37Piramitlerin Yapısı ve Erozyon
    • Keops piramidi 146 metre yüksekliğinde olup, bugün %38'e inmiş durumda.
    • Piramitlerin tabanı 230-233 metre olup, 3 metre aşınmış durumda.
    • Aynı dönemlerde bilim, ruhban sınıfı, mimarlar ve doktorlar ruhban sınıfından çıkıyor ve firavunlar bunları yanlarında tutuyorlardı.
    17:42Mısır'daki Havvara Piramidi ve Labirent
    • Kahire'nin 130 km uzaklığında Fayyum bölgesinde Havvara (Havaara el Mata) adlı bir piramit bulunmaktadır.
    • Piramidin önünde üç odalı bir labirent bulunmakta ve bu labirent hala gizem taşımaktadır.
    • Labirentin piramidin girişine doğru yapıldığı düşünülmektedir, böylece kimse giremesin ve rahatsız edemesin diye.
    18:13Mısır'ın Teknolojik Gelişimi ve Piramitlerin Yapımı
    • Mısır'da mimaride, doktorlukta her şeyde ileri gitmiş adamlar bulunmaktadır.
    • Piramitlerin yapımı çok uzun zaman almakta, 30-40 yıl süren hesaplamalar ve yüzlerce insanın çalışması gerekmektedir.
    • Mısırlılar sadece savaşta esir alınmış insanlar değil, eli kolu sağlam, dinç ve inşaatta çalışabilecek Mısırlıları da çalıştırıyorlardı.
    19:20Firavunların Mezar Yapımı ve Mısır'ın Nüfusu
    • Firavunlar tahta çıktıklarında önce mezarlarını yaptırmaya başlıyorlardı çünkü ne zaman öleceklerini bilmiyorlardı.
    • Krallara yapılan mumyalama süreci 70 gün sürüyordu ve bu süre içinde mezar tamamlanmalıydı.
    • Mısır'ın nüfusu bu dönemlerde güneyden kuzeye 30-40 bin civarında gidiyordu.
    20:30Mısır'ın Eğitim Sistemi ve Güç Paylaşımı
    • Mısır'da değişik etütler ve ekoller açılıyordu, ancak yetiştirdikleri çocuklar arasında hep asiller ve ruhban sınıfı bulunuyordu.
    • Eğitim sistemi halkın arasına inmiyordu, sadece seçkinler için vardı.
    • Firavun ve ailesi, güçlerini kaybetmemek için her şeyi kendi aralarında paylaşıyorlardı.
    21:11Mısır'ın Bilimsel Gelişimi
    • Mısır, kendi kapanıklığından dolayı geleneklerinden vazgeçmemiş ve bilimi terk etmemiştir.
    • İskenderiye'de matematik, felsefe ve tıp okulları bulunurken, Yunanistan ve Batı Anadolu'da diseksiyon yasak olduğu için insanlar Mısır'a giderek anatomi öğrenirlerdi.
    • Mısır, bilime yer veren açık bir toplumdu ve bu durum sonradan kaybolup gitti.
    22:03Mısır'ın Nüfus ve Piramitler
    • Mısır medeniyeti kırk-elli bin kişilik bir nüfusun ibaretti, milyonlarca Mısırlı dönemine göre değişiyordu.
    • Piramitlerden vazgeçip Krallar Vadisi denilen mezarlara geçtiler.
    • Piramit yapımında çalışanlar günlük istihkakla (hurma, ekmek, soğan, bira) beslenirken, bira boza kıvamında yapılmış ve kutsal bir içki olarak kabul edilirdi.
    24:00Mumyalama ve Mısır'ın Karışması
    • O zamanlar yalnızca kral ve ailesi, kraliyet ailesi ve asiller mumyalanırken, halk henüz mumyalanmıyordu.
    • 2000-2200 yılları arasında Mısır karışmaya başladı, isyanlar çıktı ve halk da mumyalanmak istedi.
    • 2000-300 yıl arası "Karanlık Dönem" olarak geçer, birçok kralın adı bilinmemektedir.
    25:51Orta İmparatorluk Dönemi
    • 2000'lerden itibaren Orta İmparatorluk dönemi başladı ve piramitlerin yapımı azaldı.
    • Orta İmparatorluk döneminin ortalarına geldiğinde piramitler yok oldu, sonraki dönemde ise dört-beş metre yüksekliğinde mezar kapı önüne piramitler yapıldı.
    • Piramit yapımında iş kazaları, sakat kalanlar ve ölenler vardı.
    26:28Piramitlerin Yapımı ve Soru İşaretleri
    • 1986-1990 yılları arasında Mısır'da piramitler üzerine büyük bir araştırma yapıldı, dünyanın sayılı bilim adamları bir araya geldi.
    • Piramit yapımında üç-dört ton ağırlığında taşlar, yüz-yüzelli kişi ve kızaklar kullanılırdı.
    • Büyük piramitlerin üzerinden eşit kenarlar meridyen geçiyor ve piramidin iki tarafını aldığınızda coğrafyacıların hesaplarına göre karalar ve denizler birbirine eşit.
    29:25Kaos Piramidi ve Mısır Takvimi
    • Kaos piramidinin üzerinde aralıklar vardır ve 19 Haziran'da Sirius yıldızı (Sotis) buradan görünür.
    • Eski Mısır'da 19 Haziran yeni yılın başlangıcı olarak kabul edilirdi ve bu tarihte Sirius yıldızı ile beraber suların taşması başlardı.
    • Mısır takviminde 365 gün vardı ve dört ay (Akket, Pet, Shemu, Akket) olmak üzere üç dönem vardı: taşkınlık dönemi, kuraklık dönemi ve suların çekilmesi dönemi.
    31:37Piramitlerin Sonrası
    • Piramitlerin yapımı 500'lü yıllar İsa'dan önce Sudan'da tekrar başladı.
    • Sudan'da yüz kadar piramit var, en yükseği Mikerinos kadar büyük olan 60 metre yüksekliğinde.
    • Nubyalı krallar 700-600'lü yıllar arasında Mısır'a hakim oldu ve Taharka adlı ünlü Nubyalı kral Karnak Tapınağı'nda 60 metre yüksekliğinde bir piramit yaptırdı.
    33:11Eski Mısırlıların Ölüm ve Mumyalama İnanışı
    • Eski Mısırlılar ölüler kitabı denilen bir kitap yazmış ve öbür tarafta güzel yaşamak istemişlerdir.
    • Güzel yaşamak için bedenin mezarında iyi korunması gerekiyordu, aksi takdirde öbür tarafta yaşama şansı yoktu.
    • Bazı mumyalarda savaşta kaybedilen kollar için protezler bulunuyordu, böylece kolsuz gönderilmemişlerdi.
    34:10Mumyalama Süreci ve Cennet İnanışı
    • Mumyalar, öbür alemdeki cennet olan Yalu'nun bahçelerine gideceklerini düşünüyorlardı.
    • Cennetin tanrısı Zillis onları bekliyordu ve ona ulaşmak için her şeyi yanlarına koymuşlardı.
    • Ölümde oyuncağı, kaşığı, giysileri, mücevherleri ve hatta çamaşırları bile mezarına konuluyordu.
    34:49Mısır'da Tekstil ve Donlar
    • Firavun'un mezarından çıkan iki çeşit keten don, tekstil tarihi için çok önemlidir.
    • Donlar sumo güreşlerindeki üçgen şeklinde olup, lastik yerine ip kullanılarak bağlanıyordu.
    • Mısır'da pamuk yoktu, sadece keten ve yün kullanılıyordu, özellikle soğuk havalarda yün tercih ediliyordu.
    35:58Eski Mısır'da Ölüm ve Tababet
    • Eski Mısır'da ölümden bahseden en güzel yazılar Herodot, Sicilyalı Diodoros ve Amasyalı Strabon tarafından yazılmıştır.
    • Bir evde birisi öldüğünde, evin kadını canhıraş çığlıklarla zılgıt atmaya başlardı ve bu ses diğer evlerin kadınlarını da çağırırdı.
    • Ölü evi erkekleri, cesedi batı kıyısına götürmeden önce mumyacılarla anlaşmak için kayıklara binerlerdi.
    38:17Mumyalama Endüstrisi
    • Mumyalamak hiçbir zaman bedava bir şey değildi, büyük bir ölüm endüstrisi oluşturuyordu.
    • Keten bezlerden, baharatlardan kazananlar ve skomora ağacından tabut yapan tabutçular vardı.
    • Mumyacılar ve müşteriler arasında pazarlık edilir, anlaşılıp ceset mumyacılara teslim edilirdi.
    38:58Mısır'da Ölüm ve Mumyalama Ritüelleri
    • Mısır'da ölüm sonrası bir ritüel vardır; ölen kişi Nil üzerinde giderken tam ortada yatar ve ağlayan kadınlar başına vurur.
    • Karşı kıyıya geçtikten sonra mumyacılara teslim edilir; kral mumyaları 70-73 gün, asiller 42-43 gün, normal insanlar ise 15 günde mumyalanır.
    • Mısır'da nekropollerde üst üste gömülmüş halkın mezarları bulunur; bazı yerlerde tabutsuz, bazılarında ise görkemli lahitler vardır.
    39:56Ölüm Sonrası Gelenekler
    • Herodot ve Strabon'a göre, ölüm sonrası 40 gün süren bir yastır vardır; bu süre içinde erkeklerin saçlarını uzatması veya eşek tıraşı gibi kesmesi gerekir.
    • Eski Mısır'da uzun saç kadınlara mahsus bir özellikti; resimlerde uzun saçlı heykeller peruka takmış olarak gösterilir.
    • Güzel bir kadın veya kız ölünce, mumyacılar tarafından tecavüz edilebileceği için 3-4 gün bekletilir ve kokuşsun diye geç gönderilir.
    42:07Mumyalama Süreci
    • Mumyacılar cesedi tuzlu suyun içine yatırır; tuz Fayyum Gölü'nden (Natron Gölü) gelir ve potasyum içerir.
    • Cesede diseksiyon yapılır; mesane üzerinden iç organlar boşaltılır ve mide, bağırsaklar, karaciğer ve ciğerler çıkarılır.
    • Çıkarılan organlar temizlenir, baharatlarla karıştırılır ve keten sargılara sarılır; sonra dört Canope vazosuna konulur.
    44:00Canope Vazoları ve Mumyalama Teknikleri
    • Canope vazoları, İskenderiye'ye yakın eski bir antik yerleşimden gelir ve her birinin kapağı Horus'un çocukları olan dört yarı tanrıya aittir.
    • Vazoların içleri natrum (zift benzeri siyah bir karışım) ile kaplanır ve hava girmesini engeller.
    • Mumyaların çökmemesi için içeriye saman, otlar, baharatlar, soğanlar ve kimyon doldurulur; bu malzemeler hala 3000 sene sonra kimyon kokusunu taşır.
    47:05Mumyalama Malzemeleri ve Beyin
    • Mumyalar palmiyelerin gövdelerinden çıkarılan liflerle dikilir; bu lifler bugün hala Mısır'ın köylerinde hurma palmiyelerinin gövdesinde oluşur.
    • Eski Mısırlılar kalbi bir numara almış, yaşam oradan girip çıktığını düşünürken beyinden söz etmemişlerdir.
    • Tıbbi papirüslerde (Ebers, Smith, Kaun papirüsleri) beyin çıkartılır ancak kötü organ olarak görülür ve yazılmaz.
    48:28Mısır'da Beyin Çıkarma Yöntemleri
    • Eski Mısırlılar beyin çıkarmak için bezir yağını kulaklardan ve burundan içeriye akıtarak beyni sıvı hale getirip çürütüyorlardı.
    • Trapanasyon adı verilen daha kolay bir sistem de vardı, bu yöntemle beyin tamamen çıkarılıp tekrar kapatılıyordu.
    • Antik dönemlerde beyin ameliyatı yapılmış olabilir, ancak günümüzde bile yoğun bakım gerektiren bu ameliyatın antik dönemlerde başarılı olup olmadığı bilinmemektedir.
    49:56Mumya Hazırlama Süreci
    • Mumya hazırlama sürecinde ağız kısmı çok önemliydi, çünkü ölü cesette zamanla pamuklar çökmeye başlardı.
    • Yanaklar çamur veya samanla doldurulurdu, burun ise karabiber taneleriyle doldurulurdu.
    • Göz çukurlarına küçük soğan, çakıl taşı veya siyah boya ile göz şeklinde şeyler konulurdu.
    51:46Saç ve Kafa Şekilleri
    • Saçlar kınayla boyanırdı ve Akhenaton döneminde kafalar sargıyla uzatılırdı.
    • Tutankhamon'un mumyasında görülen uzun kafa şekli, çocukken sarma yöntemiyle şekillendirilmişti.
    • Bu uzun kafa şekli, bıngıldak derisinin henüz oluşmamış olması nedeniyle çocukken şekillendirilerek kalıcı hale getirilirdi.
    53:48Mumya Sargılama ve Cenaze
    • Mumya hazırlama sürecinde önce el parmakları, sonra ayak parmakları sargılanır, kafa ayrı sargılanırdı.
    • Son dönem mumyalarında sargılar üç kilometre uzunluğunda olabiliyordu.
    • Cenaze sırasında sandaletler, giysiler, mumyalanmış etler, içecekler ve diğer eşyalar yanına konulurdu.
    55:55Mısır'da Mezarlar ve Hanedanlar
    • Mısır'da mezarlar piramitler dönemi bittikten sonra falezlerin üzerine, il vadisi tepelerinin yamaçlarında inşa edilirdi.
    • Mısır'da üç bin sene içerisinde otuz üç tane sülale ve hanedan devam etmiştir.
    • Orta imparatorluk döneminde firavun başta başkentte, kuzenler, cariyeler ve valiler aynı aileden olup vergi toplama konusunda halkın karşı çıkmasına neden olmuştu.
    57:56Akhenaton ve Tek Tanrı İnancı
    • Akhenaton, 1300'lü yıllarda Ramses'ten yüz yıl önce tahta geçen, 14 yaşında kral olan bir Mısır firavunudur.
    • Akhenaton, babası Aminofis'in savaşçı kişiliğinden farklı olarak barışçı, savaşmaktan kaçınan ve kendi içine kapanık bir karaktere sahiptir.
    • Akhenaton, tahta geçtikten sonra taç giyme merasimini geciktirir, Luxor'da değil, mezarların olduğu güneydeki küçük bir sarayda oturur.
    59:34Tek Tanrı İnancı ve Atonistler
    • Akhenaton, kendi inancına göre tanrıların olmadığını ve tek bir tanrı olduğunu, bu tanrının güneşi olduğunu iddia eder.
    • Bu inanç, binlerce yıllık Mısır tarihinde tanrılara inanma geleneğine karşı çıkarak büyük bir karışıklık yaratır.
    • Akhenaton'un yanında Horemhep adında önemli bir general bulunur ve yeni bir ordu gelişir.
    1:01:32Amarna Dönemi
    • Akhenaton, Karnak tapınağını kapatıp mühürletir, Amon rahiplerini dağıtır ve Luxor ile Kahire arasında, hiçbir tanrıya ait olmayan Amarna tepesinde yeni bir başkent kurar.
    • Yeni başkentte atom kültü gelişir, iki atom tapınağı yaptırılır ve asillerin mezarları burada bulunur.
    • Ramses döneminde, Akhenaton'un adı ve izleri silinir, Abidos tapınağındaki firavunlar listesinde Akhenaton, Hatşepsut ve Tutankamon bulunmaz.
    1:05:04Akhenaton'un Mezarı ve Nefertiti Büstü
    • Akhenaton'un mezarı, Falezlerin arka tarafında bulunur ve son yıllarda açılmıştır.
    • Mezarın içi Ramses tarafından yakılmış, lahit parçalanmış ve Almanlar tarafından götürülmüştür.
    • Nefertiti'nin büstü, Birinci Dünya Savaşı'nda Şarlottenburg'da saklanmıştır ve Berlin Müzesi'nde sergilenmektedir.
    1:07:49Mezarın Yeniden Yapılması
    • Almanlar, Mısır'a bir jest olarak Akhenaton'un mezarından çıkan parçaları ölçerek biçerek pleksiglas bir lahit yapmışlardır.
    • Mezarın kapağı, Mısır'da kalmıştır çünkü entakt olduğu için Mısır'a verilmemiştir.
    • Mezarın kapağı, krallarda pek görülmeyen süslü bir kapaktır ve feminen bir görünümüne sahiptir.
    1:09:42Mısır'ın Başkentleri
    • Mısır'ın ilk başkenti Heliopolis'tir, burada İngiliz tarzı evler ve Victoria tarzı yapılar bulunmaktadır.
    • Heliopolis'te eski yerleşimden dikilitaşlar ve Ramses heykelleri çıkarılmıştır.
    • Tis Tint bölgesi de kısa bir dönem başkent olmuş, ancak asıl başkent Menfis'tir.
    1:11:03Menfis ve Teb Dönemi
    • Menfis'te Ptah kültü vardır ve yeraltı tanrısı Pıt kültü vardır, bu nedenle yüzyıllarca başkentlik ayrıcalığını taşımıştır.
    • Teb (bugünkü Luxor) yeni imparatorluk dönemi ile meşhur olmuştur.
    • 7. yüzyılda Ambrelnas, Mısır'ı alan ilk Müslüman kumandandır ve Kahire'yi ele geçirip güneye doğru inmiştir.
    1:12:09Luxor'un Adının Kökeni
    • Nil taşkınlıklarıyla çamurlar yığıldığı için Karnak ve Luksor tapınakları çamurların altında kalmıştır.
    • Arap orduları geldiğinde suların üst kısmını gördüler ve burada bir saray veya kale olmalı diye düşündüler.
    • İlk Arapça ismi "El Kus" (Castrom) olarak koydular, sonra Araplar kısaltarak "Lüks" olmuştur.
    1:12:49Yeni İmparatorluk Dönemi
    • Teb, yeni imparatorluk dönemi en şaşalı ve muazzam dönemdir.
    • Bu dönemde Tutankhamon, Akhenaton, on bir Ramses, Thutmosisler ve Amenofisler gibi ünlü ve zengin liderler yaşamıştır.
    • Bu dönemde Mısır'ın en bilinen, en zengin ve altın dönemi olmuştur.
    1:13:24İbraniler ve Mısır
    • Mısır'da İbraniler yaşamış ve Mısır onlar için kutsal bir toprak olmuştur.
    • İbraniler Mısır'da dört sınıf vatandaş olarak görülmüş, kendi dinlerini terk etmemişlerdir.
    • İbraniler inşaatlarda çalıştırılmış, ancak Joseph (Hz. Yusuf) gibi istisnalar da olmuştur.
    1:14:17Hz. Yusuf ve Musa
    • Hz. Yusuf, 1300-1400'lü yıllarda yaşayan bir İbrani vezirdir, akıllı, zeki, matematikçi ve mimar olarak bilinir.
    • Yusuf, Nil sularını kanal sistemi ile Palyuma kadar getirerek Falyumu yeşertmeye başlamıştır.
    • Hz. Musa Mısır kaynaklarında yer almamakta, ancak Kyri Müzesi'nde bulunan "İsrailoğulları Anası" taşında II. Ramses döneminde (1200'lü yıllar) yer almaktadır.
    1:16:23Hazreti Musa'nın Doğumu ve Çocukluğu
    • Hazreti Musa'nın annesi Asiye, doğacak İbrani çocuklarından birinin Mısır'a kötülük dokunacağını duyan bir kahinin emriyle, çocuğu bir sepetin içine koyarak Mısır sarayının önünde bırakır.
    • Bebek sarayın önünde sarmaşıkların arasında bulunur ve Mısırlılar tarafından sünnetli olarak kabul edilir, çünkü sünnetin kaynağı Mısırlılardan çıkmıştır.
    • Musa sarayda prens gibi büyütülür ve güçlü bir çocuk olarak tanınır.
    1:18:25Musa'nın Mısır'dan Kaçışı
    • Bir gün iki Mısırlı asker sarayı muhafızları bir İbrani gencini döverek öldürürler, Musa bunu görür ve kan çeker.
    • Musa, öldürülen İbrani çocuğun karşılığında iki Mısırlı askeri öldürür ve cinayetten dolayı Mısır'dan kaçar.
    • Musa, Sina çölüne kadar kaçar ve orada Tuğrul Sina manastırında yaşar.
    1:20:02Musa'nın Vahiy Alması
    • Musa, Sina'da bir çobanın yanına gelir ve çobanın kızıyla aşık olur, çoban onu kızını evlendirir.
    • Musa, Sina'nın üzerindeki dağda Tanrı'nın sesini duyar ve on emir alır.
    • Tanrı, Musa'ya İbrani ırktaşlarını Mısır'dan getirmesini ve korumasını emreder, Musa'nın kekemeliği nedeniyle kardeşi Harun'un onun adına konuşacağını söyler.
    1:22:30Musa'nın Mısır'a Dönüşü ve Kızıldeniz Olayı
    • Musa, kardeşi Harun ile Mısır'a döner ve yaşlı Firavun Ramses'ten İbrani ırktaşlarını bırakmasını ister.
    • Firavun, Musa'nın Tanrı'dan aldığı emirlere karşı çıkınca, yedi tane kötülük (kıtlık, sel, haşara, hastalıklar, sivrisinekler) Mısır'a gelir.
    • Firavun, gençlerin ölmeye başladığında İbrani ırktaşlarının gitmesine izin verir, ancak kendisi Kızıldeniz'de boğularak ölür.
    1:24:10Kızıldeniz Olayının Bilimsel Açıklamaları
    • Kızıldeniz'de bir yer var ve o zamanki hesaplamalara göre sular çekildiğinde daha sığ bir yer çıkıyor, İbrani ırktaşlarının oradan geçtikleri tahmin ediliyor.
    • Mısır kaynaklarında Firavun'un boğularak öldüğü belirtilse de, Merem Ptah'ın mumyasında yapılan araştırmalarda boğulma izi bulunmamış, kafasına vurulmuş bir eziklik tespit edilmiştir.
    • Mısır'da güneş tanrısına saygı gösterilir, eller güneş ışığına doğru açılır ve güneş ışığı toplanır.
    1:26:02Eski Mısır'da Ruhban Sınıfı
    • Eski Mısır'da baş rahipler "sam" adıyla anılır ve hiyerarşik bir yapıda çömezler tapınağa girer.
    • Ezoterik kaynaklarda anlatılan ateşin üzerinden atlamak gibi olaylar Mısır'da yazılı olarak çıkmamıştır.
    • Tapınakta çömezlerle başlayan hiyerarşik yükselme vardır ve bu hiyerarşide bilim adamları, mimarlar ve müzisyen rahipler bulunmaktadır.
    1:27:13İmhotep Örneği
    • Kral Jose'nin veziri İmhotep, basamaklı piramidi yapan büyük bir mimar ve aynı zamanda başrahiplik yapmıştır.
    • İmhotep aynı zamanda çok iyi bir doktor olup, İskender sonrası Putolomeler döneminde tıp tanrısı olarak anılmıştır.
    • Tapınakta geceleri uyumayan rahipler vardır ve görevleri yıldızların hesaplamasını yapmaktır.
    1:28:19Kapadokya'daki Luviler
    • Kapadokya'da Ürgüp yakınlarında Hitit öncesi Luvilerin taş koltukları bulunmaktadır.
    • Romalılar tarafından mezar olarak kullanılan bir yerde güneş tutulması ve aylar çizgili bir mezar bulunmaktadır.
    • Kapadokya'da taş üzerinde güneş saati olarak kullanılan bir yapı vardır ve bu Romalılardan çok önce kullanılmıştır.
    1:30:23Firavun'un Laneti
    • Kral mezarları açılmaya başladıktan sonra "firavun'un laneti" olarak bilinen bir olay ortaya çıkmıştır.
    • Lord Carnavon, Tutankamon'un mezarını açarken sivrisinek ısırığı ve ustura kesiği gibi nedenlerle ölmüştür.
    • Son yıllarda yapılan araştırmalarda, mezarlarda oluşan kahverengi lekelerin kanserojen bir mantar (fungus nijerius) içerdiği tespit edilmiştir.
    1:35:56Eski Mısır'da Kanser ve Karna'nın Ölümü
    • Eski Mısır'da kanser bilinmeyen bir hastalıktı ve lanetlerde "kurtaramazlar" dedikleri bu hastalık olabilir.
    • Karna'nın öldüğü gece Londra'da ailesi telefonla bilgilendirildi ve Karna'nın çok sevdiği köpeği de aynı saatlerde öldü.
    • Kahire'de Karna'nın bulunduğu Opera Meydanı'ndaki Continental Savo otelinde elektrik kesildi ve bu olay herkes tarafından şahitlendi.
    1:38:28Tutankamon Mezarı Kazısında Yaşananlar
    • Karna'nın ölümünden sonra diğer arkeologlar da ölmeye başladı, en genç arkeolog babası acıyla pencereden atıldı.
    • Howard Carter 65-67 yaşında öldü ve mezarında kanserli bir takım şeyler bulundu.
    • Carter 1910'lu yıllarda Mısır'a gelmiş, 1920'de Tutankamon mezarını kazmaya başlamış ve mezarı şans eseri bulmuştur.
    1:40:29Tutankamon Mezarının Keşfi
    • Carter, Karna'nın devamlı para harcaması nedeniyle vazgeçeceklerken, bir sabah kazılarda çalışan amelelerin yüzlerinde garip bir ifade fark etti.
    • Su taşıyan bir çocuk testiyi koyduğunda basamak gibi bir şey fark etti ve haber verdi.
    • Carter, basamakları kazarken büyük bir saygı ve sevgiyle ilerledi ve 15 gün sonra Londra'dan gelen Lord Carnarvon ile birlikte kazıya başladı.
    1:43:51Tutankhamon'un Mezarının Keşfi
    • Hover Carter, Krallar Vadisi'ndeki mezarlarda çıkan bir sembolü ve Tutankhamon'un adını fark ederek bir mezar olduğunu düşünüyor.
    • Mezarın içinde bir insanın sürünerek girebileceği büyüklükte açılıp sonradan yamanmış bir yer var, Carter bunun daha önce keşfedilmiş ve mahvolmuş bir yer olduğunu düşünüyor.
    • Carter, titiz bir şekilde taşları yerinden çıkartarak mezarı açıyor ve en sonjı çektiğinde arkada bir boşluk olduğunu fark ediyor.
    1:45:40Mezarın İçeriği
    • Carter, karanlık mumu kullanarak içeri girince üç bin yıllık gizemi açıyor ve üç yataktan oluşan mumya yataklarını görüyor.
    • Mezarın içinde arabalar, sandıklar ve diğer eşyalar bulunuyor, bu kadar mobilyalı bir mezar o güne kadar bulunmamıştı.
    • Carter ve ekibi, mezarı boşaltmak için bir yıla yakın süre harcıyor, arabaları demonte edip içeriye sokuyor ve lahitin üzerine tahtadan odacıklar yapıyorlar.
    1:47:02Mezarın İçeriği ve Mısır'ın Geleceği
    • Sandıkların içinden silahlar ve bastonlar çıkıyor, Carter bunların Tutankhamon'un bacağından sakatlık nedeniyle kullandığı bastonlar olduğunu fark ediyor.
    • Mısır'da daha çok keşif bekleniyor, Ramses'in mezarı henüz bulunmamış ve diğer önemli kralların mezarları da hala aranıyor.
    • Altı yıl önce Aslan mumyaları bulunmuş ve yeni müze Kasım ayında açılacak, bu müze dünyanın en büyük müzesi olarak tanınıyor.
    1:49:09Mısır Turu ve Program Kapanışı
    • Konuşmacı, Acemtem ile birlikte Mısır'a dört günlük bir tur düzenlediğini ve bu turda Kahire'de bir gün müzede geçireceklerini belirtiyor.
    • Mısır'ın hayvanat bahçesinde insanların hayvanlara bakıp kaçtığını anlatıyor.
    • Program sonunda Turgay Turo'nun kendine ait bir kanalında da olacağını ve Siemens'in programı yapma konusunda destek verdiği belirtiliyor.

    Yanıtı değerlendir

  • Yazeka sinir ağı makaleleri veya videoları özetliyor