Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir tarih öğretmeni tarafından ÖSYM sınavlarına hazırlık amacıyla sunulan eğitim içeriğidir. Öğretmen, tahtaya yazarak ve soru-cevap yöntemiyle konuyu anlatmaktadır.
- Videoda Mısır'da kurulan Türk İslam devletleri (Tolunoğulları, İshaklı, Eyübi ve Memlükler) kronolojik olarak ele alınmaktadır. İlk bölümde bu devletlerin kurucuları, önemli olayları ve tarihsel önemleri anlatılırken, ikinci bölümde özellikle Memlükler devletinin yapısı, veraset sistemi ve Osmanlı İmparatorluğu ile ilişkisi detaylandırılmaktadır.
- Video, ÖSYM sınavlarında çıkabilecek soru tiplerini içermekte ve Memlükler'de "her güçlü komutan sultan olabilir" prensibi, Abbasiler'in korunması, Yavuz Sultan Selim'in Memlükler'i fethetmesi gibi önemli konuları kapsamaktadır. Ayrıca hilafet makamı ile saltanat makamının Memlükler'de ayrı kişilerde, Osmanlı'da ise aynı kişi tarafından yürütüldüğü bilgisi de paylaşılmaktadır.
- 00:05Mısır'da Kurulan Türk İslam Devletleri
- Mısır'da kurulan Türk İslam devletleri; Tolunoğulları, Eyyubi, Memlük ve Akşitler'dir.
- Türklerin Mısır'a gelişleri Abbasiler'in askerlik teklifleriyle başladı ve Abbasiler zayıflayınca kendi devletlerini kurmaya başladılar.
- Abbasilerden ayrılan küçük İslam devletçiklerine "tevaf-i mülk" denir ve bu terim Tolunoğulları ve İşid'ler için geçerlidir.
- 01:35Mısır'da Kurulan Devletlerin Özellikleri
- Mısır'da kurulan Türk İslam devletleri genellikle kısa ömürlüdür çünkü Mısır'da Türk nüfusu az ve yönetenlerin Türk olması halkın bağlılık göstermesini zorlaştırır.
- Tolunoğulları, Ahmet tarafından kurulmuş olup, Mısır'da kurulan ilk Türk İslam devletidir.
- Tolunoğulları'nın başkenti Kahire'dir ve sulama kanalları yapmış, Maristan (hastane) kurmuşlardır.
- 04:12İşid'ler ve Akşitler
- İşid'ler (Akşitler) Ebubekir Mehmet tarafından kurulmuş olup, Abbasi halifesi tarafından Akşit (Beyaz Güneş) ünvanı verilmiştir.
- İşid'ler, Kutsal Bölge Hicaz'a egemen olan ilk Türk İslam devletidir.
- İşid'ler, Fatih Sultan Mehmet tarafından son verilmiştir.
- 06:04Eyyubi Devleti
- Eyyubi Devleti Selahattin Eyyubi tarafından kurulmuş olup, Haçlı saldırıları sırasında bölgeye yardım için gelen Selahattin Eyyubi, Eyüp Sultan'ın valisi olarak kendi devletini kurmuştur.
- Selahattin Eyyubi'nin Kudüs'ü Haçlılardan alması, 1187'de gerçekleşen Hıttin Savaşı'na sebep olmuştur.
- Selahattin Eyyubi, "Hadimül Haremeyni Şerif" unvanıyla anılır ve "Şarkın en sevilen hükümdarı" olarak nitelendirilir.
- 08:41Memlükler
- Memlüklerin diğer adı "Kölemenler"dir ve Kıpçak Türkleridir.
- Memlükler, Eyüp Sultan'ın 1250 yılında yıkılmasından sonra kurulmuştur.
- Memlüklerin kurucusu Aybek'tir ve Baybars döneminde Moğolları Ain Calut Savaşı'nda mağlup etmiştir.
- Baybars, Anadolu Selçuklu'nun yardım çağrısı üzerine 1270'lerde Elbistan Savaşı'nda Moğolları yenmiştir.
- 11:37Memlüklerin Veraset Sistemi
- Memlüklerde her güçlü komutan sultan olabilir, bu nedenle sık sık taht kavgaları çıkabilir.
- Türklerde ülke hanedanın malıydı ve sadece hanedandan gelenler hükümdar olabilirdi, ancak Memlüklerde farklı hanedanlar iktidara gelebilirdi.
- Memlüklerde kut inancı yoktu, ilk Türklerde ve İslam'dan sonra devam eden kut inancında saltanat kan yoluyla babadan oğula geçerdi.
- 14:29Memlüklerin Tarihi Önemi
- Memlükler, Abbasileri Moğollar yıktıktan sonra Abbasi halifesi Mustansır'ı barındırdı.
- Memlükler, Osmanlı'nın çağdaşıydı ve Yavuz Sultan Selim tarafından Mercidabık ve Ridaniye savaşlarında yenilgiye uğratıldı.
- Yavuz Sultan Selim, Memlükleri yıkarak ilk Türk halifesi oldu ve Hadimül Haremeyn şerifini aldı.
- 16:51Memlüklerin Diğer Özellikleri
- Memlükler, devleti "Türkiye" adıyla kurmuşlardı ve Mısır Türkiye'si olarak bilinirlerdi.
- Memlükler, Delhi Sultanlığı'nı yönetmişlerdir.
- Memlüklerde saltanat makamı ve hilafet makamı ayrı kişilerde yürütülmüş, Osmanlı'da ise Yavuz Sultan Selim hem padişah hem de halifeydi.