Buradasın

Mimarlıkta Madde ve Malzeme Kavramları Üzerine Akademik Söyleşi

youtube.com/watch?v=TQIAQ3aHkvM

Yapay zekadan makale özeti

Kısa
Ayrıntılı

Bu video, bir akademik söyleşi formatında olup, mimarlık eğitimi almış bir konuşmacı ve öğrenciler arasında geçen bir sohbeti içermektedir. Konuşmacı, İhsan Bilgin'in "Mimarın Soluğu" kitabındaki "Maddenin Yoğunluğu" makalesini ele alarak başlamaktadır.
Video, mimarlıkta "madde" ve "malzeme" kavramlarının ayrımını ve önemini incelemektedir. Zoom Thor (veya Zoom Turun) adlı bir mimarın çeşitli projeleri (İsviçre pavyonu, Serpentin Pavyonu, Watermal, Class Field şapeli, Brother Claude Chapel) üzerinden madde-malzeme ilişkisi, mimari tasarım yaklaşımları ve fenomenolojik mekan algısı ele alınmaktadır. Söyleşi, mimarlıkta madde kullanımının önemi, maddelerin kendi niteliklerini sergilemesi ve mekan deneyiminin insanla ilişkisi üzerine odaklanmaktadır.
Söyleşide ayrıca Zaha Hadid'in mimarlık çalışmaları, modern mimarinin soyut yüzeyleri, mekansallaşma kavramı ve mimarlık ile yaşam arasındaki ilişki gibi konular da tartışılmaktadır. Konuşmacılar, mimarlıkta madde kullanımının estetik ve deneyimsel boyutlarını, maddelerin zaman içinde değişmesini ve bu değişimin mekana nasıl katkıda bulunduğunu detaylı olarak açıklamaktadır.

00:05İhsan Bilgin'in "Maddenin Yoğunluğu" Makalesi: İhsan Bilgin'in "Mimarın Soluğu" kitabındaki "Maddenin Yoğunluğu" isimli makale, mimarinin önemli bir konusunu ele alıyor.
Makale, Zoom'un işlerinin samimiyet ve içtenlikten alındığını vurguluyor.
İhsan Bilgin'in metinleri edebi bir dille yazılmış, derinlikli ve okuyucuyu içine çeken bir dünya yaratıyor.
03:35Maddenin ve Malzemenin Farkı: Günümüz mimarlık üretimi genellikle formlar ve malzemelerin kombinasyonu olarak görülüyor, malzemeler sadece kaplama niteliğinde kullanılıyor.
Malzeme, bir formu kaplamak için kullanılan ve yapının varoluşunu etkilemeyen araçsal bir terimdir.
Maddenin yoğunluğu ise, malzemenin tüm niteliklerini ve karakter özelliklerini sergilemesi anlamına gelir.
07:10Zoom Tor'un İsveç Pavyonu Örneği: Expo 2000 için tasarlanan İsveç pavyonu, ahşap kalasların üst üste konmasıyla oluşturulan bir labirent olarak tasarlanmış.
Ahşap burada malzeme değil, madde olarak kullanılmış; her bir kalas demonte edildikten sonra başka yerlerde kullanılabilecek nitelikte.
Zoom Tor, yapıştırma tekniği kullanmadan, ahşap kalasları demir aksamlarla sıkıştırarak yapıyı oluşturmuş, böylece ahşabın kendi niteliklerini sergilemesini sağlamış.
11:04Expo 2000 Pavyonu: Expo 2000'de İsviçre'yi temsil eden pavyon, İsviçre'nin sembollerini değil, kendisi olarak var olan şeyleri sunmaktadır.
Pavyonda İsviçre bayrağı olmayan, İsviçre ile ilgili hiçbir yazı içermeyen, ancak İsviçre peyniri tadılması, çikolata yeme ve Alpler'den gelen ahşap palaslarla ilişki kurulması sağlanmaktadır.
Fenomenoloji felsefi disiplini, varlıkların kendilerine dönmeyi savunur ve bu pavyonda her şey kendisi olarak var, hiçbir şeyin simgesi olarak değil.
13:01Mimarlık ve Madde İlişkisi: Pavyonun iç deneyimi bir labirent gibi, kokular ve seslerle dolu bir ortamda, her şeyin kendisiyle karşılaşma imkanı sunmaktadır.
Zoom Thor, mimarlık kanalı içerisinde kalmayı tercih ederek, mimari incelemeleriyle birlikte çalışmaktadır.
Pavyonda duvarların inceliği ve uzunluğu, süzülme etkisini ortaya koymak için gerekli olan duvar narinliğini ulaşmak için demirden bir teknik kullanılmıştır.
15:00Google House: Google House, Alpler'de bir köydeki bir ailenin evine yapılmış bir ektir ve eski ev ile dağ arasına yatay ahşap taşıyıcılarla bir bağlantı kurmuştur.
Eski evde dikey ahşap tektonik kullanılmışken, Zoom Thor'un yaptığı ektede betonarme temel ve yatay konstrüksiyon tercih edilmiştir.
Zoom Thor, eski yapı tekniğini taklit etmek istemeyen ve yeni malzemenin eskisinden ayrışması gerektiğini savunan bir mimar değildir.
18:05Ahşap ve Zaman İlişkisi: Eski ahşap kulübün arkasına yeni ahşap ek yapmak zor çünkü yeni ahşap ilk başta eski yapıdan çok farklı bir görüntü verecektir.
Zoom Thor, ahşabın zaman içinde nasıl değişeceğini bilmekte ve bu değişimi tasarlamaktadır.
Modern mimarlıkta genellikle zamansız, eskimesin diye yapılan malzemeler kullanılırken, Zoom Thor ahşabın zamanı üzerinde tutması ve göstermesi önemli bir özellik olarak değerlendirir.
21:18Yapı ile İlişki: Zoom Thor, ahşap malzemesini kullanırken, zaman içinde nasıl değişeceğini bilmekte ve bu değişimi tasarlamaktadır.
Yapıda zamanın izleri (su, yağmur, rüzgar, kar) ahşap üzerinde birikerek tasarlanamaz bir durum oluşturur.
Zoom Thor, tutucu olmayan bir mimar olarak, gerekirse yatay gridini bozarak düşey pencereler açabilir.
23:53Eski ve Yeni Malzemenin İlişkisi: Eski ve yeni malzeme arasındaki ilişki, zamanla yeninin eskiye yaklaşması ve bunu izlemek maddeyle bir tür diyalog oluşturuyor.
Dışarıda eskimeye yüz tutmuş bir yüzey varken, iç mekanda aynı grid takip edilse de kaplanmış bir madde kullanımıyla ilişki kuruluyor.
İç mekanda da eski ve yeni bir arada bulunuyor, yeni malzeme zamanla eskimeye başladığında insanı tedirgin edebilir.
26:35Hyde Park'ta Zoom'un Pavyonu: Hyde Park'ta her yıl bir mimar ekip tarafından Serpent'in pavyonu için bir öneri yapılıyor ve 2010'lu yılların birinde Zoom'un işi gerçekleşti.
Dışarıdan siyah bir duvar gibi görünen yapı, yaklaştıkça dalgalanmalar ve farklı dokular gösteriyor.
Duvar üzerinde sıva telimi benzeri bir teknik kullanılmış, her noktada farklı bir ton ve doku oluşturuyor.
29:19Dokunsal Mimarlık: Bu yapı soyut değil, dokunabileceğimiz bir imaja sahip ve parmak uçlarımızda hissedilen pütürlü hissi oluşturuyor.
Fenomenoloji disiplinin önemli ismi Marlo Ponti'ye göre, insan ve dünya ontolojik bir bütünlük içinde aynı eti paylaşır.
Modernist mimarın soyut düzeyleri sadece aklına hitap ederken, bu yapı bedenle, bedensellikle kavranabilecek bir şey sunuyor.
31:01Pavyonun İç Mekanı ve Amacı: İçerideki yüzeye ışık vurduğunda yüzeyin niteliği değişiyor ve bir avluya giriyoruz.
Projenin amacı Hyde Park'ın içinde geçici bir an yaratmak, parkı unutturup sonra farklı bir şekilde hatırlatmak.
Bu proje, bitkilerle yakın bir ilişki kurmamızı sağlayarak park deneyimini farklı bir kurguyla sunuyor.
32:33Yapım Tekniği ve Benzer Projeler: Çatı üzerinde 1,5 metreye 70 santimlik plakalar bulunuyor ve onları birleştiren bir bağlayıcı malzeme kullanılmış.
Ram Kollas'ın Ayeti Kampüsünde yaptığı öğrenci merkezi benzer bir yaklaşım sergiliyor, tavana yeşil alçıpan kaplama malzemesi kullanılmış.
Zoom ve Ram Kollas aynı şeyi yapmalarına rağmen niyetleri farklı olduğu için sonuçları da farklı çıkmış; Zoom estetik düzende, Ram Kollas ise malzemenin kendisini vurgulamış.
35:35Zoom'un Estetik Tutumu ve Madde İlişkisi: İhsan Bilgin'in makalesinde Zoom'un iki tutumdan bahsediliyor: kognitif (bilişsel) tutum ve estetik tutum.
Estetik tutum, karşılaşmaya hazır olmadığımız bir durumla dolaysız olarak yüzleşerek şaşırtıcı bir an oluşturuyor ve bu an muhakeme yerine deneyim üzerinden anlaşılmaktadır.
Zoom'un madde ile ilişkisi, mekanla ilişkisi ve zaman içinde değişen mekan deneyimi (yağmurda, karda, güneşte) önemli bir konudur.
38:09Watermal Projesi: Watermal, Alp Dağları'nda bir kaplıca projesi olup, temsil edilemez deneyimler sunan bir yapıdır.
Proje, betonarme çekirdeklerden oluşan mantar benzeri bir yapıya sahiptir ve bu çekirdeklerin üzerinde döşemeler bulunmaktadır.
Betonarme, kolon-kiriş sistemi yerine, form verilmiş taş parçaları gibi özerk elemanlar halinde kullanılmıştır.
40:43Projenin Maddi Deneyimi: Proje sadece iki malzemeden oluşmaktadır: betonarme çekirdekler ve su.
Çekirdekler yığınlar halinde yer almakta ve aralarındaki mesafelerden içeriye ışık alınıyor.
İnsan bedeni, ışık ve ölçek de bu deneyimin önemli unsurlarıdır.
43:04Deneyim ve Madde İlişkisi: Bu tür mimarlıkların en büyük problemi fotoğraf, çünkü deneyim ile ancak anlaşılabilecek bir atmosferi yansıtmakta zorlanmaktadır.
Watermal'de su ve taş maddeleri, insanın madde ile teması imkanı veren bir deneyim sunmaktadır.
Taşların Alplerin kayalarıyla benzer renkte olması ve doğal bir his vermesi, mimarın rafine bir şekilde maddeyi kullanmasını göstermektedir.
46:19Bregends Sergi Evi: Bregends'teki sergi evi, farklı bir program ve farklı bir yerde yer almaktadır.
Yapı, betonarme bir çekirdek ve üzerinde cam pullardan oluşan bir kabuk içerir.
Bu yapı, Santral İstanbul CSM Çağdaş Sanatlar Merkezi'ne benzeyen bir yapı diline sahiptir.
47:02Cam Maddesinin Tasarımı: Cam, malzeme olarak değil, madde olarak görülmeli; cam kaplama, doğrama veya giydirme cephe olarak farklı şekillerde kullanılabilir.
Cam paneli, mekanik bir detay olarak tasarlanmıştır; bu detay sayesinde cam çıkarılabilir hissi verilerek, camın maddeliğine yaklaşma sağlanır.
"Detay" terimi, maddeden uzaklaştıran bir terim değil, maddenin küçük boyutlarında birbiriyle kurduğu ilişkiyi tasarlamaktır.
49:52Zoom'un Tasarım Yaklaşımı: Zoom Tom, mimarlıktan önce marangozluk eğitimi almış biridir ve mimari kararları cephe tasarımı üzerine kurmuştur.
İç mekanda da dış cepheyle benzer bir yaklaşım kullanılmıştır; bağlantı yerleri gizlenmeden gösterilerek cam parçanın maddeselliği vurgulanmıştır.
Mimarlıkta "de materyalizasyon" (maddesizleştirme) yerine, cam panelin tektoniğini göstererek maddesini vurgulamak tercih edilmiştir.
52:17Class Field Şapel: Class Field şapel, beton dökülerek yapılmış bir yapıdır, ancak bölgedeki kum buharı beton içerisine katılmıştır.
Yapının uzaktan bakıldığında, peyzajın içinde yıkılan bir monolit, bir anıt gibi görünmesine rağmen, dünyaya ait bir yapıdır.
Yapının içi her noktasında farklı bir etki verir, bu da yapım tekniğinden kaynaklanır.
54:27Yapım Tekniği ve Maddesel Deneyim: Yapım tekniğinde, ormandan kesilen kütükler form farklılıkları ve budaklarıyla birlikte çarkı halinde kurulmuştur.
Betonarme bir temel üzerine katman katman beton dökülmüş, kütüklerle arasına bağlayıcı demir konulmuştur.
Kütükler aylar boyunca yanarak kül olurken, mekana dokunsallık, yüzey ve form bırakır; en önemli niteliği ise hala hissedilebilen is kokusudur.
58:09Betonun Maddi Niteliği ve Zoomtor Mimarlığı: Beton akışkan bir malzeme olarak genellikle inşaatlarda döşeme ve kolon olarak ortogonal formlar içinde kullanılır.
Zoomtor, betonun form alabilme kabiliyetini sonuna kadar getirerek maddenin maddi niteliğini ortaya çıkarıyor.
Mimar, betonun ve ahşap kütüklerin etkileşimiyle son ürünü tam olarak tasarlayamaz, çünkü her noktada farklı bir durum ortaya çıkabilir.
59:42Mimarın Tercihi ve Mekanın Özellikleri: Mimar tam teslim olmak yerine, tasarımcı kumaşına en yakın yerde duruyor ve ötesine çok fazla geçmiyor.
Şapel'in tepesi açık olduğundan güneş ve yağmur içeri sızabiliyor, bu da mekanın iklim koşullarına duyarlı olmasını sağlıyor.
İç mekanda çok az sembolik eleman bulunuyor, sadece bir heykel ve mumlar var.
1:02:34Madde ve Temsil: Şapel fotoğrafı çekilemez bir yapı olarak temsil edilemez oluyor.
Maddeyle ilişki kurduğumuzda, fotoğraf çekilebilir ve güzel resim veren malzemelerden farklı olarak temsil edilemez oluyor.
Zemin kaplaması kurşun kullanılarak eğimli zemine yayılıyor ve zamansız izleri alabiliyor.
1:07:15Kapı ve Maddesel İlişki: Colombo Müzesi'nin kapısında madde ile insanın ilişkisinin nereye kadar yakınlaştırılabileceği gösteriliyor.
Kapı kolu, elin hareketinin kendisi tarafından şekillendirilmiş gibi görünüyor ve elin tam kavrayabileceği bir forma ulaşmış.
Anahtar deliği, anahtarı kendisi çekerek doğru yere yönlendiriyor, böylece matematiksel yer bulma yerine deneyimsel bir deneyim sunuyor.
1:11:18Zoom'un Tasarım Yaklaşımı: Zoom'un tasarımları deneysel görünmese de, özellikle Brother Claude Chapel tasarımı başlangıç aşamasında kısmen sonucu zihninde canlandırmış olmasına rağmen deneysel bir iş olabilir.
Zoom'un tasarım yaklaşımı, Serpantin Pavillion'daki diğer tasarımcılar gibi kendi sınırlarını zorlamak değil, daha çok kendini bağıra çağıra ortaya koyan yerde, farkeden ve gören için yakaladığında ortaya çıkan bir yaklaşımdır.
Zoom'un tasarımında şaşırtan bir yan yok, ancak birlik içerisinde, insan ile varlığın bütünleşmeye en yakın olduğu, din devreden çıktığı salt deneyimin dolaysız temas anında kalmak hedefleniyor.
1:16:08Zoom'un İlham Kaynakları: Zoom'un tasarım ilhamı kendisinden geliyor; Thinking Architecture adlı kitabında çocukluğundan bir anıyı anlatıyor: halasının evinde mutfağa girerken kapı kolunu açtığı anı, eline değen malzeme hissi ve mutfaktan gelen yemek kokusu.
Zoom, dünyayla derin ve hassas bir ilişki kurmayı hedefliyor, bu da onu böyle bir noktaya getiren şey.
Günümüzde hızlı taşıtlar, telefon ekranlarındaki imajlar ve internette akan içerikler dünyayla ilişkimize engel olurken, Zoom, maddesellik ve varlığımızla temas etmeyi vurguluyor.
1:20:15Mimarlık ve İlham: Hunt Mert gibi tasarımcılar, sandalyenin dokunuşu, masanın malzemesi gibi küçük ölçekli maddesel kurgularından ilham alıyor.
Hayriyer'in dediği gibi, mimarlık aslında mekansal bir şeydir; insanın mekansallaşması, deneyiminin derinleşmesi ve dünyayla ilişkisinin derinleşmesi sonucu tasarım kararları verilir.
Dünya ile ilişkide, madde ile ilişkide ne kadar derinleşilirse, o kadar mimarlık yapılabilir, ancak bu mimarlık dergilerdeki gibi değil, hayatın gerçeklerinden doğan bir mimarlıktır.
1:22:22Konstrüksiyon Teknikleri: Zoom'un Constause yapısında kabuk cam, kaplama malzemesi yerine yeni bir teknikle yığma yapı sisteminde kullanılan bir madde olarak algılanıyor.
Expo İsviçre Pavyonu'ndaki yığma tekniği, taşların taşın üzerine konulması ve dağılmaması için bağlayıcı kullanmasıyla ilgilidir.
Bregenz'deki yapıda camlar camı taşımıyor, içinde demirden/çelikten bir konstrüksiyon var ve bu konstrüksiyon cam panelleri taşıyor, ancak bize yığılmış gibi bir his veriyor.
1:25:03Kapı Tasarımı ve Deneyim: Kapı tasarımı sadece bir kapı değil, girme deneyimi tasarlamaktır; bir yaşantının içindeki bir an tasarlanmaktadır.
Kapı deneyimi için sol elle zorlanarak, yavaş yavaş açılan bir kapı tercih edilmelidir çünkü genellikle insanlar sağ el kullanıcısıdır.
Proje derslerinde önce mekanın hikayesi yazılmalı, sonra fiziksel olarak kurulmalıdır.
1:28:07Mekan Algısı ve Fenomenoloji: Fenomenoloji disiplini, mekan algısının pozitivist yaklaşımın ötesinde insanın varlığının bütününde oluştuğunu savunur.
Mekan algısı, insanın duyularından ve bilişsel süreçlerinden ibaret değil, insanın varlığının derinliklerinde oluşan bir fenomen olarak görülür.
Mekan insanın içindedir ve insanın varlığının her alanında ürettiği etkiye fenomen denir.
1:31:44Mekan Deneyimlerinin Derinliği: Modern mimari tasarımlarda geometrik ve soyut unsurlar kullanılırken, koku, ses ve dokunsallık gibi duyu uyaranları daha derin bir mekan deneyimi yaratır.
Ayasofya veya Süleymaniye gibi mekanlarda, fiziksel bileşenlerin toplamından başka bir şey, bir "başka" deneyim yaşanır.
Tasavvuf düşüncesinde mekanın maddi olmayan nitelikleri insanın algısıyla ilişkilendirilir ve bu niteliklerle mekan deneyiminin derinliği oluşturulabilir.
1:34:11Mimarlık ve Fenomenoloji: Fenomenoloji, her an yaşadığımız ve sürekli yaptığımız bir şeydir, ancak mimarlık yaparken farklı şeyler ortaya çıkar.
Mimarlıkta kapı tasarımları gibi detaylar, kullanıcı deneyimini önemli ölçüde etkileyebilir.
Konuşmacı, Columba Müzesi'nin giriş kapısının solaklar için tasarlandığını belirtiyor, ancak bu bilginin doğruluğu sorgulanıyor.
1:38:05Mimarlık ve Müşteri İlişkisi: Mimarlık mesleğinde önemli bir konu, mimarın yapıyı müşterinin ihtiyaçlarına ve isteklerine göre tasarlamasıdır.
Mimarlık mesleğinde, uzun süreli bakım istemeyen müşteriler de olabilir ve bu durum mimarinin gelişimini etkileyebilir.
Mimarlık mesleğinde, mimarın dünyasını ortaya koyan ve prestijli ödülleri alan kişiler, kendilerini kanıtlamış ve ünlü kişiler olarak görülür.
1:40:01Mekansallaşma ve Mimarlık: Eskiden köylerde ve kırsal yerlerde mekansallaşma doğal bir şekilde gerçekleşirken, mimarlık profesyonel hale geldikçe bu süreç bozulmuştur.
Mimarlık artık hazır kıyafet gibi düşünülmekte, insanlar artık mekansallaşmak yerine inşa edilmiş binaların içine girip yaşaymaktadır.
Mimarlık, yaşam için bir arka plan olarak yapılmakta ve mimarlık tanımı bu şekilde şekillenmektedir.
1:42:23Modern Yaşam ve Mekansallaşma: Modern dönemde piyasa işlerinde, imaj ve benzerlik arayışı daha ön planda olurken, nasıl yaşandığını unutulmaktadır.
Köylerde veya eskiye gidildiğinde hoşuma giderken, orada yaşamaya cesaret edilememektedir.
Pandemi gibi krizlerde, toprakla ilişkimize ve bahçelerimize değer verdiğimiz, ancak günlük hayatta unuttuğumuz şeylerin farkına varırız.
1:44:28Mekan ve Varoluş: Mekan, insanın dünya üzerindeki varoluşunun fizikselleşmiş halidir.
Eskiden evler kullanıcıya göre şekillendirilirdi, örneğin mutfağı çok kullananın mutfağı büyük olurdu.
Günümüzde, kendi istediğimiz ortamı bulamadığımız ve kendi istediğimiz şekilde yaşayamadığımız için bir tür patlama yaşanmaktadır.
1:45:22Sistem ve Değişim: Mevcut sistemimizin çıktıları günümüzdeki yaşam düzenimizdir ve bu sistem herkes tarafından kurulmuştur.
Sistem içinde sevilmeyen bir şey yaşamaz, varlığımızın istediği şeyi daha fazla sevmeye başlarsak yavaş yavaş oraya doğru gidebiliriz.
Şehirden köye yerleşenlerin sayısı artması, bu değişim sürecinin bir göstergesi olabilir.

Mimarlıkta Madde ve Malzeme Kavramları Üzerine Akademik Söyleşi

Yapay zekadan makale özeti

Yanıtı değerlendir