Buradasın
Mimar Sinan'ın Mimari Sanatı ve Eserleri Üzerine Akademik Sunum
youtube.com/watch?v=b-87LXWqrEIYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Erzurum Teknik Üniversitesi'nden Deniz Hoca ve Erzıyes Üniversitesi'nden Sencer Hoca'nın sunduğu akademik bir sunum ve söyleşi formatındadır. Sencer Hoca, 20 yıllık araştırmalarının sonucunda Mimar Sinan'ı anlama çabasını paylaşıyor.
- Sunum, Mimar Sinan'ın mimari anlayışının gelişimini, Osmanlı klasik mimarisinin kökenlerini ve Sinan'ın bu geleneğe katkılarını ele alıyor. Video, Beyazıt ve Selim camilerinden başlayarak Şehzade Camii, Süleymaniye, Mihrimah Sultan Camii, Selimiye Camii ve diğer önemli eserlerin mimari özellikleri, plan düzenleri, matematiksel oranları ve sembolizmleri detaylı olarak incelenmesiyle ilerliyor.
- Sunumda ayrıca Sinan'ın mimarisindeki iki farklı eğilim (klasik ve kusursuz mücevher gibi yapılar ile kentsel anlamda daha çok rol üstlenen yapılar), mimari çözümlerindeki geometrik oranların önemi, mukarnasların tarihsel gelişimi ve kültürel sürekliliği gibi konular da ele alınıyor. Video, katılımcıların sorularıyla ve yorumlarıyla zenginleştirilen bir tartışma ile sona eriyor.
- 00:06Mimar Sinan Hakkında Sunum
- Erciyes Üniversitesi'nden Sencer Hoca, önceki ortaçağ sunumundan sonra Mimar Sinan hakkında bir sunum yapacak.
- Sunum, konuşmacının Kayseri'de geçirdiği son yirmi yılın özetini oluşturacak şekilde hazırlanmıştır.
- Konuşmacı, Ağırnas'taki Mimar Sinan Evi'nin ortaya çıkma sürecindeki çalışmalarına katıldığından itibaren Sinan'ı anlatma sürecine girmiş ve bu süreçte doğru anlatım yapabilmek için doğru anlamak gerektiği ortaya çıkmıştır.
- 01:59Mimar Sinan'ın Gençlik Ruhu
- Konuşmacı, Mimar Sinan'ı gençlik imgesi içerisinde göstermek istemiştir çünkü araştırmalarında karşılaştığı Sinan, olağanüstü mimarlık yaşamı içerisinde hiç geriye bakmadan sürekli yeni olanı, farklı olanı yapmaya çalışan, bazen günümüzün modern mimarlarını kıskandıracak kadar modern davranan bir kişilikti.
- Mimar Sinan, elli yıla varan bir süreçte öncesinde ve sonrasında hiç tanık olmadığımız çok sıradışı bir mimarlık deneyimi yaşamıştır.
- Sinan'ı anlama sürecinde elimizdeki tek ve en değerli malzeme onun eserleri olmakta, ayrıca sınırlı düzeyde tezkireler ve Sinan'ın sonunda genç dostu Sai Mustafa Çelebi'ye yazdırdığı bilgi topluluğu bulunmaktadır.
- 04:39Mimar Sinan'ın Mimarlık Anlayışı
- Ağırnas'ta Sinan'ın doğduğu evin restorasyonu sırasında, kayadan oyma mekanlardan yükselmiş, kayadan yontulmuş bir ayak üzerine üç taraftan saplanan kemerleri görülmüştür.
- Kapadokya yöresinde bilinen bir tavan biçimlenmesinde yan yana kaburga gibi kemerler gelir ve onların üzerine tekrardan bir sıra daha kemer oluşturulur.
- Kemer, mimarlığın en büyük keşfi olarak, dayandığı mesnetleri sağlam tuttuğunuz takdirde çok üstün bir iletken ve tabi tonoz ve kubbe gibi örtülerin oluşumuna yol açan bir mimari ögedir.
- 07:13Mimar Sinan'ın Eserleri
- Süleymaniye'nin kuşatma kemerleri ve Edirnekapı Mihrimah Camii'nin kemeri, Mimar Sinan'ın kemer ustalığını gösteren örneklerdir.
- Mimar Sinan'ın yapıtlarını anlamak zor çünkü daha ciddi bir biçimde onu anlatma sorumluluğunu üstlendiğinizde yeni bilgiler ve keşifler gelir.
- Sinan'ın tezkirelerinde "Kıyamet kopuncaya kadar, kainat yıkılıncaya kadar eserlerimi insaf gözüyle izlemenizi, değerlendirmenizi ve beni hayır dua ile anmanızı diliyorum" şeklinde bir vasiyeti bulunmaktadır.
- 09:43Osmanlı Mimarisi ve Mimar Sinan
- Mimar Sinan ve sanatı 15. yüzyılın çocuğu olarak tanımlanabilir, ancak bizler Sinan çağını, Sinan devrini 16. yüzyıl olarak tanımlarız.
- 15. yüzyılın ikinci yarısından itibaren mimaride bir tür klasikleşme süreci belirmeye başlamıştır.
- Mimar Sinan'ın önemli özelliği kendinden önceki mimari kültürü iyi gözlemlemiş, onlardan dersler çıkarmış ve onları özümsemiş olmasıdır.
- 11:20Osmanlı Mimarisi Örnekleri
- Üç Şerefeli Cami, Osmanlı mimarisinde yeni bir sürecin başladığını gösteren değerli bir örnektir ve Sinan için de öğreti olan yapılardan biridir.
- Üç Şerefeli Cami'nin planında ortadaki iki altıgen kesitli ayağın oluşturduğu biçimlenme, mekanı kenarlara doğru çekmiş, açmış izlenimi verir.
- Osmanlı klasik mimarisini temellendiren olgulardan biri de geometrik kavrayış ve geometrik temelin güçlü olmasıdır.
- 13:57Fatih Camii
- İstanbul'un fethinden sonra Osmanlı mimarisi kendi olgun çizgisini yakalama olanağı bulmuştur.
- Eski Fatih Camii, 1466 depreminde yıkıldığı bilinen ve bugün farklı bir eldeki belgelere dayanarak plana sahip olduğu düşünülen bir yapıdır.
- Eski Fatih Camii'de Üç Şerefeli'nin enine gelişen mekanına kıble yönünde bir üçüncü sah eklenmiş ve yarım kubbeyle mihrap önü örtülmüştür.
- 14:43Beyazıt Devri Yapıları
- Beyazıt devri yapıları, Sinan'ın getirdiği katkıyı ve başkalığını anlamak için önemli örneklerdir.
- Tunca nehri kenarındaki külliyede imaret, cami, darüşşifa ve tıp medresesi bulunur ve bu yapılar sakin bir şekilde yan yana yerleştirilmiştir.
- Cami planında büyük, tek kubbeli mekan en gözde çözümleme olmasına rağmen, yanlarına zaviye tipli, ters t planlı camilerin hatırası gibi tapan ekler yerleştirilmiştir.
- 16:05Mimar Hayrettin'in Külliyesi
- Külliye Mimar Hayrettin'in eseridir ve taphanelerde mandala şemasının bir uzantısı görülmektedir.
- Dokuz karelik şema, hükümdar sarayı, kutup yıldızı sarayı, evreni simgeleyen çok yönlü bir sembolik kurguyu içerir.
- Taphaneler yükseklikleri fazla olmamasına rağmen yapıyı sarar ve avlunun geniş tutulması, Edirne'nin serhat şehri niteliği ve batıya giden orduların konakladığı bir yer olması nedeniyledir.
- 18:04İstanbul Beyazıt Camii
- İstanbul Beyazıt Camii, Sinan'ın hemen öncesindeki önemli iki örnektendir ve ayasofya etkileri olan baldaken bir sistem kurgu gösterir.
- Dört ayak içinde merkezi sofanın biçimlendiği ve oradan kubbeli mekanın yükseldiği yapı, aynı zamanda bir yükselme ideali taşır.
- Mimaride modüler bir tasarım vardır; halim, avlu bölümü ve harem bölümü birbirine eşdeğerdir, halim'in içerisinde merkezi sofanın kapladığı alanın taban alanına oranı dörtte iki'dir.
- 19:47Beyazıt Camii'nin Özellikleri
- Beyazıt Camii, temiz duru form anlayışının bir benzeridir ve cephesinde yüzey biçimlenmesinde zengin ögeler bulunur.
- Kentsel mekanla iyi bütünleşmiş olup, kollarını uzatmak suretiyle anlamlı cepler yerleşmesine olanak vermiştir.
- Arka tarafında Çınaraltı Kahvesi ve Sahafkarlar Çarşısı'nın kapalı çarşıya bağlanan bir geçişi bulunmaktadır.
- 22:13Sultan Selim Camii
- Sultan Selim Camii, Mimar Acem Ali'nin eseridir ve olasılıkla Sinan'dan önceki mimarbaşıdır.
- Kübik altyapıyla küresel örtünün birbirini mükemmel biçimde tamamladığı bir örnektir.
- Kubbe kasnağı köşelerdeki konfor (göğüslüme) ve payandalarla birlikte Sinan devrinde uygulanan bir kubbe kasnağı sistemini içerir.
- 23:53Sultan Selim Camii'nin Planı
- Sultan Selim Camii'nin planı, Edirne'deki planın yeni bir yorumudur ve daha iyi ölçülendirilmiştir.
- Merkezi halim kapalı kutu, daha büyük tophaneler küçülmüş ve avluda Sinan'ın elli yıl sonra Edirne Selimiye'de yineleyeceği bir ölçü görülmektedir.
- Bu ölçü, Pisagor üçgeni (3,4,5) ve altın oranla bağlantılı kök fi sayısına denk gelmektedir.
- 25:15Mimaride Evrensel Yapı
- Mimaride yeryüzüyle gökyüzünü buluşturan nitelik vardır ve kübik altyapıyla küresel örtünün buluşması evrensel oluşumu simgeler.
- Mimari, makro kozmosu mikro kozmos olan insanın kavrayabileceği bir ölçüye getirir ve bu nedenle mezo-kosmos olarak tanımlanabilir.
- Sultan Selim Camii'nde gökkuşağı gibi uçtan uca uzanan hafifletme kuşatma kemerini ve devasa pandantifleri oluşturan bir sistem vardır.
- 26:29Sinan'ın Yenilikleri
- Sinan, kutunun içine sıkıştırılmış kemerleri alıp yukarı doğru çekerek kuşatma kemerlerini yukarı çekecektir.
- Bu sayede içeriye ışık gelmesini sağlayacaktır.
- Şehzade Camii, Sinan'ın çıraklık eseri olmayan ve yeni dönemin başlangıcını oluşturan önemli bir eserdir.
- 29:05Sinan'ın Mimari Ustalığı ve Şehzade Camii
- Sinan, Beyazıt Camii'nden baldakın kurgusunu alırken, Sultan Selim Camisi'nde merkezi mekanın üstünlüğünü vurgulamak için oranlamayı değiştirerek beşte üçlük bir düzene dönüştürmüştür.
- Şehzade Camii, Sinan'ın büyük ustalığı sayesinde cepheye baktığımızda beş bölündüğünü ve kubbenin orta bölümün beşte üç birimini kapladığını algılamamızı sağlar.
- Şehzade Camii, Sinan'ın bir daha hiç yapmayacağı şeyleri denediği, Sultan Selim'in en sevdiği veliahtı Şehzade Mehmet'in anısına adeta bir tür cennet mekan tasarım olarak ortaya çıkan bir yapıdır.
- 30:57Şehzade Camii'nin Mimari Özellikleri
- Şehzade Camii ve Selimiye Camii, ideal bir şema, klasik kendi bağlamını kendinde taşıyan kusursuz bir mücevher gibi kendine ayrılan düzlükte yükselir ve çevrenin bağlamından bağımsızdır.
- Şehzade Camii, süsleme programının çok yoğun olduğu bir örnektir; çok zarif, incelikli süslemeleri bulunmakta ve harim kütlesinin tam ortasından kapı açmaktadır.
- Sinan, yanlara giriş kapıları açarak strüktürel olarak payandaları destekleyen bir varoluşu sağlarken, aynı zamanda cephe düzeni kaygısını ve estetik kaygısını öne çıkarmıştır.
- 32:56Mimari Düzen ve Geometrik Özellikler
- Şehzade Camii'nde Bizans gelenekleriyle daha yakın ilişkide olmanın getirdiği nitelik olan revaklı giriş bölümleri ve son cemaat bölümü yerleştirilmiştir.
- Sinan'ın çok sevdiği üçlemeler, dengenin sayısı aynı zamanda ilahi olanla bağlantılandırılmış bir sayıdır ve fraktal geometri olarak en büyükten en küçüğe bakıldığında bütün bir kütle üçeye bölünmektedir.
- Payandaların hep taşıyıcıları karşıladığı ve anlamlı bir biçimde bölüntü oluşturacak şekilde yerleştirildiği görülmektedir.
- 35:48Şehzade Camii'nin İçsel ve Duygusal Etkileri
- Şehzade Camii, içsel anlamda duygusal etkiler uyandıran bir yapıdır; devasa, üzerine satenden örtüler gerilmiş bir çadır imgesi ve kat kat çizgiler oluşturan silmeler bulunur.
- Türk mimarisinin Asya'daki deneyimlerinden itibaren bir tekstil duyarlılığının yön verdiğini söyleyebiliriz.
- Sinan'ın yeni düzeni ile birlikte yeniden ele alınmış ağırlık kuleleri, kemerlerden gelen yükün ayaklara inmesine yardımcı olmak üzere yerleşmiştir.
- 39:22Üsküdar Mihrimah Sultan Camii
- Üsküdar Mihrimah Sultan Camii, Şehzade Camii ile aynı yıl tamamlanmış ve kesilmiş üç yarım kubbeli biçimlenmesi yer darlığına bağlanmakta, ancak Sinan'ın ustaca yerleştirilmesiyle kentsel anlamda çok fazla rol üstlenmiştir.
- Üsküdar Mihrimah Sultan Camii, eski Fatih Camii'nin ölçülerini tekrar eder ve doğal fiziksel çevresi nedeniyle ekseni kaymıştır.
- Yapı, Üsküdar yamaçlarını Boğaz'ın sularına bulaştıran ve kentsel anlamda önemli bir işlev gösteren bir çözümleme sunmaktadır.
- 42:31Sinan'ın Mimari Uygulamaları
- Sami Güner'in fotoğrafında beden duvarı yukarı doğru kademelenirken, örtüler topluluğu aşağı doğru inmekte ve ikisi birbirine kenetlenmiş görünmektedir.
- Sinan, kübik bir kasnak kullanarak ağırlık kulesi yerine kabarıntılı yarım kubbeleri saplamış ve böylece geometrik biçimler arasında karşıtlık yaratmıştır.
- Üsküdar Mihrimah Camii'nde, arka tarafta anıtsal bir yapı varken ön tarafta sivil mimariye ait saçak bulunmakta ve bu saçak gelenleri davet ederek anıtsal uzaklığa dünyasal ve yaşamsal alanın içine yerleştiriyor.
- 44:35Süleymaniye Camii'nin Mimari Özellikleri
- Süleymaniye Camii, Şehzade Camii'nin zarif titreşimler yerine merkezden bir vakumla çekilmiş gibi geriye doğru çekilen yüzeylere sahiptir.
- Camide sade, yalın ve kütlenin plastiğini açığa vuran payandalar, kuleleştirilmiş yapılar ve zarif dış sofa bulunmakta.
- Süleymaniye, Ayasofya modeline dönmüş olup, yan cephelerde tıraşlanmış kemer aynaları içerisinde çok sayıda pencere bulunmakta ve bu yapıya taç kapı imgesi vermektedir.
- 47:30Süleymaniye Camii'nin Yerleşimi ve Minareleri
- Süleymaniye Camii, yapıldığı yere yakışmış ve sanki sonradan yapılmayıp ezelden beri oradaymış gibi yükselmiştir.
- Beden duvarının bitip örtü sisteminin başladığı biçimlenmede bütün çizgilerin doğru yerden geçtiği görülmektedir.
- Süleymaniye'de minarelerin farklı yüksekliklerde yan tarafa avlu girişine doğru dökülmesi, kütlenin daha güçlü bir şekilde ortaya çıkmasını sağlamaktadır.
- 49:26Edirnekapı Mihrimah Camii
- Edirnekapı Mihrimah Camii'nin yapım tarihi belirsiz olmasına rağmen, 16. yüzyılın ortalarında yapıldığı tahmin edilmektedir.
- Camide dört taraftan tıraşlanmış bir yapı ve içerideki sıkışmış kemerlerin yukarı doğru çekilmesi, hem içeriye hem dışarıya ışık yayması düşüncenin en ileri noktasını oluşturmaktadır.
- Yapı, 1894 depreminden etkilenmiş ve özgün minareye ulaşamamıştır.
- 51:20Sinan'ın Diğer Yapıları
- 1550 ile Selimiye'ye giden yolda 1550'li yıllarda birkaç önemli örnek bulunmaktadır.
- Beşiktaş Sinanpaşa Camii'nde üç şerefeli sistemin tıpatıp aynı plan şeması, daha iyi ölçülendirilmiş haliyle uygulanmıştır.
- Topkapı'daki Kara Ahmet Paşa Camii'nde kubbeyi sütunlar üzerinde kurma ve altıgen şema sayesinde daha rijit bir yapı oluşturulmuştur.
- 54:18Rüstem Paşa Camii
- Rüstem Paşa Camii, Selimiye'ye giden yoldaki köşe taşlarından en önemlilerinden biridir.
- Camide dört ayak, dördü duvardan payanda şeklinde, dördü de serbest ayaklar tarafından taşınan sekizgen bir kurgu bulunmaktadır.
- Caminin planında üçte ikisi oranının kullanıldığı, bu oranın Selçuklu günlerinde çok sevilerek kullanıldığı belirtilmektedir.
- 56:14Selimiye Camii'nin Mimari Özellikleri
- Selimiye Camii, Ayasofya bahçesindeki Sultan II. Selim Türbesi ile benzerlik gösteriyor ve Bizans döneminde din şehitleri ve azizler için yapılan kiliselerin bir benzeri olarak inşa edilmiş.
- Cami, Kudüs'teki Kubbet-üs-Sahra'nın mimari planına benzetilebilir; sekizgen bir boşluk içerisinde sekiz ayaklı bir koridorun çevrelediği ve ayaklar üzerinde yükselen kubbe yapısına sahip.
- Selimiye'nin planı, birinci Selim Camii'nin planıyla karşılaştırıldığında, kutu yerine dört ayaklı (sekiz dayanaklı) bir çerçeve ve dantelsiz duvarlarla farklılaşır.
- 58:23Caminin Sembolik Anlamları
- Caminin sekiz dayanakları, gökkubbenin arş-ı ala'ya benzetilmesi ve sekiz meleğin taşıdığı büyük arş-ı ala'dan söz edilmesiyle bağlantılıdır.
- Sekiz dayanak aynı zamanda cennet sembolizmi ile de bağlantılıdır; cennetin sekiz kapısı ve sekiz cennet gibi anlamlara sahiptir.
- Mihrap önünde apsis benzeri bir girinti bulunur ve bu hem strüktürel destek hem de Sinan'ın geçmiş mimari kültürle olan bağlarını gösteren bir eyvan niteliğine sahiptir.
- 59:49Caminin Mimari Detayları
- Avlunun giriş cephesinde tek pencereler, yanlarda ise simetrik çift pencereler bulunmaktadır.
- Caminin sekizgen geometrisi içerisinde, kesişen eksenler topluluğu bir mandala hatırası yaratır ve müezzin mahfili tam merkezde yer alır.
- Müezzin mahfili altında sekiz köşeli bir havuz bulunur ve Günkut Akın'a göre, bu kozmik eksenin varlığını gösterir.
- 1:02:27Caminin Yapım Teknikleri
- Camide dokuz kare ve on iki taşıyıcı bulunur ve ahşap bindirme kemerleri kullanılmıştır.
- Bindirme kemer, en eski kemer biçimi olarak kabul edilir ve Sinan, köken özlemi içinde bu teknikten yararlanmıştır.
- Süleymaniye'de keşfedilen dışarıya uzanmış payanda dizisi, Selimiye'de çoğaltılmış ve kemer aynaları yeni bir boyut kazanmıştır.
- 1:04:14Caminin Mimari Özellikleri ve Etkileri
- Caminin kesit çiziminde, kutu ve kürenin buluşması yerini çerçeve bir yapıya bırakmıştır.
- Kuleler görsel nitelikli biçimlenmelerle yukarı doğru yükseliyor ve "kent tacı" olarak tanımlanmıştır.
- Cami yakınına gittiğinizde devasa bir çadır gibi görünür ve mütevazı bir nitelik sergiler.
- 1:06:21Selimiye'nin Etkileri ve Diğer Yapılar
- Selimiye, Sinan'ın ideallerinin doruk noktası olarak görülür ve sonrasında Edirne'de benzer bir yapı inşa edilir.
- İstanbul'da Azapkapı'daki Sokollu Camii, Selimiye'nin küçük bir modeli olarak görülmektedir.
- Kadırga Sokollu Camii, dik bir eğimli arsa üzerinde inşa edilmiş olup, medrese odasının altından merdivenle şadırvan avlusuna çıkılır.
- 1:09:04Diğer Sinan Yapıları
- 1580'lere tarihlenen Tophane Kılıç Ali Paşa Camii, Süleymaniye ve Ayasofya modeline dönüş gösterir.
- Tarihi belirsiz olan Eyüp'teki Zal Mahmut Paşa Külliyesi, orijinal bir örnektir.
- Bu yapıda medreseler farklı katlara yerleşmiş olup, piramidal düzenden ayrılıp baldakini bir kutunun içerisine yerleştirilmiştir.
- 1:10:19Mimar Sinan'ın Eserlerinin Özellikleri
- Mimar Sinan'ın eserlerinde ışıltılı bir kutu içinde etkileyici bir mekan bulunuyor, geniş kadınlar mahfili ve üç taraftan sarılan balkon ile bir oditoryum gibi bir dinleme yeri oluşturuyor.
- Eserlerde mandala desenleri, eski imaret mekanlarını ve Selçuklu medreselerindeki eyvanları çağrıştıran özel düzenlemeler bulunuyor.
- 1980'li yıllarda keşfedilen bir örnek, bazı araştırmacılar tarafından Davut Ağa'nın elinden geçtiği düşünülen, Sinan'ın son yıllarındaki özel bir tasarım olarak değerlendiriliyor.
- 1:12:28Mukarnasların Önemi
- Mimar Sinan'ı anlamak için mukarnaslar anahtar niteliğinde bir unsurdur; Süleymaniye'nin kapı yapısı Selçuklu günlerinden Sinan'ın eline kalan en önemli miras olarak gösteriliyor.
- Şehzade Türbesi, Kanuni Süleyman Türbesi ve Şehzade Camii'nin avlu kapısında görülen mukarnaslar, Selçuklu günlerine benzer çanak rozetler ve dilimli nur düzenlemeleri içermektedir.
- Mukarnaslar duvarın kendi olanakları içinde gerçekleştirdiği esnek bir düzenleme oluşturur ve mermer üzerine yontulmuş halde çok zengin ve incelikli bir şekilde kullanılmıştır.
- 1:16:09Konferansın Değerlendirmesi
- Konferans, Mimar Sinan'a bütüncül bir perspektiften bakma imkanı sunmuş ve yapıların üzerinden geçilmiştir.
- Konferansın önemli boyutu, bilgi aktarımı ve kültürel sürekliliğin önemini vurgulamış olmasıdır; yüzyıllar boyunca devam eden bilginin aktarımının farklı toplumlar tarafından benimsendiği ve kültürel sürekliliğe dönüştüğü gösterilmiştir.
- Katılımcılar konferansın çok verimli olduğunu ve faydalı olduğunu belirtmişlerdir.
- 1:17:35Mimaride Kültürel Süreklilik
- Konferans, mimari eleman üzerinden kültürel sürekliliğin mekansal olarak nasıl ortaya çıktığını göstermiş ve bu anlamda bütünlük yaratmıştır.
- Tekfur Sarayı'nın cephesi ile Bursa Orhangazi Camii'nin son cemaat mahalli'nin karşılaştırılması, yüzyıllar arasında mimari unsurların aynı şekilde devam ettiğini göstermektedir.
- Mimaride ideoloji yansıması önemli bir konu olarak vurgulanmış ve bu ideolojinin okunması çok önemli olarak belirtilmiştir.
- 1:22:13Mimar Sinan'ın Eserlerinde Süreklilik ve Bütünlük
- Konuşmacı, Mimar Sinan'ın eserlerinde sürekliliğin ve bütünlüğün izini sürdüğünü, bir biçimin soy ağacını çıkarmak gibi bir deneyim yaşadığını belirtiyor.
- Mimar Sinan'ın yapıtlarında bir akrabalık varken, her bir yapıtın biricik olma niteliğini gösterdiği ve neresinden kesit alınsa da başyapıt kalması, Sinan'ın büyüsünün önemli bir yönü olarak görülüyor.
- 1:24:15Mimar Sinan'ın Eserlerinde Biçim ve İşlev
- Mimar Sinan'ın eserlerinde esas strüktür, mekan kurgusu, strüktürel rasyonalite ve dinsel anlam içeriğinin zenginleştirdiği sembolik anlatım, tüm bunların dışavurumu olan estetik biçimlenme birbiriyle örtüşmüş durumda.
- Mimar Sinan'ın eserlerinde hem işlev kaygısı hem de biçim kaygısı var, ancak konuşmacı biçimden yana ağırlık verildiğini hissettiğini belirtiyor.
- Mimar Sinan'ın eserlerinde mekansal çözüm, işlevsellik, kentle ilişkisi ve mimari mekan kurgusu açısından çok kuvvetli.
- 1:26:34Osmanlı Mimarisi ve Sembolik İçerik
- Osmanlı döneminde sembolik içeriğin farklı bir boyut kazandığı, Selçuklu yapılarında bulunan sembolik anlatım yoğunluğundan daha az görüldüğü belirtiliyor.
- Osmanlı mimarisinde sünni anlayışın egemen olması ve merkezi merkeze yerleştirilmiş durumun sembolik içeriğin daha suskun olmasıyla ilgisi var.
- Mimar Sinan'ın eserlerinde biçim ve biçimin evrimi daha göze görünür hale gelirken, anlam derinliği biraz daha gerilerde kalıyor ve biçim o kadar yetkinleşiyor ki anlam derinliğini sorgulama ihtiyacı duymaya başlanıyor.