Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Sosyal Bilgiler Akademisi kanalında Sosyal Bilgiler öğretmeni Özkan Başak tarafından sunulan bir eğitim içeriğidir. Öğretmen, Milli Mücadele dönemini kronolojik olarak anlatmaktadır.
- Video, 19 Mayıs 1919'da Atatürk'ün Samsun'a çıkışıyla başlayan Milli Mücadele sürecini, Samsun'dan Havza'ya, Amasya'ya geçiş, Amasya Genelgesi'nin imzalanması, Erzurum Kongresi ve Sivas Kongresi'ne kadar olan olayları detaylı şekilde ele almaktadır. Ayrıca Temsiliyeti'nin kuruluşu, Mustafa Kemal Paşa'nın liderliğindeki süreç ve Temsiliyeti'nin Ankara'ya geleceği de anlatılmaktadır.
- Videoda her kongrede alınan kararlar, önemli maddeler ve bu kararların Kurtuluş Savaşı'na hazırlık sürecindeki önemi vurgulanmaktadır. Özellikle Amasya Genelgesi'nin imzalama ve onaylama süreci, Erzurum Kongresi'nde milli sınırların ilk kez bahsedilmesi ve manda-himaye ilkesinin reddedilmesi gibi önemli noktalar üzerinde durulmaktadır.
- Milli Mücadele Dönemi ve Atatürk'ün Samsun'a Çıkışı
- Milli mücadele dönemine Atatürk'ün 19 Mayıs 1919'da Samsun'a çıkmasıyla başlanmıştır.
- İstanbul'da Mondroskis Antlaşması'ndan sonra Atatürk, vatanın kurtuluşu için çare üretemeyen İstanbul'dan Anadolu'ya geçerek direnişi başlatmıştır.
- Atatürk, doğum günü olarak 19 Mayıs'ı seçmiştir ve bu tarih her yıl Gençlik ve Spor Bayramı ve Atatürk'ü Anma Günü olarak kutlanmaktadır.
- 01:16Samsun'a Çıkış Nedenleri ve İlk Eylemleri
- Samsun ve çevresinde Rumlarla Türkler arasında çatışmalar çıkmış, İstanbul hükümeti Mustafa Kemal'i bölgeye göndererek Mondros'un 7. maddesini gerekçe göstererek Samsun'u işgal etmelerini engellemeyi amaçlamıştır.
- Mustafa Kemal, 9. Ordu Müfettişi olarak bölgeye çok geniş yetkilerle gidiyor ve İstanbul hükümeti çatışmaları son vermesi ve halkın elindeki silahları toplamasını istiyor.
- Atatürk, Samsun'a çıktıktan sonra ilk raporunda çatışmalardan Rumlar sorumludur ve Türk ulusu bağımsızlığını kazanmak istemektedir diyerek Rumların Türkleri saldırdığını belirtmiştir.
- 03:01Havza ve Amasya Dönemi
- Samsun İngilizlerin denetimi altında olduğu için yakalanma riski taşıdığı için Havza'ya geçmiştir.
- Havza'da yayınlanan genelgede mitingler düzenleyerek işgalleri protesto edilmesi, Hristiyan halka zarar verilmemesi ve protesto telgrafları çekilmesi istenmiştir.
- İstanbul hükümeti Mustafa Kemal'i geri çağırmış ancak kararlı bir kişilik göstererek bu emri dinlemeyip Amasya'ya geçmiştir.
- 04:19Amasya Genelgesi
- Amasya Genelgesi'nin ilk maddesi "Vatanın bütünlüğü, milletin bağımsızlığı tehlikededir" olarak kurtuluş savaşı'nın gerekçesini belirtmiştir.
- Genelge, "Her türlü etki ve denetimden uzak bir milli kurulu oluşturulmalıdır" maddesiyle İstanbul hükümetine alternatif bir heyet kurmayı amaçlamıştır.
- Genelge, Sivas'ta bir kongre toplanmasını ve bu kongreye Muhafaza-i Hukuk Cemiyetleri tarafından seçilen kişilerin katılması gerektiğini belirtmiştir.
- 06:22Amasya Genelgesi'nin İmzalayanları ve Onaylayanları
- İmzalayanlar arasında Mustafa Kemal Paşa, Rauf Bey, Refet Bey ve Ali Fuat Paşa bulunmaktadır.
- Onaylayanlar arasında Kazım Karabekir Paşa ve Cemal Paşa gibi önemli kişiler yer almıştır.
- Bu genelgeyi imzalayan ve onaylayan önemli kişilerin katılması, milli mücadelein daha genel bir şekilde tüm yurda yayılmasını ve herkesin desteğini almasını amaçlamıştır.
- 08:11Erzurum Kongresi
- Erzurum Kongresi, toplama şekliyle bölgesel, aldığı kararlarla ulusal bir kongredir ve kongre başkanı Mustafa Kemal'dir.
- Kongre, "Milli sınırlar içinde vatan bir bütündür, bölünemez" maddesiyle ilk kez Misak-ı Milli sınırlarından bahsetmiştir.
- Erzurum Kongresi'nde ilk kez ve açıkça milli irade (halk egemenliği)den bahsedilmiş ve manda ve himaye ilk kez burada reddedilmiştir.
- 11:03Erzurum Kongresi Öncesi Gelişmeler
- Elazığ Valisi Ali Galip olayı, Atatürk'ü tutuklamak ve yakalandığı yerde öldürülmesine dair fetvaların yayınlanmasına neden olmuştur.
- Ali Galip hem Sivas Kongresi'ni engellemek hem de Atatürk'ü yakalamak için görevliydi ancak bu girişim sonuçsuz kalmıştır.
- Kongre başkanlığı sorunu bir süre tartışmalara neden olmuş ancak sonunda Mustafa Kemal kongre başkanı seçilmiştir.
- 11:50Temsilieti ve Sivas Kongresi
- Mustafa Kemal kongre başkanı olarak toplanma amacı ve kararlarının ulusaldır.
- Sivas Kongresi'nde kabul edilen kararların bir kısmı burada da onaylanmıştır.
- Manda ve himaye kesin olarak ve son kez reddedilecek, temsilieti tüm ülkeyi temsil eder hale gelecek ve sayısı artırılacak.
- 12:07Temsilieti'nin Yetkileri
- Temsilieti'nin başkanı Mustafa Kemal Paşa'dır.
- Temsilieti yürütme görevini gerçekleştirecek ve batı cephesi komutanlığı'na Ali Fuat Paşa'yı atacak.
- Bu, Temsilieti'nin bir meclis gibi, hükümet gibi çalıştığını ve yürütme yetkisini kullandığını göstermektedir.
- 12:36İrade-i Milliye ve Sonuçlar
- İrade-i Milliye gazetesinde çıkartmaları, halka milli mücadeleyi daha doğru anlatmak için yapılmıştır.
- Ali Fuat Paşa batı cephesi komutanı atandığında, İstanbul hükümeti Damat Ferit Paşa istifa etmiştir.
- 13:08Tarih Akışı
- Atatürk 19 Mayıs 1919'da Samsun'a çıktı ve Amasya'ya geçti.
- Erzurum ve Sivas'ta kongre süreci tamamlandı.
- Amasya görüşmeleri, Salih Paşa ile Mustafa Kemal Paşa arasında gerçekleşti ve Temsilieti Ankara'ya geldi.