Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Onur Hoca tarafından Kafa Dengi Yayınları YouTube kanalında sunulan bir tarih dersidir.
- Derste Milli Mücadele'deki üç temel cephe (Batı, Doğu ve Güney) ele alınmakta, özellikle Doğu ve Güney cephe detaylı olarak incelenmektedir. İlk bölümde Kazım Karabekir'in komutasındaki Doğu cephesindeki Ermeni savaşları ve Gümrü Barış Antlaşması anlatılırken, ikinci bölümde Güney cephesinde Fransız ve Ermeni kuvvetlerine karşı Urfa, Maraş ve Antep gibi bölgelerdeki kuvayi milliye direnişi, Ankara Antlaşması ve güney cephesinin kapatılması konuları işlenmektedir.
- Derste ayrıca Sütçü İmam, Ali Saip Bey, Şahin Bey gibi Güney cephesindeki önemli liderler ve 20 Ekim 1921'de imzalanan Ankara Antlaşması'nda Hatay'dan taviz verilmesi gibi önemli tarihsel detaylar da paylaşılmaktadır.
- 00:06Milli Mücadele'deki Cepheler
- Milli Mücadele'de üç temel cephe vardır: en büyük savaşların yaşandığı batı cephesi, doğu cephesi ve güney cephesi.
- Batı cephesi'nde Yunan ordularıyla mücadele edilirken, komutanlık önce Albay İsmet Bey ve Albay Refet Bey'e, sonra Başkomutanlık Kanunu'ndan sonra Mustafa Kemal'e geçmiştir.
- Doğu cephesi'nde Doğu Anadolu'da toprak talebi bulunan Ermenilerle, güney cephesi'nde ise Güneydoğu Anadolu ve Doğu Akdeniz bölgesini işgal eden Fransızlarla mücadele edilmiştir.
- 02:44Cephelerin Coğrafi Alanları
- Batı cephesi, Yunan ordularının Ankara sınırına kadar ilerlediği geniş bir alana yayılmıştır.
- Doğu cephesi, Kars, Ardahan, Sarıkamış civarını kapsarken, güney cephesi Urfa, Antep, Maraş, Adana, Antakya ve Mersin gibi illeri içermektedir.
- 03:44Doğu Cephesi
- Doğu cephesi, Kafkas cephesi ile karıştırılmamalıdır; Kafkas cephesi Birinci Dünya Savaşı yıllarında yaşandı ve bitti.
- Kazım Karabekir Mondros Ateşkesi'ne uymamış, ordularını terhis etmemiş ve TBMM kurulduktan sonra kendine karşı çıkarılan isyanları bastırdıktan sonra Ermeni kuvvetlerine karşı taarruz başlattı.
- Ermenilerle Gümrü Barış Antlaşması yapıldı, bu antlaşmada Ermeniler bugünkü topraklarımızı Türk yurdu olarak kabul etmiş, Aras Nehri ve Çıldır Gölü iki ülke arasında sınır kabul edilmiştir.
- 06:26Gümrü Antlaşmasının Önemi
- Gümrü Antlaşması, Ermenistan'ın Sevr Antlaşması'nı reddettiğini ve Misak-ı Milli'yi tanıdığını göstermektedir.
- TBMM'yi tanıyan ilk devlet Ermenistan olmuştur.
- Gümrü Antlaşması, TBMM'nin ilk uluslararası siyasi ve askeri başarısı olarak kabul edilebilir.
- 07:34Güney Cephesi
- Güney cephesi, Güneydoğu Anadolu topraklarının bir kısmını ve Adana-Çukurova yöresini kapsayan bir cephe olmuştur.
- Mondros sonrasında İngilizler önce Musul'u işgal etmiş, ardından Fransızlara vadettikleri güneydoğu bölgeye doğru ilerlemeye başlamışlardır.
- Akdeniz bölgesinde İtalya bölgeyi işgal etmiş ancak savaşmamış, Anadolu'daki işgalini ilk sonlandırıp çekip giden devlette İtalyanlar olmuştur.
- 09:14Güney Cephesindeki Direniş Hareketleri
- Güney cephesinde Fransız-Ermeni kuvvetlerine karşı Kuvayi Milliye birlikleri (yerel direniş kuvvetleri) oluşmuştur.
- Bölgedeki direniş bölgesel olarak gerçekleşmiş, Hatay-Dörtyol bölgesinde işgallere karşı ilk direniş hareketi başlatılmıştır.
- Maraş'ta Sütçü İmam, Urfa'da Ali Saip Bey ve Antep'te Şahin Bey liderliğinde direniş hareketleri yaşanmıştır.
- 10:45Önemli Tarihi Olaylar
- Maraş savunması 12 Şubat 1920'de gerçekleşmiş, daha TBMM açılmadan kent düşmanlardan kurtarılmış ve Kahraman Maraş olarak anılmaya başlanmıştır.
- Urfa halkı 11 Nisan 1920'de Fransızı şehirden çıkarmış ve Şanlı Urfa olarak anılmaya başlanmıştır.
- Antep savunması 25 Aralık 1921'de tamamlanmış, lider Şahin Bey çatışmada şehit olmuş ve Antep Gazi ünvanı verilmiştir.
- 12:46Güney Cephesi ve Batı Cephesi Arasındaki İlişki
- Güney cephesindeki kentler bağımsızlığını sağlıyor ancak Fransız ordusunu tamamen söküp atmak mümkün olmuyor.
- Batı cephesinde yaşanan gelişmeler güney cephesinin kaderini etkilemiştir.
- İkinci İnönü Zaferi'nin ardından İtalya çekilme kararı almaya başlamış, Fransa ise Büyük Millet Meclisi'ne barış görüşmeleri için elçi göndermiştir.
- 13:51Batı Cephesi Savaşlarının Güney Cephesi Üzerindeki Etkileri
- Kütahya-Eskişehir Savaşı başlayınca Türkler yenilince Fransızlar beklemeye geçmişlerdir.
- Sakarya Meydan Muharebesi'nde Türklerin zaferiyle İtalya tamamen çekilme kararı almış, Fransa ise barış antlaşması talebinde bulunmuştur.
- 14:33Ankara Antlaşması ve Sonuçları
- Fransızlarla güney cephesinde yapılan antlaşma Ankara Antlaşmasıdır ve 20 Ekim 1921'de imzalanmıştır.
- Bu anlaşmada Hatay'dan taviz verilmesine rağmen, Mustafa Kemal antlaşmaya Türklerin haklarını koruyucu pek çok madde eklemiştir.
- Suriye'den Caber Kalesi'nin emanet alınması önemli bir kazandırmıştır.
- 15:35Günümüzdeki Önemi
- Caber Kalesi sembolik bir Türk karargahı haline getirilmiştir.
- Suriye'deki olaylar sırasında oradaki askerlerin tehdit altında kalmaması için "Şafrat Operasyonu" adı verilen bir operasyonla Süleyman Şah'ın türbesi ve kutsal eşyaları alınmış, Türkiye'ye taşınmıştır.