Buradasın

Milli Eğitim Bakanlığı Görevde Yükselme ve Ünvan Değişikliği Sınavı: Türk İdare Sistemi

youtube.com/watch?v=jYmUmDoP2sM

Yapay zekadan makale özeti

Kısa
Ayrıntılı

Bu video, Milli Eğitim Bakanlığı'nın 2023 görevde yükselme ve ünvan değişikliği sınavına hazırlık amacıyla hazırlanmış kapsamlı bir eğitim içeriğidir.
Video, Türk idare sisteminin temel kavramlarını ve yapılarını sistematik olarak ele almaktadır. İçerikte kamu tüzel kişiliği, merkezden yönetim, yerinden yönetim, hiyerarşi, idari vesayet gibi temel kavramlar tanımlanmakta, ardından başkent ve taşra teşkilatları, yerel yönetim birimleri (köy, belediye, il özel idaresi) ve Türkiye Cumhuriyeti'nin yönetim yapısı detaylı şekilde incelenmektedir.
Video, idare teşkilatının temel unsurlarını, kamu tüzel kişilik türlerini (kamu idaresi, kamu kurumu, meslek kuruluşu, bağımsız idari otoriteler), merkezden yönetim kuruluşları (Cumhurbaşkanlığı, bakanlıklar, Danıştay, Sayıştay) ve yerel yönetim kurumlarının yapısını ve görevlerini kapsamlı şekilde açıklamaktadır. Ayrıca soru-cevap formatında hazırlanmış bir sınav hazırlığı içeriği sunmaktadır.

Türk İdare Sistemi Temel Kavramları: Milli Eğitim Bakanlığı görevde yükselme ve ünvan değişikliği sınavı 2023 için Türk idare sistemi temel kavramları tanımlanmaktadır.
Türk idare sistemini anlamak için kamu tüzel kişiliği, merkezden yönetim, yerinden yönetim, kanunsuz emir yerine geçerek işlem yapma yasağı, yetki genişliği, kamu idaresi, kamu kurumu, kamu kurumu niteliğindeki meslek teşekkülü, bağımsız idari otorite, bio, idarenin bütünlüğü, idari vesayet ve hiyerarşi gibi kavramlar önemlidir.
00:56Kamu Tüzel Kişiliği: Kamu tüzel kişiliği, gerçek bir kişi olmayan, özel hukuktaki tüzel kişilere benzeyen ancak kamu gücü kullanabilen bir kişilik türüdür.
Vakıflar ve dernekler kural olarak özel hukuk ilişkilerine göre işlem yaparken, kamu tüzel kişileri kanunun verdiği üstün yetkileri kullanarak karşılıklı rızaya dayanmayan tek taraflı işlemler yapabilirler.
Sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakıfları özel hukuk tüzel kişisi olmalarına rağmen, verilen yetkiler ve üyelerinin tamamının kamu personeli olması nedeniyle farklı bir değerlendirmeye tabi tutulabilir.
02:04Merkezden Yönetim ve Yerinden Yönetim: Anayasa 123. maddesine göre idarenin kuruluş ve görevleri merkezden yönetim ve yerinden yönetim esaslarına dayanır.
Merkezden yönetim, devlet tüzel kişiliğine verilen isimdir ve başında Cumhurbaşkanlığı bulunan, ülke bütününe yönelik hizmetlerin koordinasyonunu sağlayan yapıdır.
Merkezden yönetimde tek tüzel kişilik vardır: devlet tüzel kişiliği, başkent teşkilatı ve taşra teşkilatı bulunur.
03:23Merkezden Yönetimin Faydaları: Merkezden yönetim, devletin iradesinin gücünü temsil eder ve güvenlik ve büyük hizmetlerin yerine getirilmesinin garantisidir.
Merkezden yönetim, ülke genelinde görülen hizmetlerdeki tutarlılığı sağlayıp her yere belli bir standardı getirir.
Ekonomik kamu düzeni gibi yeni kamu düzeni unsurları ancak merkezden yönetimin ekonomiye ilişkin alacağı kararlarla mümkün olabilir.
04:32Yerinden Yönetim: Yerinden yönetim, merkezden yönetimin sakıncalarını gidermek üzere kurulmuştur; merkez her zaman isabetli tespitlerde bulunamayabilir ve yerelin ihtiyaçlarını doğru tespit edemeyebilir.
Yerinden yönetimlerde kamu tüzel kişiliğini haizdir ve merkez dışında kendisine verilen görevleri yerine getirmek üzere mahalli imkanlar, hukuki yetkiler, bütçe ve personelle donatılmıştır.
Üniversiteler yerinden yönetim kuruluşlarıdır; yüksek öğretim ve bilimsel araştırma faaliyetlerini yerine getirmek için ayrı bir tüzel kişilik, personel, karar mercileri ve yetkiler verilmiştir.
06:00Merkezden Yönetim ve Yerinden Yönetim Arasındaki Çekişme: Merkezden yönetimde yerinden yönetim kavramları birbirini tamamlayan iki teşkilat türüdür, ancak neredeyse her ülkede görev ve yetki paylaşımı konusunda çekişme yaşanmaktadır.
Tüm yetkilerin merkezde toplanması halinde yerinden yönetimlerin yerel ihtiyaçları karşılayabilecekleri mali imkanlar kısıtlı olacaktır.
Yerel yönetimlerin çok güçlü olması halinde ise ülkedeki bölgeler arasında gelişmişlik açısından uçurumlar olabilir.
06:46Merkezden Yönetimin Amacı ve Hiyerarşi: Merkezden yönetim, ülkedeki ihtiyaçların dengeli bir biçimde karşılanmasını ve personelin, mali kaynakların dengeli ve efektif bir biçimde ülke genelinde kullanılmasını amaçlar.
Merkezden yönetim denmesinin sebebi kararların başkente yani merkezde alınıyor olmasıdır; başkent teşkilatı kaynakları değerlendirerek ihtiyaçları gidermek için gerekli kararları alır ve bu kararları taşra teşkilatı aracılığıyla uygular.
Hiyerarşi, en temelde altüst ilişkisi anlamına gelir ve merkezi idarede birliği sağlayan temel araçtır; alttakinin üsttekine tabi olmasını sağlar ve bir zincir şeklinde en alttaki personelden merkezdeki en yetkili üste kadar bir bütünlüğü getirir.
08:54Hiyerarşi Kavramının Uygulanması: Hiyerarşi kavramı sadece merkezden yönetimle alakalı bir kavram değildir; her kamu tüzel kişisinin de kendi içerisinde bir hiyerarşisi vardır.
Merkezden yönetimde başkenti alınan kararın taşrada uygulanması ihtiyacı olduğu gibi, diğer kamu tüzel kişilerinde de karar mercileri tarafından alınan kararların uygulamakla görevli tarafından yerine getirilmesini sağlayacak bir mekanizmaya ihtiyaç vardır.
Kanunsuz emir kavramı, üste emir verme yetkisi asla da bu emre uyma zorunluluğu getirir; bu emir verme ve uyma ilişkisi idaredeki birliği sağlamak için zorunludur.
10:34Kanunsuz Emir Kavramı: Hiyerarşik amir'in emir verme yetkisine karşılık, amir'in hukuka aykırı emir verme ihtimali de bulunmaktadır.
Anayasa koyucu, hiyerarşi yetkisini sınırlandırarak bu sakıncayı gidermeye çalışmıştır ve Anayasa 137. maddesine göre hukuka aykırı verilen emre aslı bir defa yerine getirmeyebilir.
Suç niteliğinde olan bir emir ise hiçbir koşulda yerine getirilemez; emri yerine getirdiği gerekçesiyle aslın cezai sorumluluktan kurtulması söz konusu değildir.
11:38Yerine Geçerek İşlem Yapma Yasağı ve Hiyerarşi Yetkisi: Yerine geçerek işlem yapma yasağı, amirin memur üzerindeki yetkilerini sınırlandıran bir müessesedir; üst düzey yetkili, astının yapması gereken işlemleri kendisi tamamlayamaz.
İdari işlemlerin farklı kademelerin onayına bağlanması, aleniyeti sağlamak ve hukuka aykırılıkları önlemek için önemlidir.
Hiyerarşi yetkisi, merkezden yönetimin yetki genişliğini sağlamak için kullanılan bir emniyet supabıdır, ancak kararların başkentten alınması hızlı karar alınması gereken hallerde aksamalara sebep olabilir.
13:24Yetki Genişliği ve Başkent-Taşra Teşkilatları: Yetki genişliği, alt düzeyde olan taşra yetkilisine üst düzeydekilerin yetkisinin devredilmesini ifade eder ve hiyerarşinin geç karar vermesi ihtimalini bertaraf eder.
Anayasa, illerin idaresi yetki genişliği esasına dayanır hükmüyle bu yetkinin vali tarafından kullanılacağını belirtmektedir.
Başkent teşkilatında merkezin karar almasına yardım eden kuruluşlar vardır (Danıştay, Milli Güvenlik Kurulu, Sayıştay) ve taşra teşkilatı, alınan kararların taşrada uygulanması için örgütlenmiştir.
15:08Yerinden Yönetim: Hizmet bakımından yerinden yönetim, uzmanlık gerektiren bir faaliyetin mahalli idarelerden ve merkezden ayrı tüzel kişiliği bulunan bir kamu tüzel kişiliği tarafından yerine getirilmesini ifade eder.
Hizmet bakımından yerinden yönetim teşkilatları, faaliyetlerinin gerektirdiği ayrı bütçeye, personele, karar mercilerine ve yetkilere sahiptir ve ana yapıdan kopuk ayrı bir hukuki varlığa sahiptirler.
Hizmet bakımından yerinden yönetimler, belli uzmanlık alanlarındaki hizmetleri ifa ederler ve yerel ihtiyaçlara yönelik hizmetler sunabilmek için öngörülmüştür.
17:17Yerel Yönetim Birimleri: Yerinden yönetimlerin en yaygını ve doğal olarak meydana geleni köydür; köy tüzel kişiliği, köyün ve köylünün ihtiyaçlarını giderecek faaliyetlerde bulunur.
İkinci yerel yönetim birimi belediyedir; köylerden daha büyük olan yerleşim yerlerinde belediye tüzel kişilikleri kurulur ve günümüzde en büyük önemi kazanmıştır.
Üçüncü ve son yerel yönetim il özel idaresidir; bunlar coğrafi alan gözetilerek örgütlenmiş idare birimleridir ve birinin yetkisinin bittiği yerde genellikle diğerininki başlar.
18:05Köy ve Belediye: Köy, köylünün ortak ihtiyaçlarını karşılamak üzere faaliyet gösteren köy meclisi, köy ihtiyar heyeti ve muhtar organlarından oluşan bir yapıdır ve kamu tüzel kişiliğini haizdir.
Köy ihtiyar heyeti, köy hakkında kararlar veren, bir kısmı seçimle gelen, bir kısmı ise köy imamı ve öğretmen gibi doğal üyelerden oluşan bir kuruludur.
Köy derneği doğrudan demokrasinin bir örneğini teşkil etmektedir; köyde seçilme yaşında olan herkesin katıldığı bir karar organıdır.
19:18Belediye ve İl Özel İdaresi: Belediyenin organları belediye meclisi, belediye encümeni ve belediye başkanıdır; belediye meclisi en yetkili karar organıdır.
Büyükşehir belediyesi, ilçe belediyeleri arasında eşgüdümü ve genel koordinasyonu sağlamak için getirilmiştir ve büyükşehir belediye ve ilçe belediyeleri arasında idari vesayet benzeri bir ilişki söz konusudur.
İl özel idaresi, belediye ve köy sınırları dışında kalıp ilin mülki sınırları içerisinde kalan yerlerdeki ihtiyaçları karşılamak üzere kurulmuştur ve organları il genel meclisi, il encümeni ve validir.
21:44Vali ve Kamu Tüzel Kişiliği Türleri: Vali hem il özel idaresinin yürütme organıdır hem de merkezden yönetimdeki il idaresinin temsilcisidir; merkezde yerel arasında koordinasyonu sağlayan bir makam olarak düşünülmüştür.
İl özel idaresi karar organlarının aldığı kararları uygularken merkezi idare dolayısıyla sahip olduğu imkanlardan yararlanabilecektir.
Türk idare teşkilatındaki kamu tüzel kişiliği türleri arasında kamu idaresi, kamu kurumu ve kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşu bulunmaktadır.
23:25Kamu İdaresi Türleri: Kamu idaresi coğrafi bir ayrımdır ve anayasa ile belirlenen dört tür kamu idaresi vardır.
Devlet tüzel kişisi ülke genelinde faaliyet gösterirken, belediye, köy ve il özel idareleri görevli oldukları sınırlarda faaliyet gösterirler.
Kamu idarelerinin en önemli özelliği, yeni ihtiyaçlar hasıl olduğunda yetkili karar organları aracılığıyla yeni görev ihdas edebilmeleridir.
24:51Kamu Kurumları ve Meslek Kuruluşları: Kamu kurumlarının kamu idarelerinden temel farkı, görevlerinin kanunla verilen de sınırlı olmasıdır.
Kamu kurumları kanunla verilen görev dışında görev üstlenemez ve görev alanını genişletemez.
Meslek kuruluşları, ahilik ve lonca teşkilatlarına dayanan, bazı mesleklerin icrası açısından kamusal yetkilerle donatılmış kuruluşlardır.
26:20Bağımsız İdari Otorite ve Özel Hukuk Kişisi: Bağımsız idari otorite, bir ayrı tüzel kişiliği olan, kamu kurumu sayılsa bile kendine has özellikleri bulunan bir kamu tüzel kişiliği türüdür.
Türkiye'de küresel sermayenin yatırım yapacağı hukuk sistemlerinde birlik olmasını istemesi üzerine 2000'lerin başında çeşitli bağımsız idari otoriteler kurulmuştur.
Kamu kesiminde yer alan özel hukuk kişisi, idare bazı görevlerini yerine getirirken özel hukuk kurallarına tabi faaliyetlerde bulunmaktır.
28:48İdarenin Bütünlüğünü Sağlayan Araçlar: İdarenin bütünlüğü, çoklukta birliği sağlamak için söz konusudur ve Anayasa 123. maddesi idarenin bütünlüğünü idarenin esaslarından biri olarak saymaktadır.
İdarede gücün tek elde toplanmaması için parçalı bir yapı oluşturulmuştur.
İdarenin bütünlüğünü sağlamak için hiyerarşi ve idari vesayet gibi araçlar kullanılmaktadır.
30:58Hiyerarşi ve İdari Vesayet: Hiyerarşi, bir teşkilatın kurulmasıyla kendiliğinden oluşur ve bir kamu tüzel kişiliğinin bulunduğu her yerde vardır.
Hiyerarşi sadece aynı tüzel kişilik söz konusu olduğunda söz edilebilen bir araçtır, birden fazla tüzel kişinin bulunduğu yerde hiyerarşiden söz edilemez.
İdari vesayet, hiyerarşide olduğu gibi bir ast-üst ilişkisi değildir, mutlaka kanunla belirlenmek zorundadır ve genel bir kapsamı yoktur.
34:14Türkiye Cumhuriyeti'nin Yönetim Yapısı: Türkiye'de 24 Haziran 2018 tarihinde yapılan seçimler sonucunda cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi olarak adlandırılan yeni hükümet sistemine geçilmiştir.
Cumhurbaşkanlığı teşkilatı, özel kalem müdürlüğü, başdanışman, danışman, özel temsilci, yüksek istişare kurulu ve idari işler başkanlığı gibi birimlerden oluşmaktadır.
Cumhurbaşkanlığı teşkilatı ayrıca hukuk ve mevzuat, personel ve prensipler, güvenlik işleri, destek ve mali hizmetler, koruma hizmetleri genel müdürlüklerinden de meydana gelmektedir.
34:59Devlet Kurumları ve Teşkilatları: Cumhurbaşkanı yardımcıları ve dokuz adet politika kurulu (bilim, teknoloji, eğitim, ekonomi, güvenlik, hukuk, kültür, sağlık, sosyal ve yerel yönetim politikaları) bulunmaktadır.
Bağlı kurum ve kuruluşlar arasında devlet arşivleri başkanlığı, devlet denetleme kurulu, diyanet isleri başkanlığı, iletişim başkanlığı, milli güvenlik kurulu genel sekreterliği, milli istihbarat teşkilatı başkanlığı, milli saraylar dairesi başkanlığı, savunma sanayi başkanlığı, strateji ve bütçe başkanlığı ve Türkiye varlık fonu yer almaktadır.
Bakanlıklar arasında adalet, aile ve sosyal hizmetler, çalışma ve sosyal güvenlik, çevre, şehircilik ve iklim değişikliği, dışişleri, enerji ve tabii kaynaklar, gençlik ve spor, hazine ve maliye, içişleri, kültür ve turizm, milli eğitim, milli savunma, sağlık, sanayi ve teknoloji, tarım ve orman, ticaret ve ulaştırma ve altyapı bakanlıkları bulunmaktadır.
36:27Ofisler ve İdari İşler: Dijital dönüşüm ofisi, finans ofisi, insan kaynakları ofisi ve yatırım ofisi gibi özel bütçeli, kamu tüzel kişiliğine ve idari ve mali özerkliğe sahip ofisler bulunmaktadır.
Dijital dönüşüm ofisi e-devlet dönüşümünü koordine etmek ve milli teknolojinin geliştirilmesi ile siber güvenlik ve bilgi güvenliğini sağlayacak projeler geliştirmekle görevlidir.
Finans ofisi İstanbul finans merkezi projesini takip etmek ve Türkiye'nin finans piyasaları içindeki konumunu raporlamakla, insan kaynakları ofisi Türkiye'nin insan kaynakları envanterini çıkarmak ve kamuda kariyer yönetimi projeleri hazırlamakla, yatırım ofisi ise yatırım ortamının iyileştirilmesine yönelik çalışmalar yapmakla görevlendirilmiştir.
38:23Bakanlık Teşkilat Yapısı: Bakanlık teşkilat yapısı bakan merkez teşkilatı, bakan yardımcılığı, genel müdürlük, kurul başkanlığı veya daire başkanlığı, bağlı kuruluşlar genel müdürlük, daire başkanlığı, şube müdürlüğü, taşra teşkilatı, bölge kuruluşu, ilçe kuruluşu ve kaymakamlık olmak üzere hiyerarşik bir yapıya sahiptir.
Türkiye Cumhuriyeti'nin yönetim yapısı merkezden yönetim kuruluşları (cumhurbaşkanı, cumhurbaşkanlığı kabinesi, bakanlıklar, yardımcı kuruluşlar, danıştay, sayıştay, milli güvenlik kurulu) ve taşra teşkilatı (il, ilçe, bucak) ile yerinden yönetim kuruluşları (yerel yönetimler, il özel idaresi, belediye, köy hizmet yerinden yönetim kuruluşları, üniversiteler, barolar, ticaret sanayi odaları, TRT kitler, emekli sandığı) ve hizmet yerinden yönetim kuruluşlarından oluşmaktadır.
Merkezden yönetim, kamu hizmetlerinde birlik ve bütünlüğü sağlamak amacıyla hizmetlere ilişkin politika belirleme, karar alma ve yürütme yetkisinin merkezi hükümet ve onun hiyerarşik yapısı içinde yer alan örgütlerce yürütülmesidir.
41:03Merkezden Yönetim Özellikleri: Merkezden yönetimin özellikleri arasında geleneksel merkeziyetçilik anlayışının egemen olması, kamusal kararların alınmasında ve kamusal hizmetlerin sunulmasında merkezi yönetimin ağırlığı, kamu hizmetlerinin yürütülmesi için gerekli gelir ve giderlerin yönetiminin merkezden gerçekleştirilmesi bulunmaktadır.
Merkezi yönetim bilimlerinde görev yapacak işgörenin atanması işlemi merkez tarafından gerçekleştirilmektedir.
Merkezi idarenin sorumluluğundaki hizmetler merkezde, taşrada, merkeze bağlı görevlilerce yürütülmektedir.
41:44Merkezi Yönetim Teşkilatı: Merkezi yönetimin merkez teşkilatında cumhurbaşkanı ve bakanlıklar yer alır.
Merkezi yönetim esas itibariyle ülke genelinde yürütülen milli kamu hizmetlerini gerçekleştiren kamu idareleridir ve sadece devlet tüzel kişilikleri vardır.
Merkezi idarenin kamu tüzel kişilikleri üzerinde sınırlı bir idari vesayet yetkisi vardır, yani devlet tüzel kişiliğinin kamu tüzel kişilikleri üzerindeki hukuki denetimidir.
43:15Taşra Teşkilatı ve İl Yönetimi: Türkiye merkezi idare kuruluşu bakımından coğrafya durumuna, ekonomik şartlara ve kamu hizmetlerinin gereklerine göre illere, iller ilçelere ve ilçelerde bucaklara bölünmüştür.
Merkezi yönetimin temel taşra birimi ildir ve taşra teşkilatlarının da devlet tüzel kişilikleri vardır.
İllerin idaresi yetki genişliği esasına dayanır, bu ilke anayasal bir ilke olup, illerde sadece valilere tanınmıştır.
45:49İl Yönetimi Yapısı: İl yönetimi, merkezi yönetimin taşra örgütü olan ilin idaresi, vali, il idare şube başkanları, il müdürleri ve il idare kurulu olmak üzere üç birimden oluşmaktadır.
Vali, il yönetiminin başında bulunur, ilde cumhurbaşkanı'nın temsilcisi ve idari yürütme vasıtasıdır.
İl müdürleri, il idare şube başkanları valinin emri altındadır ve vali, yılda dört defadan az olmamak üzere hizmetlerin verimli bir şekilde yürütülmesini gerçekleştirmek için il müdürleri ile toplantı yapar.
47:20İl Yönetimi: İl yönetiminde yer alan müdürlükler arasında milli eğitim müdürü, sağlık müdürü, kültür ve turizm müdürü, emniyet müdürü, tarım ve köy isleri müdürü, tarım ve orman müdürü, bayındırlık ve iskan müdürü, çevre şehircilik ve iklim değişikliği müdürü, defterdar ve hukuk isleri müdürü bulunmaktadır.
İlde valiye bağlı olmayan kuruluşlar askerlik şubesi, askeri birlikler, mahkemeler ve cumhuriyet savcılığıdır.
İl idare kurulu, valinin başkanlığında toplanan ve hukuk isleri müdürü, defterdar, milli eğitim müdürü, bayındırlık ve iskan müdürü, çevre, şehircilik ve iklim değişikliği müdürü, sağlık müdürü, tarım ve köy isleri müdürü, tarım ve orman müdüründen oluşur.
48:14İlçe Yönetimi: İlçe yönetiminin başında kaymakam bulunur ve her yıl ilçenin bütün bucaklarıyla köylerinin en az yarısını ve ilçe içindeki teşkilatı eder.
İlçe idare şube başkanları, yazı isleri müdürü, mal müdürü, milli eğitim müdürü, tarım ve köy isleri müdürü, tarım ve orman ilçe müdürü, emniyet amiri ve jandarma komutanı gibi merkezin ilçedeki üst düzey yöneticileridir.
İlçe idare kurulu, kaymakamın başkanlığında yazı işleri müdürü, mal müdürü, sağlık grup başkanı, ilçe milli eğitim müdürü, tarım ve köy isleri müdürü ve tarım ve orman ilçe müdürü'nden oluşmaktadır.
49:11Kaymakamın Yetkileri: Kaymakam, ilçe idare şube başkanlarına acele hallerde sekiz güne kadar ve tayini kendisine ait memurlara devlet memurları kanunundaki yıllık izin süresine mahsup edilmek üzere bir aya kadar izin verebilir.
Kaymakam, valilerde olduğu gibi devlet tüzel kişiliğini temsil etmek gibi bir görevi olmayıp sadece hükümet temsilcisidir ve yetki genişliğine sahip değildir.
Kaymakamlar zabıta alanında düzenleyici işlem ve genelge çıkarma yetkisine haizdir, ancak genel emir çıkaramazlar ve bu yetki valiye aittir.
50:35Bucak Yönetimi: Bucak, coğrafya, ekonomik, güvenlik ve mahalli hizmet bakımlarından aralarında münasebet bulunan kasaba ve köylerden meydana gelen bir idare bölümüdür ve başında bucak müdürü bulunur.
Bucak müdürü her yıl bucağın bütün köy ve kasabalarını en az birer kere dolaşarak halkın müracaat ve şikayetlerini dinler ve yetkileri içindeki işleri yapar.
Bucak yönetiminin organları bucak müdürü, bucak meclisi ve bucak komisyonudur.
51:05Yerel Yönetimler: Yerel yönetim, siyasi gücün merkezi idare ile mahalli yönetim kuruluşları arasında paylaşılmasıdır ve yerel yönetim organlarına yasama ve yürütme konularında kısmi bir bağımsızlık verilmektedir.
Yerel yönetimler il özel idaresi, belediye ve köy olmak üzere üç ana grupta incelenir.
Mahalli idarelerin seçimleri beş yılda bir yapılır, ancak milletvekili genel veya ara seçiminden önceki veya sonraki bir yıl içinde yapılması gereken mahalli idareler organlarına veya bu organların üyelerine ilişkin genel ve ara seçimler, milletvekili genel veya ara seçimleriyle birlikte yapılır.
52:18Merkezi Yönetim ve Yerel Yönetimler Arasındaki İlişki: Merkezi yönetim, yerel yönetimler üzerinde idari vesayet yetkisine sahiptir ve vesayet denetimi, merkezi idarenin kanunlar çerçevesinde yerel yönetimler ve hizmet yerinden yönetim kuruluşları üzerindeki denetim yetkisidir.
Görevleriyle ilgili bir suç sebebiyle hakkında soruşturma veya kovuşturma açılan mahalli idare organları veya bu organların üyelerini İçişleri Bakanı geçici bir tedbir olarak kesin hükme kadar uzaklaştırabilir.
Yerel yönetimlerin özellikleri arasında idari ve mali yönden serbestçe hareket edebilme olanakları, doğrudan halkoyuyla seçilen karar organları, tüzel kişiliğe sahip olma, kendilerine özgü bütçeleri ve görevlerini kendi organları eliyle ifa etme bulunmaktadır.
53:21İl Özel İdaresi: İl özel idaresi, il halkının mahalli müşterek nitelikteki ihtiyaçlarını karşılamak üzere kurulan ve karar organı seçmenler tarafından seçilerek oluşturulan idari ve mali özelliğe sahip kamu tüzel kişiliğidir.
İl özel idaresi, il sınırları içinde bayındırlık, sağlık ve sosyal yardım, çevre sağlığı, eğitim, spor, tarım, ağaçlandırma, orman tesisi, ekonomi ve ticaret, turizm gibi alanlarda yasalarla verilmiş olan görevleri yapar.
İl özel idaresi vali, il genel meclisi ve il encümeninden oluşur ve vali hem il genel yönetiminin başı hem de il özel idaresinin yürütme organıdır.
54:36İl Özel İdaresi Organları: Vali, il özel idaresinin başı ve yürütme organıdır, stratejik plana uygun olarak yönetir ve bütçeyi, il özel idaresi faaliyetlerini ve personelinin performans ölçütlerini hazırlar ve uygular.
İl genel meclisi, il özel idaresinin genel karar organı niteliğindedir, ilçeler adına seçilen üyelerden oluşur ve üye sayısı o il içindeki ilçe sayısına ve ilçelerin nüfusuna göre değişir.
İl encümeni, il özel idaresinin ikinci derece karar organıdır, il genel meclisinde karara bağlanacak konuların ön incelemesini yapan ve daha çok yürütmeye ilişkin fonksiyonları olan bir organdır.
55:37Belediye Yönetimi: Belediyeler, beşbin'den fazla nüfuslu yerlerde bir ya da birden fazla köyün ihtiyar heyetinin kararıyla ve seçmenlerinin asgari olarak yarısından bir fazlasının mahallinin en büyük mülki idare amirine yazılı başvurusu veya valinin doğrudan gerek görmesi halinde valinin bildirimi ile mahalli seçim kurullarının onbeş gün içinde köyde seçmenlerin reylerini belirlemesi ve valinin görüşüyle birlikte İçişleri Bakanı'nın teklifi, Danıştay'ın da görüşü alınarak üçlü kararname ile kurulur.
Türkiye'de iki çeşit belediye bulunmaktadır: Belediye Kanunu'na göre kurulan ve çalışan belediyeler ve büyükşehir belediyeleri.
Türkiye'de otuz büyükşehir belediyesi vardır ve belediye yönetimi belediye başkanı, belediye meclisi ve belediye encümeninden oluşur.
56:50Belediye Başkanı: Belediye başkanı, belediye tüzel kişiliğinin başı ve yürütme organıdır, genel oyla doğrudan belde halkı tarafından beş yıl için seçilir.
Belediye başkanı, görevinin devamı süresince siyasi partilerin yönetim ve denetim organlarında görev alamaz, profesyonel spor kulüplerinin başkanlığını yapamaz ve yönetiminde bulunamaz.
Belediye başkanlığı makamının herhangi bir sebeple boşalması durumunda il belediyelerinde İçişleri Bakanı, öteki belediyelerde vali seçim yapılana kadar görevlendirme yapar ve soruşturmanın selameti açısından tedbir olarak İçişleri Bakanı belediye başkanlarını geçici olarak görevden uzaklaştırabilir.
56:56Belediye Başkanı'nın Görev ve Yetkileri: Belediye başkanı, meclis ve encümene başkanlık etmek, şartsız bağışları kabul etmek, belediye idaresini yönetmek, ödenek kullanmak, belediyeyi tören ve mahkemelerde temsil etmek, yürütme organı olması hasebiyle alınan kararları uygulamak gibi görevlere sahiptir.
Belediye başkanının mazeretsiz ve kesintisiz olarak yirmi günden fazla görevini terk etmesi, seçilme yeterliliğini kaybetmesi, görevini sürdürmesine engel bir hastalık veya engellilik durumunun yetkili sağlık kuruluşu raporuyla belgelenmesi veya meclisin feshine neden olan eylem ve işlemlere katılması hallerinden birinin meydana gelmesi durumunda, İçişleri Bakanlığı'nın başvurusu üzerine Danıştay'ın kararı ile başkanlık sıfatı sona erer.
58:38Yerel Yönetim Kuruluşları: Belediye meclisi, belde halkının genel oyu ile seçilir ve belediyenin en yetkili karar organıdır.
Belediye meclisi kentin nüfus durumuna göre dokuz ile ellibeş üyeden oluşur ve belediye başkanı başkanlık eder.
Belediye encümeni belediyelerin hem karar organı hem de yürütme organıdır; il belediyelerinde ve nüfusu yüzbin'in üzerindeki belediyelerde yedi, diğer belediyelerde beş üyeden oluşur.
59:16Köy Yönetimi: Köy yönetimi 1924 tarihli köy kanununa göre oluşturulur ve nüfusu yüzelli ile yüzelli arasında olan yerler köy olarak kabul edilir.
Köy yönetimi muhtar, ihtiyar meclisi ve köy derneğinden oluşur; muhtar yürütme organı, ihtiyar meclisi ve köy derneği danışma ve karar organlarıdır.
Muhtar köy yönetiminin başıdır, köy derneği tarafından seçilir ve ihtiyar heyeti ile birlikte beş yıl için seçilir.
1:00:18İhtiyar Heyeti ve Köy Derneği: İhtiyar heyeti, muhtarın başkanlığında toplanarak yapılacak işlerle ilgili karar alan ve bunları denetleyen organdır.
İhtiyar meclisi iki tür üyeden oluşur: seçilenler ve doğal üyeler; üye sayısı nüfusu bin'den az olan köylerde sekiz, bin'den ikibin'e kadar olan köylerde on iki, binden fazla olanlarda on iki'dir.
Köy derneği, köyde bulunan kadın erkek bütün seçmenlerin oluşturduğu bir kuruldur ve köylünün doğrudan yönetime katılması sağlanır.
1:01:31Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı: Cumhurbaşkanlığı teşkilatında politika kuralları arasında ekonomi politikaları kurulu, sosyal politikalar kurulu, hukuk politikaları kurulu, sağlık ve gıda politikaları kurulu ve devlet denetleme kurulu bulunmaktadır.
Cumhurbaşkanlığı teşkilatında bağlı kurum ve kuruluşlar arasında Diyanet İşleri Başkanlığı, Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı, Türkiye Varlık Fonu ve Devlet Denetleme Kurulu bulunmaktadır.
Cumhurbaşkanlığı teşkilatında ofisler arasında Yatırım Ofisi, Dijital Dönüşüm Ofisi, Eğitim Ofisi, İnsan Kaynakları Ofisi ve Finans Ofisi bulunmaktadır.
1:03:10Yerel Yönetim Kuruluşları Hakkında Sorular: Bayburili Merkez Çalıdere Köyü'nün Demirözü ilçesine bağlanması Cumhurbaşkanı onayı ile olur.
Vali, lüzum gördüğü zamanlarda idarede birliğin sağlanması için idare şube başkanlarıyla heyet halinde yılda en az dört defa toplantı yapar.
İl idare kurulunda Hukuk İşleri Müdürü, Defterdar, Milli Eğitim Müdürü ve Bayındırlık Müdürü bulunur.
1:04:52İlçe İdare Kurulu ve Kaymakam: İlçe idare kurulunda Hukuk İşleri Müdürü, Mal Müdürü, Veteriner ve Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Müdürü bulunmaz.
Kaymakam her yıl ilçenin bütün bucaklarıyla köylerinin en az yarısını ve ilçe içindeki teşkilatı teftiş eder.
İl özel idaresinin organları arasında İl Genel Meclisi, Vali ve Belediye Encümeni bulunmaktadır.
1:06:20Yerel Yönetim Birimleri ve Köy Yönetimi: Kaymakamlık yerel yönetim birimi değildir.
Köy yönetiminin doğal üyesi köy öğretmenidir.
Köy yönetiminde yer almaz olanlar köyün ebesi ve köy derneğidir.
1:07:20İl Belediyeleri ve Belediye Başkanı: Türkiye'de otuz il belediyesi büyükşehir statüsündedir.
Hiyerarşi içerisinde alt düzeyde olan bir taşra yetkilisine üst düzeydekilerin yetkisinin devredilmesini ifade eden kavram "yetki genişliği"dir.
Belediye başkanının başkanlık sıfatı sona ermesi için seçimle yeterliğini kaybetmesi, görevini sürdürmesine engel bir hastalık veya engellilik durumunun belgelenmesi, meclisin feshine neden olan eylem ve işlemlere katılması veya mazeretsiz ve kesintisiz olarak on günden fazla görevini terk etmesi gerekir.

Milli Eğitim Bakanlığı Görevde Yükselme ve Ünvan Değişikliği Sınavı: Türk İdare Sistemi

Yapay zekadan makale özeti

Yanıtı değerlendir