Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir öğretmen tarafından sunulan teknik bir eğitim dersi formatındadır. Öğretmen, eski bir öğrencisinden aldığı notu temel alarak mikrodenetleyiciler konusunu anlatmaktadır.
- Video, mikrodenetleyicilerin ne olduğu, işlevleri ve kullanım alanları ile başlayıp, iç yapısını (CPU, RAM, ROM, ADC, DAC, clock) detaylı olarak açıklamaktadır. Daha sonra mikrodenetleyicilerin giriş-çıkış birimleri (buton, sensör, LED, lamba, yedi segment display, anahtar, potansiyometre, ışık sensörü, sıcaklık sensörü, buzzer, hoparlör, DC motorlar, step motorlar, servo motorlar, sayıcı modülü, elektrikli vanalar, akıllı teller) ve bunların mikrodenetleyiciye nasıl bağlanacağı ele alınmaktadır.
- Ders içeriğinde ayrıca mikrodenetleyicilerin farklı üretici firmaları (Motorola, Mikroçip, Intel, Texas Instruments), geliştirme kartlarının önemi ve mikrodenetleyicilerin günlük hayattaki uygulamaları hakkında bilgiler de verilmektedir.
- 00:06Mikrodenetleyiciler Dersinin Tanıtımı
- Mikrodenetleyiciler dersinin ilk buluşması olarak, mikrodenetleyicilerin ne olduğu, işe yaradığı ve nerelerde kullanıldığı konuları ele alınacak.
- Ders için bir not paylaşılıyor ve bu not, eski öğrencilerden birinden alınan ödevden düzenlenerek hazırlanmış.
- Mikrodenetleyici, programlanabilir çipler olarak tanımlanıyor ve gerçek adı "mikrokontrolör" olarak belirtiliyor.
- 02:27Mikrodenetleyicilerin Özellikleri
- Mikrodenetleyicilerin içinde RAM, ROM, güç birimleri, timerlar gibi birçok birim bulunuyor ve bu nedenle "mikrokontrol unit" (MCU) olarak adlandırılıyor.
- Mikrodenetleyicilere ihtiyaç duyulduğu sebepleri: küçük boyutlu, az enerji tüketen, düşük maliyetli ve yüksek performanslı ürünler olması.
- Mikrodenetleyicilerin en ucuzları dört liraya kadar düşebiliyor ve seri üretimde maliyetleri iyice düşürüldüğü için kullanıcıya ulaşırken düşük maliyetli oluyor.
- 04:04İşlemci ve Mikrodenetleyici Arasındaki Fark
- Mikrodenetleyicinin içindeki sadece bir kısmı işlemci (CPU - Central Processor Unit) olarak adlandırılıyor.
- Bilgisayarlarda mikroişlemciler bulunurken, mikrodenetleyiciler daha küçük ve daha az işlem yapması gereken cihazlarda kullanılır.
- Mikrodenetleyici, dünyanın en küçük bilgisayarlarını oluşturur ve büyük bilgisayar kasasındaki her şeyin minyatür halini içerir.
- 06:16Mikrodenetleyici Üreticileri ve Çiplerin Tanımlanması
- Mikrodenetleyici üreten firmalar arasında Motorola, Microchip, Intel, ATMEL ve Texas Instruments bulunuyor.
- Firma adlarına göre çiplerin tanımlanması: Motorola HC ve 68 ile başlayanlar, Microchip PIC ile başlayanlar, Intel 80 ile başlayanlar.
- Mikrodenetleyicilerin içinde bellekler, güç birimleri, timerlar ve portlar gibi bileşenler bulunuyor.
- 09:34Mikrodenetleyicilerin Kullanımı
- Mikrodenetleyiciler internetten satın alınabilir ancak kullanmak için özel kartlar yapmak gerekiyor.
- Üretici firmalar, mikrodenetleyicileri geliştirme kartlarıyla birlikte satıyorlar.
- Geliştirme kartı, "microcontroller development board" olarak adlandırılıyor ve bu kartlar sayesinde mikrodenetleyiciler daha kolay kullanılabilir.
- 11:28Mikrodenetleyici Geliştirme Kartları
- Geliştirme kartları, üretici firmalar tarafından mikrodenetleyicileri kolayca kullanabilmek için sunulan kartlardır.
- Geliştirme kartlarında mikrodenetleyici monte edilmiş, dış dünyayla iletişim kuracak pinler bulunur ve bu kartlar programlama ve denemeler için kullanılır.
- Geliştirme kartları, mikrodenetleyiciyi kolayca takıp çıkarabilme, bilgisayara bağlama ve programlama kolaylığı sağlar.
- 14:01Mikrodenetleyicilerin Yapısı
- Mikrodenetleyicilerin içinde CPU (central processing unit), RAM, ROM, ADC (analog-dijital konvertör), DAC (dijital-analog konvertör) ve clock gibi bileşenler bulunur.
- ADC, analog sinyalleri dijitale çevirirken, DAC ise dijital sinyalleri analoga çevirir.
- Mikrodenetleyiciler en az megahertz seviyesinde hızla çalışır ve işlem hızını clock ayarlar.
- 15:46Analog ve Dijital Sinyaller
- Analog sinyaller doğadaki tüm sinyallerdir ve sürekli değerler alabilir (örneğin 0 volt, 3 volt, 5 volt).
- Dijital sinyaller ise sadece 1 veya 0 değerlerini alır; 1 genellikle +5 volt, 0 ise ground (0 volt) anlamına gelir.
- ADC, dış dünyadan gelen analog sinyalleri dijitale çevirirken, DAC ise dijital sinyalleri analoga çevirir.
- 21:18Mikrodenetleyicilerde Bellek
- Mikrodenetleyicilerde CPU, programa göre işlemleri gerçekleştirir.
- Programlar kalıcı bellek olan ROM'a yazılır çünkü RAM'de enerji kesildiğinde bilgiler silinir.
- RAM, program çalışırken geçici olarak kullanılır, ROM ise programı kalıcı olarak saklar.
- 23:46Giriş-Çıkış Birimleri
- Giriş-çıkış birimleri (IO), mikrodenetleyicinin dış dünyayla iletişim kurduğu pinlerdir.
- Bu pinler, mikrodenetleyicinin dış dünyayla veri alışverişi yapmasını sağlar.
- 24:25Mikrodenetleyicinin Yapısı
- Mikrodenetleyicinin CPU'su, RAM'i, ROM'u ve clock portları gibi çeşitli birimlerden oluşur.
- Mikrodenetleyicinin dış dünya ile iletişim kurduğu pinlere "giriş-çıkış portları" denir.
- Geliştirme kartlarında dış dünyayla iletişim kurmak için hazır portlar bulunur ve buraya kablolar bağlanarak dış dünya ile iletişim kurulur.
- 26:36Giriş ve Çıkış Birimleri
- Dış dünyadan mikrodenetleyiciye bilgi gönderen birimlere "giriş birimleri", mikrodenetleyiciden dış dünyaya bilgi gönderen birimlere "çıkış birimleri" denir.
- Buton ve sensör gibi dış dünyadan içeriye veri gönderen cihazlar giriş birimleridir.
- LED, lamba ve yedi segment display gibi mikrodenetleyiciden dışarıya bilgi gönderen cihazlar çıkış birimleridir.
- 31:09Mikrodenetleyicinin İç Yapısı ve Ders İçeriği
- Mikrodenetleyicinin içinde clock, CPU, RAM gibi birimler bulunur; CPU yazılan programı adım adım çalıştırır.
- Dersin ana içeriği, mikrodenetleyiciye bağlanacak giriş-çıkış birimleri ve bunları çalıştırmak için Arduino'da nasıl program yazılacağıdır.
- Ders notunda en basit örneğin bir mikrodenetleyiciye buton bağlanması gösterilmiştir.
- 32:17Mikrodenetleyici ve Giriş/Çıkış Birimleri
- Mikrodenetleyicinin piline bağlı çalışması ve butonun giriş birimi olarak işlev gördüğü anlatılıyor.
- Mikrodenetleyiciye dışarıdan bağlanan tüm aygıtlara "arayüz devreleri" (interface devreleri) denir.
- Giriş ve çıkış birimlerini ayırt etmek önemlidir; giriş birimleri dışarıdan içeriye bilgi gönderirken, çıkış birimleri içeriye dışarıya emir gönderir.
- 33:20Çıkış Aygıtları
- Çıkış aygıtları arasında LED, sinyal lambası, buzzer, hoparlör, DC motorlar, step motorlar, servo motorlar, sayıcı modülü, yedi segment display, elektrikli vanalar ve akıllı teller bulunur.
- Buzzer, minik bir hoparlör olarak tanımlanır ve mikrodenetleyiciden "1" gönderildiğinde tiz bir ses çıkarır.
- Çıkış aygıtlarının ortak özelliği, mikrodenetleyicinin içinden dışarıya "1" veya "0" göndermesiyle çalışmasıdır.
- 36:31Giriş Aygıtları
- Giriş birimleri arasında anahtar, potansiyometre (ayarlı direnç), ışık sensörü ve sıcaklık sensörü bulunur.
- Sıcaklık sensörü, mikrodenetleyiciye bağlanarak dışarıdaki sıcaklığa göre bilgi gönderir.
- Potansiyometre, çevrildikçe mikrodenetleyiciye bilgi gönderir ve bu bilgiye göre motorun hızı değiştirilebilir.
- 37:53Ders İçeriği ve Kaynaklar
- Dersin içeriğinde tek tek devrelerin nasıl bağlandığı ve çalıştığı anlatılacaktır.
- Öğrencilere bir kitap paylaşılacak ve ders notlarında resimler bu kitaptan alınmıştır.
- Ders, çıkış arabirim devrelerinden başlayarak LED bağlama gibi konularla ilerleyecektir.