Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Bir Yazar Bir Kitap" programında Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Tasavvuf Anabilim Dalı Başkanı ve Dekan Yardımcısı Prof. Dr. Safi Arpaguş ile yapılan bir röportajdır. Prof. Dr. Arpaguş, 1967 yılında Amasya Gümüşhacıköy'de doğmuş, 1990'da Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi'nden mezun olmuş ve 2014'te profesörlüğe yükselmiş bir akademisyendir.
- Röportajda Prof. Dr. Arpaguş'un "Mevlevilik'te Manevi Eğitim" adlı kitabının konusu ele alınmaktadır. Program, tasavvufun ne olduğu ve insan hayatına etkisi ile başlayıp, Mevlevilik'in tasavvufi düşünce sistemindeki yeri hakkında bilgiler vermektedir. Daha sonra Mevlevihanelerin eğitim kurumu olarak işlevi, dervişlerin 18 hizmet yaparak geçirdiği eğitim süreci ve sema meşkinin manevi bir eğitim faaliyeti olduğu detaylı olarak anlatılmaktadır.
- Röportajda ayrıca Mevlevilik ile ilgili akademik çalışmalar ve Prof. Dr. Arpaguş'un şu anda üzerinde çalıştığı Sarı Abdullah Efendi'nin "Semeratülfud" eseri hakkında bilgiler de paylaşılmaktadır.
- 00:18Prof. Dr. Safi Arpaguş'un Tanıtımı
- Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Tasavvuf Anabilim Dalı Başkanı ve Dekan Yardımcısı Prof. Dr. Safi Arpaguş, 1967 yılında Amasya Gümüşhacıköy'de doğdu.
- 1985'te Gümüşhacıköy İmam Hatip Lisesi'nden, 1990'da Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi'nden mezun oldu.
- 1992'de Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Tasavvuf Ana Bilim Dalı'nda araştırma görevlisi oldu, 1994'te yüksek lisansını, 2001'de doktorasını tamamladı.
- 02:18Mevlevilik'te Manevi Eğitim Kitabının Amacı
- Mevlevilik'te Manevi Eğitim kitabı, akademik çalışmaların belirli bir zamanına denk gelen ve o ana kadarki çalışmaların yönlendirdiği bir çalışma oldu.
- Mevlana'nın Mesnevi'si didaktik bir eser olup, insanın kemale ermesi için belirli merhaleler ve yollardan geçmesi gerektiğine atıf yapar.
- Çalışma, Mevleviliğin insan unsuruna yaklaşımını, belirli bir kıvama getirmek için sahip olduğu eğitim sistemini ve günümüz insanına tasavvufi düşüncenin hedeflediği kaliteli insan unsurunu yakalayabilmek için kullanılan yöntemleri ortaya koymayı amaçlamaktadır.
- 05:42Tasavvufun Tanımı ve Amacı
- Tasavvuf, İslam düşünce sistemi içerisinde inanç, ibadet ve ahlak unsurlarında daha çok ahlaki unsurların meşhur Hz. Peygamber'in Cibril hadisinde ifade ettiği ihsan mertebesinin konularıyla ilgili bir ilimdir.
- Tasavvuf, insanın yaratılışta taşıdığı meziyetlerin, bu dünyanın meşgaleleriyle dağılan dikkatinin tekrar yaratıcıyla olan ilişkisini sağlamada ve yaratılanla yaratılanın arasına engel olabilecek her türlü şeyi izale ederek insanı yaratıcısıyla buluşturmayı amaçlar.
- Tasavvuf, insanın dünyevi meşgalelerden ve hedefinden uzaklaştıran çeldiricilerden kurtarmak için belirli bir terbiye metodolojisi geliştirir.
- 09:39Mevlevilik'in Tasavvufi Düşüncede Yeri
- Mevlevilik, Hz. Mevlana'nın vefatından sonra oğlu Sultan Veleddin ve torunu Ulu Arif Çelebi tarafından bir kural ve kaideye bağlanarak Anadolu'ya has bir tarikat olarak ortaya çıkmıştır.
- Mevlevilik, Hz. Mevlana'nın düşüncesinde aşk-ı ilahi, ilahi aşkı önceleyen bir geleneğin tezahürüdür ve Anadolu'ya has bir nezaket, edebiyatla, şiirle, sanatla insanı eğitmeyi amaçlayan bir tarikattır.
- Mevlevilik, Osmanlı topraklarında Macaristan'ın Pet şehrinden Mekke-Medine'ye kadar, Kuzey Afrika'nın çeşitli yerlerine kadar yayılmış ve Anadolu'ya has ve Anadolu insanının hususiyetlerine hitap eden bir tarikattır.
- 12:49Mevlevilik'teki Manevi Eğitim
- Mevlevilik'te manevi eğitim, mevlevihanedeki derviş eğitimini ifade eder ve genel anlamda çiledir.
- Mevlevi'nin çilesi bitmez diye bir tabir vardır çünkü bir mevlevihanede yaklaşık üç yıla yakın (binbir günlük) bir eğitim süreci vardır.
- Bu binbir günlük eğitim süresi içerisinde onsekiz ayrı hizmet değişerek farklı ruhi zenginlikleri kazanması için farklı sınamalardan geçmesi gerekir.
- 13:40Mevlevilik Eğitim Sistemi
- Mevlevihane, manevi eğitim kurumu olarak yüzün üzerinde bina bulunmaktadır, ancak eğitim veren mevlevihaneler asistan denilen büyük mevlevihanelerdir.
- Manevi eğitim, mevlevihanenin matbah-ı şerif denilen mutfağında yapılır ve getir-götür gibi görevlerle başlayıp en üst mertebeye erinceye kadar belirli bir merhalede gerçekleşir.
- Tasavvufta manevi terbiye için öncelikle dinin emir ve yasakları konusunda bilgiye sahip olmak gerekir, ardından dini konularda yetecek bilginin üstüne manevi duyguları yüceltebilecek ekstra eğitim metotları uygulanır.
- 15:33Mevlevilik Eğitiminin İçeriği
- Eğitim sürecinde dervişe geçimini sağlayabilecek sanatlar ve meslekler öğretilir.
- Mevlevihanelerde zikir meclislerindeki mukabele-i şerif (sema meclislerindeki mukabele) eğitimi de olmazsa olmaz bir unsurdur.
- Mevlevilikte binbir günlük çileli tasavvufi bir seyr-ü suluk ameliyesi vardır ve insan terbiyesine, nefis tezkiyesine yöneliktir.
- 16:37Mevlevilik ve Geleneksel Tasavvuf
- Mevlevilik, geleneksel tasavvufun halvet, uzlet ve riyazet gibi seyr-ü suluk metotlarından farklılıklar göstermekte, yardan değil ağ yardan halveti esas alarak hizmet ve sohbetle adap ve erkanlar öne çıkmaktadır.
- Disiplin ve nezaket ile yapılan bu eğitim süreci tamamen insanı hedef almakta, onun maddi-manevi kalitesini artırmayı hedeflemektedir.
- 17:26Sema Meşki ve Anlamı
- Sema, mevlevi tarikatının zikir ayinidir ve görselliğiyle insanları bu alemden alıp farklı alemlere taşıyan bir etkinliktir.
- Sema içinde hakikatler, manevi remizler ve semboller vardır; dervişin kılık kıyafetinin sembolik anlamları, başındaki sikke mezar taşını, üzerindeki beyaz elbise kefeni ifade eder.
- Sema başlamadan önce meydanda dolaşılan üç şey (ilmel yakin, aynel yakin ve hakkal yakin) dini bilginin merhalelerini ifade eder.
- 18:43Sema'nın Manevi Anlamı
- En kıdemli dervişle en kıdemsiz yeni dervişin karşı karşıya birbirini selamlamaları, saygıyla karşılamaları, mevleviliğin semasına mukabele-i şerif denir ve karşılıklı maneviyatın transferi söz konusudur.
- Sema esnasında her hareketin bir manası, sezilmesi ve tahkik edilmesi gereken bir hakikati vardır.
- Mevlevilerde sema, aşk ve cezbeyi hasıl etmek, çeşitli maddi-manevi meşakkatlerle yorulmuş ruhları dinlendirmek için bir vesiledir.
- 21:03Mevlevilik Çalışmaları
- Konuşmacı, Mevlana ve İslam anlayışını inceleyen bir tez hazırlamış ve Mevlana'nın İslam anlayışını insanlara anlatırken kullandığı argümanları incelemiştir.
- Ahmet Abi Konuk Bey'in Mesnevi şerhini yayına hazırlamış ve İsmail Ankaravi'nin Minhac'ul Fukarasını akademik camiaya sunmuştur.
- Hüseyin Azmi Dede'nin manevi eğitimin inceliklerini anlattığı risaleleri yayına hazırlamış ve Aziz Mahmud Hüdai Hazretleri'nin vaaz ve nasihatlarını incelemiştir.
- 22:55Mevcut Çalışmalar
- Şu an devam eden çalışma olarak Sarı Abdullah Efendi'nin "Semeratülfud" adlı eserini yayına hazırlamakta ve bu eserin Minhacül Fukara'ya benzer olduğunu belirtmektedir.
- Akademik olarak katkı sunacağını düşündüğü çalışmaların devam ettiğini ifade etmektedir.