Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan muhasebe dersi formatında olup, menkul kıymetler grubu ve özellikle hisse senetleri hesabının nasıl işleneceği anlatılmaktadır.
- Video, menkul kıymetler grubunun genel tanımıyla başlayıp, hisse senetleri hesabının muhasebe kayıtlarını detaylı şekilde ele almaktadır. Eğitmen, hisse senedi alım-satım işlemlerinin muhasebe kayıtlarını, karlı ve zararlı hisse senedi satışlarının nasıl kaydedileceğini, dönem sonu işlemleri ve menkul kıymetler değer düşüklüğü karşılığı hesabının kullanımını örneklerle açıklamaktadır.
- Videoda ayrıca, hisse senedi satış karı ve zararı hesaplamaları, karşılık gideri iptali, menkul kıymetler değer düşüklüğü karşılığının hesaplanması ve farklı hisse senedi satış soru tiplerinin çözümü adım adım gösterilmektedir. Özellikle KPSS sınavına hazırlanan öğrenciler için önemli olan soru tipleri ve çözüm yöntemleri detaylı şekilde anlatılmaktadır.
- 00:03Menkul Kıymetler ve Hisse Senetleri Hesabı
- Menkul kıymetler grubunda hisse senetleri hesabı işlenecek, bu hesap anonim şirketlerin ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin çıkarttığı ortaklık belgesidir.
- İşletmeler geçici yatırım amacıyla hisse senedi satın alırsa 110 hisse senetleri hesabını kullanır, uzun vadeli yatırım amacıyla satın alırsa bu hesap kullanılmaz.
- Menkul kıymetler grubunda ayrıca tahvil, hazine bonosu, finansman bonosu gibi menkul kıymetler de yer alır, devletten alınan menkul kıymetler için kamu kesimi tahvil, senet ve bonoları hesabı kullanılır.
- 01:47Hisse Senetlerinin Muhasebeleştirilmesi
- Hisse senetleri alış bedelleri üzerinden muhasebeleştirilir, hesaba girerken ve çıkarken alış bedeli dikkate alınır.
- Hisse senedinin üzerinde yazılı olan değere nominal bedel denir, ancak muhasebeleştirirken bizi ilgilendiren kısım alış bedelidir.
- Geçici yatırım amacıyla satın alınan hisse senetlerinin nominal bedeli muhasebeleştirilirken dikkate alınmaz, sadece alış bedeli üzerinden muhasebeleştirilir.
- 02:26Hisse Senedi Satın Alma Örneği
- İşletme geçici yatırım amacıyla nominal değeri 2,5 TL olan 20.000 adet hisse senedini banka aracılığıyla 80.000 TL'ye satın almıştır.
- Satın alma işlemi sırasında 3.500 TL'lik temettü kuponu ve 640 TL'lik banka komisyonu da ödenmiştir.
- Hisse senedi alış bedeli birim başına 4 TL'dir (80.000 TL / 20.000 adet), nominal değeri ise 2,5 TL'dir.
- 08:36Hisse Senedi Satış Örneği
- İşletme 12.11.2018 tarihinde 5.000 adet hisse senedini 5,5 TL'den satmıştır.
- Satış bedeli 27.500 TL'dir (5.000 adet × 5,5 TL), alış bedeli ise 20.000 TL'dir (5.000 adet × 4 TL).
- Bu durumda işletme 7.500 TL kar elde etmiştir, banka hesabına 27.380 TL gelir (27.500 TL - 120 TL komisyon).
- 10:52Hisse Senedi Satış İşlemleri
- Hisse senetleri hesaba girerken ve çıkarken alış bedelleri üzerinden muhasebeleştirilir.
- Hisse senedi satışında kar elde edildiğinde, fark menkul kıymetler satış karları hesabında izlenir.
- Hisse senedi satışında zarar elde edildiğinde, fark menkul kıymetler satış zararları hesabında izlenir.
- 15:26Dönem Sonu Hisse Senedi İşlemleri
- Dönem sonunda hisse senetlerinin borsa rayici ile alış bedeli karşılaştırılır.
- Değer artışı olursa herhangi bir işlem yapılmaz, değer kaybı olursa karşılık ayrılır.
- Karşılık ayırma, ihtiyatlı kavramı gereğince Türk Ticaret Kanunu ve muhasebe ilkelerine göre uygulanır, vergi kanunlarına göre kabul edilmez.
- 17:35Karşılık Ayırma Kaydı
- Dönem sonunda hisse senedi değer kaybı olduğunda, karşılık giderleri hesabına gider yazılır.
- Menkul kıymetler değer düşüklüğü karşılığı hesabı, düzenleyici bir hesap olarak kullanılır.
- Karşılık gideri muhasebe ilkelerine göre yapılır, vergi yasaları bunu kabul etmediği için nazım hesaplarda izlenir.
- 19:09Karşılık Ayırma'nın Önemi
- Karşılık ayırma, işletme dışındaki kişilere gerçek durumu gösterir.
- Bilançoda hisse senetlerinin net değerini gösterir, aktifi şişirmez.
- Vergi matra açısından karşılık gideri eklenir ve üzerinden vergi ödenir.
- 21:24Menkul Kıymet Satış Kayıtları
- Menkul kıymet satışında karlı satış menkul kıymet satış karı veya menkul kıymet satış zararı olarak kaydedilir.
- Temiz hisse senedi alıp satıldığında karşılık ayrılmış ve izleyen yıl satıldığında bu durum sınavlarda sıkça sorulan bir konudur.
- Bu tür soruları çözerken, farklı satış bedelleri için (37.500 TL, 34.000 TL, 30.000 TL, 26.500 TL, 21.000 TL, 12.000 TL) yapılacak kayıtlar incelenecektir.
- 24:20Değer Düşüklüğü Karşılığı Kaydı
- Değer kaybına uğramış hisse senedi için dönem sonunda karşılık gideri ve menkul kıymetler değer düşüklüğü karşılığı hesapları oluşturulur.
- Değer kaybı miktarı (örneğin 9.000 TL) karşılık gideri ve menkul kıymetler değer düşüklüğü karşılığı hesaplarına kaydedilir.
- Bu kayıtlar, tüm farklı satış bedelleri için çözümlerde dikkate alınacaktır.
- 25:34Karlı Satış Kaydı
- Karlı satışta (örneğin 37.500 TL'ye satış) önce önceki dönemden ayrılan karşılık gideri (9.000 TL) iptal edilir.
- İptal işlemi için "konusu kalmayan karşılıklar" hesabı kullanılır ve maksimum 9.000 TL kullanılabilir.
- Kalan kar miktarı (örneğin 7.500 TL) menkul kıymet satış karları hesabına kaydedilir.
- 28:02Kayıt Örneği
- Tüm seçeneklerde olması gereken hesaplar: bankalar (37.500 TL), hisse senetleri (30.000 TL) ve menkul kıymetler değer düşüklüğü karşılığı (9.000 TL).
- Karlı satışta önce karşılık gideri iptal edilir, sonra kalan kar miktarı menkul kıymet satış karları hesabına kaydedilir.
- Farklı satış bedelleri için (örneğin 34.000 TL) aynı kayıt mantığı uygulanır, sadece kar miktarı değişir.
- 32:48Menkul Kıymet Satışları ve Karşılık Ayırma
- Menkul kıymet satışlarında, alış bedeli ve satış bedeli aynı olduğunda (örneğin 30.000 TL) kar veya zarar oluşmaz.
- Önceki dönemde yazılan karşılık gideri (örneğin 9.000 TL) iptal edilerek, yeni satış bedeli ile karşılaştırılır.
- Menkul kıymetler değer düşüklüğü karşılığı (örneğin 9.000 TL) sabit kalır ve konusu kalmayan karşılıklar hesabına yazılır.
- 35:21Farklı Satış Durumları
- Satış bedeli alış bedenden düşük olduğunda (örneğin 26.500 TL), zarar oluşur ve menkul kıymet satış zararları hesabına yazılır.
- Önceki dönemde yazılan karşılık gideri, yeni zarar tutarına ulaşmak için iptal edilir.
- Menkul kıymetler değer düşüklüğü karşılığı sabit kalır ve konusu kalmayan karşılıklar hesabına yazılır.
- 38:32En Sade Satış Durumu
- Satış bedeli alış bedenden yüksek olduğunda (örneğin 21.000 TL), zarar oluşur ve menkul kıymet satış zararları hesabına yazılır.
- Önceki dönemde yazılan karşılık gideri, yeni zarar tutarına ulaşmak için iptal edilir.
- Menkul kıymetler değer düşüklüğü karşılığı sabit kalır ve konusu kalmayan karşılıklar hesabına yazılır.
- 40:27Çok Düşük Satış Durumu
- Satış bedeli alış bedenden çok düşük olduğunda (örneğin 12.000 TL), büyük zarar oluşur ve menkul kıymet satış zararları hesabına yazılır.
- Önceki dönemde yazılan karşılık gideri, yeni zarar tutarına ulaşmak için iptal edilir.
- Menkul kıymetler değer düşüklüğü karşılığı sabit kalır ve konusu kalmayan karşılıklar hesabına yazılır.
- 43:18Soru Tipleri ve Öneriler
- Menkul kıymet satışları sorularında beş farklı soru tipi bulunmaktadır.
- Öğrencilerin özellikle D seçeneğinden sonrası kırılma noktasıdır ve bu soru tiplerini tekrar tekrar çözmeleri önerilir.
- İşletme hisse senetlerinin belirli bir yüzdesinin satılması durumunda da aynı yöntem uygulanır.
- 44:36Hisse Senedi Satış Probleminin Çözümü
- Hisse senedi satış probleminde, yüzde kırk'ı satılmış olduğunda, soruyu kendi anlayabileceğimiz hale getirmek için basit bir yöntem uygulanır.
- Hisse senedi 30.000 TL, karşılık gideri 9.000 TL olarak yazılır ve yüzde kırk'ı alınarak 12.000 TL hisse senedi ve 3.600 TL karşılık gideri elde edilir.
- Bu yöntemle soruyu çözerken rakamların ayağımıza dolaşmaması sağlanır ve seçeneklerde 30.000 TL ve 9.000 TL gibi büyük rakamlar görünmez.
- 45:43Alış-Satış İşlemleri
- Hisse senedinin değeri 12.000 TL, karşılık gideri 3.600 TL ve satış bedeli 7.000 TL olarak belirlenir.
- Alış-satış ilişkisi kurulurken, alış tutarı 12.000 TL, satış bedeli 7.000 TL ve aradaki fark olan 5.000 TL zarar hesaplanır.
- Menkul kıymet değer düşüş karşılığı 3.600 TL olarak değişmez, menkul kıymet satış zararları ise 1.400 TL olarak hesaplanır.
- 47:15Kayıt İşlemi
- Kayıt işlemi yapılırken, bankaya 7.000 TL yatırılır, hisse senetleri 12.000 TL azalır ve menkul kıymet değer düşüş karşılığı 3.600 TL olarak kaydedilir.
- Menkul kıymet satış zararları 1.400 TL olarak kaydedilir ve borç-alacak toplamı birbirine eşit olur.
- KPSS'nin sorulan en zor sorusu olarak belirtilen bu problemde, hisse senedi ile karşılık giderinin yüzde kırk'ını alarak işlem yapılır.