Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan medeni hukuk dersi formatındadır. Eğitmen, zilyetlik kavramını ve türlerini detaylı şekilde anlatmaktadır.
- Video, zilyetliğin tanımı ve kazanılma biçimlerinden başlayarak zilyetliğin çeşitli türlerini (asli-feriziyet, dolaylı-dolaysız, tek başına-birlikte, kendisi için-başkası için, yalın-dereceli) açıklamaktadır. Ardından zilyetliğin hakka dayanan, hakk'a dayanmayan ve emin sıfatıyla zilyetlik olarak üç ana başlık altında ele alınmakta ve son olarak taşınır ve taşınmaz eşyalarda zilyetliğin devri konusu işlenmektedir.
- Eğitmen, her bir zilyetlik türünü günlük hayattan örneklerle somutlaştırmakta ve zilyetliğin teslimli ve teslimsiz kazanılma biçimlerini (hükmen teslim, zilyetli havale, emtiayı temsil eden senet yoluyla kazanma) detaylı şekilde açıklamaktadır. Dersin sonunda, bir sonraki derste zilyetliğin sona erme biçimleri ve korunması yolları konularının işleneceği belirtilmektedir.
- 00:12Zilyetliğin Tanımı ve Türleri
- Medeni hukuk dersinde eşya hukuku konusunda zilyetliğin tanımı ve kazanılma biçimleri ele alınmıştır.
- Zilyetlik, irade ve fiili hakimiyet aranır; sahibi olun ya da olmayın eşyalar üzerinde zilyetlik kurulabilir.
- Zilyetlik haklı veya haksız bir sebeple kurulabilir; örneğin kiracı kira sözleşmesi sayesinde evin zilyetidir, hırsız ise çaldığı arabanın zilyetidir.
- 01:03Asli ve Feri Zilyet Ayrımı
- Zilyetliğin ilk ayrımı asli zilyet ve feri zilyettir; feri ikincil yan talih anlamında kullanılır.
- Asli zilyet, bir eşyaya malik olarak aynı zamanda zilyet olan kişidir; eşyanın hem maliki hem de elinde tutan kişi asli zilyettir.
- Feri zilyet, asli iradesi ile eşyayı elinde tutan kişidir; örneğin kuru temizlemeci, sahibinin iradesiyle eşyayı elinde tutan feri zilyettir.
- 05:34Dolaylı ve Doğrudan Zilyet Ayrımı
- Zilyetliğin ikinci ayrımı dolaylı zilyet ve doğrudan zilyettir; dolaylı zilyet dolaysız veya doğrudan doğruya zilyet olarak da adlandırılır.
- Dolaylı zilyet, bir eşyanın maliki olmakla birlikte veya malikin rızasına dayanarak elinde tutmakla birlikte eşyayı fiziken elinde tutmayan kişidir.
- Doğrudan zilyet, eşyayı fiziken elinde tutan ama bunu başkasının rızası sayesinde yapan kişidir; örneğin bilgisayar örneğinde, A'nın bilgisayarı B'ye ödünç vermesi durumunda A dolaylı zilyet, B doğrudan zilyettir.
- 09:20Zilyetlik Türleri
- Zilyetlik iki ana kategoriye ayrılır: tek başına zilyetlik ve birlikte zilyetlik.
- Tek başına zilyetlikte bir kişi bir eşyaya başka bir kişi işin içinde olmadan zilyet olur.
- Birlikte zilyetlik iki türlü olabilir: paylı zilyetlik ve el birliği halinde zilyetlik.
- 10:26Paylı ve El Birliği Zilyetlik
- Paylı zilyetlikte iki veya daha fazla kişi bir eşyaya beraber zilyet olur ancak eşyayı ayrı ayrı da kullanabilirler.
- El birliği halinde zilyetlikte iki kişi eşyayı ancak beraber kullanabiliyorlar, birbirlerine muhtaçlardır.
- Karı-koca bir arabanın anahtarlarını paylaşması paylı zilyetlik, bir kasa açmak için iki anahtarın birlikte kullanılması ise el birliği halinde zilyetliktir.
- 12:40Kendisi İçin ve Başkası İçin Zilyetlik
- Kendisi için zilyetlikte bir eşya üzerindeki zilyetlik kendi çıkarınız için yapılır.
- Başkası için zilyetlikte bir eşya üzerindeki zilyetlik başkasının çıkarı için yapılır.
- Postacının mektup taşıma görevi başkası için zilyetliktir, kendisi için değil.
- 14:29Yalın ve Dereceli Zilyetlik
- Yalın zilyetlikte bir eşya üzerinde birden fazla değil tek bir zilyetlik vardır.
- Dereceli zilyetlikte bir eşya üzerinde birden fazla zilyetlik türü vardır.
- Malik sıfatıyla zilyetlik yalın zilyetliğin klasik örneğidir.
- 16:16Zilyetlik Türleri
- Hakk'a dayanan zilyetlik, hukuka uygun olarak yapılmış her türlü zilyetliktir; örneğin mülkiyet hakkına dayanan zilyetlik veya kira sözleşmesine dayanan zilyetlik.
- Hakk'a dayanmayan zilyetlik, hırsızların çaldığı eşya veya yerden bulunan eşyalar üzerinde zilyetlik durumudur.
- Emin sıfatıyla zilyetlik, bir eşyayı sahibi veya sahibi gibi davranan kişiler kendi iradeleriyle bir başkasına vermiş, rızayla eşyayı elinde tutan kişidir; örneğin kuru temizlemeciye bırakılan pantolon veya otoparkçıya bırakılan araba.
- 20:08Zilyet Yardımcısı
- Zilyet yardımcısı, bir eşyayı hizmet amacıyla patronuna, işverenine veya başkasına hizmet amacıyla elinde tutan kişinin o eşya üzerindeki pozisyonudur.
- Zilyet yardımcısı zilyet değildir çünkü eşya üzerinde hiçbir zilyetlik iradesi yoktur; örneğin fabrikada çalışan işçi veya postacının mektubu elinde tutması.
- Zilyet yardımcılarının klasik örnekleri hizmetçiler, aşçılar, işçiler ve şoförlerdir; bu kişiler kullandıkları eşya üzerinde zilyet yardımcısıdır.
- 23:48Zilyetliğin Nakil Biçimleri
- Zilyetliğin nakil biçimleri, bir eşya üzerindeki zilyetin bir kişiden başka bir kişiye nasıl geçtiğini gösterir.
- Eşyaların zilyetliğinin bir kişiden başka bir kişiye geçmesinin farklı yolları vardır.
- Taşınır ve taşınmaz eşyalar arasında zilyetliğin nakil biçimleri farklılık gösterebilir.
- 24:37Taşınır Eşyanın Zilyetliği ve Teslimi
- Taşınır eşyanın zilyetliği kural olarak hukuka uygun yollardan, hırsızlıktan değil, teslim yoluyla geçer.
- Teslim, eşyayı fiilen karşısındaki kişiye vermek veya tesis etmek anlamına gelir.
- Taşınır eşyalarda mülkiyet teslimle kazanılır, zilyetliğin devrinin mülkiyetin kazanılma anı bakımından önemli etkileri vardır.
- 26:03Zilyetliğin Devri İçin Gerekli Şartlar
- Bir eşya üzerinde zilyet olmak için fiili hakimiyetine geçmesi ve zilyetlik iradesi gereklidir.
- Bu şartlardan birinin eksik olması zilyetliğin karşı tarafa geçmesini engeller.
- Taşınmazlarda ise zilyetlik teslimsiz devir yoluyla da mümkündür.
- 27:10Teslimsiz Devir Yolları
- Taşınır eşyalarda zilyetlik teslimsiz devir yoluyla dört farklı şekilde gerçekleşebilir.
- Bu yollar: kısa elden teslim yoluyla, hükmen teslim yoluyla, zilyetliğin havalesi yoluyla ve emtia'yı temsil eden senetlerin devri yoluyla.
- Emtia, ticari malı gösteren bir senedi başkasına devretmek anlamına gelir.
- 29:12Kısa Elden Teslim Yoluyla Teslimsiz Devir
- Kısa elden teslim yoluyla teslimsiz devir, bir eşyanın zaten elinde olan kişinin o eşyanın maliki olmasıdır.
- Örneğin, halihazırda oturduğu evi satın alan kiracı, ev üzerindeki zilyetliği teslimle değil, kısa elden teslim yoluyla kazanmıştır.
- Ödünç verilen bir eşyanın bağışla kabul edilmesi durumunda da kısa elden teslim yoluyla zilyetlik kazanılır.
- 31:35Hükmen Teslim Yoluyla Teslimsiz Devir
- Hükmen teslim yoluyla teslimsiz devir, eşyanın doğrudan zilyede olan kişinin o eşyaya sonradan malik olmasıdır.
- Örneğin, mağazada alınan pantolonun paçalarının terzi tarafından ölçülüp kısaltılması durumunda, pantolonun sahibi olan kişi zilyetliğini teslimsiz devir yoluyla kazanmıştır.
- 32:18Hükmen Teslim Alma
- Hükmen teslim alma, bir kişinin henüz teslim almadığı halde eşyayı teslim almış gibi değerlendirilmesi durumudur.
- Örneğin, pantolon satın alıp parasını ödedikten sonra yarın almak üzere bıraktığınızda, henüz teslim almadığınız halde hükmen teslim almış sayılırsınız.
- Hükmen teslim alma, futbol takımının maça çıkmadan maçı kazanmış gibi üç puan alması gibi bir durumdur.
- 34:23Zilyetliğin Havalesi
- Havale, üçlü bir ilişki demektir ve zilyetlikle ilgili bir kavramdır.
- Örneğin, bir arkadaşınızdan ödünç aldığınız kazağı "bu benim olsun" diyerek bağışlamasını sağlarsanız, zaten elindeki eşyanın sahibi olduğunuz anda hükmen teslim aldınız.
- Zilyetliğin havalesi, bir eşyanın sahibi olmayan kişinin, aracı bir kişi aracılığıyla eşyayı alabilme imkanına sahip olmasıdır.
- 36:19Emtiayı Temsil Eden Senetler
- Emtiayı temsil eden senetler, ticari malları gösteren kıymetli evraklardır.
- Taşıma senedi, konşimento, makbuz senedi ve varan gibi çeşitli emtiayı gösteren senetler vardır.
- Taşıma senedi, kara taşımacılığında tırda bulunan eşyanın kime ait olduğunu ve nereden nereye gitmekte olduğunu gösteren kıymetli bir evraktır.
- 38:28Senet Devri ve Zilyetliğin Sonu
- Emtiayı temsil eden bir senedi başkasına devredince, o senette gösterilen eşyaları da başkasına devretmişsiniz gibi değerlendirilir.
- Senedi devredince teslim edilmiş olur ve artık o eşyaların sahibi senedi devrettiğiniz kişidir.
- Bir sonraki derste zilyetliğin sona erme biçimleri, korunması yolları ve aynı haklara geçiş konuları ele alınacaktır.