Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan medeni hukuk dersi formatında olup, aile hukuku kapsamında vesayet konusunu kapsamlı şekilde ele almaktadır.
- Video, vesayet kavramının tanımı ve sebepleriyle başlayıp, kısıtlama kararı, ilan süreci ve sonuçları hakkında bilgiler vermektedir. Ardından vasi tayin edilmesi, vasilik görevinin kabul etme yükümlülüğü, kaçınma hakkı, vasilik süresi ve vesayet makamının izniyle yapılabilecek işlemler anlatılmaktadır. Son bölümde ise vesayet organları, vesayet daireleri, vasi ve kayyım kavramları ile bu organların sorumlulukları detaylandırılmaktadır.
- Video, KPSS ve hakimlik sınavlarına hazırlananlar için önemli bilgiler içermekte ve aile hukukunun medeni kanunun ikinci kitabında yer alan konuları sınavlarda karşınıza çıkabilecek zorluk derecesine göre tamamlamaktadır.
- 00:03Vesayet Kavramı ve Gerektirecek Sebepler
- Vesayet, vasi veya vesayet dairelerinin vesayet altına alınan kişi üzerindeki mutlak hakkıdır.
- Vesayeti gerektirecek sebepler iki başlıkta incelenir: yaş küçüklüğü ve kısıtlılık.
- Yaş küçüklüğünde asıl olan velayettir, ancak anne-babanın ikisi de yoksa veya her ikisinden de velayet alınmışsa vesayet altına alınır.
- 01:19Kısıtlılık Sebepleri
- Kısıtlılık, ergin olan kişilerin akıl hastalığı, akıl zayıflığı, ceza mahkumiyeti, savurganlık, alkol ve uyuşturucu bağımlılığı gibi sebeplerle kısıtlanmasıdır.
- İsteğe bağlı kısıtlanma, yaşlılık, engellilik, deneyimsizlik veya ağır hastalık sebebiyle işlerini kendisi idare edemeyecek kişilerin vasi tayin edilmesini talep etmesidir.
- Kısıtlanacak kişi hakkında karar verilirken, akıl hastalığı veya ceza mahkumiyeti gibi durumlarda resmi sağlık kuruluşu raporu veya kesinleşmiş ceza kararı gereklidir.
- 03:40Kısıtlılık Kararının Verilmesi ve Etkileri
- Kısıtlılık kararı, küçükün veya kısıtlanacak kişinin yerleşim yerindeki sulh hukuk mahkemesi tarafından verilir.
- Kısıtlanacak kişi dinlenilmeden kısıtlama kararı verilemez, ancak diğer durumlarda dinlenmeden karar verilebilir.
- Kısıtlanan kişi fiil ehliyetine sahipse, kısıtlandığında fiil ehliyeti elinden alınır ve sınırlı ehliyetsiz kategorisine girer.
- 04:44Kısıtlılık İlanının Hukuki Etkisi
- Kısıtlama kararı derhal kısıtlanan kişinin yerleşim yerinde ve nüfusa kayıtlı olduğu yerde ilan edilir.
- İlan yapıldıktan sonra kişinin kısıtlanmış olduğu herkesin bildiği kesin karine olarak kabul edilir.
- İlan edilmeden önce yapılan hukuki işlemler geçerlidir, ancak ilan edildikten sonra yapılan işlemler geçersiz kılınabilir.
- 06:45Vasi Tayin Edilmesi
- Vesayet altına alınan kişiye bir vasi tayin edilir, vasi ergin olmalıdır.
- Vasi, fiil ehliyeti bulunan ve görevi yerine getirebilecek tecrübeye sahip olmalıdır.
- Kısıtlanan kişinin eşinin veya yakın hısımlarının vasi olmaya öncelik hakkı vardır.
- 08:43Vasi Olmaya Engel Durumlar
- Vasi olmaya engel durumlar: kısıtlı olma, kamu hizmetinden yasaklı olma, haysiyetsiz hayat sürenler.
- Vasi olarak tayin edilecek kişi ile vesayet altında bulunan kişi arasında menfaat çatışması bulunması veya düşmanlık olması.
- İlgili vesayet dairelerinin hakimleri (kısıtlama kararı veren sulh hukuk mahkemesi hakimi, denetim makamı görevini yürüten asliye hukuk mahkemesi hakimi) vasi olamaz.
- 11:43Vasilik Görevinin Kabul Edilmesi
- Vasilik görevi bir kamu hizmeti fonksiyonu olarak kabul edilir ve mahkeme tarafından vasi tayin edilen kişi, vesayet altındaki kişiyle aynı yerde oturuyorsa bu görevi kabul etmekle yükümlüdür.
- Vasi, vesayet altındaki kişiyle aynı yerde oturmuyorsa kaçınma hakkını kullanabilir, ancak aynı yerde oturanlar bu hakkı kullanamaz.
- Kaçınma hakkı temel bir hak olarak farklı yerde oturma gerekçesine dayandırılabilir, ancak bazı durumlarda (60 yaşını doldurmuş olma, bedensel engel veya sürekli hastalık, dörtten çok çocuğun velisi olma, halihazırda başka bir vasilik görevi bulunma, cumhurbaşkanı, bakanlar, TBMM üyeleri, hakimler ve savcılar) görevden kaçınılabilir.
- 15:25Vasilik Süresi ve Kaçınma Hakkı
- Aile vesayeti dışında kamu vesayeti durumunda bir kişi iki yıllığına vasi tayin edilir ve hakim görevi beğenirse iki yıl daha uzatabilir.
- Bir kişi dört yıl vasilik yaptıktan sonra geri kalanını başka birinin tamamlaması için görevden kaçınma hakkı kullanabilir.
- Görevden kaçınma hakkı, görevin vasi olarak atanan kişiye tebliğ edildiği andan itibaren on gündür.
- 16:48Vesayet Makamının İzniyle Yapılabilen İşlemler
- Vasi yasal temsilcidir ve veli gibi küçükle ilgili işlemler yapabilir, ancak veliye tanınan yetkiler daha fazladır ve kontrol daha azdır.
- Vasi, vesayet altındaki kişinin yasak olmayan işlemler hariç ve mutlak anlamda şahsa sıkı sıkıya bağlı olan hakların kullanımı hariç bütün işlemlerini yapabilir.
- Çıraklık sözleşmesi yapmak ve yerleşim yerinin değiştirilmesi gibi işlemler için sulh hukuk mahkemesinden izin almak gerekir.
- 20:51Vesayetle İlgili Sona Erme Halleri
- Vesayet, kişinin ergin olması, hürriyeti bağlayıcı ceza sebebiyle kısıtlanmış ve infazı tamamlanması veya vesayet makamının kararıyla sona erer.
- Vasiliği sona erdiren hallerde (vasi'nin ayırt etme gücünü kaybetmesi, taraflardan birinin ölümü, sürenin dolması, sonradan ortaya çıkan engel veya kaçınma sebebi) vasilik sona erer ancak vesayet hala devam eder.
- Vasi ölürse veya galip olursa vasilik sona erer, ancak vesayet hala devam eder.
- 24:21Vesayet Organları
- Vesayet organları arasında vesayet dairesi (sulh hukuk mahkemesi) ve denetim makamı (asliye hukuk mahkemesi) bulunmaktadır.
- Vasi, genel yetkili bir yasal temsilcidir ve bir kişiye vasi tayin edilmesi onun fiil ehliyetini etkiler.
- Kayyım tayin edilmesi kişinin ehliyetine etki etmez, kayyım tayin edilen kişi fiil ehliyeti bakımından hangi kategorideyse sonrasında da aynı kategoride yer alır.
- 26:10Kayyım Türleri
- Kayyım, tek bir işlemi yapmak için atanıyorsa temsil kayyımıdır ve tayin edildiği işi tamamladıktan sonra görevi sona erer.
- Kayyım, mal varlığını yönetmek, işletmeyi, fabrikayı, derneği, şirketi veya partiyi yönetmek için tayin edildiyse yönetim kayyımıdır.
- Tüm bu organlara vesayet organları denir.
- 27:01Vesayet Organlarının Sorumluluğu
- Vasi ve kayyım genel yetkili işlem yapmaya yetkisi vardır, yasal danışmanın ise işlem yapma yetkisi yoktur.
- Vasi ve kayyım hukuki işlem yapabilir çünkü kanuni temsilcidir ve temsil edilen adına ve hesabına işlem yapabilirler.
- Yasal danışmanın temsil yetkisi yoktur, sadece işleme onay verir veya vermez.
- 28:46Zarar Tazminatı ve Sorumluluk
- Vasi, kayyım veya yasal danışmanın kusuruyla zarar söz konusu olursa, doğrudan doğruya uğranılan zararın giderilmesi için dava açılabilir.
- Vesayet dairelerinde görevli olanların verdiği zararlardan devlet sorumludur, ancak kusurları varsa devlet onlara rücu edip zararı talep edebilir.
- Devlet, tazmin ettirilmeyen zararlardan da sorumludur ve rücu ilişkisi müteselsilen sorumlulukta gerçekleşir.
- 31:45Zamanaşımı
- Vesayet organlarının sorumluluğu ile ilgili zamanaşımı süresi, kesin hesabın tebliğ tarihinden itibaren bir yıllık süredir.
- Devletin sorumluluğu genel hükümlere tabidir ve borçlar kanunu'ndaki haksız fiile dair hükümler iki yıl ve on yıldır uygulanır.
- Rücu hakkının doğumundan itibaren bir yıllık zaman aşımı süresi vardır ve vesayetten doğan tazminat davaları kesin hesabın tebliğ edildiği andan itibaren on yıl geçmekle zaman aşımına uğramıştır.
- 34:04Koruma amacıyla özgürlüğün kısıtlanması
- Aile hukukunda koruma amacıyla özgürlüğün kısıtlanması, kişinin ehliyetine etki eden kısıtlamadan farklıdır.
- Akıl hastalığı, akıl zayıflığı, alkol ve uyuşturucu bağımlılığı, ağır tehlike arz eden bulaşıcı hastalık veya serserilik sebebiyle toplum için tehlike oluşturanlar için özgürlük kısıtlanabilir.
- Bu kısıtlama son çare olması gerekir ve kişinin eylemlerinden kendisine veya topluma zarar vermesi durumunda uygulanır.