Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan marka hukuku konulu kapsamlı bir eğitim dersidir. Konuşmacı, marka hukukunun temel kavramlarını ve uygulamalarını detaylı şekilde anlatmaktadır.
- Video, marka hukukunun ticaret hukukunun bir alt dalı olduğunu açıklayarak başlamakta ve markaların tanımı, özellikleri ve türleri (ticaret markası, hizmet markası, ortak marka, garanti marka, ferdi marka, tanınmış marka) hakkında bilgiler sunmaktadır. Daha sonra marka tescili süreci, tescil edilebilirlik koşulları, mutlak ve nispi ret sebepleri, marka sahibinin hakları (tekel hakkı, yenileme hakkı, rüçhan hakkı) ve marka koruma süreleri ele alınmaktadır.
- Ders içeriğinde ayrıca ticaret ünvanı, işletme adı ve marka arasındaki farklar, markanın mal varlığı unsuru olarak nitelendirilmesi, devir, haciz ve rehin özellikleri, lisans türleri ve marka haklarının hükümsüzlüğü davası gibi konular da detaylı olarak açıklanmaktadır. Video, marka hukukunun bağımsız bir hukuk dalı olduğunu belirterek ve haksız rekabet kurumu konusunun bir sonraki derste ele alınacağını söyleyerek sonlanmaktadır.
- 00:05Marka Hukuku ve Ticaret Ünvanı Arasındaki Farklar
- Marka hakkı, ticari işletmelerin belli markalar altında ticari faaliyetlerini sürdürmesi ve bu markaların hukuken nasıl korunduğu konusudur.
- Marka hukuku, ticaret hukukunun bir alt dalıdır ve marka ile ilgili soruları kapsar.
- Geçen hafta ticaret ünvanı ve işletme adından bahsedildiği için bu hafta marka hukuku konusu ele alınacaktır.
- 01:29Ticaret Ünvanı, İşletme Adı ve Marka Arasındaki Farklar
- Ticaret ünvanı, tacirleri birbirinden ayırt etmeye yarar, işletme adı ise işletmeleri birbirinden ayırt etmeye yarar.
- Bir tacirin birden fazla işletmesi olabilir ancak tek bir ticaret ünvanı vardır.
- İşletme adı tabelada yazan isimdir, ticaret ünvanı ise fişte yazan isimdir.
- 04:13Marka Hakkının Önemi
- 1990'lardan itibaren marka koruması gelişmeye başlamıştır, önceden ticari işletmelerin koruma yolu sadece ticaret ünvanıydı.
- Marka taklitleri için ticaret kanununda haksız rekabet maddeleri vardı, ancak marka hukuku daha etkin ve hızlı bir koruma sağlar.
- Marka, Türk Patent Enstitüsü tarafından tescil edilir ve Türkiye çapında tutulan bir sicilde saklanır.
- 07:24Marka Korumasının Avantajları
- Marka sahibi, markasını izinsiz kullanan kişiyi durdurabilir, ambalajlardan markayı söktürebilir ve tazminat alabilir.
- İşletme adı veya ticaret ünvanıyla ticaret kanununun sağladığı koruma, marka korumasına göre daha zor ve sınırlıdır.
- Marka, işletmelerin ürünlerini ve hizmetlerini birbirinden ayırt etmeye yarar.
- 09:34İşletme Adlarının Markalaştırılması
- Zamanla sadece ürünler ve hizmetler değil, işletmelerin adlarının da markalaştırıldığı görülmektedir.
- Bankaların isimleri, sigorta firmalarının isimleri ve büyük şirketlerin isimleri artık marka olarak korunmaktadır.
- Bazı şirketler hem kendi isimlerini hem de ürettikleri ürünlerin isimlerini marka olarak korumaktadır.
- 11:24Markanın Tanımı
- Marka, bir işletmenin ürettiği veya ticaret ettiği malları veya sunduğu hizmetleri diğer işletmelerin mal ve hizmetlerinden ayırt etmeye yarayan işaretlerdir.
- Marka, hem mal ticareti yapan hem de hizmet pazarlayan işletmeler için geçerlidir.
- 12:36Markaların Tanımı ve Özellikleri
- Markalar, benzer malları veya hizmetleri başkalarından ayırt etmek üzere mal veya ambalaj üzerine konulan veya belirli bir hizmetin sunulması sırasında kullanılan ayırt edici işaretlerdir.
- Markalar sadece logo olmak zorunda değil, sözcükler, sayılar, harfler, malların biçimi veya ambalajı, renkler de marka olabilir.
- Markaların üç temel özelliği vardır: çizimle görüntülenebilen, ayırt edici özelliğe sahip ve baskı yoluyla yayılabilen olması gerekir.
- 16:17Marka Olabilen İşaretler
- Kişi adları, sözcükler, sloganlar, şekiller, çizimler, tasarımlar, armalar, logolar, amblemler, harfler ve sayılar marka olarak tescil edilebilir.
- Ambalajlanma biçimi ve renkler (çizim kapsamında sunuluyorsa) de marka olarak tescil edilebilir.
- Notaya dökülmesi mümkün olan veya kayıt yoluyla canlanan ayırt edici nitelikteki sesler ve kimyasal formülle ifade edilebilen kokular da marka olabilir.
- 20:03Markaların Fonksiyonları
- Markaların malın kaynağını gösterme fonksiyonu vardır, yani malı üreten veya piyasaya sunan kişinin kimliğini gösterir.
- Reklam fonksiyonu, markanın hitap ettiği kitlede tanıdık gelmesi ve hafızalara kazınmasıyla ilgilidir.
- Garanti fonksiyonu, markanın üzerinde kullanıldığı malın veya hizmetin kalitesi hakkında fikir vermesidir.
- Ayırt etme fonksiyonu, bir malı veya hizmeti diğerlerinden ayırt etmeye yarayan en önemli fonksiyondur.
- 25:13Marka Hukukunda Sistemler
- Marka hukukunda serbest sistem, markanın tescili isteğe bağlı olarak gerçekleşmesini savunur.
- Mecburi sistem, markanın tespit edilmesinin zorunlu olduğunu ve kamu hukukuna ait bir dal olduğunu savunur.
- Karma sistem, bazı mal ve hizmetler için marka kullanmasının mecburi olmasına rağmen genel anlamda serbest olduğunu öne sürer.
- 27:59Marka Türleri
- Ortak marka, aynı türden mal ve hizmetler için farklı kişiler tarafından kullanılan markalardır; örneğin Nokta Nokta Baklava veya Master Card, Visa gibi kredi kartları.
- Garanti markalar, kullanıldığı ürünün kalitesi hakkında bilgi veren, belirli bir standartta kaliteye sahip olduğunu gösteren markalardır; örneğin Türk Standartları Enstitüsü'nün TSE damgası.
- Ticaret markası, bir ticari malın diğer mallardan ayırt edilmesine yarayan işaretlerdir, hizmet markası ise bir hizmetin diğer hizmetlerden ayırt edilmesine yarayan işaretlerdir.
- 33:13Diğer Marka Türleri
- Ferdi marka, üzerindeki mutlak hakkın bir veya birkaç kişiye ait olduğu ve kişilerin ferdi veya birlikte mülkiyet hükümleri dahilinde üzerinde mutlak hak sahibi oldukları markalardır.
- Tanınmış markalar, müşteri çevresince belirli bir süre kullanılmak suretiyle tanınır hale gelmiş markalardır; tescil edilmeseler bile korunurlar.
- Tanınmış marka olma durumu, hitap ettiği çevre ile alakalıdır; örneğin bir torna tezgahına ilişkin marka sadece tornacılar tarafından tanınabilir.
- 36:43Marka Tescil ve Korunması
- Bir markayı yıllarca tescilsiz kullanan kişi, sonradan bir başkası tescil ettirse, ilk etapta tescil ettiren hakk korunur, tescilsiz kullanan dava açması gerekir.
- Tescilsiz kullanan kişi, uzun süredir markayı kullandığını ispatlamak için faturalar, belgeler ve eski ambalaj kağıtları gibi kanıtlar sunmalıdır.
- Marka tescili esnasında mutlak red sebepleri, başvurusu yapılan kelimenin şeklin kendisinden kaynaklanan red sebepleridir, nispi red sebepleri ise daha öncedeki kullanımları ile alakalı çatışmalardır.
- 40:23Sınai Mülkiyet Kanunu
- Marka hukuku ile ilgili kurallar, 2016-2022 Aralık 2016 tarihinde kabul edilen ve 10 Ocak 2017 tarihinde resmi gazetede yayınlanan 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu ile yasa haline geldi.
- Sınai Mülkiyet Kanununun 5. maddesinde mutlak red nedenleri, 6. maddesinde ise nispi red nedenleri sayılır.
- Mutlak red sebepleri Türk Patent Enstitüsü tarafından kendiliğinden incelenirken, nispi olanların itiraz üzerine incelemeye alınacağı kabul edilir.
- 43:30Marka Tescil Edilebilirlik Koşulları
- Çizimle görüntülenebilen, baskı yoluyla yayınlanabilen ve çoğaltılabilen ayırt edici işaretler marka olarak tescil edilebilir.
- Ayırt edicilik unsuru olmayan, çizimle görüntülenemeyen veya çoğaltılamayan işaretler marka olarak tescil edilemez.
- Aynı türdeki mal ve hizmetle ilgili ayırt edilemeyecek kadar benzerlik varsa veya tanınmış bir marka farklı mal ve hizmetler için tescil edilemez.
- 44:53Marka Tescil Edilemeyen Durumlar
- Tasviri işaretler (örneğin "çikolata" ibaresi çikolata ürünleri için) marka olarak tescil ettirilemez.
- Malın doğal yapısından ortaya çıkan şekil, dini değer ve semboller, kamu düzenini ve genel alaka aykırı markalar tescil ettirilemez.
- Yanıltıcı nitelik taşıyan markalar tescil ettirilemez.
- 46:44Marka Koruma Süresi
- Markalar on yıl süreyle korunuyorlar, ancak garanti markalar ve ortak markalar süresi bittikten sonra üç yıl daha korunuyorlar.
- Süre içinde yenilenmeyen markalar ile aynı veya benzer markalar içinde bir nispire sebebi var.
- Normal markalarda on yıllık koruma süresi dolmuş artı iki yıl itiraz edebilme şansı verilirken, ortak ve garanti markalarda on yıllık süre dolduktan sonra üç yıllık bir neyimiz var.
- 49:30Marka Tescil Edebilenler
- Türkiye Cumhuriyeti sınırlarında ikametgahı olan gerçek kişiler ve merkezi Türkiye'de olan tüzel kişiler marka tescil edebilir.
- TC sınırlarında sınai veya ticari faaliyette bulunan gerçek ve tüzel kişiler marka tescil edebilir.
- Paris Sözleşmesi veya Dünya Ticaret Örgütü kuruluş antlaşması hükümleri dahilinde başvuru hakkına sahip kişiler ve TC uyruğunda kişilere kanunen veya fiilen marka koruması tanınmış yabancı devletlerin gerçek veya tüzel kişileri de tescil edebilir.
- 50:30Marka Tescil Süreci
- Marka tescil başvurusu öncelikle ön araştırma aşamasından geçer, olumlu çıkarsa uzmanın incelemesine gider.
- Uzmanın incelemesinden sonra karar verilir, reddedilirse itiraz edilebilir.
- Karar verildikten sonra üç ay boyunca itirazlar kabul edilir, bu itirazlara karşı savunmalar yapılabiliyor.
- 53:34Marka Hakları ve Koruma
- Marka sahibinin tekel hakkı vardır, tescil ettirilen markayı sadece sahibi kullanabilir ve başkalarının kullanmasına engel olabilir.
- Marka sahibi ürünü sattıktan sonra üzerindeki hakkını kaybeder, bu duruma "marka hakkının tüketilmesi" denir.
- Tescil edilmiş bir marka başvuru tarihinden itibaren on yıl süreyle korunur, on yıllık süre dolmadan önceki altı ay içinde veya dolduktan sonraki altı ay içinde ek ücret ödemek koşuluyla yenilenebilir.
- 56:11Rüçhan Hakkı
- Bir marka sahibi başka bir ülkede Paris Sözleşmesi'ne üye olan ülkede marka müracaatına başvurmuşsa, başka ülkede de rüçhan hakkı (öncelik hakkı) vardır.
- Örneğin Fransa'da bir markayı tescil ettirmişse, altı ay içerisinde Türkiye'de tescil ettirme hakkına sahiptir.
- Paris Sözleşmesine üye olan herhangi bir devletin sınırları içerisinde tescil ettirdiğinizde rüçhan hakkına sahip olursunuz.
- 57:45Ticaret Hukukunda Ayırt Edici Üç Unsur
- Ticaret hukukunda bir firmanın diğerlerinden farklılığını belirlemek için ticari ünvan, işletme adı ve marka olmak üzere üç ayırt edici unsur vardır.
- Ticari ünvan, bir firmanın resmi adıdır ve fişlerde görülen "Ahmet Yılmaz Ticaret Limited Şirketi" gibi ifadelerdir.
- İşletme adı, firmanın kendine verdiği isimdir ve tabelada görülen "Opet", "Shell" gibi isimlerdir.
- 59:49Ticari Ünvan ve İşletme Adı Arasındaki Fark
- Ticari ünvan, farklı tacirleri birbirinden ayırt etmeyi sağlar, örneğin binlerce Opet bayisinde her birinin kendi ticari ünvanı vardır.
- İşletme adı ise, bir tacirin kendi işletmesine verdiği isimdir ve farklı Opet bayislerini birbirinden ayırt etmeyi sağlar.
- Ticari ünvan ve işletme adı kanunda korunmaktadır, yani aynı ünvan veya işletme adını başka biri kullanamaz.
- 1:02:24Marka ve Önemi
- Marka, ürün ve hizmetleri ayırt eder, ürün kalitesini ve hizmet kalitesini belirtir.
- Marka tescili tamamen tercihe bağlıdır ve Türk Patent Enstitüsü'nde yapılır.
- Marka tescili yaptırmak en önemli faydası tekel hakkı elde etmektir.
- 1:05:50Tekel Hakkı ve Koruma Süresi
- Tekel hakkı, tescil edilen markayı sadece marka sahibinin kullanabilmesi ve başkalarının kullanmasına engel olabilmesidir.
- Marka hakkının tüketilmesi, marka sahibinin ürünü son tüketiciye sattıktan sonra üzerindeki hakkını kaybetmesidir.
- Marka hakkının koruma süresi on sene olup, bu süre başvuru tarihinden itibaren başlar.
- 1:10:02Yenileme ve Koruma Süresi
- Koruma süresi dolmadan önceki altı ay içerisinde marka hakkı on sene daha uzatılabilir, ancak on sene dolduktan sonra ek ücret ödenmesi gerekir.
- Yenileme yapılmazsa marka hakkı sona erer, ancak koruma süresi sona ermez.
- Ortak ve garanti markalarda üç sene, diğer markalarda iki sene boyunca eski marka sahibi tescil başvurularına itiraz edebilir.
- 1:12:29Marka Tescili İçin Öncelik Hakkı
- Marka sahibi Paris Sözleşmesine üye ülkelerden birinde marka başvurusu yapmışsa, altı ay içinde sözleşmeye taraf olan başka ülkelerde bu markayı öncelikle tescil ettirme hakkına sahiptir.
- Bir marka panayır, sergi gibi teşhire imkan sağlayan alanlarda teşhir edilmişse, bu tarihten itibaren altı ay içinde teşhir eden kişinin öncelik hakkı vardır.
- Aynı marka farklı kişilerce teşhir edilmişse, ilk tescil talebinde bulunan tercih edilir.
- 1:14:33Marka Tescili İçin Ret Sebepleri
- Mutlak ret sebepleri: Görüntülenebilen, çoğaltılabilen hususlar tescil edilebilir; görüntülenemeyen, çoğaltılamayan, yayınlanamayan markalar tescil edilemez.
- Daha önce tescil edilmiş veya başvuruda bulunulmuş markalar ve benzerleri, tanınmış markalar, tasviri işaretler, dini değerler, kamu düzeni ve genel ahlaka aykırı markalar tescil edilemez.
- Nispi ret sebepleri: Daha önce yapılan benzer başvurular, toplumda tanınmışlık düzeyine ulaşmış markalar, başkasına ait isim, fotoğraf, telif hakkı gibi unsurları kapsayan markalar nispi ret sebebi oluşturur.
- 1:17:44Marka Sahibinin Hakları
- Marka sahibinin hakları tekel hakkı, yenileme hakkı ve rüçhan hakkı olarak üçe ayrılır.
- Tekel hakkı altında önleme hakkı bulunur; marka sahibi, haksız rekabet ve avantajı elde etmesine olanak sağlayan işaretlerin izinsiz kullanımını önleyebilir.
- Marka sahibi, tescilli marka ile aynı veya benzer işaretlerin kullanılmasını, tescilli markanın itibarından haksız yarar elde edilmesini veya zarar verilmesini önleyebilir.
- 1:21:56Önleme Hakkının Uygulamaları
- Marka sahibi, aynı olan, benzer olan veya karıştırma ihtimali olan işaretlerin mal veya ambalaj üzerine konulmasını, piyasaya sürülmesini veya stoklanmasını yasaklayabilir.
- İşaretin taşıyıcı malın gümrük bölgesine girmesini, iş evrakı ve reklamlarda kullanılmasını yasaklayabilir.
- İnternet ortamında ticari etki yaratacak şekilde kullanımları da yasaklayabilir.
- 1:23:45Marka Tecavüzü Karşıtı Hukuki İlerlemeler
- Marka sahibi, marka hakkına tecavüz fiilini durdurma davası açabilir ve tecavüze uğrayan malların toplatılmasını isteyebilir.
- Maddi ve manevi tazminat davası açabilir; maddi tazminat için zararlı etki, manevi tazminat için ticari itibar zedelenmesi gerekir.
- Marka sahibi, tecavüze uğrayan mallar ve bunları üretmeye yarayan makinaların kendisine verilmesini isteyebilir, bu Roma hukukundan gelen bir ilkedir.
- 1:27:08Marka Hakkı ve Yükümlülükleri
- Marka hukuku kapsamında, icra hukuku gibi sadece satırak elde edilecek değil, doğrudan el koyup kendimize ait kılabiliyoruz.
- Marka hakkı sahibi, marka ihlali durumunda mahkeme kararıyla ihlal edenin ilanını ve kamuya duyurulmasını isteyebilir.
- Marka sahibinin yükümlülükleri arasında markayı tescil edildiği şekilde kullanmak, farklı kullanım için tekrar tescil etmek ve aralıksız kullanmak yer alır.
- 1:30:30Marka Hakkının Özellikleri
- Marka hakkı, ticari işletmenin maddi olmayan mal varlığı değerlerinin biridir ve parasal karşılığı olan bir değerdir.
- Marka hakkı devredebilir, haczedebilir ve rehmedebilir özelliklerine sahiptir.
- Marka sahibi, lisans sözleşmesiyle başkasına kullanım hakkı verebilir; bu lisanslar inhisari lisans (sadece lisans alan kullanabilir) ve basit lisans (marka sahibi de kullanabilir ve başkalarına da lisans verebilir) olarak ayrılır.
- 1:34:11Markanın Hükümsüzlüğü
- Markanın hükümsüzlüğü, önceden tescil edilmiş bir markanın dava yoluyla iptal edilmesidir.
- Hükümsüzlük davası için tescil edilmiş marka olması, kanunda belirtilen hükümsüz kılma nedenlerinden birinin mevcut olması ve hakimin kararı gereklidir.
- Hükümsüzlük nedenleri, Sınai Mülkiyet Kanunu'nun 5. ve 6. maddelerinde belirtilen mutlak ve nispi ret nedenleridir.
- 1:39:50Hükümsüzlük Davası Detayları
- Hükümsüzlük davasını davada menfaati olanlar, Cumhuriyet Savcısı, ilgili kamu kurum ve kuruluşları açabilir.
- Davayı tescil edilen markanın sahibi olmak zorundadır ve yetkili mahkeme Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi veya asliye hukuk mahkemesidir.
- Hükümsüzlük davası, sonraki tescil edilen markanın tescilinden itibaren beş yıl içinde açılabilir ve hükümsüzlük kararı geçmişe etkilidir.
- 1:43:18Haksız Rekabet Kurumu
- Ticaret kanununda haksız rekabet kapsamında düzenlemeler bulunmaktadır.
- Tescil olmayan ancak ticaret kanununa tabi olan kişiler de haksız rekabet kurumuna başvurabilirler.
- Haksız rekabet kurumu konusu hafta sonraki derste ele alınacaktır.