Buradasın
Makine Elemanları Tasarımı Dersi: Silindirik Helisel Çeki Bası Yayları
youtube.com/watch?v=i_lNgorb3Q4Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, "Makine Elemanları Tasarımı" dersinin dokuzuncu bölümünün üçüncü dersi olup, bir eğitim içeriğidir.
- Ders, silindirik helisel çeki bası yaylarının mukavemet hesapları, boyutlandırma ve boyut kontrolü konularını ele almaktadır. Öncelikle yayların standart boyutları ve sınırları anlatılmakta, ardından statik ve değişken zorlama durumlarında yayların dayanım hesaplamaları, düzeltilmiş Goodman diyagramı kullanımı, bilye bombardımanı etkisi ve emniyet katsayısı hesaplamaları açıklanmaktadır. Video, teorik bilgilerin yanı sıra uygulamalı örneklerle desteklenmektedir.
- Silindirik Helisel Yaylar ve Özellikleri
- Makine elemanları tasarımı dersinde silindirik helisel çeki bası yayları incelenecek.
- Silindirik helisel yaylar bası yayları, çeki yayları ve hurma yayları olmak üzere üç çeşittir.
- Yayların boyutları için standartlarda tavsiye edilen değerler çizelge 1501'de verilmiştir.
- 00:44Yayların Mukavemet Hesapları
- Yayların mukavemet hesapları, boyutlandırma ve boyut kontrolü standartlarda belirtilen sınırlar içinde yapılmalıdır.
- Çeki bası yaylarına uygulanan kuvvet, kesitinde kayma gerilmesi oluşturur ve bu gerilme değeri σ = 8Fc/d² × Kfv formülüyle hesaplanır.
- Yay statik zorlanıyorsa, emniyetli dayanım değeri standartlarda çizelge 945'te verilmiştir.
- 02:43Değişken Zorlama Durumunda Hesaplar
- Yayın üzerine gelen gerilme zamanla değişiyorsa, hesaplar düzeltilmiş Goodman diyagramı kullanılarak yapılır.
- Otomobil amortisör yayları gibi yaylar genellikle değişken zorlama ile zorlanır.
- Yayların üzerine gelen iki σ genlik değerini hesaplayıp, bunun yarısını alarak düzeltilmiş Goodman diyagramından dayanım değerini buluruz.
- 06:02Bilye Bombardımanı ve Dayanım Artışı
- Bilye bombardımanı, yay yapıldıktan sonra üzerine küçük çaplı bilyelerin büyük hızla püskürtülmesi işlemidir.
- Bu işlem yay telinin üzerinde plastik deformasyon ve artık gerilmeler oluşturarak yoruma dayanımı artırır.
- Bilye bombardımanı yapılmış yayların dayanım değeri, yapılmamış olanlara göre %25-30 civarında artar.
- 10:24Yay Konstrüksiyonları ve Kritik Çökme Miktarı
- Yay konstrüksiyonları iki ucu mafsallı, bir ucu rijit bir ucu mafsallı gibi farklı şekillerde olabilir.
- Bası yaylarının kritik çökme miktarı (δcrit) yayın halka çapı ve eşdeğer boy ile ilişkilidir.
- Uygulamalarda yayların kritik çökme miktarı ve emniyet katsayısı hesaplanarak tasarım kararları verilir.