Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir akademik ders formatında sunulan "Makine Elemanları Tasarımı" dersinin beşinci bölümünü içermektedir. Ders, perçinli bağlantıların teorik ve pratik yönlerini ele almaktadır.
- Dersin ana konusu perçinli bağlantıların tasarım hesaplamalarıdır. Öncelikle perçinli bağlantıların tarihsel önemi ve günümüzdeki kullanım alanları (özellikle alüminyum parçaların bağlanması ve uçak konstrüksiyonlarında) açıklanmaktadır. Ardından eksenel zorlanan ve santrik zorlanan perçinlerin hesaplamaları detaylı olarak anlatılmakta, kesilme, levha kopması, perçin yuvasının ezilmesi ve levha kesilmesi gibi durumlar için formüller verilmektedir. Dersin sonunda örnek bir problem çözülmekte ve emniyet katsayısı hesaplanmaktadır.
- Perçinli Bağlantılar Hakkında Genel Bilgi
- Perçinli bağlantılar, kaynak teknolojisi gelişmeden önce çelik yapıların bağlantısında önemli bir bağlantı elemanı olarak kullanılmıştır.
- Eski köprüler, çelik konstrüksiyon binalar ve gökdelenler perçinli bağlantı yapılmıştır.
- Kaynak teknolojisi ve yüksek dayanımlı kaynak yapılabilir çelikler gelişince perçinlerin kullanımı azalmış, ancak makine tasarımında kaçınılmaz bir makine elemanı olmuştur.
- 00:54Perçinlerin Kullanım Alanları
- Perçin, aynı malzemeden iki parçayı birleştirmek için kullanılır ve farklı malzemeden parçaları birleştirmek için de gerekir.
- En çok kullanılan yer alüminyum parçaların bağlanmasında olup, alüminyum kaynaklanabilir olsa da kaynaklanması zordur.
- Yüksek dayanımlı alüminyum alaşımlarının kaynaklandığı zaman dayanımları bozulur, bu nedenle uçak konstrüksiyonlarında perçinler kullanılır.
- 02:11Perçinlerin Çeşitleri ve Hesaplamaları
- Perçinlerin çeşitli çeşitleri vardır ve detaylı bilgi standartlardan alınabilir.
- Eksenel zorlanan perçinlerde, uygulanan kuvvet perçin ekseninde ve ağırlık merkezinden geçerse, perçinler eğilme momentini dikkate alınmaz.
- Perçinlerin eğilme riski varsa kapaklı bağlantı yapılır ve perçinlerin eğilmesinin önüne geçilir.
- 03:33Perçinlerin Kesilmesi ve Levhaların Kopması
- Perçinlerin kesilmesi hesaplanırken kesme dayanımı kullanılır ve teorik değer literatürde 60-65 arasında görülebilir.
- Levhaların yandan kopması durumunda, kuvvet çekme gerilmesi oluşturur ve kopmasını önlemek için Rmb değeri alınmalıdır.
- Perçin yuvasının ve perçinlerin ezilmesi durumunda, hidrostatik basınç gibi etki eden basınçların bileşkesi hesaplanır.
- 05:56Levhaların Kesilmesi ve Santrik Zorlanan Perçinler
- Levhaların kesilmesi yeni standartlarda 40 derecelik açı yapan düzlemden kesilir ve kesme kuvveti hesaplanır.
- Santrik zorlanan perçinlerde, kuvvet eksenin dışında uygulandığında ağırlık merkezine getirilir ve moment ilave edilir.
- Momentten dolayı oluşan kuvvetler ve vurulma kuvvetleri perçini kesmeye çalışır.
- 07:46Santrik Zorlanan Perçinlerin Hesaplanması
- Perçinlerin atalet momenti hesaplanırken, perçinlerin çapı küçük olduğu için diğer terimler ihmal edilir.
- F vurulmadan oluşan kuvvet ve bulunmadan oluşan kuvvetin bileşkesi hesaplanır.
- FB maksimum bileşke kuvveti hesaplanır ve kesme değeri F bölü S ile bulunur.
- 10:23Levha Çatlaklarının Dayanımı
- Levha çatlaklarının dayanımı, levhanın boyut faktörü RF ile hesaplanır.
- Boyut faktörü RF, B bölü D ve C bölü B değerlerine bağlı olarak 2,8 ile 3,40 arasında değişir.
- Levha genişliği C, perçin çapının yarısı kadar olursa boyut faktörü 2,8 olur.
- 11:05Örnek Hesaplama
- Verilen örnekte levha kalınlığı 5 mm, perçin malzemesi 235 F-37 çeliğidir ve 5 Newton kuvvet ile statik zorlama ile kesilmesi durumunda emniyet katsayısı bulunur.
- Perçinlerin tam değişken dayanım değeri hesaplanır ve yüzey faktörü 0,92 olduğunda 2,25 olur.
- Genel değişken zorlama durumunda emniyet katsayısı 2,6 bulunur.