Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir edebiyat öğretmeninin öğrencilere yönelik hazırladığı eğitim içeriğidir. Öğretmen, sınavlarda çıkabilecek önemli Türk edebiyatı eserlerini ve karakterlerini anlatmaktadır.
- Videoda toplam 25 Türk edebiyatı eseri detaylı şekilde açıklanmaktadır. "Sinekli Bakkal", "Cezmi", "Karabibik", "Huzur", "Şair Evlenmesi", "Dilber", "Kuyucaklı Yusuf", "Vatan Yahut Silistre", "Kesem", "Mavi ve Siyah", "Saat Ayarlama Enstitüsü", "İntibah", "Araba Sevdası", "Tutunamayanlar", "Dokuzuncu Hariciye Koğuşu" gibi eserlerin hikaye akışları, karakterleri ve temel mesajları anlatılmaktadır.
- Öğretmen, özellikle sınavlarda çıkabilecek sorular için önemli bilgiler vermektedir. Her eser için karakterlerin ilişkileri, hikaye akışı ve eserin psikolojik yapısı hakkında detaylı açıklamalar yaparak, öğrencilere sınav hazırlığı konusunda rehberlik etmektedir. Video, 2021 YKS sınavında çıkan sorulara dair bilgiler içermekte ve gelecek sınavlarda çıkabilecek eserleri öngörmektedir.
- 00:01Edebiyat Dersi Tanıtımı
- Eğitmen, geçen derste haritalar konusunu anlattığını ve bu derste ise sınavda karşınıza çıkabilecek eser içeriklerini anlatacağını belirtiyor.
- Sınavda yirmidört edebiyat sonrasında bir veya iki tane yazar-eser sorusu gelebileceği, ancak eserin içeriğiyle ilgili soruların daha çok çıkabileceği vurgulanıyor.
- Eğitmen, edebiyatta yazar-eserlere çok boğulmamanın, divan edebiyatı ve şiir bilgilerinin daha çok çalışılması gerektiğini belirten bir videoyu da paylaştığını belirtiyor.
- 01:26Sınavda Çıkabilecek Eserler
- Eğitmen, bu video dışında eserlerin sınavda eser içeriği olarak gelme ihtimalinin çok düşük olduğunu, ancak bu videodaki eserlerin önemli olduğunu belirtiyor.
- Anlatılacak eserlerin milli edebiyat döneminden, daha önce ve daha sonra yazılan dönemlerden olduğu, içlerinde bolca ölüme, entrikaya ve aşka teması olduğu belirtiliyor.
- Eğitmen, spoiler vermeye çalışmayacağını ancak sınavda çıkacak kadar eserleri kavratmayı hedeflediğini ifade ediyor.
- 02:31Sinekli Bakkal Özeti
- İlk eser olan "Sinekli Bakkal" Halide Edip Adıvar'ın milli edebiyat döneminden bir eseri olup, Emine adlı baş karakteri içeriyor.
- Emine, mahallede "kız" olarak bilinen, zenne kılığında gösteriler yapan Tevfik ile sevgili oluyor ve babasının izni olmadan kaçıyorlar.
- Evlendikten sonra sinekli bakkal açıyorlar, ancak ekonomik zorluklar ve Tevfik'in karısının rolünü yapması Emine ile ilişkilerini bozuyor.
- Emine babasının yanına gidiyor ve kızı Rabia'yı yetiştiriyor, Rabia hafız olarak yetiştiriliyor ve ünü Türkiye'ye yayılıyor.
- Rabia, Peregrini adlı kişinin (sonradan Müslüman olan ve Osman adını alan) eşine dönüşüyor.
- 05:08Cezmi Özeti
- İkinci eser olan "Cezmi" Namık Kemal'in Sokullu Mehmet Paşa döneminde geçen ilk tarihi eseri olup, 15. veya 16. yüzyıla ait bir dönem anlatıyor.
- Cezmi, başarılı bir asker, zeki, çalışkan ve şair olan bir karakter olup, savaşlarda büyük başarılar elde ediyor.
- Cezmi, Adil Giray ile tanışıyor ve arkadaş oluyorlar, ancak Adil Giray ve kardeşi Şahin Giray İran seferi sırasında esir düşüyorlar.
- İran'da, devletin etkili yöneticisi olan Şehriye ve kardeşi Perihan ile tanışıyorlar, Adil Giray Şehriye'ye, Perihan ise Adil Giray'a aşık oluyor.
- Şehriye, Adil Giray'ın Perihan'a aşık olduğunu anlayınca, Perihan'ı kötü göstermeye çalışıyor ve Adil Giray'ı Perihan üstünden oynatarak devleti kurtarmaya çalışıyor.
- Şehriye, Adil Giray ve Perihan'ın birbirlerinden hoşlandıklarını anlayınca kıskançlık krizine giriyor ve onları öldürmeye çalışıyor, ancak planı patlıyor ve Şehriye öldürülmekle sonuçlanıyor.
- Cezmi, Adil Giray'ı kurtarmak için yardıma koşuyor, ancak Adil Giray ve kardeşi Şahin Giray öldürülmekle sonuçlanıyor, ancak Cezmi ülkesine dönebiliyor.
- 08:57Nabizade Nazım'ın "Karabibik"
- "Karabibik", Nabizade Nazım'ın ilk köy romanı olup, Karabib adlı bir çiftçi karakterini anlatıyor.
- Karabib, iki öküz almak için mücadele veriyor ve kızı Huri'yi amcasının oğlu Sarı İsmail ile evlendirmeye çalışıyor.
- Karabib, öküzleri satın almak için yüksek faizli borç alıyor ve Huri'nin evliliği gerçekleşiyor.
- 11:03Ahmet Hamdi Tanpınar'ın "Huzur"
- "Huzur" romanında Mümtaz ve Nurani arasında ayrılmaz bir aşk bağının kurulduğu anlatılıyor.
- Nurani, dul ve bir çocuğu olan bir kadın olup, aile ve toplum baskısı nedeniyle evlenmekten çekiniyor.
- Nurani'nin aşığı Suat, Mümtaz ve Nurani'nin evlenmesini duyunca intihar ediyor, bu olay Nurani'nin psikolojisini bozuyor ve evlilik gerçekleşmiyor.
- 12:54Şinasi'nin "Şair Evlenmesi"
- "Şair Evlenmesi", görücü usulü evlilik meselesini anlatan ilk tiyatro oyunudur.
- Müştak Bey, Kubra Hanım ile evlenmek istiyor ancak evlilik anında Sakine Hanım ile evlendiğini fark ediyor.
- Oyun, görücü usulü evliliği ve kolpa imam modelini yansıtmaya çalışmaktadır.
- 14:42Sami Paşazade'nin "Dilber"
- "Dilber", esir kızı Dilber'in yaşadığı maceraları anlatan bir eserdir.
- Dilber, Mustafa Efendi tarafından satın alınıp, sonra yirmi liraya satılıyor ve yeni sahibi tarafından eğitiliyor.
- Dilber, zengin bir adamın oğlu Celal ile evlenmek istiyor ancak babası onu harem ağasına satıyor, Dilber serbest bırakılıyor ancak harem ağasının ölümü üzerine Nil'in sularına kendini bırakarak intihar ediyor.
- 19:19Kuyucaklı Yusuf
- Sabahattin Ali'nin "Kuyucaklı Yusuf" romanında Yusuf, kaymakamın kızı Muazzez ile evlenmek istiyor.
- Kaymakam, Yusuf'un ailesi küçükken eşkıyalar tarafından öldürüldüğünde onu evlat edinmiş ve Muazzez ile Yusuf birbirlerini seviyorlar.
- Hilmi Bey'in oğlu Şakir de Muazzez'i seviyor ve babasıyla birlikte kaymakamı kumar tezgahı ile borca sokarak kızını Şakir'e vermek istiyorlar.
- 20:43Yusuf'un Mücadelesi
- Yusuf, Muazzez'i kurtarmak için Bakkal Ali'den borç alıyor, ancak Bakkal Ali çakal olup Yusuf'un planını anlayarak Muazzez ile evlenmek istiyor.
- Çakal vurulup öldürüldüğünde polis Şakir'i tutukluyor, ancak Hilmi Bey 200 lira vererek oğlunu serbest bırakıyor.
- Yusuf ve Muazzez evleniyor, ancak yeni kaymakam ve Şahin Bey, Muazzez'i kötü yola sürüklemeye çalışıyorlar.
- 22:26Çatışma ve Son
- Yusuf, Muazzez'in kötü yola sürüklenmesini öğrenince Şahin Bey'i ve yeni kaymakamı vuruyor, çatışma sırasında Muazzez yaralanıyor.
- Yusuf, Muazzez'i kurtarıp onu yetiştirmeye çalışıyor, ancak köyden ayrılmak zorunda kalıyorlar.
- Roman kötü bir sonla bitiyor.
- 23:05Vatan Yahut Silistre
- Namık Kemal'in "Vatan Yahut Silistre" tiyatrosunda İslam Bey, babası, dedesi, amcası ve dayısı şehit olan bir asker olarak sahneleniyor.
- İslam Bey, Zekiye ile sevgili olup Silistre kalesine savaşmaya gönüllü olarak gitmek istiyor, Zekiye de erkek kılığına girerek arkasından gidiyor.
- Kale işgale uğramak üzereyken İslam Bey, düşman cephanelerini patlatmak için gönüllü oluyor ve büyük kahramanlıklar gösteriyor.
- 25:16Sıtkı Bey ve Zekiye
- Sıtkı Bey, İslam Bey ve Zekiye'yi cepheye gönderdiğinde çok pişman oluyor, ancak İslam Bey büyük kahramanlıklar göstererek geri dönüyor.
- Sıtkı Bey, Zekiye'yi kendi kızına benzetiyor, sonra İslam Bey'in gerçek kimliğini öğreniyor.
- Tiyatro, Abdullah Çavuş'un önderliğindeki mücadelelerle sona eriyor.
- 26:19Kesem
- "Kesem" romanında Feride, annesini kaybetmiş olmasından dolayı teyzesinin yanında kalıyor ve orada Kamuran ile tanışıyor.
- Feride ve Kamuran evleniyorlar, ancak Feride, Kamuran'ın başka bir kadınla evlenmiş olduğunu öğrenince onu terk ediyor.
- Feride, Kuşadası'na gidiyor ve orada Munise ile tanışıyor, onu evlatlık ediniyor ve doktor Hayrullah ile evleniyor.
- 28:30Feride ve Kamuran'ın Yeniden Birleşmesi
- Doktor Hayrullah ölüyor ve önceden hazırladığı mektup, öldüğünde Kamuran'a postalanıyor.
- Mektupta Feride'nin Kamuran'a olan aşkını anlatıyor ve Kamuran bunu öğrenince Feride'ye gidiyor.
- Feride ve Kamuran ikinci kez evleniyorlar, roman böylece güzel bir sonla bitiyor.
- 29:40Halit Ziya Uşaklıgil'in "Mavi ve Siyah"
- Halit Ziya Uşaklıgil'in "Mavi ve Siyah" eseri, ilk batılı eseri olarak önemlidir ve baş karakteri Ahmet Cemil'dir.
- Ahmet Cemil, iyi Fransızca bilen, edebi eserler yazan ve popüler bir edebiyatçı olmak isteyen bir gençtir.
- Ahmet Cemil'in kardeşi İkbal, sevdiği kız Lamia ve patronu Vehbi Efendi ile ilgili olaylar, eserin temel hikayesini oluşturur.
- 31:55Ahmet Hamdi Tanpınar'ın "Saatler Ayarlama Listesi"
- Ahmet Hamdi Tanpınar'ın "Saatler Ayarlama Listesi" tam bir kült eser olup, ana karakteri Hayri İrdal'dır.
- Hayri İrdal, küçük yaşta aldığı dayısından aldığı saat hediyesiyle saatlere ilgi duymaya başlar ve Nuri Efendi'nin yanında saat ustası olarak çalışmaya başlar.
- Hayri İrdal ve Halit Ayarcı ortak bir "saatleri ayarlama enstitüsü" kurarlar, ancak enstitünün kapatılma kararı alınır ve eser, Hayri İrdal'ın Halit Ayarcı'nın hayallerini anlatmak için bir kitaba geçirmesiyle sona erer.
- 34:39Mehmet Rauf'ün "Eylül"
- Mehmet Rauf'ün "Eylül", ilk psikolojik roman olarak geçer ve ana karakterleri Süreyya, Suat ve Necip'tir.
- Süreyya ve Suat evlenirler, ancak Süreyya'nın kuzeni Necip ziyaret eder ve Necip ile Suat birbirlerine aşık olurlar.
- Bir yangın sonucunda Suat ve Necip ölmüş, Süreyya hayatının geri kalanını daha kötüye doğru geçirmiştir.
- 36:37Ahmet Mithat Efendi'nin "Intibah"
- Ahmet Mithat Efendi'nin "Intibah" (diğer ismi "Ali Bey'in Aşkı") ilk ebedi roman olarak geçer.
- Eserin ana karakterleri Ali Bey ve Mahpeyker'dir; Ali Bey, Mahpeyker'e aşık olur ve ondan vazgeçemeyen Ali Bey sonunda Mahpeyker'i öldürür.
- Eser, Ali Bey'in aşkıyla katil olmasıyla sona erer.
- 38:45Zehra Nabizade Nazım
- Suphi, Zehra'nın babasının yanına manifaturacı olarak işe girer ve Zehra ile evlenir.
- Zehra kıskanç bir kız olup, ev işlerinde yorulduğunu söyleyerek kendilerine Sırrı Cemal adında bir hizmetçi tutarlar.
- Suphi, Sırrı Cemal'e sarkıntı olur ve Zehra kıskançlık krizlerine girer, Rum kızı Ürani ile anlaşıp Suphi'yi baştan çıkarır.
- Suphi, Ürani'yi öldürüp psikolojisi bozulur, Zehra da ölür, annesi sokaklara düşüp soğuktan ölür, Suphi ise delil yetersizliğinden serbest bırakılır.
- 41:04Neriman Naci Derman
- Neriman, zengin, batı hayranı bir kız olup, Şinasi Bey'in kızıdır ve Macit adında züppe biriyle arkadaşlık kurar.
- Neriman, teyzesinin anlattığı fakir bir Rus kızının zenginlerin ortamına girdiği hikayesinden etkilenir.
- Batı hayranlığını yıkarak daha mutlu bir hayat yaşamaya başlar.
- 42:31Ferhatun Bey ve Rakım Efendi Ahmet Mithat Efendi
- Rakım Efendi çok efendi bir adam olup, annesi babası onu oturtmak için Canan adında bir kız alıp onu eğitir ve evlenir.
- Ferhatun Bey, Mustafa Merai adlı babasının zengin züppe biri olmasına rağmen hiçbir eğitimsel faaliyet vermediği için batıda zengin bir züppe çocuk olur.
- Ferhatun Bey, Polini adlı bir kızla tanışır, babası ölünce mirasını yiyip borca batarken, Rakım Efendi daha efendi bir hayat yaşar.
- 43:55Araba Sevdası Mahmut Ekrem
- Bihruz, Periveş adlı bir kızla takılırken, çakal arkadaşı Keşfi sürekli onu kandırır.
- Keşfi, Periveş'in öldüğünü söyler ancak Bihruz, Periveş'i bulduğunda onun hayal kadını olduğunu anlar.
- Kitap, Osmanlı sürecinin Avrupa'ya uyum sağlamaya çalıştığı dönemde yanlış batılılaşmayla kendini harabeden yiyip bitiren gençleri anlatır.
- 45:19Ayaşlı ve Kiracıları Memduh Şevket Esendal
- Kitap, Ayaşlı İbrahim Bey'in evini kiraya verdiği kişiler üzerinden evin içindeki olayları anlatır.
- Evin hizmetçisi Halide, kocası Şefik Bey, kumar oynayan kumarcılar ve tartışan çift gibi çeşitli karakterlerden bahsedilir.
- Makbule adında bir kadın Ayaşlı İbrahim'in evde olduğu ortaya çıkar ve sonradan genelev sahibi olduğu anlaşılır.
- 46:40Tutunamayanlar Oğuz Atay
- Selim Işık kendi canına kıyınca, arkadaşı Turgut Özben olayın nedenini araştırmaya koyulur.
- Araştırmalar sırasında Odrick adında hayali bir varlık yardımcı olur.
- Turgut Özben, Selim Işık'ın insanlar tarafından zulme uğradığını ve bu zalim dünyanın mazlum insanı ezişine dayanamadığını anlar.
- 48:07Dokuzuncu Hariciye Koğuşu Peyami Safa
- Gariban adlı karakter, hasta çocuk olarak bacak kanserinden tedavi görmekte ve dokuzuncu hariciye koğuşunda geçirdiği hayat anlatılır.
- Gariban, amcasının bir paşa'nın kızı Nusret'e aşık olur ancak Nusret ona karşı boş olduğunu söyler.
- Doktor Ragıp, Nusret'i isteyince babası karşı çıkmasına rağmen annesi onların evlenmesini destekler.
- 49:40Talat ve Fitnat Aşk Hikayesi
- Talat ve Fitnat arasında geçen bir aşk hikayesi anlatılıyor.
- Fitnat'ın üvey babası Hacı Mustafa, Fitnat'ı zengin olan Ali Bey'e veriyor.
- Fitnat, Ali Bey ile evleniyor ancak onunla birlikte olmak istemiyor, sonunda Ali Bey kendi kızı olduğunu anlıyor.
- 51:24Sınavda Çıkması Muhtemel Eserler
- Konuşmacı, sınavda çıkması muhtemel 25 eseri anlattığını belirtiyor.
- Son dört eserden üçünün sadece karakterleri hakkında bilgi verileceği söyleniyor.
- Yusuf Atılgan'ın "Aylak Adam" eserinde C ve Zeberced karakterleri, Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun "Hüküm Gecesi" eserinde Ahmet Kerim karakteri anlatılıyor.
- 52:32Ateşten Gömlek
- "Ateşten Gömlek" kitabında Peyami, Ayşe ile evlenmek istemeyip yurt dışına kaçıyor.
- Ayşe'nin kocası İzmir işgali sırasında öldürüldükten sonra Peyami'ye gidiyor, dördü bir organizasyon kuruyorlar.
- Kitapta Peyami'nin beyninden kurşun yemiş bir Kurtuluş Savaşı askeri olduğu, Ayşe, Ihsan ve Cemal karakterlerinin gerçek olmadığını, Peyami'nin bunları kendi aklında oluşturduğunu öğreniyoruz.
- 54:34Dersin Sonu
- Toplam 25 eser anlatıldığı belirtiliyor.
- Konuşmacı, bu 25 eserin dışında bir eserin eser içeriği şeklinde sorulması mümkün olmadığını düşünüyor.
- Sınava hep birlikte gireceklerini ve başarılar dilediğini söylüyor.