Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan sağlık alanında kapsamlı bir eğitim dersidir. Eğitmen, izleyicilerle etkileşimli bir şekilde dersi ilerletmektedir.
- Videoda öncelikle Lidokain ilacının özellikleri, etkileri ve kullanım alanları detaylı şekilde anlatılmaktadır. Ardından Lidokain'in yanı sıra diğer ilaçların (atropin, midazolam gibi) doz hesaplama yöntemleri, etki mekanizmaları ve klinik uygulamaları ele alınmaktadır. Eğitmen, enjektör sistemlerinde ilaç hesaplamalarının temel prensiplerini, farklı formlardaki ilaçların birbirine dönüştürülmesini ve hastaların ağırlığına göre doz hesaplamalarını adım adım açıklamaktadır.
- Video, özellikle anestezi ve ilaç dozları konusunda bilgi edinmek isteyen sağlık çalışanları ve öğrencileri için hazırlanmıştır. Eğitmen, dersin sonunda öğrencilere küçük bir soru-cevap etkinliği düzenleyerek konunun anlaşılmış olup olmadığını kontrol etmekte ve bir sonraki ders tarihi olan 1 Nisan 2023'e kadar çalışacakları konular hakkında bilgi vermektedir.
- 00:55Lidokain'in Temel Özellikleri
- Lidokain bir lokal anesteziktir ve sodyum kanallarını bloke ederek etki gösterir.
- Lokal anestezikler, sodyum kanallarını bloke ederek sinir hücresinin uyarılmasını engeller.
- Lidokain sadece lokal anestezik olmakla kalmayıp aynı zamanda antiaritmik bir ilaçtır ve taşı aritmiler (kalp hızının artışıyla karakterize olan ritim bozuklukları) için kullanılır.
- 03:59Lidokain'in Kardiyovasküler Etkileri
- Lidokain kalp kasının zarının dinlenim potansiyelini değiştirir ve kardiyak sodyum kanallarını blokaj yapar.
- İlaç otonom sinir sistemi faaliyetini azaltır ve tüm lokal anestezik ilaçlar kalp kasının kendi kendine uyarılabilme potansiyelini (miyokardın otomatisitesini) azaltır.
- Lidokain, kardiyak aksiyon potansiyelindeki evre dörde etki ederek kalbin uyarılma dinamiklerini baskılar.
- 09:01Lidokain'in Solunum Sistemi Üzerindeki Etkileri
- Lidokain bronşiol düz kaslarını gevşetir ve solunum yollarını genişletir (bronşiole dilatasyon).
- İlaç endotrakeal entübasyon bağlı bronko spazmını (alt solunum yolu kaslarında kasılma ve daralma) engeller.
- Lidokain endotrakeal entübasyona bağlı oluşan kalp hızı artışını engeller ve sempatik stimülasyonu inhibe etme özelliği vardır.
- 13:03Lidokain'in Riskleri
- Lidokain dolaşım sistemi açısından risk oluşturabilir ve depresyona yol açabilir.
- Yüksek dozlarda lidokain kullanımı sol ventrikülde kontraktil disfonksiyon (kasılma sorunu) gelişebilir.
- 14:05Lidokain'in Fizyolojik Etkileri
- Lidokain'in önerilen dozu hastanın her kilosu için 1-2 miligram olup intravenöz yolla uygulanır.
- Lidokain, kalbin semptomatik stimülasyonunu engelleyerek özellikle sol ventrikülü etkiler çünkü sol ventrikül a orta kanı pompalayan kısım olup kasılma gücünden yararlanır.
- Lidokain'in lokal anestezik, antiaritmik, bronşiol düz kaslarını gevşetici etkileri vardır.
- 15:51Lidokain'in Ağrı Etkileri
- Lidokain'in analjezik (ağrı kesici) etkisi vardır; 100 mg intravenöz uygulaması analjezik madde gereksinimini azaltır.
- 1,5-2 mg/kg başlangıç dozuna ek olarak 1,5-3 mg/kg saat infüzyonu uygulandığında antihiperaljezik (ağrıya duyarlılığı azaltıcı) ve anti-inflamatuar (iltihabı azaltıcı) etkiler görülür.
- Lidokain, postop analjezik gereksinimini azaltarak narkotik ağrı kesicilerin gereksinimini düşürür ve analjeziklerle sinerjik etki göstererek ağrı kesici tedaviden hastanın daha çok yararlanmasını sağlar.
- 23:23İlaç Hesaplamaları
- İlaç hesaplamalarında miligram, mikrogram gibi doz birimleri ile mililitre (cc) gibi hacim birimleri kullanılır.
- Mililitre ile doz aynı şey değildir; 1 mililitre ilaç 5 mg, 100 mg, 250 mikrogram veya 1 ünite olabilir.
- İlaç formülünde x miligram/y mililitre formatı "y mililitre ilaç x miligramdır" anlamına gelir.
- 26:46İlaç Hesaplamaları Temel Kavramlar
- Enjektör sisteminde 12345 cc'lik bir sistemde 4 mililitre ilaç 2 miligram etken madde içeriyor.
- İlacın etken maddesini bulmak için 4 mililitre ilacın 2 miligram olduğunu biliyoruz, bu durumda 1 mililitrede 0,5 miligram etken madde bulunur.
- Yüzdeli ilaçlarda yüzdeli ifadenin yanındaki sayı 10 ile çarpılır ve miligram/cc olarak yazılır.
- 29:15Lidokain Hesaplamaları
- Lidokain'in iki temel formu vardır: %2'lik formu ve %10'luk formu.
- %2'lik lidokain 20 mg/cc, %10'luk lidokain ise 100 mg/cc etken madde içerir.
- Lidokain dozu 1-2 mg/kg olarak belirlenir ve hastaya verilecek doz hesaplanırken bu bilgilere göre işlem yapılır.
- 35:13İlaç Formları Arasında Dönüşüm
- %10'luk formda bulunan lidokaini %2'lik forma dönüştürmek için 100 mg ilaca 400 mg fizyolojik serum eklenir.
- Bir ilacın üzerine kendi hacmi kadar sulandırma sıvısı çekildiğinde, cc'deki etken madde yarıya düşer.
- Örneğin, 1 mg/cc olan atropin ampulü üzerine kendi hacmi kadar serum çekildiğinde, yeni çözeltide etken madde 0,5 mg/cc olur.
- 40:57Mide İlaç Hesaplamaları
- Mide ilacında farklı formlar bulunmaktadır: 5 ml'de 5 mg, 3 ml'de 15 mg ve 10 ml'de 50 mg.
- İlk formda 1 ml'de 1 mg, diğer iki formda ise 1 ml'de 5 mg etken madde bulunur.
- Farklı formlar arasında geçiş yaparken, etken madde miktarı ve hacim arasındaki ilişkiye göre hesaplamalar yapılır.
- 43:19Midazolam Doz Bilgileri
- Midazolam'ın klinik pratikte dozu normalde hesaplanmıyor, hastalara birer miligramlık titrasyonlarla uygulanıyor.
- Yaşlı hastalarda maksimum bir miligram, genç hastalarda iki-üç miligram Midazolam yapılabilir.
- Referans orta düzey dozu 0,5 miligram bölü kilogram olup, 70 kilo bir hastaya ortalama 3,5 miligram Midazolam demektir.
- 44:56İlaçların Sinerjizması
- İlaçlar tek başına değil, dengeli bir anestezi oluşturmak üzere birlikte kullanılır.
- İlaçların birbirinin doz gereksinimini azalttığı için, tek başına olan dozlar dengeli anestezi içinde daha düşük dozlarda kullanılır.
- Klinik pratikte Midazolam ortalama 2-3 miligram kadar, maksimum 45 miligram kadar yapılabilir.
- 47:56İlaçlarla Sulandırma
- İlaçlarla sulandırma için en uygun solüsyon önerilen %5 dekstrozdur.
- İzonik sodyum klorür (fizyolojik serum) de kullanılabilir, ancak İzoleks en az elektrolit içerdiği için önerilmez.
- Bazı ilaçlar (loraks, sefo) belirli solüsyonlarla sulandırılabilir.
- 46:51Soru-Cevap Etkinliği
- Midazolam'ın birincil kullanım amacı sakinleştirme etkisidir.
- Midazolam'ın anestezik madde gereksinimini azalttığı belirtilmiştir.
- Midazolam antikonvülan etkinliğe sahiptir ve nöronlarda hiperpolarizasyona yol açarak sedasyonu artırır.
- 51:18Dersin Kapanışı
- Ders notu ve yeni video için yazılan döküman paylaşılacaktır.
- Bir Nisan 2023 tarihinde bir sonraki ders yapılacaktır.
- Midazolam'ın benzodiazepin sınıfına ait olduğu ve lokal anestezik, antiaritmik etkisi olduğu hatırlatılmıştır.