Buradasın
LGS ve 8. Sınıf Fen Bilgisi: DNA ve Genetik Kod Soru Çözümleri
youtube.com/watch?v=cRMtUiMFM64Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir öğretmenin LGS sınavına hazırlanan öğrencilere ve 8. sınıf fen bilgisi dersine yönelik hazırladığı eğitim içeriğidir. Öğretmen, DNA ve genetik kod konusunu detaylı şekilde anlatmaktadır.
- Videoda DNA'nın yapısı, nükleotitlerin eşleşmesi, DNA eşlenmesi süreci, kromozomlar ve genler arasındaki ilişkiler gibi temel konular ele alınmaktadır. Öğretmen, 2018-2020 yılları arasındaki LGS sınavlarından çıkmış örnek soruları çözerek konuyu pekiştirmekte ve görsel materyaller üzerinden açıklamalar yapmaktadır.
- Video, bir soru çözüm serisinin parçası olup, sonraki bölümlerde mutasyon, modifikasyon, adaptasyon ve biyoteknoloji konularının işleneceği belirtilmektedir. Ayrıca, MEB'in LGS örnek sorularının yeni nesil soruların mantığını öğrenmek için faydalı olduğu vurgulanmaktadır.
- DNA ve Genetik Kod Konusunu Pekiştirme
- Bu video, DNA ve genetik kod konusunu LGS soruları çözerek pekiştirmeyi amaçlamaktadır.
- Önceki videoda DNA ve genetik kod konusu animasyonlu biçimde püf noktalarıyla ayrıntılı anlatılmıştır.
- 00:18DNA Modeli Sorusu
- 2020 LGS'de çıkan soruda DNA modeli verilmiş ve bazı eşleşmelerin tüm canlılarda aynı şekildedir denilmiştir.
- DNA'da adenin timin, guanin sitozin ile eşleşir ve DNA zincirleri nükleotitlerin birbirine bağlanması sonucu oluşur.
- İşaretlenen kısımdaki nükleotit dizisi tüm canlıların DNA'larında aynı değildir, bu ifade yanlıştır.
- 01:40DNA Eşleme Süreci Sorusu
- 2020 LGS'de çıkan soruda DNA molekülünün kendine eşleme süreci gösterilmiştir.
- Yeni oluşan DNA'lar eski DNA'ya ait nükleotit dizisi içerir, bu ifade yanlıştır.
- DNA eşlenmesinin amacı genetik bilgileri yeni oluşacak yavruların DNA'sına aktarmaktır ve eşlenme tamamlandığında yeni DNA'lar kalıtsal olarak başlangıçtaki DNA'nın aynısıdır.
- 02:52DNA Modeli Oluşturma Sorusu
- Öğretmen, öğrencilerden nükleotitleri temsil eden şekilleri kullanarak DNA modeli oluşturmasını istemiştir.
- Doğru modelde üçgen karşısına kare, yıldız karşısına daire gelmelidir.
- Sadece A şıkkındaki model doğru şekilde DNA'nın eşleşmelerini göstermektedir.
- 03:54Tek ve Çift Yumurta İkizleri
- 2018 LGS'den uzay yolculuklarının insanlar üzerindeki etkilerini incelemek için yapılan bir araştırmada tek yumurta ve çift yumurta ikizlerinin özellikleri karşılaştırılmıştır.
- Tek yumurta ikizlerinin DNA'ları, nükleotit dizilimleri ve cinsiyetleri birbiriyle aynıdır.
- Çift yumurta ikizlerinin DNA'ları birbiriyle aynı değildir ve farklı cinsiyete sahip olabilirler.
- 04:54Bilimsel Araştırma ve İkizlerin Seçimi
- Araştırma öncesi ikizlerin tüm tıbbi testleri yapılmış ve sağlıklı oldukları tespit edilmiştir.
- İkizlerden biri dünyada kalırken diğeri 340 gün uzayda dünya yörüngesinde kalmıştır.
- Bilim insanlarının deney için çift yumurta ikizleri yerine tek yumurta ikizlerini tercih etmesinin sebebi, tek yumurta ikizlerinin çekirdeklerindeki genetik yapının aynı olmasıdır.
- 05:58Göz Organı Genleri Sorusu
- 2019 LGS'de göz organının gelişimini kontrol eden genler sayesinde canlı türlerine özgü göz çeşitleri ortaya çıkmıştır.
- Farklı hayvanlarda göz oluşumunu kontrol eden genlerin nükleotit dizilimleri belli bir yere kadar aynıdır, daha sonra farklılık meydana gelir.
- Genler DNA üzerindeki bir grup nükleotit dizisinden oluşur ve farklı canlılardaki bir organın gelişimini kontrol eden genler ortak nükleotit dizileri içerebilir.
- 07:51Gen Kavramı ve LGS Örnek Soruları
- Canlılardaki genlerin farklılığı nükleotit dizilimindeki farklılıktan kaynaklanır, nükleotit türlerinin farklı olması değildir.
- Öğrencilerin LGS örnek sorularını, özellikle son iki yılın sorularını tekrar tekrar çözmeleri önerilmektedir.
- MEB'in LGS örnek soruları yeni nesil soruların mantığını çok iyi vermektedir.
- 09:04DNA Yapısı ve Özellikleri
- Kromozom DNA ipliği X şeklinde gösterilmiş ve farklı uzunluklarda olan genler belirtilmiştir.
- DNA'nın yapı birimi nükleotit, dört çeşit organik baz ve fosfat şeker baz sıralaması şeklinde oluşmaktadır.
- DNA'nın görev birimi gen, yapı birimi ise nükleotittir.
- 09:32DNA Hakkında Doğru ve Yanlış Bilgiler
- Kromozom sayısı farklı canlı türlerinde değişiklik göstermektedir; insanın 46, diğer canlılarda 30-500 arasında değişebilir.
- Gen, belli bir özellik (karakter)den sorumlu olan bir DNA parçasıdır; göz rengi, boy, saç rengi, saç şekli veya kan grubu gibi özelliklerden sorumlu olabilir.
- Tüm canlıların DNA'larında dört çeşit organik baz bulunur, ancak nükleotitlerin toplam sayısı ve dizilimi farklılık gösterirken, fosfat molekülü tüm canlılarda aynıdır.
- 10:52DNA Kopyalama Süreci
- DNA kendini eşlerken yeni oluşan K ipliğinin birinci zinciri, L ipliğinin ikinci zincirinin kopyası olarak oluşur.
- 11:06DNA Eşlenmesi ve Nükleotit Dizilişleri
- DNA eşlenmesi sırasında yeni oluşan K ve L ipliklerinin nükleotit dizilişleri birbirinden farklıdır çünkü karşıdaki iplikte farklı bazlar bulunur.
- DNA'nın birinci ve ikinci zincirlerinin nükleotit dizilişleri birbirinden farklıdır, aynı değildir.
- DNA eşlenmesi tamamlandığında birbirinin aynısı olan iki DNA sarmalı oluşur.
- 12:24Kromozom Sayıları ve DNA Dizilişleri
- Kromozom sayıları farklı canlı türlerinde farklılık gösterebilir veya aynı olabilir.
- Farklı türlerin DNA'larının nükleotit dizilimleri mutlaka farklıdır, aynı olamaz.
- Kromozom sayıları canlıların gelişmişliği hakkında bilgi veremez, örneğin eğrelti otunun 500 kromozomu varken insanın 46, köpeğin 78 kromozomu vardır.
- 14:00Genetik Veri Tabanı ve DNA Eşlenmesi
- Şüpheli kişiye genetik soy kütüğü yöntemi ile ulaşılabilmesinin sebebi, şüphelinin DNA'sındaki bazı nükleotitlerin diziliminin ve sayısının aynı soydaki bireylerle büyük oranda benzer olmasıdır.
- DNA eşlenmesi sırasında sitoplazmadaki nükleotitler çekirdek içine girerek yeni zincir oluşturur.
- Eski zincirde (birinci zincir) nükleotit miktarında değişme olmaz, yeni zincirde (ikinci zincir) nükleotit miktarı artar.
- 17:05Nükleotit Eşlenmeleri ve DNA Molekülleri
- Nükleotitler mutlaka karşılıklı eşlenir, yukarıdaki nükleotit ile aşağıdaki nükleotit eşlenmez.
- Adenin timin ile, guanin sitozin ile eşlenir.
- DNA eşlenmesi sonucunda oluşan yeni DNA moleküllerinde en fazla adenin ve timin yer alır, sitozin en fazla yer almaz.
- 20:05Kanal İçeriği
- Videonun sonunda, sekizinci sınıf fen oynatma listesinde kalıtım videosu hazır yüklü halde bulunmaktadır.
- Mutasyon, modifikasyon adaptasyon konusu ve soru çözüm videosu da fen oynatma listesinde bulunmaktadır.
- Biyoteknoloji videosu ise en detaylı biçimde soru çözümleriyle birlikte kanalda yüklü halde bulunmaktadır.