Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir konuşmacı ve Enes adlı kişi arasında geçen tarihsel bir anlatım formatındadır. Konuşmacı, İnkılap tarihi kitaplarında bahsedilmeyen, İngiliz kara kuvvetlerinin 1914 yılında yaşadığı büyük mağlubiyeti olan Kutül Amare Savaşı'nı detaylı şekilde anlatmaktadır.
- Video, Birinci Dünya Savaşı'nın arka planından başlayarak, Kuşçubaşı Eşref'in liderliğindeki Osmanlı ordusunun Kurt bölgesindeki mücadelesini, Sakallı Nurettin Paşa ve Halil Kurt Paşa'nın komutasındaki direnişini ve sonunda İngilizleri yenmesini kronolojik olarak ele almaktadır. Ayrıca, savaşın tarihsel önemi ve Türkiye Cumhuriyeti'nin tarihinde Kurt Savaşı'nın nasıl ele alındığı da anlatılmaktadır.
- Videoda ayrıca, 1948'de kutlama programlarından kaldırılan Kurt Savaşı'nın, 1952'de NATO'ya girdikten sonra İngiltere'nin baskısıyla okullarda okutulan ders kitaplarından kaldırıldığı ve 2010'lardan sonra Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın etkisiyle kutlama ve zaferi ders müfredatına geri döndüğü bilgisi de paylaşılmaktadır.
- 00:05Kutul Amare Savaşı'nın Önemi
- Konuşmacı, Kurtuluş Savaşı'ndan önce gerçekleşen ve Osmanlı ordusuna motivasyon kaynağı olan Kutul Amare Savaşı'ndan bahsedeceğini belirtiyor.
- Kutul Amare Savaşı, İngiliz Kara Kuvvetleri'nin 1700'lerden beri yenilmez olduğu bilinen tarihinde tek mağlubiyeti olarak anılıyor.
- Bu savaşta İngiliz ordusu, 400'den fazla general, 3000'den fazla subay, 13.300 adet er ve erbaş ile başındaki general Tomset ile birlikte esir düşmüş.
- 02:53Birinci Dünya Savaşı'nın Arka Planı
- Kutul Amare Savaşı'nın mantığını anlamak için 16. yüzyıla kadar gitmek gerekiyor.
- 16. yüzyılda Avrupa ülkeleri (İspanya, Portekiz, Hollanda, İngiltere, Fransa) Amerika, Hindistan ve Afrika'da sömürgecilik yaparak kölelik, hammadde ve diğer kaynakları Avrupa'ya götürmüşler.
- 19. yüzyılın sonlarına kadar sömürgecilik devam etmiş, ancak artık dünya bitti ve sömürgecilik bitmek bilmeyen bir meta olmadığı için Avrupalılar birbirlerinin topraklarına saldırmaya başlamışlar.
- 06:31Birinci Dünya Savaşı'nın Başlangıcı
- 1914 Haziran'ında Avusturya-Macaristan veliahtı Franz Ferdinand'ın Saraybosna'da Prensip adlı bir Sırp milliyetçisi tarafından vurulmasıyla savaş başlamış.
- Avusturya-Macaristan Sırbistan'a savaş ilan etmiş, Sırbistan Rusya'ya sığınmış, Rusya Avusturya-Macaristan'la kafa kafaya gelmiş.
- Almanya Avusturya-Macaristan'ın yanına gelmiş, Fransa Avusturya-Macaristan'ın karşısına geçmiş, İngiltere Fransa'nın, İtalya Almanya'nın yanına geçerek üçlü ittifak ve üçlü itilaf oluşmuş.
- 08:17Osmanlı Devleti'nin Savaş Durumu
- Osmanlı Devleti bağımsızlığını ve tarafsızlığını ilan etmiş, ancak aslında savaşmamak değil, zaman kazanmak için bu durumu kullanmış.
- Ülke içinde Enver Paşa gibi Alman hayranları, Abdülhamit Han'ın istediği gibi İngiltere yanından savaşa girmek isteyenler ve Sait Halim Paşa önderliğinde İngiliz taraftarları arasında bölünmüş.
- Savaşın temel sebebi hammadde ve madenlerdi; o an itibariyle dünya petrol rezervinin %76'sı Osmanlı ayaklarının altında bulunuyordu.
- 10:10Kutul Amare Savaşı'nın Başlangıcı
- Aralık 1914'te İngiltere, dünya petrol rafinerilerinin kuyularının en yoğunlukta olduğu Bağdat'ın 170 kilometre güneyine bir askeri operasyon başlattı.
- Bu operasyonun maksadı petrol kuyularına hakim olmak, Mezopotamya topraklarına hakim olmak, Anadolu'ya girmek, İstanbul'u kuşatmak ve Hilafeti etkisiz hale getirmekti.
- Osmanlı oraya düzenli orduları göndermekte biraz geç kaldı, Kuşçubaşı Eşref isimli bir yiğit gitti ve Osmanlı'nın sınırlı sayıdaki askeri ile yerel halkla işbirliği yaptı.
- 11:37Kurt Savaşı'nın Arka Planı
- Altı Kürt aşireti Osmanlı ile birlikte olmuş, İngilizlerle birlikte olan iki Kürt aşireti ise İngilizlerle savaştı.
- Kürtler ve Araplar yüzde on-onbeş'i İngilizler, yüzde seksenbeş'i Osmanlı'da olmak üzere bölündüler.
- Kuşçubaşı Eşref bu topraklardaki halkı örgütledi ve İngilizlere karşı bir halk harekatı başlattı.
- 12:48Savaşın İlk Aşamaları
- Halk harekatı belirli bir süre tutabildi, ancak karşı tarafta profesyonel askerler vardı ve Osmanlı'ya bağlı birlikler geri çekilmeye başladı.
- Sakallı Nurettin Paşa'nın önderliğinde Osmanlı ordusu geldi ve İngilizlerin etrafını çevirdi.
- Savaşın sonunda Osmanlı on bin şehit, karşı taraf otuz bin şehit verdi.
- 14:33Halil Paşa'nın Komutanlığı
- Sakallı Nurettin Paşa'nın tayini çıktı ve yerine Enver Paşa'nın amcası Halil Paşa atandı.
- Aralık 1915'ten 29 Nisan 1916'ya kadar yaklaşık beş-beş buçuk ay boyunca inanılmaz bir dirençle Osmanlı ordusu ciddi zayiat verdirdi.
- İngilizler etrafı Osmanlıyla sarıldığı için yardım alamadı, gemilerle yardım getirdiler ancak Osmanlı ağır topçuları gemileri batırıyordu.
- 16:17İngilizlerin Teslim Olma Çağrısı
- İngiliz kuvvetler komutanlığının başında bulunan General Tonset, otuz bin kişinin ölmesinden sonra elinde kalan on üç bin üç yüz kişilik askeri birlikte teslim olma çağrısında bulundu.
- Halil Paşa, Osmanlı Devleti'nin paraya ihtiyacı olmadığını söyleyerek şartsız teslim olmalarını istedi.
- İngiliz subayları açlıktan ölümler başlamış, atlarını kesip yiyorlar, kedi yemeye başlamışlardı.
- 17:35Teslim Olma ve Esir Muamelesi
- General Tonset, dörtyüzseksen yedi subay, otuzdan fazla general ve başkomutanı on üç bin üç yüz askerle beraber teslim olmayı kabul etti.
- Halil Paşa, General Tonset'in boğazından yakalayıp masaya yatırdı, elindeki silahı ağzına sokarak rüşvet teklifini reddetti.
- On üç bin üç yüz askerle birlikte General Tonset'i esir aldılar ve askerler ülkenin belirli esir kamplarına dağıldı.
- 19:44Esir Muamelesi ve Sonrası
- General Tonset esir olduktan sonra İstanbul'a geldi ve Büyükada'da üç katlı tripleks bir villa verildi.
- Tonset yarış atları besler, ekincilik yapar, bostanı ve villası vardı.
- Mondros ateşkes antlaşması mucibince esir değişim programı varken Tonset gitmedi, en sonunda 1919 yılında zorla dışarı atıldı.
- 21:35Kurt Savaşı'nın Önemi
- Türkiye'nin, İngiltere'nin kara kuvvetlerini dünya üzerinde en bariz biçimde başındaki başkomutanla birlikte esir aldığımız tek savaştır bu.
- Gandhi'nin "Türkler İngilizleri yenene kadar biz İngilizleri tanrı zannederdik" lafı bu savaştan sonra doğrudur.
- Kurt Savaşı, Asya'da ve Afrika'da bulunan İngiliz sömürgelerine de bir motivasyon kaynağı oldu.
- 22:38Kurt Savaşı'nın Tarihsel Yeri
- 1920'lerden sonra Kurt Savaşı milli mücadele tarihinde ve resmi törenlerde geçerli oldu.
- 1948 yılında İsmet İnönü, 1949'da NATO'ya başvuracağımızdan dolayı ayıp olmasın diye milli bayram olarak kutlama programından kaldırdı.
- Kurt Savaşı'nın kutlaması 23 Nisan, 19 Mayıs gibi milli bayramlarla birlikte kutlanıyordu.
- 23:37Kurt Savaşı'nın Tarihsel Durumu
- 1948'de kutlama programlarından kaldırılan Kurt Savaşı, 1952'de NATO'ya girdikten sonra İngiltere'nin baskısıyla okullarda okutulan ders kitaplarından kaldırıldı.
- İnönü ders müfredatından Menderes kaldırdı, bu da büyük bir saçmalık olarak değerlendiriliyor.
- 1952, 1962, 1972, 1982 ve 1992 yıllarında Kurt Savaşı kutlanmadı.
- 24:22Kurt Savaşı'nın Yeniden Tanıtılması
- 2010'lardan sonra Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Kurt Savaşı'nın kutlama ve zaferinin kitaplarda olması gerektiğini vurguladı.
- İngilizce "How we ate" (Nasıl yedik) konusunu anlatınca herkes Kurt Savaşı'nın varlığını fark etti ve müfredata girdi.
- Bugün Türkiye Cumhuriyeti Milli Eğitim Bakanlığı'nın hazırladığı ders kitaplarının İnkılap Tarihi bölümünde Kurt Savaşı bir zafer olarak anlatılmaktadır.
- 25:04Program Bilgileri
- Konuşmacı, izleyicilerden haftanın dört günü yapılan YouTube'daki canlı yayın programlarını izlemelerini istiyor.
- Çarşamba günü ve pazar günü yayınlanan videoları da izlemelerini öneriyor.
- Cumartesi günü dinlenildiği için o gün program yapılmadığını belirtiyor.